Τραβιάτα: Γιατί μια πόρνη πολυτέλειας αναγκάζεται να θυσιάσει την αγάπη της

Η Βασιλική Καραγιάννη είναι μία από τις πιο αγαπημένες υψίφωνους του ελληνικού κοινού. Έχει πρωταγωνιστήσει επανειλημμένα σε παραγωγές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς επίσης σε Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Έχει εμφανιστεί στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα, φεστιβάλ και αίθουσες συναυλιών διεθνώς, ενώ έχει ερμηνεύσει πάμπολλους πρωταγωνιστικούς ρόλους, μεταξύ άλλων Βασίλισσα της νύχτας (Ο μαγικός αυλός), Λουτσία (Λουτσία ντι Λαμμερμούρ), Βιολέττα (Τραβιάτα), Αμίνα (Η υπνοβάτις), Ροζίνα (Ο κουρέας της Σεβίλλης).

Η όπερα την κέρδισε από τα 10 της χρόνια, όταν πρωτοάκουσε στην τηλεόραση την Τζοκόντα του Πονκιέλι. Μεγάλωσε στο Ρίο και στην επαρχία δεν είχε άλλον τρόπο να δει όπερα. Από μικρό παιδί της άρεσε να τραγουδά.

Η Βασιλική Καραγιάννη και η όπερα

“Τραγουδούσα ασταμάτητα, ό,τι και αν άκουγα. Το να δω για πρώτη φορά πώς είναι να τραγουδάς, αντί να μιλάς, σε ένα έργο ήταν για μένα μαγικό. Από εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου εάν και εφόσον θα έχω τα προσόντα.

Έτσι ξεκίνησα τραγούδι στα 14. Και αμέσως μόλις πήρα το δίπλωμά μου μετά από ακρόαση στον μαέστρο τότε κ. Λουκά Καρυτινό ξεκίνησε η συνεργασία μου με την Εθνική Λυρική Σκηνή. Πρώτος ρόλος σε παιδική όπερα του Μότσαρτ και δεύτερος πάλι του Μότσαρτ, ο Μαγικός Αυλός και η Βασίλισσα της Νύχτας. Ρόλος απαιτητικότατος και εγώ πάρα πολύ μικρή. Από κει και πέρα ξεκίνησαν όλα. Αδιάκοπη συνεργασία έκτοτε με την Εθνική Λυρική Σκηνή, ενώ ακολούθησαν ακροάσεις και εμφανίσεις σε μεγάλα θέατρα του εξωτερικού όπως η Σκάλα του Μιλάνου, η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, Βασιλική Όπερα της Δανίας κ. ά.” αναφέρει η Βασιλική Καραγιάννη στο NEWS 24/7.

Kαι συνεχίζει μιλώντας για την όπερα: “Η όπερα είναι η πιο ολοκληρωμένη μορφή τέχνης και αυτό γιατί συγκεντρώνει μια πλειάδα τεχνών μαζί. Πρώτα από όλα είναι η μουσική, έπειτα ένα θεατρικό έργο στο οποίο οι ήρωες εκφράζονται τραγουδώντας. Άρα μουσική και θέατρο, συνθέτης, λιμπρετίστας, συγγραφέας, ορχήστρα, μουσικοί, σκηνή, σκηνικά, τεχνικοί, ηλεκτρολόγοι,, φροντιστές, κομμωτές, μακιγιέζ, κουστούμια, ενδυματολόγοι, μοδίστρες, εικαστική τέχνη, χορός, σολίστ, χορωδοί, υποκριτική κ.ά. Και όλα αυτά μαζί υπηρετούν μια μόνο τέχνη η οποία λέγεται όπερα!
Είναι ένας ολόκληρος μαγικός κόσμος.

Πάνω από όλα αυτά όμως είναι η μουσική και οι ρόλοι που καλούμαστε να υποδυθούμε. Κάθε φορά μια διαφορετική ηρωίδα! Και είναι πρόκληση με μέσο την φωνή, ένα όργανο δηλαδή που βρίσκεται μέσα στο ίδιο το σώμα, να έχω αυτήν την πρόκληση να ενσαρκώσω ηρωίδες τραγικές ή κωμικές και να εκφράζω τα συναισθήματά τους μέσα από την μουσική!”

Τώρα πρωταγωνιστεί ως Βιολέτα στην “Τραβιάτα” του Τζουζέππε Βέρντι, την όπερα με την οποία η Εθνική Λυρική Σκηνή ολοκληρώνει την εξαιρετικά επιτυχημένη καλλιτεχνική περίοδο 2023/24 το Ωδείο Ηρώδου Αττικού στις 27, 28, 30 και 31 Ιουλίου 2024.

Ο άτυχος έρωτας της «Κυρίας με τις καμέλιες» για τον Αλφρέντο Ζερμόν, όπως τον εμπνεύστηκε και τον μελοποίησε ο Βέρντι μέσα από μελωδίες μοναδικής δύναμης, οι οποίες γράφονται ανεξίτηλα στο μυαλό και στην καρδιά, αναβιώνει σε μουσική διεύθυνση Πιερ Τζόρτζιο Μοράντι και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ρήγου.

Η ίδια αναφέρει τι ήταν αυτό που τη γοητεύει στην όπερα αυτή: “Η Τραβιάτα είναι η ιστορία της Μαρί Ντιπλεσί στο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά “Η Κυρία με τις Καμέλιες”. Μια ρομαντική ερωτική τραγική ιστορία που όμως δεν είναι μόνο ένα μυθιστόρημα. Λέγεται πως είναι προσωπικό βίωμα του ίδιου του συγγραφέα. Αυτό από μόνο του είναι άκρως γοητευτικό. Να γνωρίζεις ότι ερμηνεύεις τον ρόλο μιας ηρωίδας, η οποία ήταν κάποτε υπαρκτό πρόσωπο και να παρουσιάζεις μέσα σε τρεις ώρες την τραγική της ιστορία.

Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με τη μοναδική μουσική του Τζουζέππε Βέρντι δημιουργούν ένα αποτέλεσμα που συγκινεί και τον πιο ανυποψίαστο ακροατή. Ο Βέρντι έχει δημιουργήσει ένα μοναδικό έργο με επίκεντρο συνεχώς την Βιολέτα, περιγράφοντας με τη μουσική του κάθε έντονη στιγμή στη ζωή της με τρόπο που ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνεις το λιμπρέτο, αμέσως νιώθεις τι συμβαίνει”.

Η πρεμιέρα της Τραβιάτας στις 6 Μαρτίου 1853 στο Θέατρο “Ο Φοίνικας της Βενετίας” αναφέρεται συνήθως ως μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες στην ιστορία της όπερας. «Η Τραβιάτα ήταν ένα φιάσκο, μην ψάχνεις να βρεις δικαιολογία, απλώς έτσι είναι», έγραφε την επομένη κιόλας, στις 7 Μαρτίου 1853, ο Βέρντι στον εκδότη του Τίτο Ρικόρντι. Ενάμιση αιώνα αργότερα, το αριστούργημα του Βέρντι αναγνωρίζεται ως ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του ρεπερτορίου με εκατοντάδες παραστάσεις κάθε χρόνο στις όπερες όλου του κόσμου και με χιλιάδες θεατών να τις παρακολουθούν εκστατικά.

Η Βασιλική Καραγιάννη, η Βιολέτα και οι προκλήσεις

Η Βασιλική Καραγιάννη ερμηνεύει τη Βιολέτα και αναφέρει: “Όταν πρώτη φορά άκουσα την Τραβιάτα κι έμαθα ότι βασίζεται στο γνωστό μυθιστόρημα, αγόρασα αμέσως το βιβλίο! Το διάβασα γιατί ήθελα να έχω όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για τις πτυχές του χαρακτήρα της ηρωίδας. Αυτό το κάνω γενικά με όλους τους ρόλους που καλούμαι να ερμηνεύσω. Προσπαθώ πάντα να συγκεντρώνω πληροφορίες για την ηρωίδα και ακόμα περισσότερο για την υπόθεση. Είναι φυσικά η μουσική ένα τεράστιο μέσο για να σου δείξει και να σου δώσει στοιχεία των χαρακτήρων ο συνθέτης. Όμως και κάθε επιπλέον στοιχείο εμένα προσωπικά μου είναι χρήσιμο.

Αυτό που θαυμάζω περισσότερο στη Βιολέτα από την αρχή μέχρι το τέλος του έργου είναι η δύναμη της και το πάθος της. Ξέρει πολύ καλά ποια είναι, τι δουλειά κάνει, αλλά και πόσο άρρωστη είναι. Έχει πλήρη συνείδηση της κατάστασής της και κοινωνικά, αλλά και προσωπικά όσον αφορά την ασθένειά της.

Παρόλα αυτά τολμά να ζήσει τον αληθινό έρωτα. Ζει παθιασμένα την κάθε στιγμή που της απομένει, ερωτεύεται και αγαπά παθιασμένα σε βαθμό που θυσιάζεται. Πιστεύω όμως πως αποφασίζει να κάνει την θυσία λόγω της ασθένειας της που γνωρίζει ότι σύντομα θα την οδηγήσει στον θάνατο. Άρα αποδέχεται την μοίρα της, και με την ευγένεια που διακρίνει την ψυχή της προτιμά σ’ αυτή την περίπτωση να κάνει το λιγότερο κακό στην οικογένεια Ζερμόν. Ίσως και να είδε μέσα από τη θυσία ένα μέσο λύτρωσης εξαιτίας της άσωτης προηγουμένης ζωής της.

Πώς διαχειρίζεται τις φωνητικές προκλήσεις της Τραβιάτας;

“Δεν είναι τυχαίο που όσοι γνωρίζουν από όπερα ισχυρίζονται πως για να ερμηνευτεί σωστά ο ρόλος της Βιολέτας απαιτούνται τουλάχιστον δύο διαφορετικά είδη σοπράνο.
Στην Πρώτη πράξη απαιτείται η φωνή της λυρικής κολορατούρας σοπράνο καθώς ο Βέρντι θέλει να δώσει το στίγμα της λαμπερής και όμορφης Βιολέτας που κάνει την έντονη ζωή με τα πάρτι της εποχής άρα χρειάζεται μια λαμπερή φωνή γεμάτη ευελιξία και άνεση στις ψηλές νότες.
Στη Δεύτερη και στην Τρίτη πράξη όμως που ξεκινάει το δράμα της ηρωίδας απαιτείται ένα πιο σκούρο χρώμα στη φωνή της σοπράνο. Ιδανικά ερμηνεύεται από σοπράνο λυρικό δραματική.

Την πρώτη φορά που ερμήνευσα την Βιολέτα η φωνή μου ήταν πιο κοντά και πιο ταιριαστή για την ερμηνεία της πρώτης πράξης καθώς ως κολορατούρα σοπράνο είχα και έχω αυτή την άνεση και την ευελιξία στις ψηλές νότες.
Στη φάση που βρίσκομαι τώρα αισθάνομαι πιο ώριμη από ποτέ για αυτόν τον ρόλο, καθώς η φωνή μου έχει αποκτήσει πιο σκούρο χρώμα και στην χαμηλή περιοχή.

Αυτό που θέλω προσωπικά να διαχειριστώ περισσότερο από όλα είναι τα συναισθήματα που μου προκαλεί η μουσική του Βέρντι πάνω στην περιγραφή των καταστάσεων που ζει η τραγική αυτή ηρωίδα. Δηλαδή να μη με παρασύρουν τα συναισθήματα και η ερμηνεία σε βαθμό που ίσως είναι εις βάρος της φωνής και της τεχνικής”.

Η Τραβιάτα στη σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ρήγου παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο για πρώτη φορά το 2019 και αποτέλεσε το εξαιρετικά επιτυχημένο οπερατικό ντεμπούτο του σκηνοθέτη, χορογράφου και Διευθυντή του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Εδώ, ακολουθώντας το πνεύμα της μουσικής του Βέρντι, δημιουργεί μια παράσταση που εστιάζει στην «καταναγκαστική ηδονή» η οποία μοιάζει να πνίγει όλους τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, καθώς και στην ασφυξία της οικονομικής δοσοληψίας που καθορίζει τα πάντα στις ζωές των ηρώων. Ένα ψυχογράφημα της Βιολέττας Βαλερύ, από την αυγή του έρωτα ως το σκοτάδι του θανάτου, μέσα σε ένα περιβάλλον «μινιμαλιστικού» μπαρόκ.

“Η σκηνοθετική προσέγγιση του Κωνσταντίνου Ρήγου στην Τραβιάτα δίνει ένα υψηλού επιπέδου καλαίσθητο αποτέλεσμα. Μια μοντέρνα σκηνοθεσία και σκηνογραφία όμως με πάρα πολλά στοιχεία κλασικού δημιουργεί ένα υπέροχο πάντρεμα που νομίζω θα ικανοποιήσει και τον πιο απαιτητικό θεατή – ακροατή.

Αυτό που πρέπει να τονίσω είναι το πόσο ευρηματικά είναι τα σκηνικά για να προσαρμοστούν στις πολύ περιορισμένες δυνατότητες του Ηρωδείου. Τα κοστούμια επίσης είναι υπέροχα παραμυθένια τα οποία επιμελήθηκε η Ιωάννα Τσάμη. Φυσικά όπως είναι αναμενόμενο το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει και το υπέροχο μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε πανέμορφες χορογραφίες. Χαίρομαι ιδιαίτερα που έχω την ευκαιρία να ερμηνεύσω την Τραβιάτα στο Ηρώδειο σε σκηνοθεσία του αγαπημένου Κωνσταντίνου Ρήγου!” αναφέρει η Βασιλική Καραγιάννη.

Η Τραβιάτα και το σύγχρονο κοινό

Η όπερα περιγράφει τον έρωτα μιας εταίρας με γόνο καλής οικογένειας του Παρισιού. Η σχέση προκαλεί την αντίδραση της οικογένειας του νέου, το ζευγάρι χωρίζει και ξανασυναντιέται λίγο πριν τον θάνατο της κοπέλας. Πώς η Τραβιάτα μπορεί να αγγίξει το σύγχρονο κοινό;

“Πρώτα από όλα είναι ένα ρομαντικό έργο, μια τραγική ιστορία αγάπης επενδεδυμένη από την υπέροχη μουσική του Τζουζέππε Βέρντι. Μελωδίες από το έργο αυτό είναι πασίγνωστες ακόμα και στους πιο μη σχετικούς με την όπερα, όπως είναι το γνωστό Brindisi.

Υπάρχει όμως ένα βασικό στοιχείο του έργου το οποίο θίγει ένα κοινωνικό θέμα πολύ διαχρονικό. Η Βιολέτα είναι μια εταίρα, μια πόρνη πολυτέλειας. Δεν της επιτρέπεται να ερωτευτεί έναν κοινωνικά ανώτερο άνδρα. Όχι γιατί δεν το θέλει η ίδια αλλά δεν γίνεται αποδεκτό από την οικογένεια του αγαπημένου της. Κι έτσι αναγκάζεται να θυσιάσει την αγάπη της για κοινωνικούς λόγους.

Σαφώς παίζει ρόλο στην απόφασή της αυτή και η κατάσταση της υγείας της. Όμως υπάρχει η προκατάληψη και η μη αποδοχή της εταίρας στην οικογένεια των ευγενών ως νύφη του γιου τους.
Προκαταλήψεις τέτοιου είδους υπάρχουν και σήμερα όσο κι αν προσπαθούμε να προχωρήσουμε σ’ αυτό το κομμάτι. Μη αποδεκτά ζευγάρια ή έστω κατακριτέα ζευγάρια λόγω κοινωνικής ανισότητας, λόγω διαφοράς ηλικίας, φύλου κλπ. Νομίζω είναι θέμα που έχει απασχολήσει λίγο πολύ όλους σε κάποια φάση της ζωής τους” συνεχίζει.

Ποιους ρόλους θεωρεί πιο σημαντικούς στην καριέρα της η Βασιλική Καραγιάννη;

Όλους τους ρόλους τους οποίους έχω ερμηνεύσει θεωρώ σημαντικούς. Δεν υποτιμώ και δεν πετάω κανέναν. Θα μπορούσα όμως να πω ποιους ξεχωρίζω. Μπορεί τον ρόλο της Βασίλισσας της Νύχτας από τον Μαγικό Αυλό του Μότσαρτ να τον έχω τραγουδήσει περισσότερο από όλους, όπως και το ρόλο της Ολυμπίας από τα Παραμύθια του Χόφμαν τον οποίο έχω τραγουδήσει και στα μεγαλύτερα θέατρα διεθνώς, όπως η Σκάλα του Μιλάνου και το Κόβεντ Γκάρντεν.

Όμως, ξεχωρίζω την Τραβιάτα και χαίρομαι πολύ που μου δίνεται η ευκαιρία να την ερμηνεύσω στην παρούσα φάση που η φωνή μου έχει ωριμάσει. Η Λουτσία ντι Λαμμερμούρ είναι επίσης αγαπημένος ρόλος. Την Υπνοβάτιδα του Μπελίνι την ένιωσα από την πρώτη στιγμή κομμένη και ραμμένη στην φωνή μου, όπως και προς έκπληξη μου παρόμοια ένιωσα και για την Μιμή στην όπερα Μποέμ που πρόσφατα έκανα για πρώτη φορά και την λάτρεψα!

Ποιους άλλους ρόλους ονειρεύεται να ερμηνεύσει στο μέλλον;

Χαιρομαι που στην σεζόν που έρχεται θα ξανατραγουδήσω την αγαπημένη Τραβιάτα, τη Μιμή και τη Λουτσία!
Θέλω πολύ στη συνέχεια να τραγουδήσω ρόλους του Μπελκαντι που δεν έχω ακόμα ερμηνεύσει. Όπως η Ελβίρα στους Πουριτανούς, η Ιουλιέττα στους Καπουλέτους και Μοντέκους, Άννα Μπολένα, Ιμογενη στον Πειρατή.
Όμως λατρεύω και την γαλλική όπερα, όπου υπάρχει τεράστιο ρεπερτόριο ταιριαστό στη φωνή μου, όπως για παράδειγμα η Μανόν και η Λακμέ.