Ο “Ερωτευμένος Σαίξπηρ” του Κακλέα δεν θέλει να είναι αναμενόμενος

Η μεταφορά μιας κινηματογραφικής ταινίας σε θεατρική παράσταση είναι αναμφίβολα ένα δύσκολο στοίχημα, δεδομένων των διαφορετικών μέσων και αναγκών που χρησιμοποιούν και καλύπτουν αντίστοιχα οι τέχνες του σινεμά και του θεάτρου. Πόσο μάλλον όταν η ταινία που επιλέγεται να “ανέβει” στο σανίδι είναι ο «Ερωτευμένος Σαίξπηρ» (1998) με σκηνοθέτη τον Τζον Μάντεν και πρωταγωνιστές τους Γκουίνεθ Πάλτροου και Τζόζεφ Φάινς, η οποία αποδείχτηκε τεράστια καλλιτεχνική και εισπρακτική επιτυχία και κατέκτησε πολλά βραβεία Όσκαρ (μεταξύ των οποίων το α’ γυναικείο της Πάλτροου και το β’ γυναικείο για την “guest εμφάνιση της Τζούντι Ντεντς στον ρόλο της βασίλισσας Ελισάβετ Α’).

Το στοίχημα αυτό ωστόσο φαίνεται να το κέρδισε ο σκηνοθέτης Γιάννης Κακλέας, ο οποίος παρουσιάζει στο «Θέατρον» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» κάτι τελείως διαφορετικό αλλά αναμφίβολα διασκεδαστικό και “χορταστικό”. Στη νίκη αυτή τον βοηθούν σίγουρα το κείμενο που δανείστηκε τα πιο δυνατά αποσπάσματα των διαλόγων του κινηματογραφικού σεναρίου (τα εύσημα εδώ αποδίδονται στον Lee Hall και τη Λουίζα Μητσάκου που μετέφρασε το κείμενό του), η εικαστικότητα των Ηλένια Δουλαδήρη (κοστούμια) και Μανόλη Παντελιδάκη (σκηνικά) αλλά κυρίως οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών του, με έμφαση στον Γιάννη Χαραλαμπόπουλο και την Έλλη Τρίγγου.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Καλό είναι όποιος πάει στην παράσταση να αφήσει πίσω τους τις μνήμες της ταινίας. Και αυτό γιατί το φιλμ γυρίστηκε πριν από 21 χρόνια και προσπάθησε να αποδώσει με μια σύγχρονη – για την εποχή – ματιά την Ελισαβετιανή Αγγλία, με την ανάλογη προφορά, άρθρωση, ατμόσφαιρα… Η παράσταση έχει ένα δικό της ρυθμό, πιο γρήγορο και εκ των πραγμάτων πιο άμεσο, δεδομένου ότι οι ηθοποιοί έχουν σκηνοθετηθεί να στέκονται αντικριστά με τους θεατές, και να “παίζουν” μαζί τους (ειδικά στη σκηνή με το “θέατρο μέσα στο θέατρο”).

Όταν ανοίγει η αυλαία, εμφανίζεται ένα κορίτσι που περπατά πάνω σε σανίδες και μαζεύει από αυτές σελίδες γεμάτες ποίηση του Σαίξπηρ. Ξαφνικά το σκηνικό (και το τέμπο) αλλάζει, γεμίζει και αποκαλύπτει τον χαρακτήρα της παράστασης, ο οποίος είναι καθαρά κωμικός: Οι ρόλοι διακωμωδήθηκαν ίσως λίγο παραπάνω από ότι χρειαζόταν, τα κωμικά στοιχεία ανά στιγμές άγγιζαν την υπερβολή και το κλισέ, με αποτέλεσμα όποιος πάει να δει μια ιστορία ενός μεγάλου έρωτα πιθανώς να απογοητευτεί (η ερωτική σκηνή για παράδειγμα είναι εκτός πλαισίου, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τι σήμαινε για τους δύο ήρωες της εποχής εκείνης).  Αυτό δε σημαίνει όμως ότι δεν υπάρχουν κι εκείνες οι μικρές, γλυκές στιγμές που κάτι μαγικό γίνεται με το πρωταγωνιστικό δίδυμο. Ούτε ότι ο θίασος γεμάτος καλούς ηθοποιούς δεν δίνει δυνατές στιγμές: κάθε άλλο. Απλά αυτές στοχεύουν κυρίως στο να βγει γέλιο, κάτι που επιτυγχάνεται αβίαστα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις πιο ιδιαίτερες στιγμές του έργου και πιο πειραματικές επιλογές του κ. Κακλέα είναι η ροκ αρχή και ο ακόμη πιο ροκ επίλογος που λειτουργούν εξαιρετικά καλά, φέρνοντας τους ήρωες και τις θεματικές στο σήμερα (το δε μουσικό κομμάτι σε συνδυασμό με το στήσιμο των ηρώων στο φινάλε είναι εμπνευσμένο).

Ειδικότερα ως προς τις ερμηνείες, ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος ως Σαίξπηρ καταφέρνει να σταθεί άξια στο επίκεντρο του έργου. Με υποκριτική ευλυγίσια καταφέρνει τόσο να αναδείξει την εκπληκτική κωμική “πάστα” που έχει, όσο και να αποδώσει με τιμιότητα τις εξομολογήσεις και τις δραματικές στιγμές του “Ρωμαίου” του. Στη δεύτερη αυτή πτυχή του βοήθησε πολύ η χημεία, η αμεσότητα και η σύνδεση που ανέπτυξε επί σκηνής με την Έλλη Τρίγκου (υποδύεται τη Βιόλα ντε Λέσεπς και τον Τόμας Κεντ) μια ηθοποιό που φωτίζει τη σκηνή: Η Βιόλα της είναι ένα κορίτσι γεμάρο ζωντάνια, μπρίο και μια παιδική αθωότητα. Διαφοροποείται από την Πάλτροου που έδωσε έμφαση στη θηλυκότητά της, ενώ η Τρίγκου εστίασε στην ανάγκη της ηρωίδας να κάνει τη “σκανταλιά” και να υπακούσει στα δικά της θέλω. Οι στιγμές των δυο, ειδικά όταν υποδύονται τον Ρωμαίο και την Ιουλίετα και “τα βάζουν” με τις γεμάτες έρωτα στιχομυθίες του Βρετανού συγγραφέα, είναι ίσως από τις καλύτερες της παράστασης.

Τη βασίλισσα Ελισάβετ Α’ υποδύεται η Μπέτυ Λιβανού με μια ψύχραιμη και παιχνιδιάρα διάθεση. Η Μίνα Αδαμάκη ενσαρκώνει την παραμάνα της Βιόλας με το ιδιαίτερο στυλ της που την έχει κάνει να ξεχωρίσει και το απολαυστικό ηχόχρωμά της.

Ο Νίκος Ορφανός είναι ο Λόρδος Γουέσεξ και επιτυγχάνει σίγουρα στο να δείξει τη σκληρότητα του χαρακτήρα και να κερδίσει την αντιπάθεια του κοινού, αλλά ίσως θα βοηθούσε να δώσει μια ακόμη διάσταση που θα έκανε τον ρόλο πιο “γοητευτικό”. Το ίδιο ισχύει και για τον Γιάννη Ποιμενίδη (Μάρλοου) που πατάει γερά στο πλάι του Χαραλαμπόπουλου, υποδυόμενος τον φίλο του, επίσης ερωτύλο και ποιητή, αλλά που θα ήθελε κάτι λίγο παραπάνω ώστε στο τέλος που επανεμφανίζεται ως φάντασμα να νιώσουμε περισσότερο την τραγικότητά του. Αποδίδει σωστά τα στοιχεία αυτά, ίσως ήθελε ένα τσίμπημα παραπάνω. Ο Θάνος Μπίρκος – Μπέτμπαρτζ – είναι πιο πληθωρικός από ποτέ με πιο καλή στιγμή εκείνη που προσφέρει το θέατρό του. Ο Κωστής Μπούντας (Νεντ Αλέιν/Μερκούτιος) είναι τόσο απλόχερος στην υπερβολή του ήρωά του που δεν γίνεται να μην τον ξεχωρίσεις. Ο επιβλητικός Γιώργιος Κοψιδάς (Χιου Φένυμαν) είναι στην αρχή όσο τρομακτικός και εξυπηρετεί ωραία την ανατροπή του ήρωά του, ο Σωκράτης Πατσίκας (Χένσλοου) που αναμετρήθηκε με τον ρόλο του Τζέφρι Ρας κατάφερε να δώσει κάτι τελείως διαφορετικό κι ενδιαφέρον.

Στη διανομή συμμετέχουν οι Δήμητρα Λημνιού, Βασίλης Αθανασόπουλος, Κων/νος Γεωργαλής, Αναστασία Κελέση, Νεφέλη Μαϊστράλη, Φραγκίσκη Μουστάκη, Στράτος Τρογκάνης, Αγγελική Τρομπούκη, Κων/να Τσιριμώνα, Αχιλλέας Σκεύης, Αναστασία Στυλιανίδη, Δημήτρης Φουρλής και Βασίλης Ψυλλάς. Όλοι τους αγωνίζονται με πάθος και φοβερή ενέργεια για να βγει το τελικό αποτέλεσμα.

Ειδική μνεία χρειάζεται και στην εικαστική πλευρά της παράστασης, που φαίνεται ότι δουλεύτηκε πάρα πολύ: Η Ηλένια Δουλαρίδη υπογράφει τα κοστούμια, τα οποία στην πλειοψηφία τους συνδυάζουν με έναν ωραίο τρόπο το κλασικό κοστούμι εποχής με τη ροκ πιο σύγχρονη ματιά (μόνη εξαίρεση ίσως η Ελισσάβετ). Τα σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη λειτουργούν εξαιρετικά μαζί με τον φωτισμό της Στέλλας Κάλτσου καθώς καταφέρνουν να προσφέρουν πολλαπλούς χώρους, από παλάτι μέχρι αχυρώνα και από κήπο σε σκηνή θεάτρου.

Εν κατακλείδι, μπορεί σε μερικούς να έλλειψε το καρδιοχτύπι και το μαράζι που είδαν στη μεγάλη οθόνη, αυτό ωστόσο δε σημαίνει ότι η παράσταση του Γιάννη Κακλέα δεν αποτελεί μια ποιοτική δουλειά, που αφήνει χορτάτο τον θεατή  – προσφέροντας ένα δυομισάωρο γεμάτο εναλλαγές, ποίηση, γέλιο, διασκέδαση – και που θα πρέπει να κριθεί για αυτό που είναι: Μια μεγάλη παραγωγή και (περισσότερο) κωμική παράσταση που δεν την ενδιαφέρουν οι κανόνες αλλά το κοινό της. Και ένας ειλικρινής φόρος τιμής τόσο στη μαγεία της πένας του Σαίξπηρ όσο στο ίδιο το Θέατρο και τους ανθρώπους που το υπηρετούν.

Πληροφορίες

Κέντρο Πολιτισμού του ΙΜΕ Ελληνικός Κόσμος – Θέατρον

(Πειραιώς 254,Ταύρος, Τηλ : 2122540300, www.theatron254.gr)

Παραστάσεις: Παρ., Σάβ. 8 μ.μ., Κυρ. 6.30 μ.μ.

Τιμές εισιτηρίων: 14 – 45 ευρώ.

λλ