Οι ελληνικές θεατρικές ομάδες των Βρυξελλών ενώθηκαν σε μια παράσταση

Ήταν μια σπάνια συνάντηση, στα παρασκήνια, αλλά και επί σκηνής. Οι 7 (ναι, τόσες είναι!) ελληνικές θεατρικές ομάδες των Βρυξελλών ενώθηκαν για μία μέρα, σε μία σπονδυλωτή παράσταση για την Παγκόσμια Ημέρα του Θεάτρου. Στο κατάμεστο θέατρο της περιοχής Κράινεμ, το ελληνόφωνο κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει από τον «Τιμωρημένο Ελληνα» του Μ.Ποντίκα, τον «Επικήδειο» του Ι.Καμπανέλλη, τον «Ουρανό Κατακόκκινο» της Λ. Αναγνωστάκη, το «Ηθοποιός σημαίνει φως» του Μ. Χατζιδάκι και τους… «Συμπέθερους από τα Τίρανα» των Ρέππα-Παπαθανασίου, μέχρι το «Λαχταρώ» της Σ. Κέιν και την «Πρόταση γάμου» του A. Τσέχωφ.

Η ιδέα ξεκίνησε από τον Τάσο Νυχά, σκηνοθέτη του «Ελληνικού Θεατρικού Εργαστηρίου», ο οποίος σκέφτηκε ότι θα ήταν ενδιαφέρον να παρουσιαστεί η πολυμορφία του ελληνόφωνου ερασιτεχνικού θεάτρου στο κοινό. «Οι 7 θεατρικές ομάδες λειτουργούν ανεξάρτητα. Πρότεινα για μία μέρα να ενώσουν τις δυνάμεις τους προς τιμήν του Θεάτρου και να δείξουμε σε μια κοινή προσπάθεια όλο το φάσμα και την πολυμορφία των θεατρικών παραστάσεων που ανεβάζουμε», είπε στο NEWS24/7.

«Μα πώς προέκυψαν τόσο πολλές θεατρικές ομάδες;», αναρωτιόμαστε. Για να πάρουμε την… πληρωμένη και πολύ… ελληνική απάντηση: «από διάσπαση της πρώτης!». Το καλό πάντως είναι ότι δεν υπάρχουν «στεγανά». Πολλά μέλη έχουν περάσει από διαφορετικές θεατρικές ομάδες.

«Εχω παίξει σε περισσότερα από 25 έργα αυτά τα 30 περίπου χρόνια. Είναι όμορφες συναντήσεις, που δίνουν στη ζωή μας άλλο νόημα», μας λέει η Στέλλα Ανδρουλάκη, επικεφαλής του Ελληνικού Θεάτρου Βελγίου. Η ίδια συμμετέχει στις ομάδες των Βρυξελλών από το 1995.

«Η κοινωνικοποίηση ήταν εκείνη που με έκανε να ενταχθώ σε θεατρική ομάδα στις Βρυξέλλες και πλέον παίζω στην τέταρτη παράστασή μου», εξηγεί η Γιώτα Τσελέπη, πρωταγωνίστρια της ομάδας «Νóta Théâtrale».

«Ξεκίνησα να ασχολούμαι με το θέατρο, όπως όλος ο κόσμος, στο σχολείο, με κάποιο ποίημα σε κάποια σχολική εορτή. Η όλη διαδικασία μου άρεσε και όταν αργότερα μοιράστηκαν ρόλοι για μια θεατρική παράσταση, έκανα σαν τρελή για να πάρω έναν συγκεκριμένο ρόλο που ήταν πολύ μικρός αλλά που είχε ζουμί έπαιζα την καψούρα. Ο δάσκαλος και σκηνοθέτης ήταν έτοιμος για εγκεφαλικό με το πείσμα μου να μην δεχτώ τον πρωταγωνιστικό ρόλο που με προόριζε γιατί θεωρούσα τον ρόλο βαρετό…», διηγείται η Αγγελική Καλλιάνου, που έχει μεγαλώσει στο Βέλγιο.

«Ο δάσκαλος με έπεισε να γραφτώ σε σχολή θεάτρου για νεαρούς ηθοποιούς όπου και έμαθα τα βασικά για 4 χρόνια, μέχρι τα 15 μου. Ο φίλος Αριστείδης Λαυρέντζος με κάλεσε στο Ελληνικό Θέατρο Βελγίου, που έκανε ακροάσεις ο Πέτρος Σεβαστίκογλου για το επόμενο του έργο. Την ίδια εποχή, ο φίλος Δημήτρης Αργυρόπουλος, ως σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής σε άλλη παράσταση, μου δίνει την ευκαιρία να γίνω βοηθός σκηνοθέτη του… Και σκεφτόμουν συνεχώς “Πότε θα παίξω με τον φίλο Γιάννη Γαβρά”; “Πότε θα με παρατηρήσει ο Φίλος Τάσος Νυχάς”; Σιγά σιγά, με τα χρόνια έγιναν και αυτά… Το Θέατρο είναι για μένα ανάγκη, δημιουργία και επικοινωνία. Ιδιαίτερα στην μητρική μου γλώσσα, όπου όλα παίρνουν μια σημασία πιο συναισθηματική. Δεν έχω πάρει άλλο βραβείο πέρα από το Β’ Γυναικείου στο 5° Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Ιεράπετρας αλλά, ως γέννημα θρέμμα του εξωτερικού, η συγκίνηση μου η μεγάλη ήταν ότι μου το απένειμε κριτική επιτροπή Ελλήνων. Δεν μπορώ να διανοηθώ να μην παίζω θέατρο στα ελληνικά», μας λέει.

Παρών στην σημαντική αυτή γιορτή του ελληνόφωνου ερασιτεχνικού θεάτρου του Βεγλίου ήταν ο αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Θοδωρής Αμπαζής.

«Η σημερινή γιορτή μας έφερε εδώ να τιμήσουμε αυτό που αγαπάμε. Να γιορτάσουμε αυτό που μας ενώνει, αυτό που μας ανταμείβει, θυμίζοντάς μας πόσο ανάγκη έχουμε τους άλλους είτε στη σκηνή είτε στην πλατεία. Αυτό που μας οπλίζει με λέξεις ώστε να μπορούμε να ερευνούμε και να κατανοούμε την ανθρώπινή συμπεριφορά. Μας εφοδιάζει με κριτική σκέψη, βοηθώντας μας να αντισταθούμε στο δυαδικό τρόπο σκέψης του 1 και 0 που η εποχή μας επιβάλλει. Αυτό που μας βοηθά να αντιληφθούμε την αμφισημία των πραγμάτων, να αποδεχόμαστε την πολυπλοκότητα των γεγονότων και να τα αξιολογούμε συνυπολογίζοντας πάντα τις συνθήκες μέσα στις οποίες συμβαίνουν…», είπε στην εναρκτήρια ομιλία του. «Εμείς σαν Εθνικό θέατρο τιμούμε την ερασιτεχνική ενασχόληση με το θέατρο. Πολλοί σημαντικοί ηθοποιοί του θεάτρου μας έκαναν τα πρώτα τους βήματα σε ερασιτεχνικές ομάδες. Πολλοί δε ερασιτέχνες ασχολούνται συστηματικά και υπεύθυνα με τη Τέχνη του θεάτρου χωρίς να αποσκοπούν σε μελλοντική επαγγελματική ενασχόληση. Το Εθνικό Θέατρο διοργανώνει κάθε χρόνο πολλά και ποικίλα σεμινάρια για πολίτες, παρέχοντάς τους εργαλεία για την εμβάθυνση στην τέχνη του θεάτρου. Μεταξύ άλλων έχουμε εργαστήρια Σκηνογραφίας. Μουσικής Σύνθεσης για Θέατρο, φωτισμών, θεατρικής γραφής κ.α.», ενημέρωσε.

ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

Ελληνική Κοινότητα Βρυξελλών

Η Κοινότητα χρονολογείται από το 1945, αλλά η θεατρική δραστηριότητά της ξεκινά στην αρχή της δεκαετίας του ’80 και ανθεί τη δεκαετία του ’90. Σκηνοθέτης είναι ο Δημήτρης Αργυρόπουλος, που εκτός από Πρόεδρος της Κοινότητας είναι και απόφοιτος της Σχολής Σταυράκου. Ωστόσο, από την ομάδα έχουν περάσει σκηνοθέτες και μέλη που σήμερα βρίσκονται σε άλλες ομάδες.

«Αρχικά το ελληνόφωνο θέατρο είχε ρόλο εκπαιδευτικό. Όταν ξεκίνησα να σκηνοθετώ, συνειδητοποίησα ότι πολλά μέλη, παιδιά γεννημένα και μεγαλωμένα στο Βέλγιο, δεν καταλάβαιναν τι έλεγαν. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που έμαθαν ελληνικά και ανέκτησαν την σχέση τους με την Ελλάδα μέσα από τις θεατρικές ομάδες», μας λέει ο Δ. Αργυρόπουλος. «Το θέατρο για μένα είναι αυτό που συντηρεί και τα ήθη και τα έθιμα και διαπαιδαγωγεί τον θεατή… Και αυτό κάνει, ειδικά εδώ στο Βέλγιο».

Ελληνικό Θεατρικό Εργαστήρι

Τον Φεβρουάριο του 1984, Ελλληνες υπάλληλοι των κοινοτικών θεσμών ίδρυσαν μια θεατρική ομάδα που απευθυνόταν στους ευρωϋπαλλήλους. Σήμερα, η ομάδα είναι ανοιχτή σε οποιονδήποτε, αφού «δεν έχει καταστατικό, ούτε διορισμένα όργανα και οικονομική, πολιτική ή άλλη εξάρτηση». Σκηνοθέτης είναι ο Τάσος Νυχάς.

«Όταν ήρθα, το 1981, ήμασταν η πρώτη γενιά Ελλήνων που δουλεύαμε στην Κομισιόν», περιγράφει με γλαφυρό τρόπο ο Απόστολος Ιωακειμίδης, μέλος του Εργαστηρίου. «Ήμασταν όλοι νέοι, 25-35, ανύπαντροι, με καλή δουλειά και πολύ ελεύθερο χρόνο. Τότε υπήρχαν τα κόμματα, φτιάξαμε και ποδοσφαιρική ομάδα, ένα άλλο γκρουπ που έπαιζε μουσική. Και μετά, φτιάξαμε και τη θεατρική ομάδα. Όχι μόνο από αγάπη για το θέατρο, αλλά και από ανάγκη για μια αμεσότερη κοινωνική σχέση που είναι απαραίτητη για τις συνθήκες ζωής των Βρυξελλών».

Όπως μας λέει ο Α. Ιωακειμίδης, οι πρώτες πρόβες κατέληγαν σε γλέντια με 40 άτομα. Σιγά-σιγά πήρε σάρκα και οστά ως θεατρική ομάδα, με τη συνδρομή της συναδέλφου τους Ειρήνης Χαλκιά (θεατρική σκηνή Scarabaeus). Πλέον, η ομάδα λειτουργεί κανονικά και συμμετέχει σε διαγωνιστικά φεστιβάλ ερασιτεχνικού θεάτρου.

Υ-GREC

25 χρόνια έκλεισε η ομάδα του Γιάννη Γαβρά πέρυσι και έχει ανεβάσει 18 θεατρικά έργα, πολλά εκ των οποίων στα γαλλικά.

«Βρέθηκα στο Βέλγιο για να σπουδάσω, ο πατέρας μου ήθελε Χημεία, αλλά εγώ τελικά επέλεξα σκηνοθεσία», μας λέει ο ίδιος. «Το Μάιο του 1992 ιδρύσαμε με δύο φίλους μου μη Ελληνες τη θεατρική μας ομάδα. Μαζί μας, ήταν γαλλόφωνοι και ελληνόφωνοι ηθοποιοί που είχαν παίξει σε έργα που είχα σκηνοθετήσει με άλλες ομάδες και μας ακολούθησαν».

Η ομάδα έχει ανεβάσει στα γαλλικά ελληνικές τραγωδίες, όπως τους Πέρσες, την Αντιγόνη και τις Τρωάδες, σύγχρονο και κλασικό ρεπερτόριο, αλλά και Ελληνες συγγραφείς.

«Υπάρχει μια δεξαμενή 600-700 ανθρώπων που μας παρακολουθούν στις παραστάσεις μας», εξηγεί ο Γιάννης Γαβράς. «Εχουμε καλή φήμη, παίρνουμε μια μικρή επιχορήγηση από το υπουργείο Πολιτισμού, συμμετέχουμε στο Φεστιβάλ Θεάτρου Βρυξελλών και μάλιστα πρόπερσι πήραμε και το πρώτο βραβείο με τις Τρωάδες», μας λέει.

Ελληνικό Θέατρο Βελγίου

Αρχές του ’90, ομάδα Ελλήνων των Βρυξελλών ίδρυσαν και την συγκεκριμένη ομάδα. Στόχος ήταν και παραμένει «η προώθηση κυρίως Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων στον ελληνισμό και τους ελληνόφωνους του Βελγίου». Η ομάδα δεν έχει σταθερό σκηνοθέτη, αλλά την παράσταση που παρουσιάστηκε την περασμένη Τρίτη, είχε σκηνοθετήσει ο Γιάννης Γαβράς.

Από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας είναι και ο Γιώργος Ανδρονίδης. Ο 94χρονος σήμερα λάτρης του θεάτρου πρωταγωνίστησε και στον συγκλονιστικό μονόλογο του Καμπανέλλη με τίτλο «Ο επικήδειος». Μια μικρή αδιαθεσία τον κράτησε μακριά από την Παγκόσμια Μέρα Θεάτρου, αλλά το κοινό τον καταχειροκρότησε μετά τα αποσπάσματα που παρακολούθησε μέσω βίντεο.

Θεατρική Ομάδα Λυκείου των Ελληνίδων Βρυξελλών

Ξεκίνησε με παιδιά, για να τα βοηθήσει να μάθουν την ελληνική παράδοση μέσα από έναν βιωματικό τρόπο, αλλά πλέον η ομάδα λειτουργεί και για ενηλίκους. Ένα καλλιτεχνικό ζευγάρι, που είναι μαζί και στη ζωή, η Μαρία Καραχάλιου και ο Γιάννης Οικονομίδης έχουν αναλάβει με σοβαρότητα και επαγγελματισμό όλη την ευθύνη.

«Για ‘μένα θέατρο είναι ένα βίωμα, ένας τρόπος ζωής, αυτό που ζεις και θέλεις να το εξωτερικεύσεις. Και τελικά, επικοινωνία», μας λέει η Μαρία Καραχάλιου, απόφοιτη Δραματικής Σχολής που εργάζεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. «Ανεβάζουμε παραστάσεις κυρίως από την ελληνική παράδοση και έχουμε γαλλικούς υπερτίτλους προκειμένου να ανοιχτούμε και σε άλλο, μη ελληνόφωνο κοινό. Πεποίθησή μας είναι ότι οι παραστάσεις μας μπορούν να λειτουργήσουν ως χώρος υποδοχής, προκειμένου να μάθει το βελγικό κοινό το ελληνικό θέατρο», μας λένε.

Ο ΘΕΣΠΙΣ Βρυξελλών

«Για μένα, το θέατρο είναι η ζωή μου εδώ και 35 χρόνια. Γι’ αυτό ζω». Είναι τα αφοπλιστικά λόγια του Αριστείδη Λαυρέντζου, ιδρυτικού μέλους των πιο παλιών θεατρικών ομάδων των Βρυξελλών, ο οποίος το 2002 ίδρυσε τη δική του ομάδα. Κάθε γράμμα από το «ΘΕΣΠΙΣ» κρύβει λέξεις από πίσω του: Θήτα όπως Θέατρο, Εψιλον όπως Ελλάδα, Σίγμα όπως Σκηνή, Πι όπως Παγκοσμιότητα, και ούτω κάθ’ εξής.

«Επιλέξαμε λέξεις από αυτές και τις βάλαμε στο καταστατικό. Είναι μια ιδιορρυθμία που ξεχωρίζει τον δικό μας Θέσπι από θεατρικές ομάδες στην Ελλάδα με το ίδιο όνομα –κάτι που δεν είχαμε ανακαλύψει ή ίσως δεν υπήρχε όταν τον ιδρύσαμε», εξηγεί. «Ρόλος της Ευρώπης είναι να ενώνει. Και το θέατρο μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτό. Αν πάρεις ήρωες από το θέατρο κάθε χώρας, το αρχαίο και το σύγχρονο, και να παρουσιάσεις, το κοινό θα καταλάβει πολλά γι’ αυτό το λαό. Πιστεύω πολύ ότι αυτό πρέπει να γίνει. Αγωνίζομαι γι’ αυτό», μας λέει.

Νóta Théâtrale

Ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012 ύστερα από πρωτοβουλία μιας παρέας νέων ανθρώπων με καλλιτεχνικές ανησυχίες και ένα αίσθημα δημιουργικότητας, σε συνδυασμό με την ανάγκη για επικοινωνία. Σκηνοθέτης είναι η Βούλα Καγιάσα.

«Η ενασχόλησή μου με τα θεατρικά δρώμενα των Βρυξελλών ξεκίνησε το 2012 όταν ιδρύσαμε με φίλους την ομάδα Νóta Théâtrale η οποία έγινε από την πρώτη στιγμή ιδιαιτέρως αποδεκτή και από το θεατρόφιλο κοινό της πόλης, αλλά και από τους συντελεστές των υπόλοιπων ομάδων, οι οποίες ήδη μετρούσαν δεκαετίες στον χώρο. Μόλις είχα ολοκληρώσει ένα διετές μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στην Τέχνη του Θεάματος στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών (ULB), κατά το οποίο επέλεξα να κάνω τη διπλωματική μου εργασία στην σκηνοθεσία σύμφωνα με το μεταδραματικό θέατρο», μας λέει.

«Η αγάπη μου για το θέατρο ξεκίνησε από μικρή ηλικία καθώς κατάγομαι από μια πόλη με αξιοσημείωτη θεατρική δράση λόγω της μακρόχρονης ιστορίας του ΔΗΠΕΘΕ της και του Φεστιβάλ Φιλίππων. Το “μικρόβιο” όμως υπήρχε ανέκαθεν στην οικογένειά μου. Ο παππούς μου έπαιζε στα “μπουλούκια”, είχε μάλιστα ιδρύσει προπολεμικά την πρώτη ερασιτεχνική ομάδα καπνεργατών στην Καβάλα, όπου είχε πάρει την Αντιγόνη Βαλάκου να παίξει για πρώτη φορά σε ηλικία 16 ετών και για την οποία άκουγα να μιλάει περήφανος!», λέει.

«Το ερασιτεχνικό θέατρο δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους δημιουργικούς να ανακαλύψουν και να αποκαλύψουν την καλλιτεχνική τους φύση. Απαιτείται φυσικά πολλή δουλειά και χρόνος, που με τους ρυθμούς της ευρωπαϊκής πρωτεύουσας είναι υπέρβαση για όλους όσοι ασχολούνται να ανταποκριθούν σε τέτοια δέσμευση. Το μυστικό βεβαίως είναι να διαθέτει κανείς αρκετό μεράκι και όρεξη για την όλη πορεία με προσηλωμένο το βλέμμα στον τελικό στόχο! Το κοινό των Βρυξελλών αγκαλιάζει τις θεατρικές μας δραστηριότητες και από την πλευρά μας ως Νóta προσπαθούμε πάντα να το ανταμείβουμε», καταλήγει.

Φωτογραφίες: ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΣ/www.newsville.be