Ομοβροντία κατά της κυβέρνησης για τα 5 μεγάλα αρχαιολογικά μουσεία

Αυτές τις μέρες συζητιέται στη Βουλή το νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού που επιγράφεται «εκσυγχρονισμός της μουσειακής πολιτικής και ζητημάτων διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς».

Πιο συγκεκριμένα, τα πέντε μεγαλύτερα δημόσια αρχαιολογικά μουσεία, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, πρόκειται -αν ψηφιστεί το νομοσχέδιο- να αποκοπούν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και να μετατραπούν σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που θα διοικούνται από κυβερνητικά διορισμένα Διοικητικά Συμβούλια.

Το νομοσχέδιο για τη μετατροπή των πέντε μεγάλων μουσείων της χώρας σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου στοχεύει στον εκσυγχρονισμό τους, «στην ανάγκη για αλλαγή στον τρόπο διοίκησης των συγκεκριμένων δημόσιων μουσείων, καθώς και της διεύρυνσης των δραστηριοτήτων και δράσεων τους στο πλαίσιο πάντα των δημόσιων πολιτικών, που χαράσσει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και της αρχαιολογικής νομοθεσίας», ανέφερε την Παρασκευή η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.

Επιπροσθέτως, η υπουργός έκανε λόγο για «μεταρρυθμιστική τομή» και κατηγόρησε όσους αντιδρούν ότι «είναι προσκολλημένοι σε οπισθοδρομικά στερεότυπα και στην ιδεολογία της εσωστρέφειας του πολιτισμού».

Ούτε λίγο ούτε πολύ, η Υπουργός διατείνεται ότι τα Μουσεία, όπως λειτουργούν σήμερα, δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες και τάσεις προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς και δεν διαθέτουν το εξειδικευμένο προσωπικό, τις υποδομές και τη δυναμική που θα ήθελε η κοινωνία.

Ισχύει όμως αυτό;

Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Η γενική εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Σία Αναγνωστοπούλου, κάλεσε τη κυβέρνηση «να αποσύρει το κατάπτυστο και επικίνδυνο νομοσχέδιο» και την κατηγόρησε ότι εξαπολύει ολομέτωπη επίθεση, τόσο κατά των ανθρώπων του πολιτισμού, όσο και του μουσειακού και αρχαιολογικού θησαυρού της χώρας.

Ο γενικός εισηγητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Δημήτρης Κωνσταντόπουλος, όπως ανέφερε σε έντονους τόνους πως «βασικός του πυρήνας είναι η μετατροπή πέντε μεγάλων μουσείων της χώρας σε ΝΠΔΔ με ανεξέλεγκτη, αδιαφανή δομή και λειτουργία».

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Γιάννης Δελλής ζήτησε από την κυβέρνηση να το αποσύρει άμεσα, ενώ η Σοφία – Χάϊδω Ασημακοπούλου σημείωσε πως με το νομοσχέδιο θα ανοίξει ο δρόμος στην ανεξέλεγκτη εξαγωγή ελληνικών αρχαιοτήτων.

Τέλος, το ΜεΡΑ 25 έκανε λόγο για ιδεοληπτική εμμονή της κυβέρνησης Μητσοτάκη. «Θέλετε να ανατρέψετε τον τρόπο διαχείρισης του αρχαιολογικού πλούτου της χώρας, που αποτελεί το μεγαλύτερο εθνικό μας κεφάλαιο», δήλωσε, μεταξύ άλλων, η Σοφία Σακοράφα.

Τι ισχυρίζεται ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει πως “η Υπουργός Πολιτισμού Στυλιανή Μενδώνη στη Βουλή, εμφανώς εκνευρισμένη και ανήσυχη για τις αντιδράσεις στον χώρο του πολιτισμού, προέβη σε μια σειρά χαρακτηρισμούς για όσους αντιδρούν στις καταστροφικές προθέσεις της. Αλήθεια, θεωρεί η Υπουργός «οπαδούς της οπισθοδρόμησης» το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης που πήρε απόφαση με την οποία ζητά να αποσυρθεί αυτό το σχέδιο νόμου;

Επίσης, θεωρεί «οπαδούς της ήσσονος προσπάθειας» τους 487 πανεπιστημιακούς, ακαδημαϊκούς, μελετητές και μελετήτριες από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, που με ενυπόγραφη επιστολή τους ζήτησαν από τον Πρωθυπουργό να μην περάσει αυτό το σχέδιο νόμου; Μπορεί η Υπουργός να αμφισβητήσει την επάρκεια επιστημόνων από τα πανεπιστήμια του αμερικανικού Ivy League (Princeton, Harvard, Brown, Dartmouth, Pennsylvania, Cornell), το Berkeley, τη Σορβόννη, τη Χαϊδελβέργη, την Οξφόρδη, το Cambridge;

Ή πιστεύει ότι μέλη σε 14 Ακαδημίες, άνθρωποι που δραστηριοποιούνται σε 229 επιστημονικούς φορείς του κόσμου και αντιτίθενται στα σχέδιά της, είναι «προσκολημμένοι στα στερεότυπα και στην ιδεολογία της εσωστρέφειας στον πολιτισμό»;

Μήπως έχουν «συντεχνιακή νοοτροπία» οι 119 αρχαιολόγοι της χώρας, συνταξιούχοι και πρώην στελέχη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, πρώην Διευθυντές και Γενικοί Διευθυντές του ΥΠΠΟΑ, που υπέγραψαν επιστολή για να υπερασπιστούν τα δημόσια Μουσεία;

Αντιθέτως, πολύ καλά γνωρίζει η Υπουργός ότι οι ελάχιστοι που υπερασπίζονται δημόσια την πολιτική της είναι αυτοί που αναμένουν μια θέση στα νέα Διοικητικά Συμβούλια που εισάγονται με τον νόμο αυτόν!

Άραγε, ήταν και η ίδια η τωρινή Υπουργός «οπαδός της οπισθοδρόμησης» το 2005, όταν –από άλλη θέση και από άλλο κομματικό φορέα- έπαιρνε δημόσια θέση ενάντια στην αυτονόμηση των δημόσιων Μουσείων και την μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ με διορισμένα ΔΣ, όταν εκ μέρους της ΝΔ το εισηγούνταν ο τότε υφυπουργός Πέτρος Τατούλης;”

Διαβάζοντας την ομιλία της υπουργού (μπορείτε να τη διαβάσετε ολόκληρη παρακάτω) πράγματι είχε δηλώσει χαρακτηριστικά πως “χρησιμοποιώντας πάλι τα λόγια του Βαγγέλη Βενιζέλου, είπατε ότι ο ίδιος ήθελε να κάνει τα μουσεία νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Πράγματι, στην πρώτη του υπουργία ήταν μία από τις βασικές του θέσεις. Μετά όμως, από συστηματικό διάλογο, συζήτηση και κυρίως βιωματική προσέγγιση, την οποία επιχείρησε ο ίδιος με τους συναδέλφους αρχαιολόγους, κατάλαβε ότι τα μουσεία δεν έπρεπε να γίνουν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και γι’ αυτό δεν το έκανε.”

Και συνεχίζει η ανακοίνωση του ΣΕΑ “Πότε έλεγε αλήθεια η Υπουργός, σήμερα στη Βουλή που παρουσίασε τα πέντε μεγάλα δημόσια Μουσεία ως μουσεία όπου «ο χρόνος έχει παγώσει εδώ και κάποιες δεκαετίες», ή όταν στον πρόλογο της πρόσφατης περιοδικής έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, πριν μόλις λίγους μήνες, έγραφε ότι το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης έχει αναδειχθεί «σε ένα από τα μεγαλύτερα και σπουδαιότερα μουσειακά ιδρύματα, αλλά και σε ένα από τα δυναμικότερα κέντρα πολιτισμού, γραμμάτων και τεχνών, όχι μόνο της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας, αλλά ολόκληρης της χώρας»;

Ή μήπως απλώς ονομάζει «συνδικαλιστικό κίνητρο» και «οπισθοδρόμηση» την ευσυνειδησία και την αγάπη για την πολιτιστική κληρονομιά των μελών του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, επιστημόνων, που υπηρετούν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, ακολουθώντας τις επιταγές του Συντάγματος και τα διδάγματα της αρχαιολογικής επιστήμης;

Στο τέλος της ομιλίας της η Υπουργός αναφέρθηκε, χωρίς αιδώ, και στο θέμα της Συλλογής Στερν. Δεν χρειάζεται να της υπενθυμίσουμε ότι ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων έχει πλήρως δικαιωθεί σε όσα είπε εξαρχής την κατάπτυστη συμφωνία: ότι πρόκειται για μια σκανδαλώδη υπόθεση νομιμοποίησης μιας αρχαιοκαπηλικής συλλογής, που βαφτίζεται «επαναπατρισμός», με ενεργή εμπλοκή της ίδιας της Υπουργού που προέβη σε μυστικές διαπραγματεύσεις για αποδεδειγμένα προϊόντα αρχαιοκαπηλικής δραστηριότητας. Θα θέλαμε να θυμίσουμε, όμως, στην Υπουργό ότι την περασμένη Δευτέρα 23/1, η Ιταλία υποδέχτηκε 60 κλεμμένες αρχαιότητες που επιστράφηκαν από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο έρευνας της Εισαγγελίας της Ν. Υόρκης σε ιδιώτες συλλέκτες, σε συνεργασία βέβαια με την ιταλική κυβέρνηση. Είναι ακριβώς η πάγια πρακτική, που η Υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας επέλεξε να μην υιοθετήσει ειδικά για την συλλογή του ιδιώτη πολυεκατομμυριούχου Λ. Στερν, παρότι γνώριζε πολύ καλά ότι πρόκειται για προϊόντα αρχαιοκαπηλίας και παράνομης διακίνησης τα οποία η Ελλάδα μπορούσε να κατάσχει και να επαναπατρίσει άμεσα.

Ποιους εννοεί, λοιπόν, η Υπουργός, «κατ’ επίφαση επιστημονικούς συλλόγους» ή –σε προηγούμενη ομιλία της- «φερόμενους αρχαιολόγους»; Κατ’ επίφασιν επιστήμονας ή φερόμενος αρχαιολόγος είναι ακριβώς εκείνος ή εκείνη που είναι έτοιμος να ποδοπατήσει την επιστημονική γνώση για να εξυπηρετήσει άλλα συμφέροντα. Πόσο μάλλον εκείνος και εκείνη που αντί να αφιερώσει την ζωή του στην προστασία των αρχαιοτήτων, επέλεξε να υπηρετεί από διάφορες πολιτικές θέσεις την καταστροφή αρχαιοτήτων και την απίσχναση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

Θυμίζουμε το παρακάτω απόσπασμα κριτικής στο επιστημονικό της έργο από το μακρινό 1990/1: «Η κ. Μενδώνη συχνάζει εδώ και πολύ καιρό σε ακαδημαϊκούς χώρους και κύκλους, ώστε θα έπρεπε να έχει διδαχθεί πριν από όλα, τι επιβάλλει η επιστημονική αξιοπρέπεια και δεοντολογία». HOROS 8-9 (1990-1991), 214”.

Ας μάθουμε 15+1 πράγματα για τα μουσεία μας

• Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ιδρύθηκε το 1829 στην Αίγινα και λειτουργεί από τότε ως κρατική υπηρεσία, που συμμετείχε στη μοίρα και τις περιπέτειες του ελληνικού έθνους (απόκρυψη αρχαίων, Κατοχή, Δεκεμβριανά);
• Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης είναι το μοναδικό Μουσείο στη χώρα που έχει βραβευτεί ως το καλύτερο Μουσείο από το Συμβούλιο της Ευρώπης;
• Στα δημόσια Μουσεία έχουν οργανωθεί οι «νύχτες στο Μουσείο», με μαθητές να κοιμούνται το βράδυ ανάμεσα σε αγάλματα και εκθέματα, με τη φροντίδα του προσωπικού των Μουσείων και χωρίς καμία επιβάρυνση του δημοσίου;
• Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης έχει πραγματοποιήσει μέσα σε μια δεκαετία (2010-2020) 89 περιοδικές εκθέσεις;
• Στο ίδιο διάστημα το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης έχει εκδώσει 19 εκπαιδευτικά έντυπα και 43 διαφορετικούς επιστημονικούς καταλόγους εκθέσεων και τόμους για το κοινό;
• Στο πλαίσιο της έκθεσης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου «Αμέτρητες Όψεις του Ωραίου» δημιουργήθηκαν από εταιρεία καλλυντικών, σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό του Μουσείου, τρία αρώματα βασισμένα σε πληροφορίες από πινακίδες Γραμμικής Γραφής Β και αρχαίους συγγραφείς όπως ο Θεόφραστος.
• Η περιοδική έκθεση για το ναυάγιο των Αντικυθήρων, που διοργάνωσε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, χωρίς κανένα επιπλέον κόστος για το ελληνικό δημόσιο, είχε τόση επιτυχία που πήρε παράταση και μετά ταξίδεψε στη Βασιλεία της Ελβετίας και στο Πεκίνο της Κίνας;
• Τα πέντε μεγάλα Μουσεία έχουν πραγματοποιήσει μεγάλα προγράμματα ανακαίνισης και επανεκθέσεων, απορροφώντας εκατομμύρια ευρώ από τα κοινοτικά κονδύλια, με την εργασία του προσωπικού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού;
• Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου είναι πλήρως προσβάσιμο σε ΑμεΑ, διαθέτει σύγχρονα συστήματα ασφαλείας και ελέγχου των επισκεπτών, σύστημα αυτόματης απινίδωσης (AED), δωρεάν ενημερωτικά φυλλάδια σε εννέα γλώσσες και σε Braille στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, δωρεάν εφαρμογή ψηφιακής και ακουστικής ξενάγησης και απτική συλλογή για επισκέπτες και προβλήματα όρασης;
• Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο έχει ψηφιακή περιήγηση των Συλλογών του και υλοποιεί έργο Ψηφιακής Αναβάθμισης με δεκάδες δράσεις προσιτές για όλους τους πολίτες;
• Οι κήποι του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, που αποτελούν μια όαση στο κέντρο της Αθήνας, είναι ανοιχτοί σε όλους τους πολίτες για να περπατήσουν ή να αναπαυτούν, ενώ παράλληλα σε αυτούς διοργανώνονται εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις;
• Τα Μουσεία προσφέρουν επιστημονικό, ερευνητικό, μορφωτικό, εκπαιδευτικό, ψυχαγωγικό έργο και πρωτοποριακές δράσεις που αναγνωρίζεται από πολίτες και επιστήμονες στην Ελλάδα και το εξωτερικό;
• Σε αντίθεση με όσα ισχυρίζεται η κυβέρνηση, η Ελλάδα πρωτοπορεί στις μουσειακές σπουδές διεθνώς με τη συμβολή των δημόσιων Μουσείων;
• Το προσωπικό των πέντε δημόσιων Μουσείων πραγματοποιούν κάθε μέρα εκπαιδευτικά προγράμματα δωρεάν σε χιλιάδες μαθητές;
• Ήξερες ότι τα Μουσεία μας συμμετέχουν με εκθέματα-δάνεια σε κάθε έκθεση, αφιερωμένη στην ελληνική αρχαιότητα, που οργανώνεται στο εξωτερικό;
• Το κόστος λειτουργίας των νεοδιορισμένων διοικητικών συμβουλίων, των Γενικών Διευθυντών και των έμμισθων δικηγόρων, που θα αποκτήσουν τα πέντε μεγάλα μουσεία με ευλογίες της Κυβέρνησης θα κοστίσουν τουλάχιστον 500.000 € το χρόνο και θα τα πληρώσουμε όλοι;

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις