Όταν το Facebook λογοκρίνει εξώφυλλο βιβλίου που πήρε κρατικό βραβείο

Το πιο σωστό που έχει ειπωθεί για τα βιβλία, είναι πως δεν μπορείς να τα κρίνεις μόνο από τα εξώφυλλά τους. Μπορείς να πάρεις μια ιδέα, αλλά σίγουρα, όχι να τα κρίνεις. Από την άλλη, στην τέχνη δεν χωράνε στεγανά, όρια και λογοκρισίες. Εν έτει 2019 όμως, το Facebook όχι μόνο κρίνει την τέχνη από το “εξώφυλλό” της, αλλά τη λογοκρίνει κιόλας.

Εν προκειμένω, το βιβλίο που έπεσε “θύμα” της ψηφιακής λογοκρισίας, ήταν το “Όλα μπορούν να συμβούν μ’ ένα άγγιγμα” της Μαρίας Κουγιουμτζή το οποίο απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας.

Για την ακρίβεια, στο εξώφυλλο φιγουράρει το έργο “Freundschaft”  του ζωγράφου Έγκον Σίλε από το 1913, του καλλιτέχνη που έφερε το προσωνύμιο “Ο Μεγάλος Ερωτικός”. Για το Facebook όμως, ήταν ένα μη επιτρεπτό “γυμνό” που παραβίαζε τους όρους του μέσου κοινωνικής δικτύωσης.

Τι λέει για όλα αυτά ο εκδότης Αργύρης Καστανιώτης;

Σχολιάζοντας το γεγονός της λογοκρισίας στο βιβλίο της κ. Κουγιουμτζή, δηλώνει στο News 24/7:

“Το γεγονός είναι τουλάχιστον ατυχές. Το Facebook, στην προσπάθειά του να μη διαφημίζεται πορνογραφικό υλικό μέσα από την πλατφόρμα του, έχει αναπτύξει έναν αλγόριθμο που εγκρίνει ή όχι τις χορηγούμενες αναρτήσεις, οι οποίες μπορεί να περιέχουν και εικόνες. Για το Facebook οποιαδήποτε εικόνα δείχνει “πολύ” δέρμα ή γυμνά όργανα είναι “ευαίσθητου χαρακτήρα”. Με αυτό το κριτήριο δεν εγκρίθηκε και η προώθηση που περιείχε το εξώφυλλο του βραβευμένου με κρατικό βραβείο βιβλίου Όλα μπορούν να συμβούν μ’ ένα άγγιγμα της κ. Μαρίας Κουγιουμτζή”.

Την εικόνα την εξέτασε ο αλγόριθμος αλλά και άνθρωπος, και έγκριση δεν πήραμε

Ρωτάμε αν υπήρξε διαμαρτυρία εκ μέρους του εκδοτικού οίκου προς τη Facebook και επανόρθωση από τη δική τους μεριά:

“Προσφύγαμε μέσω της τυποποιημένης φόρμας για επανεξέταση της ανάρτησής μας. Αυτό σημαίνει ότι εκ των υστέρων την εικόνα την εξέτασε και κάποιος άνθρωπος, αλλά ακόμη και μετά το αίτημα αυτό, δεν πήραμε έγκριση”.

“Ως γνωστόν οι πίνακες του Έγκον Σίλε, ενός από τους σπουδαιότερους ζωγράφους στην ιστορία της ζωγραφικής, εκπέμπουν δραματική ένταση. Με το συγκεκριμένο έργο του θέλαμε να αποδώσουμε την ένταση αυτή αλλά και την τρυφερότητα που των διηγημάτων της Μαρίας Κουγιουμτζή”, μας λέει ο κ. Καστανιώτης σχετικά με το πώς επιλέχθηκε το εν λόγω εξώφυλλο.

Σχετικά δε με το πώς επιβιώνει το βιβλίο στην Ελλάδα εν μέσω “ψηφιακής εποχής” αλλά και με το πώς κινείται ή προσανατολίζεται να κινηθεί ο εκδοτικός όμιλος σε αυτόν τον τομέα, ο κ. Καστανιώτης μας απαντά:

“Το 2019 κλείνουμε 10 χρόνια από τότε που παρουσιάσαμε για πρώτη φορά την ψηφιακή ανάγνωση στη χώρα μας. Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος ανάγνωσης παραμένει ακόμη σε βρεφικό στάδιο, γιατί δεν διαμορφώθηκαν ποτέ στην χώρα μας οι συνθήκες που θα επέτρεπαν σε αυτή την αγορά να ανθίσει.

Το βιβλίο επιβιώνει και, κατά τη γνώμη μου, θα συνεχίσει ακάθεκτο την πορεία του, διότι διασφαλίζει και  τη δική μας επιβίωση, αποτελώντας βασικό αγαθό για τη μόρφωσή μας και την ψυχαγωγία μας”.

Περιγραφή του βιβλίου της κ. Κουγιουμτζή:

Βάλτοι μες στην ομίχλη, σπίτια τιμωρίας ορθωμένα στο χιόνι, δωμάτια κλειδωμένα, μυστικά, κοριτσάκια που γαληνεύουν τσακισμένους άντρες, νεαρά αγόρια που μοιάζουν στη νεκρή τους μητέρα και οικειοποιούνται την εμφάνισή της, γυναίκες άστεγες που υποκύπτουν ή εξουσιάζουν τους ευεργέτες τους, άντρες παράφορα ερωτευμένοι, διαφθορείς, δυναμικές γιαγιάδες, ήρωες που παλεύουν με το βαρύ τους αίμα, με το ένστικτο της ζωής και του θανάτου, με τον θηριώδη έρωτα για τον άλλον.

Στο βιβλίο της Μαρίας Κουγιουμτζή οι άνθρωποι ανταμώνουν ή χωρίζονται, με ανάλαφρα ή βίαια αγγίγματα. Αγγίγματα όλων των ειδών, ερωτικά, σεξουαλικά, κοινωνικά, πολιτικά, μυστήρια. Σχέσεις τρυφερές, άγριες, παθιασμένες, σε καιρό ειρήνης και σε καιρό πολέμου. Ανάγκες ανθρώπινες και ανάγκες απάνθρωπες. Ένα κοίταγμα που μέσα από την αγριάδα του απλώνει το χέρι και χαϊδεύει τους αδύναμους και τους γονατισμένους, αλλά και αυτούς που ίπτανται στον αέρα, τους ασυμβίβαστους, τους φτερωτούς με τα κρυμμένα φτερά.

Απόσπασμα του βιβλίου μπορείτε να διαβάσετε εδώ

Να θυμίσουμε φυσικά πως δεν είναι η πρώτη φορά που το Facebook λογοκρίνει έργο τέχνης, ενώ έχει δεχθεί έντονες κριτικές για την πολιτική του αυτή.

Τον περασμένο Αύγουστο, αποφάσισε να λογοκρίνει διαφήμιση για μεγάλη έκθεση του Μουσείου Καλών Τεχνών του Μόντρεαλ, η οποία διαφήμιζε πίνακες του Πάμπλο Πικάσο με γυμνό. Επίσης, ανά διαστήματα έχει “κατεβάσει” φωτογραφίες και αφίσες που απεικονίζουν γυμνά αγάλματα στα μουσεία. Ανάμεσα στα έργα που “διαγράφηκαν” από τα timeline, είναι και “Η Καταγωγή του Κόσμου” του Γκουστάβ Κουρμπέ.

Ο αλγόριθμος του κοινωνικού δικτύου, αλλά και οι υπεύθυνοί του, μάλλον δεν καταλαβαίνουν και πολλά από Τέχνη…