Saristra Festival: Τρεις μέρες στο πιο μεταμοντέρνο πανηγύρι της Ελλάδας

12 Αυγούστου του 1953. Η μέρα που σημειώθηκε ο καταστροφικότερος σεισμός της ιστορίας των Επτανήσων. Η Κεφαλονιά σχεδόν ισοπεδώθηκε από τα 7.2 ρίχτερ που χτύπησαν το νησί.

Τα Βλαχάτα, το ορεινό χωριό της Σάμης δε γλύτωσε. Καταστράφηκε κι αυτό από τον φονικό σεισμό και έκτοτε ερημώθηκε. Οι κάτοικοί του κατέβηκαν προς τη θάλασσα αφήνοντας πίσω τους ερείπια και εκεί έκαναν μία νέα αρχή.

Σήμερα, σχεδόν 70 χρόνια μετά, το εγκαταλελειμμένο αυτό χωριό ανοίγει τις πόρτες του και για τρεις ημέρες ζωντανεύει με μουσικές και δράσεις. Ο λόγος; Το φεστιβάλ Saristra που βρήκε το σπίτι του στα Παλιά Βλαχάτα και εδώ και 10 χρόνια χαρίζει μοναδικές βιωματικές εμπειρίες με μουσική, εκθέσεις, προβολές, workshops και πολλές ακόμα παράλληλες δράσεις.

Το πρωτοποριακό αυτό φεστιβάλ της Κεφαλονιάς γιόρτασε φέτος τα δέκατα γενέθλιά του με ένα εντυπωσιακό line up που περιλάμβανε από τους σπουδαίους BEAK>, την μπάντα του Geoff Barrow των Portishead, μέχρι τα κορυφαία ονόματα της ελληνικής εναλλακτικής σκηνής, αλλά και ένα πλούσιο εικαστικό πρόγραμμα. Επιπλέον, με τη συνεργασία του Onassis Culture, το φετινό πρόγραμμα του Saristra απέκτησε νέο περιεχόμενο και ενισχύθηκε με μουσική, residencies και προβολές που ξεδίπλωσαν τις ανησυχίες του σήμερα.

Το NEWS 24/7 βρέθηκε για ένα τριήμερο στο Saristra Festival και η εμπειρία ήταν μοναδική. Περπατώντας στα δαιδαλώδη χωμάτινα δρομάκια, ανάμεσα στα μισογκρεμισμένα κτίρια (κατοικίες, το σχολείο, το καφενείο, την εκκλησία του χωριού), στις παλιές στέρνες και τα πηγαδια βρίσκεσαι ανάμεσα σε όμορφες εικαστικές και μουσικοθεατρικές εκπλήξεις.

Όσο σκοτεινιάζει, το τοπίο γίνεται ακόμη πιο μυστηριώδες και όμορφο. Όλα είναι φωτισμένα και εναρμονισμένα με το φυσικό περιβάλλον. Οι υπεραιωνόβιες ελιές, οι αγραπιδιές, οι ροδιές και βέβαια τα σπίτια. Η Σαρίστρα, η κεντρική πλατεία του παλιού χωριού που έχει δώσει και το όνομα της στο φεστιβάλ, αποτελεί το κέντρο αυτού του μεταμοντέρνου πανηγυριού που συγκεντρώνει επισκέπτες -αλλά και οικογένειες- από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκεί βρίσκεται και η κεντρική σκηνή στην οποία λαμβάνουν χώρα τα εκρηκτικά live.

Το εκπληκτικό με το φεστιβάλ αυτό, είναι το εύρος των επιλογών που σου παρέχει. Αν δεν είσαι φανατικός συναυλιακός τύπος, μπορείς να κάνεις μία όμορφη βόλτα στις εικαστικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται εντός των ερειπωμένων σπιτιών, να κάτσεις να πιεις το ποτό σου ή να φας τα φανταστικά σάντουιτς της ομάδας Nomade et Sauvage στα πεζούλια, στο μεγάλο πηγάδι ή κάτω από το δέντρο των ευχών, να παρακολουθήσεις θερινό σινεμά ή να λάβεις μέρος σε έναν συμμετοχικό ηχητικό περίπατο μέσα στο χωριό δημιουργώντας τον δικό σου χάρτη μνήμης.

Ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Saristra, Φώτης Βαλλάτος, Κεφαλονίτης και ο ίδιος, τονίζει στο NEWS 24/7 πως στόχος του φεστιβάλ είναι να αποτελέσει διεθνή προορισμό. “Να έρχονται δηλαδή και θεατές από το εξωτερικό, όχι μόνο Έλληνες. Για τον λόγο αυτό επιλέγουμε και ξένα μεγάλα ονόματα, θέλουμε να κάνουμε ένα φεστιβάλ που να συνιστά την ίδια στιγμή και πρόταση”.

Και συνεχίζει εξηγώντας το πως οι υπεύθυνοι του φεστιβάλ επιλέγουν κάθε χρονιά το line up και τους καλλιτέχνες του: “Δε θέλουμε να φέρνουμε διαρκώς τους ίδιους και τους ίδιους εγχώριους καλλιτέχνες, γιατί μπορεί μεν να γεμίζουν οι χώροι του φεστιβάλ, όμως νιώθουμε πως δεν εξελισσόμαστε έτσι. Τώρα, χαιρόμαστε ιδιαίτερα γιατί βλέπουμε πως υπάρχουν music fans που κάθονται από την αρχή μέρι το τέλος. Και αυτό είναι το πολιτιστικό αποτύπωμα που θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας. Σκοπός μας δεν είναι το κέρδος, εμείς συνιστούμε έναν Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό. Σκοπός μας είναι να διοργανώσουμε ένα φεστιβάλ στα πρότυπα του εξωτερικού, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στα χωριά της Ιταλίας. Ο Geoff Barrow των Portishead δήλωσε ενθουσιασμένος φέτος με το Φεστιβάλ και είπε μάλιστα πως θα το συστήσει και σε όλους τους φίλους του. Καταλαβαίνεις τι σημαίνει αυτό”.

Στην κεντρική σκηνή με BEAK> και The KVB

Μεγάλοι καλεσμένοι του φεστιβάλ ήταν οι BEAK>, το τρίο του σπουδαίου βρετανού μουσικού Geoff Barrow εκ των ιδρυτικών μελών των Portishead. Τις εντυπώσεις, ωστόσο, έκλεψαν ένα σχήμα που το εγχώριο εναλλακτικό κοινό αγαπά πολύ, οι The KVB, το ντουέτο δηλαδή των Nicholas Wood και Kat Day που αγαπά τα synths αλλά και την shoegaze νωχελικότητα και το Παιδί Τραύμα με την ασίγαστα ρομαντική ποιητικότητά του.

Στην κεντρική σκηνή του Saristra είδαμε επίσης το βερολινέζικο ντουέτο των Local Suicide, τον Noda Pappa που άφησε για λίγο στην άκρη τους Acid Baby Jesus για να παραδοθεί στο ψυχεδελικό pop φως των 70s, αλλά και τον Metaman που παραδόθηκε στα synths του λίγο μετά την κυκλοφορία του νέου του album Ματαίωση. Τη μουσικη σκυτάλη πήραν το εκρηκτικό κιθαριστικό νεύρο των Dury Dava, η ψυχεδελική μελωδική γοητεία των Whereswilder, το sui generis διονυσιακό πανηγύρι των Kooba Tercu, ο capétte, το τρίο των ΑΜΚΑ και η Demetria με μελωδική μουσικά πολυσυλλεκτική ευαισθησία και 4 άλμπουμ ήδη στα 22 της.

Movement Radio- H ηλεκτρονική καρδιά του φεστιβάλ

Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της καρδιάς του φετινού φεστιβάλ χτύπησε στο Movement Radio της Στέγης που φέτος απέκτησε το δικό του stage στο οποίο επιμελήθηκε ένα εκρηκτικό line up που δεν άφησε κανέναν ασυγκίνητο. Δεκάδες ήταν οι fans που προτίμησαν την ηλεκτρονική και πιο σκοτεινή σκηνή του φεστιβάλ και φορώντας τα χαρακτηριστικά γυαλιά ηλίου, τα έδωσαν όλα μέχρι πρωϊας και τις τρεις ημέρες του Saristra.

Στο decks είδαμε την εκρηκτική Deena Abdelwahed που ξεδίπλωσε με έντονα πρωτοποριακή διάθεση τις ανησυχίες που κουβαλά από τη σκηνή της Τυνησίας με έδρα πλέον την Γαλλία, την Tash LC, που οι afro απολήξεις της techno της την έχουν κάνει ένα από τα ελπιδοφόρα ονόματα της λονδρέζικης dance σκηνής, τη Madam X, μία από τις πιο δυναμικές djs της Βρετανίας, την Ikonika που ήλθε από την Αγγλία, τον Athens Computer Underground, δηλαδή το σόλο πρότζεκτ του Παντελή Θεοδωρίδη των Regressverbot, τη Spivak από την Κύπρο, τον Gunnpla, το 1/2 του label Hypermedium που αγαπά την club μουσική αλλά και τη συνθετική αποδόμηση, την Carina που η φιλοσοφία της ισορροπεί ανάμεσα στο ανθρώπινο εντός και το εκτός του χώρου, αλλά και το ανακάτεμα των genres, τον ανερχόμενο Poor J Darr και τον LoFi, κατά κόσμον Λάμπρο Τσάμη. Στα decks ανέβηκε και ο πολυσχιδής καλλιτεχνικός διευθυντής του Μovement Radio, Voltnoi Brege, ο οποίος και μας χάρισε στιγμές απίστευτης ενέργειας και beat.

Το φεστιβάλ έκλεισε για ακόμα μια χρονιά η ομάδα Express Skopelitis σε ένα διονυσιακό πάρτι μέχρι την ανατολή του ήλιου.

Το ερειπωμένο αρχοντικό του Onassis Air

Η ομάδα του διεθνούς προγράμματος φιλοξενίας και έρευνας Onassis AiR του Ιδρύματος Ωνάση είχε στήσει το “στρατηγείο” της στην κορυφή ενός λόφου, εντός ενός μεγάλου ερειπωμένου αρχοντικού δίνοντας δυναμικό “παρών”. Η designer Laure Jaffuel – που έκανε το residency άνοιξη του 2020- του δημιούργησε στον περίβολό του ένα μαλακό τοπίο σε πράσινη απαλή απόχρωση. Ουσιαστικά πρόκειται για μία εγκατάσταση από μαλακά ερείπια που συνιστά έναν άκρως χαλαρωτικό χώρο εναρμονισμένο με το περιβάλλον.

Η Νεφέλη Μυρωδιά, υπεύθυνη του Onassis Air, σημειώνει στο NEWS 24/7 πως “το Onassis AiR απαρτίζεται από μία κοινότητα καλλιτεχνών που αποτελείται περίπου από 100 άτομα. Όταν λάβαμε την πρόσκληση από το Saristra να συμμετάσχουμε, καλέσαμε κάποιους από τους καλλιτέχνες να παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Τους ζητήσαμε να εμπνευστούν και από το τοπίο εδώ και όντως αυτό συνέβη. Η λογική ήταν πως εμείς προσπαθούμε να κατοικήσουμε αυτόν τον χώρο”.

Και συνεχίζει μιλώντας για τον υπέροχο συμμετοχικό ηχητικό περίπατο του Μανώλη Μανουσάκη και του Άρη Παπαδόπουλου: “Οι δυο τους γνωρίστηκαν μέσω του προγραμματος και “έχτισαν” το κομμάτι που μόλις ακούσατε. Ο Μανώλης έχει δημιουργήσει τον ηχητικό περίπατο και ο Άρης ενεργοποιεί το κομμάτι του μέσα στο χωριό μεταξύ 20.00-22.00 κάθε μέρα”.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι και το εργαστήριο δημιουργικής γραφής όπου η Αναστασία Διαβαστή με τη Róisín Trefla και την περφόρμερ Μαρίνα Μήλιου-Θεοχαράκη συνδύασαν τη δημιουργική γραφή και τη ζωγραφική με φυσικό μοντέλο στα εργαστήρια «bits & pieces».

“Η λογική του εργαστηρίου είναι πως δε χρειάζεται να έχει κάποιος εξειδικευμένες γνώσεις για να ζωγραφίσει ή να γράψει. Οι οδηγίες είναι πολύ απλές και παιχνιδιάρικες και στοχεύουν να σπάσουν τα ταμπού ανασφάλειας και φόβου των συμμετεχόντων πως δεν ξέρουν να ζωγραφίζουν. Μπορεί για παράδειγμα να τους ζητηθεί να ζωγραφίσουν με το αριστερό χέρι” εξηγεί η Νεφέλη Μυρωδιά.

Η Νατάσσα Διαβαστή μάς πληροφορεί πως πρόκειται για “δημιουργική γραφή και ζωγραφική ζωντανού μοντέλου. Απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως επιπέδου, γιατί εστιάζει στη δημιουργική εργασία και στο να διώξει όποιο άγχος ή φόβο έχουμε όταν προσπαθούσε να γράψουμε ή να ζωγραφίσουμε κάτι”.

Η Μαρίνα- Μήλιου Θεοχαράκη συνεργάζεται με το εργαστήρι αυτό, καθώς κάνει το μοντέλο το οποίο οι συμμετέχοντες καλούνται να ζωγραφίσουν, αλλά ταυτόχρονα δημιούργησε ένα ηχητικό περιβάλλον που προσκαλούσε το κοινό να κάνει στάση, να ξαπλώσει και να αφουγκραστεί τον ήχο της παύσης. Το πρώτο ηχητικό της περιβάλλον “βγαίνει” μέσα από ένα πηγάδι. “Μου αρέσει ο ήχος που βγαίνει μέσα από το πηγάδι γιατί κάπως αντηχεί μέσα από το νερό. Ουσιαστικά αναλύω τη σωματικότητα του στοματος. Παίρνω το στόμα σαν ένα κομμάτι σώματος και αλλάζω τη φωνή μου. Μιλώ σαν ψυχολόγος ή σαν αεροσυνοδος, δοκιμάζω διαφορετικούς τρόπους έκφρασης” εξηγεί.

Το δεύτερο ηχητικό περιβάλλον της καλλιτέχνιδας βρίσκεται σε ένα γκρεμισμένο δωμάτιο: “Πρόκειται για ήχους που και πάλι έχουν να κάνουν με το στόμα. Το 2019 κάναμε με το Onassis Air ένα ταξίδι στην Ινδονησία. Εκεί μάθαμε ένα παραδοσιακό όργανο που λέγεται Γκάμελον. Εγώ πήρα τον ήχο του και τον έκανα λίγο πιο γρήγορο, σαν ενα closing αυτών των 3 χρονων μέχρι σήμερα. Ακολούθως παιζω με πιο φυσικούς ήχους, του σώματος και του στόματος και δημιουργώ ένα relaxing space. Φτιάχνω ένα περιβάλλον που σε προσκαλεί να το απολαύσεις και να κάνεις μία παύση μέσα στη μέρα σου” καταλήγει.

Ιδιαίτερη ήταν η συμμετοχική περφόρμανς χορού του Κώστα Τσιούκα που εμπνεύστηκε από τους παραδοσιακούς χορούς της περιοχής. Σε αυτήν εικόνα, τραγούδι και σώμα έγιναν ένα σε μία σύντομη ατμοσφαιρική χορευτική αναπαράσταση.

Μινιμαλιστική, αλλά εντυπωσιακή η site specific προσαρμοσμένη εκδοχή του έργου του Ιώκο Ιωάννη Κοτίδη μέσα στο εντυπωσιακό μισογκρεμισμένο αρχοντικό. Το «Έργο για Έναν Άνθρωπο Μονάχα – Μέρος Πρώτο». είναι εμπνευσμένο από το ποίημα της πρώτης Ελληνίδας υπερρεαλίστριας, Μάτσης Χατζηλαζάρου, της «πολυτιμότερης ερωτικής ποιήτριας που διαθέτει η γλώσσα μας» κατά τον Γ. Π. Σαββίδη.

Μετά τα μεσάνυχτα η προβολή της μυσταγωγικής συναυλίας στη Δήλο του μάγου της ηλεκτρονικής μουσικής Jeff Mills, που σκηνοθέτησε ο Χρήστος Σαρρής ήταν για κάποιους ο καλύτερος επίλογος μετά από ένα έντονο βράδυ και για κάποιους άλλους ένα ατμοσφαιρικό διάλειμμα πριν συνεχίσουν τη βραδιά τους στη σκηνή του Μovement radio.

Παράλληλες δράσεις

Μέσα στο χωριό των Παλιών Βλαχάτων, όπου και να γυρίσεις το βλέμμα σου υπάρχουν όμορφες παράλληλες δράσεις που σε καλούσαν να τις αποκρυπτογραφήσεις. Η Wiktoria με το «Traces: Relief (II)» καλούσε τους επισκέπτες να αφήσουν ένα ίχνος με σκοπό την ανανέωση της ανθρώπινης σύνδεσης με τη φύση, ο Βαγγέλης Σαββάς με το «A Memory of a Memory» μέσα από μια ψηφιακή αποτύπωση μετέτρεψε μια παιδική ανάμνηση σε νησί και άλλοι πολλοί καλλιτέχνες, όπως ο Guram Chachanidze, ο Δημήτρης Σιδερίδης, η Khin Thethtar Latt, η Χαρά Σπαθή μαζί με τους Noisee n Grain, η Πηνελόπη Τριανταφύλλου, ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος, ο Παναγής Σταθάτος μάς έβαζαν μέσα στο προσωπικό τους σύμπαν.

Saristra σημαίνει και σινεμά

Στο θερινό σινεμά του Saristra προβλήθηκαν τα «Μαγνητικά Πεδία», η nιo budget ρομαντική -γυρισμένη στην Κεφαλονιά- road movie του Γιώργου Γούση, που θριάμβευσε με πέντε βραβεία Ίρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, αλλά και το σκηνοθετικό ντεμπούτο του ίδιου σκηνοθέτη, η μικρού μήκους ταινία «Ο Χειροπαλαιστής» που απέσπασε το βραβείο 2ης Καλύτερης Μικρού Μήκους στις «Νύχτες Πρεμιέρας» το 2019.

Προβλήθηκαν, επίσης, ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους από το project 120 Enter -μια σειρά από νέα, πρωτότυπα έργα, σε ανάθεση της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και του Onassis USA, που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας- και δύο πολύ ενδιαφέροντα και ετερόκλητα μουσικά ντοκιμαντέρ: το «Ανέστης Δελιάς, η μαύρη γάτα του ρεμπέτικου» του σκηνοθέτη Σπύρου Μανωλάτου για τον σπουδαίο ρεμπέτη και το «Music for Ordinary Life Machines» του Νίκου Χαντζή για τη synth σκηνή της Ελλάδας από τα 80s μέχρι σήμερα. Επίσης οι μικρού μήκος «Emily, ilaw ng tahanan» της Άννας Πρόκου με την ιστορία μιας 25χρόνης Φιλιπιννέζας που έχει κακοποιηθεί από τον πατέρα της και το «Bone Selector» του Μάρκου Κρίμπαλη που διερευνά τη σχέση του ανθρώπου με το έδαφος μέσα από μία αποστολή τριών εξερευνητών στην ηφαιστιογενή Νίσυρο.

Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ η Ελίνα Κουρταλή παρέδιδε καθημερινά μαθήματα yoga, οι Cinemathesis και η Kangela ανέλαβαν τις παιδικές δραστηριότητες και η Ευφροσύνη Τσιριτάκη από την κολεκτίβα ΤΑΑΤ (Theatre and Architecture, Architecture and Theatre) παρουσίασε ένα εργαστήρι διαισθητικού σχεδιασμού.

Tip: Όσοι -οικογενειάρχες και μη- φέτος δεν εκτιμήσατε σωστά ή δεν καταφέρετε να έρθετε στο Saristra, βάλτε το από τώρα στον προγραμματισμό του 2023. Πιστέψτε μας, δε θα το μετανιώσετε.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις