Στέλιος Μάινας στο News 24/7: Ο Παπαδιαμάντης είναι ο Ντοστογιέφσκι της Ελλάδας

Ηθοποιός “πολυεργαλείο‘’, “μηχανή” επιλεκτικής υπερπαραγωγής, αλλά κι από τους πιο παρεμβατικούς καλλιτέχνες στη δημόσια σφαίρα, ο Στέλιος Μάινας στη συνέντευξη που παραχώρησε  στο NEWS 24/7 χαρακτήρισε τον Παπαδιαμάντη τον «Ντοστογιέφκσι της Ελλάδα» και τον Αλέξη Τσίπρα «ταλαντούχο πρωθυπουργό». Που όμως, δεν μπορεί να εφαρμόσει αυτό για το οποίο βρίσκεται στη θέση που είναι.

Mε τον  Παπαδιαμάντη υπάρχει μια γενικευμένη τρέλα τον τελευταίο καιρό. Δεν παρουσιάζετε μόνον εσείς με τους Εncardia διηγήματά του. Τουλάχιστον 6 παραστάσεις είναι βασισμένες σε έργα του, ενώ πρόσφατα δημοσιεύτηκαν και 2 νέες μελέτες. Δεν είναι ΜΙΑ απλή μόδα. Τι έχει συμβεί;

Δεν είναι τρέλα τωρινή. Εγώ ξεκίνησα πριν 4 χρόνια. Είναι  θετικό το ότι ανακαλύφθηκε ο Παπαδιαμάντης. Ανακαλύφθηκε ουσιαστικά ο δικός μας Τζέιμς Τζόις ή ο δικός μας ‘Ελιοτ. Γιατί ο Παπαδιαμάντης δεν είναι απλά ένας βαθύς αναλυτής της ανθρώπινης ψυχής, είναι ένας κοινωνικός επαναστάτης. Απλώς ο τρόπος του στα διηγήματά του είναι τόσο μειλίχιος και υποδόριος που οι κοινωνικές αιχμές αμβλύνονται. Σε αυτό συμβάλλει κι η ωραιότητα του λόγου του. Παρ’όλα αυτά, ο άνθρωπος ήταν βαθύς γνώστης του ανθρώπινου  πόνου. Πρόκειται για τον δικό μας Ντοστογιέφσκι.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα για το τι άνθρωπος ήταν. ‘Οταν πήρε τον πρώτο του μισθό, γιατί έγραφε σε μια φυλλάδα στην Αθήνα και μετρώντας τα χρήματα του φακέλου κατεβαίνοντας τις σκάλες ανακάλυψε ότι ήταν πολλά. Γύρισε αμέσως και είπε στο διευθυντή :«Αυτά για μένα είναι αρκετά, τα υπόλοιπα δώστε τα σε κάποιον που τα έχει περισσότερο ανάγκη».

Και φυσικά δεν είμαστε εναντίον της ευζωίας, εγώ τουλάχιστον δεν είμαι.  Αλλά η ευζωία από τον πλουτισμό έχουν μεγάλη  απόσταση.  ‘Οταν λοιπόν ένας πρωταγωνιστής  πηγαίνει και ζητάει ένα υπέρογκο ποσό από ένα τηλεοπτικό παραγωγό, αυτομάτως ο παραγωγός  του λέει «επειδή ξέρω ότι τα φέρνεις ή σε θέλει το κανάλι, θα στα δώσω, αλλά αυτά που θα πάρεις εσύ θα αφαιρεθούν από τους άλλους». Δεν υπάρχει η αχανής δεξαμενή των χρημάτων. Αυτό που θα πάρω εγώ, θα το στερηθεί ένας άλλος σήμερα.

Μιας και αναφέρεστε στο οικονομικό σκέλος της δουλειάς σας,  γιατί αλήθεια  επικρατεί στον κλάδο σας τέτοιος σπαραγμός, γιατί οι θεατρώνες και οι παραγωγοί αυθαιρετούν, καταστρατηγούν με τόσο απροκάλυπτο τρόπο τα συμβόλαια; Και πώς αυτή η γενικευμένη συνθήκη συνδέεται με το οιονεί, πολυδιαφημισμένο «άνοιγμα» της εγχώριας αγοράς;

Η show business, αν έχουμε τέτοιο πράγμα στη μικρή μας αγορά, είναι υπερπληθωρισμένη. Αν έχεις 1200 παραστάσεις το χρόνο δεν είναι  ένδειξη καλής καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ανεβαίνουν οι προδιαγραφές και βλέπεις καλύτερα πράγματα αλλά υπάρχει ένας κυκεώνας ανθρώπων που βαράνε στον αέρα, δηλαδή στον γάμο του Καραγκιόζη . Δεν υπάρχει κάτι στοχευμένο στο θέατρό μας και το κοινό παιδεύεται.

Γιατί τόση εκμετάλλευση; Γιατί αντί για αμοιβές, ένα… σάντουϊτς –όπως προκύπτει από καταγγελία ηθοποιού στο Σωματείο του;

Γιατί δεν έχουμε προστατεύσει τα δικαιώματά μας, γιατί δεν έχουμε προστατεύσει τις  εργασιακές μας συνθήκες, επειδή υπάρχει μια απίστευτη ανεργία στον κλάδο .

Ανεργία κοντά στο 99,9 %;

Αυτό ξεκινά από πολύ νωρίς, από τις 7 χιλιάδες  δραματικές  σχολές, από  το υπουργείο Πολιτισμού και Παιδείας, που δεν έχουν θεσπίσει πολύ αυστηρά κριτήρια και προδιαγραφές για να λειτουργήσουν οι δραματικές σχολές. Δεν μπορεί ο κάθε πυροβολημένος, ο κάθε άσχετος  να γίνεται δάσκαλος στις σχολές, καταρχάς. Συγγνώμη για τη γλώσσα, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Από εκεί ξεκινά το πρόβλημα.  Βγάζουμε κάθε χρόνο 1200-1500 νέους ηθοποιούς. Ο  δικός μου αριθμός στο δελτίο του σωματείου  είναι 344.  Αυτή τη στιγμή είμαστε καταγεγραμμμένοι πάνω από 10500 μέλη του σωματείο. Αυτοί  λοιπόν οι νέοι άνθρωποι για να μην πέσουν από τα παράθυρα, να μην βουτήξουν από τα μπαλκόνια, πάνε να δουλέψουν στο θεάτρο, με εισαγωγικά, με  οποιανδήποτε συνθήκη .«Θέλω να εκφραστώ, δεν αντέχω», λέει ο 20χρονος!  Τον δικαιολογώ!

Εσείς είστε από τους τυχερούς του χώρου. Αν ξεκινούσατε ωστόσο πάλι, θα κάνατε την ίδια δουλειά;

‘Εχω την αίσθηση ότι θα μπορούσα να κάνω κι άλλες δουλειές.

‘Οπως;

Ήθελα να γίνω γιατρός, αλλά είμαι φρικτός τεμπέλης. Δυστυχώς,  η ιατρική είναι ένας κλάδος που απαιτεί αριστεία, που δεν έχω , καλλιέργεια, που δεν έχω,  διάβασμα , άπειρο διάβασμα , που επίσης δεν το κάνω.

 Δεν ρίχνετε…άπειρο διάβασμα για να μάθετε τους ρόλους σας;

Η επιστημονικότητα που έχει ένα επάγγελμα σαν του γιατρού απέχει παρασάγκας από του ηθοποιού!

Για ουμανιστικούς ή για οικονομικούς λόγους θα θέλατε να γίνετε γιατρός; Τι σας ελκύει στο επάγγελμα;

Δεν με ενδιαφέρει η ιατρική για τα λεφτά. Καμία σχέση. Η ιατρική είναι η άμεση  σύνδεση με αυτό που λέμε ανθρωπισμός. Θα έπρεπε να είναι. Μάλλον  αυτός είναι ο προορισμός της . Η ανακούφιση του πόνου κατ’αρχάς, αλλά και η ίαση . Γενικότερα, όχι μόνο του σώματος, και της ψυχής, και του πνεύματος. Με την αρχαιοελληνική έννοια, γιατί ο Ιπποκράτης είναι δικός μας, ευτυχώς. Κι αυτό που ανακαλύπτουνε στην στην Αμερική και την Ευρώπη από το 2000 και μετά είναι η ύπαρξη του Ιπποκράτη και η ολιστική αντιμετώπιση του ανθρώπινου οργανισμού, με την οποία έχουν συνδέσει οι ‘Ελληνες τον όρο ιατρική και ίαση.

Το θέατρο δεν είναι  εξίσου ιαματικό, δεν μπορεί να γίνει ολιστικό με τα δικά του μέσα;

Για μένα, ναι. Το θέατρο είναι απολύτως θεραπευτικό. Αυτός είναι και ο ρόλος του . Ξεκίνησε σαν μια λατρευτική διαδικασία ίασης  του ανθρώπου.

Ξεκίνησε…Πώς κατέληξε;

Εχω δει καταπληκτικά πράγματα στο νέο θέατρο από τα νέα παιδιά  και όχι μόνο κι έχω δει και σκουπίδια. Το πρόβλημα για μένα είναι ότι το κοινό παθαίνει μια κρίση υπερπληθωρισμού. Μακάρι να μπορούσε να παρακολουθεί όλες τις παραστάσεις. Ακόμη και το ΕΦΚΑ είναι δίωρο πλέον κι αυτό είναι νόμιμο. Δηλαδή, οι απλήρωτες πρόβες είναι καθεστώς. Οι μόνοι που πληρώνουν πρόβες είναι το Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Βορείου Ελλάδος.  Τέλος !Από εκεί και πέρα δεν πληρώνει κανείς. Αλλά  πρέπει να ξέρει ο κόσμος ότι οι παραστάσεις δεν γεννιούνται αυτοστιγμεί ,οι άνθρωποι δουλεύουν πρηγουμένως σαν μαύρα σκυλιά για να βγάλουν μια παράσταση δυο  και τρεις μήνες. Αυτού όμως  τους τρεις μήνες της εργασίας δεν πληρώνεται κανένα μας.

Πώς ζείτε;

Έλα ντε! Πρέπει να έχουμε καβάτζα από προηγούμενες δουλειές για να μπορούμε να αντέχουμε.

Οι ξένοι πάντως αξιωματούχοι πανηγυρίζουν ότι τα νούμερα της χώρας δείχνουν ανάκαμψη , η κυβέρνηση λέει ότι η χώρα βγαίνει απ΄τα Μνημόνια. Είναι κάτι που γίνεται αντιληπτό, πέραν του σπαραγμού στον κλάδο σας;

Άκου να δεις, εγώ δεν ξέρω τι λένε οι αξιωματούχοι. Βλέπω πώς κινείται η αγορά.

Πώς κινείται;        

Αυτό που μου λένε, γιατί δεν είμαι ο επαγγελματίας που έχει επιχείρηση, και είναι δεδομένο, είναι ότι χρειάζονται γκάζια τρελά για να έρθει η ανάπτυξη.  Η ανάπτυξη για να έλθει χρειάζεται φοροελάφρυνση. Εδώ μπαίνουμε λοιπόν να λύσουμε ένα γρίφο:από τη μια θέλουμε φοροελαφρύνσεις, από την άλλη απαγορεύονται.

Πώς θα λυθεί, λοιπόν, αυτός ο γρίφος;

Αγνωστο!Ευρωπαίοι και ΔNΤ λένε «πηγαίνετε καλά», αλλά δεν γίνεται με 24% ΦΠΑ να πηγαίνεις μπροστά. Δεν μπορεί να ανεβεί η αγορά . Για  μένα λοιπόν ανάπτυξη σημαίνει φοροαπαλλαγές . Ας ξεκινήσουμε από τη Λέσβο, που ως πύλη η οποία  έφαγε  το μεγαλύτερο πακέτο και συνεχίζει να το τρώει, πρέπει να συνεχίσει να έχει το μικρότερο ΦΠΑ . Και όχι μόνο.Όλα τα νησιά της πρώτης γραμμής.

Η κυβέρνηση έχει «στρώσει» καθ’οδόν ή  οδηγεί το καράβι στα βράχια ;

Θέλω να είμαι αντικειμενικός . Στη χώρα έχουμε ένα πρόβλημα. Τις παραταξιακές προμετωπίδες του αντιπάλου κι έτσι  χάνουμε την μπάλα. Ζούμε μια ομαδοποίηση.

Πώς την εννοείτε;

Κομμάτια από το πολιτικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι πρόγραμμα της Φώφης και του Σταύρου. Και  μέρη από το πρόγραμμα της Φώφης και του Σταύρου τα συναντάς στο πρόγραμμα και του Μητσοτάκη.

Η κυβέρνηση αντιγράφει τη Γεννηματά και τον Θεοδωράκη ;

Όχι , βέβαια. Αλλα υπάρχει ομογενοποίηση. Είναι λογικό να σκέφτονται κοινά πράγματα. Δεξιά ,Κέντρο κι Αριστερά, που είναι αυτή η κυβέρνηση που μας κυβερνάει, συγκλίνουν.

Ενδεχομένως στα λόγια. Στην πράξη όμως τι κάνει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ;

Η πράξη ειναι ότι προχωρεί μπροστά με πολύ αργά βήματα και με αγκυλώσεις ιδεολογικές που αναγκαστικά την πάνε πίσω.

Εννοείτε αριστερές αγκυλώσεις;

Φυσικά. Για να προχωρήσουν σε ένα στόχο πρέπει να τις βάλουν  στην άκρη ως κυβέρνηση.

‘Ενα χειροπιαστό παράδειγμα της ζημιάς που κάνει η ιδεολογική αγκύλωση, μπορείτε να δώσετε;

Αγορά. Το άνοιγμα στην Αγορά, το άνοιγμα στο μικρομεσαίο , για να μπορεί να υπάρξει ως επαγγελματίας. Αν μου έλεγε κάποιος τι θα συμβούλευες, θα έλεγα  υπάρχουν δυο συμβουλές ακραίες : σήκω φύγε τώρα, η μια. Η άλλη άνοιξε τις αγορές. Αλλά δεν θα σου έλεγα  «φύγε», ειδικά τώρα, αν θες να προσφέρεις στην πατρίδα σου .

Η γνώμη σας για τον Αλέξη Τσίπρα ποια είναι;

Ο Τσίπρας ειναι ένας ταλαντούχος πολιτικός, που έχει επίγνωση του αντικειμένου,  του σκοπού ενός πρωθυπουργού . Από εκεί και πέρα, έχω την αίσθηση ότι δεν μπορεί να εφαρμόσει αυτό για το οποίο βρίσκεται στη θέση που είναι. Δεν μιλώ τώρα για ιδεολογικές αγκυλώσεις. Μιλώ  για μια γενικότερη συγκυρία πραγμάτων που δεν σε αφήνουν να λειτουργήσεις, όπως θα ήθελες. Μην ξεχνάμε, η χώρα μας περνάει ένα μεγάλο σκόπελο κι έχει μπροστά της και άλλα.

Αναφέρεστε στις αντιφάσεις που έχει πέσει ο κ.Τσίπρας; Για τις  οποίες η αντιπολίτευση τον αποκαλεί ψεύτη;

Αντιφάσεις σαφέστατα έχεις, όταν δεν είσαι κυνικός.

Δηλαδή;       

Αν πεις «απολύω τους πάντες», δεν πέφτεις σε αντίφαση. Εκεί τι αντίφαση να έχεις;Απολύεις τον κόσμο και είσαι συνεπής με αυτά που έχεις πει και με τον εαυτό σου!Μπράβο και συγχαρητήριά σου, που απέλυσες !

‘Οταν όμως θέλεις να κρατήσεις τον κόσμο και να έχεις και την Αγορά από μόνη της, η κατάσταση αυτή είναι αντιφατική. Γι’αυτό χρειάζονται βαθιές τομές κι ωρίμανση του κόσμου.

Την ωρίμανση πώς την εννοείτε ;

Να καταλάβουμε ότι εδώ χρειαζόμαστε συναινέσεις. Εγώ ήμουνα πάντα συναινετικός. Αν δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας δεν θα έχουμε αποτελέσματα.

Πώς βρίσκετε τους χειρισμούς μας απέναντι στις  τουρκικές προκλήσεις; Δεν μιλάμε για μια χώρα που διακυβερνάται  από ένα δημοκρατικό πρόεδρο, αλλά από έναν άνθρωπο που έχει εκτραχυνθεί. Ο Ερντογάν ήταν μέχρι πριν λίγα χρόνια μεταρρυθμιστή. Κατέληξε  δικτάτορας. Η ελληνική στάση πρέπει να είναι σθεναρή σε οποιαδήποτε τουρκική πρόκληση. Είναι σθεναρή;

Μια χαρά είναι. Δεν είμαστε κότες. Πρέπει να ανταπαντάμε στις προκλήσεις με σθεναρή ψυχραιμία. ‘Ετσι κι αλλιώς, ζούμε σε μια παράνοια!

Οι διεθνείς ισορροπίες είναι θρυμματισμένες. Από πού μπορεί πρέπει να πιαστεί κανείς εν μέσω Τράμπ, Πούτιν, Ερντογάν, Κιμ, ‘Ορμπαν…;

Οι χτεσινοί εχθροί είναι σημερινοί φίλοι και θα ξαναγίνουν αύριο εχθροί. Είναι τρελό!Οι ισορροπίες δεν αλλάζουν  ανά χρόνο, αλλάζουν ανά δευτερόλεπτο. Ποιος θα μας έλεγε πριν από λίγους μήνες ότι η Βόρειος κι η Νότιος Κορέα, μετά από τόσα χρόνια, θα υπογράφουν συμφωνητικό και ότι σε κάποιους μήνες  θα έχουμε συνάντηση του αμερικανού προέδρου με τον βορειοκορεάτη! Ο Πούτιν, ο πρώην εχθρός της Τουρκίας συνυπογράφει για τους εξοπλισμούς μαζί της.Θέλω να πω,αυτά που δεν περιμέναμε χτες γίνονται σήμερα. Τι πρέπει να κάνουμε;

Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αναθεωρήσουμε ανά πάσα στιγμή τις προσωρινές μας αποφάσεις!

*O Στέλιος Μάινας και οι Encardia θα ζωντανέψουν  τα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Το Μοιρολόϊ της φώκιας, Υπηρέτρα, Έρως – Ήρω ξανά στις 3 Ιουνίου , στη Μύκονο.