Αυτή είναι η πιο ακριβή -και διάσημη- ηλεκτρική καρέκλα όλων των εποχών

Πεσμένες είναι οι πωλήσεις έργων τέχνης στον οίκο Christie’s – κάτι που δεν μας κάνει και εντύπωση με δεδομένη τη διεθνή κατάσταση. Βέβαια οι πλούσιοι φιλότεχνοι και συλλέκτες ξανά προς τη δόξα τραβούν και αναμένουν τη βραδινή δημοπρασία του Οίκου τον Μάιο ώστε να “χτυπήσουν” τη Μεγάλη Ηλεκτρική Καρέκλα του Andy Warhol (1967-68) – ένα έργο από τη συλλογή των Βέλγων χορηγών Roger Matthys και Hilda Colle.

Ο πίνακας, που έχει πλάτος δύο μέτρα και κεντρικό θέμα του μια ηλεκτρική καρέκλα των μέσων του αιώνα, εκτιμάται ότι θα συγκεντρώσει γύρω στα 30 εκατομμύρια δολάρια. Οι Matthys και Colle ήταν γνωστές προσωπικότητες της σύγχρονης καλλιτεχνικής σκηνής της Γάνδης και ευεργέτες του μουσείου σύγχρονης τέχνης SMAK.

Big Electric Chair – Η “αέναη” επανάληψη μιας τραγωδίας

Το Big Electric Chair, που δημιουργήθηκε το 1967, είναι μέρος μιας σειράς έργων του Andy Warhol που απεικονίζουν μια ηλεκτρική καρέκλα. Είτε απαθανάτιζε τα χολιγουντιανά είδωλα της εποχής του, όπως η Μέριλιν Μονρόε, είτε πολιτικούς ηγέτες, όπως ο Μάο, ο Γουόρχολ πάντα στήριζε την τέχνη του στα καυτά θέματα της εποχής του. Ο θάνατος από ηλεκτροπληξία ήταν ένα αμφιλεγόμενο θέμα στη Νέα Υόρκη, όπου ζούσε και εργαζόταν ο καλλιτέχνης, ειδικά μετά τις δύο τελευταίες εκτελέσεις στο σωφρονιστικό κατάστημα Sing Sing το 1963.

Η άδεια καρέκλα παραπέμπει στην ιδέα του βίαιου θανάτου. Ο Γουόρχολ απέκτησε μια φωτογραφία του άδειου θαλάμου εκτέλεσης, η οποία αποτέλεσε τη βάση για αυτή τη σειρά. Το έργο μιλάει για τη συνεχή επανάληψη της τραγωδίας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και γίνεται, ίσως, μια προσπάθεια να ξορκιστεί αυτή η εικόνα του θανάτου μέσω της επανάληψης. Ωστόσο, τονίζει επίσης το πάθος της άδειας καρέκλας που περιμένει το επόμενο θύμα της, ενώ η τρανταχτή ποικιλία χρωμάτων τονίζει μόνο τη φρίκη του απομονωμένου, αναμενόμενου καθίσματος.

Η εικόνα που χαρακτηρίζει τη σειρά Electric Chair ήταν η πρωτότυπη φωτογραφία Τύπου από την τεκμηρίωση της εκτέλεσης του Julius και της Ethel Rosenberg. Καταδικασμένοι σε θάνατο ως κατάσκοποι για λογαριασμό της Σοβιετικής Ένωσης, η εκτέλεση των Ρόζενμπεργκ βρισκόταν στο προσκήνιο των μέσων μαζικής ενημέρωσης όταν ο Γουόρχολ οικειοποιήθηκε την εικόνα με το χαρακτηριστικό ποπ στυλ του.

Οι Ρόζενμπεργκ ήταν οι μόνοι δύο Αμερικανοί άμαχοι που εκτελέστηκαν για κατασκοπευτική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Η Έθελ ήταν η τελευταία γυναίκα καταδικασμένη που υπέστη ηλεκτροπληξία στην πολιτεία της Νέας Υόρκης και επίσης η πρώτη από τις δύο μόνο γυναίκες που εκτελέστηκαν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση τον 20ο αιώνα. Οι λεπτομέρειες για την εκτέλεσή τους που διέρρευσαν στα μίντια ήταν ανατριχιαστικές. Το ζευγάρι άφησε πίσω του δύο ανήλικα παιδιά.

“Όσο περισσότερο κοιτάς το ίδιο ακριβώς πράγμα, τόσο περισσότερο χάνεται το νόημα”

Το Electric Chair είναι μια μεγάλη απόκλιση από τα φωτεινά και λαμπερά πορτρέτα διασημοτήτων του Warhol. Παρά τη χρήση φωτεινών χρωμάτων σε ορισμένες από τις εκτυπώσεις αυτής της σειράς, οι εκτυπώσεις Electric Chair του Warhol είναι σαφώς απόκοσμες. Με ατμοσφαιρικό φωτισμό και μια σε μεγάλο βαθμό κενή σύνθεση, ο Warhol μεταμόρφωσε την απλή σκηνή της ηλεκτρικής καρέκλας σε μια σκηνή που ήταν φορτωμένη με βίαιο δυναμικό.

Με τον υπερκορεσμό και την επανάληψη αυτής της εικόνας μαζικής κυκλοφορίας, ο Warhol τόνισε τον ρόλο των μέσων ενημέρωσης στον ευτελισμό γεγονότων που έχουν κατακλυσμιαία επίδραση στο κοινό. Αυτός ήταν ο μοναδικός σκοπός της σειράς Death And Disaster, για την οποία ο ίδιος ο Warhol σημείωσε: «Όσο περισσότερο κοιτάς το ίδιο ακριβώς πράγμα, τόσο περισσότερο χάνεται το νόημα, και τόσο ‘καλύτερα’ και πιο άδειος αισθάνεσαι».

Μειώθηκαν οι παγκόσμιες πωλήσεις έργων τέχνης

Σύμφωνα με την έκθεση Art Basel 2025 και το UBS Global Art Market Report, οι παγκόσμιες πωλήσεις έργων τέχνης μειώθηκαν κατά 12% το 2024, πέφτοντας στα 57,5 δισεκατομμύρια δολάρια.  Ο οίκος Christie’s προωθεί δυνατά τη δημοπρασία του Big Electric Chair για να προσελκύσει πλειοδότες.

Εάν ο πίνακας επιτύχει την εκτίμησή του, θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα νέο ρεκόρ δημοπρασίας για τη σειρά, ξεπερνώντας τα 20,4 εκατομμύρια δολάρια που πέτυχε ένα παρόμοιο έργο το 2014. Ο Άλεξ Ρότερ, πρόεδρος του οίκου δημοπρασιών για την τέχνη του 20ού και 21ου αιώνα, δήλωσε στο ARTnews ότι θεωρεί εδώ και καιρό τον πίνακα ως “έναν από τους απόλυτους Warhols”.