Άνοιξη στο ΕΜΣΤ με 2 + 2 εκθέσεις- Όλες οι λεπτομέρειες

Η άνοιξη του 2025 φέρνει μια πνοή ανανέωσης στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), με ένα εντυπωσιακό πρόγραμμα που υπόσχεται να προκαλέσει και να εμπνεύσει. Το μουσείο ανοίγει τις πόρτες του σε τέσσερις κορυφαίους διεθνείς καλλιτέχνες, προσφέροντας στο κοινό μια μοναδική ευκαιρία να βυθιστεί σε έργα που αμφισβητούν τις καθιερωμένες αντιλήψεις και εξερευνούν κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας.

Στο επίκεντρο βρίσκονται δύο ατομικές εκθέσεις που υπόσχονται να καθηλώσουν. Η Τζάνις Ράφα, με την έκθεσή της “Εμείς που Προδώσαμε τα Άλογα”, μας καλεί σε έναν υποβλητικό διάλογο για τη σχέση ανθρώπου-ζώου, ενώ ο Sammy Baloji, στην πρώτη του ατομική παρουσίαση στην Ελλάδα, “Απόηχοι της Ιστορίας, σκιές της προόδου”, ρίχνει φως στις σκοτεινές πτυχές της αποικιοκρατίας.

Παράλληλα, δύο εντυπωσιακές in situ εγκαταστάσεις μεταμορφώνουν τους χώρους του μουσείου. Ο Kasper Bosmans με το “Το θολό βλέμμα”, μια καλειδοσκοπική τοιχογραφία 30 μέτρων, και η Emma Talbot με το “Human/Nature”, μια μνημειώδη ζωγραφική εγκατάσταση ύψους 9 μέτρων, προσκαλούν τους επισκέπτες σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας και προβληματισμού για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Με αυτό το φιλόδοξο πρόγραμμα, το ΕΜΣΤ επιβεβαιώνει τη θέση του ως κόμβος πρωτοποριακής τέχνης, προσφέροντας μια πλατφόρμα για καλλιτέχνες που τολμούν να αμφισβητήσουν το status quo και να οραματιστούν νέες προοπτικές για τον κόσμο μας.

Αναλυτικά οι εκθέσεις που θα δούμε στο ΕΜΣΤ

Τζάνις Ραφα: We Betrayed the Horses / Εμείς που Προδώσαμε τα Άλογα
Εκθεσιακός χώρος 2ου Ορόφου
Έως τις 5 Οκτωβρίου 2025
Επιμέλεια: Δάφνη Βιτάλη

 

Η Ελληνίδα Τζάνις Ράφα έχει τα τελευταία χρόνια εδραιώσει τη διεθνή της θέση ως μια από τις πιο δυναμικές νέες καλλιτέχνιδες με ιδιαίτερο και μαχητικό ενδιαφέρον για τα ζώα, και ιδιαίτερα τα άλογα. Το έργο τ​ης στον κινηματογράφο, το βίντεο, τις εγκαταστάσεις​ και τη γλυπτική διερευνά τις σύνθετες σχέσεις μεταξύ ανθρώπινων και μη ανθρώπινων ζώων και προβάλλει θέματα αγάπης και κυριαρχίας, αποπλάνησης και συναίνεσης, θνησιμότητας και απώλειας. Η Τζάνις Ράφα εξερευνά τα ζωώδη ένστικτα και τις συμπεριφορές, την κληρονομική βία και τους ανθρώπινους φόβους, επιθυμίες και αποτυχίες.

H πρώτη της ατομική θεσμική έκθεση στην Ελλάδα με τον τίτλο «Εμείς που Προδώσαμε τα Άλογα», με νέες δουλειές, όλες ανάθεσεις του ΕΜΣΤ, παρουσιάζει μια σειρά νέων έργων που εστιάζουν στην επιθυμία και την κυριαρχία επί του σώματος του αλόγου.

Η καλλιτέχνιδα μεταμορφώνει δύο αίθουσες του Μουσείου σε μια υποβλητική εγκατάσταση και προσκαλεί τους επισκέπτες να αναθεωρήσουν τις παγιωμένες έννοιες της παραγωγικότητας των ζώων, της αποτελεσματικότητας και του θεάματος, και να επανεξετάσουν τον αποπλανητικό και συχνά βίαιο δεσμό μεταξύ ανθρώπων και ζώων.

Sammy Baloji: Echoes of History, Shadows of Progress / Απόηχοι της Ιστορίας, σκιές της προόδου
Εκθεσιακός χώρος Ισογείου
Έως τις 2 Νοεμβρίου 2025
Επιμέλεια: Ιόλη Τζανετάκη

Με το όνομά του να εμφανίζεται σταθερά ψηλά στη λίστα του ΑRT REVIEW με τους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον χώρο των τεχνών, ο Sammy Baloji είναι ένας περιζήτητος καλλιτέχνης παγκοσμίου φήμης. Εδώ και 20 χρόνια το έργο του διερευνά την πολύπλοκη σχέση της πολιτιστικής ταυτότητας, της αποικιακής ιστορίας και της βιομηχανικής εκμετάλλευσης στη γενέτειρά του, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Η έκθεση «Απόηχοι της Ιστορίας, σκιές της προόδου» περιλαμβάνει βίντεο, εγκαταστάσεις και σειρές φωτογραφιών από το έργο του τα τελευταία 13 χρόνια, καθώς και ένα νέο έργο που είναι ανάθεση του ΕΜΣΤ. Όπως υποδηλώνει ο τίτλος, η έκθεση εξετάζει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ της προαποικιακής αυτοκρατορίας του Κονγκό και της Ευρώπης, διερευνά πώς η βίαιη εκμετάλλευση και η εξόρυξη πόρων που υπέστη η χώρα του υπό τη βελγική αποικιακή κυριαρχία έχει επηρεάσει την τοπική υποδομή, την αρχιτεκτονική, τον πολιτισμό και τη φύση της χώρας· και στρέφει το βλέμμα του στις τρέχουσες μορφές εξόρυξης πόρων στην περιοχή της Κατάνγκα και την οικολογική καταστροφή που προκαλούν.

Ο Sammy Baloji θα συμμετέχει και στην μεγάλη ομαδική έκθεση «Why Look at Animals: A Case for the Rights of Non-Human Lives / «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη-ανθρώπινη ζωή», που εγκαινιάζεται στις 15 Μαίου.

Kasper Bosmans: The Fuzzy Gaze / Το Θολό Βλέμμα
Εκθεσιακός χώρος Ισογείου
Έως τις 15 Φεβρουαρίου 2026

Ο Kasper Bosmans φημίζεται για το πολυσχιδές έργο του που περιλαμβάνει γλυπτική, ζωγραφική, εγκαταστάσεις και σχέδιο. Τα έργα του είναι περίπλοκες συνθέσεις ζωγραφικές γεμάτες αναφορές στην υψηλή τέχνη, τη λογοτεχνία, τη λαογραφία, τη μυθολογία, και την ανθρωπολογία, με παιχνιδιάρικη προσέγγιση και queer πρίσμα. Στην τελευταία δουλειά του ο Kasper Bosmans προσκαλεί το κοινό να εξετάσει τους μεταβαλλόμενους ρόλους των ζώων στην ανθρώπινη κοινωνία μέσα από μια πλούσια οπτική αφήγηση.

Το έργο του στο ΕΜΣΤ, μια τοιχογραφία 30 μέτρων στο ισόγειο, απεικονίζει την ιστορία και την εξέλιξη της σχέσης ζώων-ανθρώπων με τη μορφή μιας πομπής. Άλογα, αρκουδάκια, σκαντζόχοιροι, βάτραχοι και μάτια αιλουροειδών συνθέτουν ποικίλες σκηνές σε διάφορες συνθήκες (από οικιακούς χώρους έως αρένες τσίρκου) αποκαλύπτοντας ζώα ως συντρόφους, διασκεδαστές και εμπορεύματα υποταγμένα και προσαρμοσμένα στην ανθρώπινη χρησιμότητα και επιθυμία.

Το έργο «Το Θολό Βλέμμα» είναι ανάθεση του ΕΜΣΤ και αποτελεί προοίμιο και μέρος της μεγάλης ομαδικής έκθεσης «Why Look at Animals: A Case for the Rights of Non-Human Lives / «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη-ανθρώπινη ζωή», που εγκαινιάζεται στις 15 Μαίου.

Το έργο του Κasper Bosmans είναι αποτέλεσμα του Προγράμματος Φιλοξενίας (Residency) του Έργου SUB 6.4., «Δράσεις για την προώθηση των ελληνικών πολιτιστικών εξαγωγών και την ενίσχυση του ελληνικού πολιτιστικού ονόματος από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας», το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – NextGenerationEU.

Emma Talbot: Human/Nature
Εκθεσιακός χώρος 2ου Ορόφου
Έως τις 15 Φεβρουαρίου 2026

Η Emma Talbot, γνωστή για τις μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις ζωγραφικής ​σ​ε μετάξι, εγείρει με τα έργα της ζητήματα σχετικά με την οικολογία και το περιβάλλον, στα οποία συνδυάζει ζωγραφική, σχέδιο, κινούμενα σχέδια και γλυπτική μεγάλης κλίμακας με χαρακτηριστικές εικόνες, μυθολογικά και ρυθμικά μοτίβα, ζωηρά χρώματα και καλλιγραφικά κείμενα.

Το «Human/Nature», σε ανάθεση του ΕΜΣΤ, αποτελείται από μια μνημειώδη υφασμάτινη εγκατάσταση, ύψους 9 μέτρων, από βαμμένο μετάξι και μια συνοδευτική ταινία κινουμένων σχεδίων με τίτλο You Are Not the Center (inside the animal mind) / Δεν είσαι το επίκεντρο (μέσα στο μυαλό του ζώου). Σε αυτά –όπως και σε πολλά από τα έργα της Emma Talbot – υπάρχει μια γυναίκα πρωταγωνίστρια/οικοφεμινίστρια – μια εκδοχή της ίδιας της καλλιτέχνιδας – που πάντα ψάχνει και εξερευνά, προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο. Μαζί, τα δύο αυτά έργα, επιδιώκουν να ξεδιαλύνουν τις αγκυλώσεις ανθρώπου-φύσης και να οραματιστούν τη δυνατότητα ενός εναλλακτικού, καλύτερου μέλλοντος.

Το έργο «Human/Nature» της Εmma Talbot είναι αποτέλεσμα του Προγράμματος Φιλοξενίας (Residency) του Έργου SUB 6.4., «Δράσεις για την προώθηση των ελληνικών πολιτιστικών εξαγωγών και την ενίσχυση του ελληνικού πολιτιστικού ονόματος από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας», το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – NextGenerationEU.

Σύνθετες δυναμικές μεταξύ ζώων και ανθρώπων

Αυτές οι 4 εκθέσεις αποτελούν μέρος του ευρύτερου προγράμματος του ΕΜΣΤ για το 2025, το οποίο εστιάζει στη διερεύνηση των σύνθετων δυναμικών μεταξύ ζώων και ανθρώπων και τον κομβικό τους ρόλο στην πλανητική ευημερία.

Πυρήνας αυτού του προγράμματος είναι η μεγάλη ομαδική διεθνής έκθεση Why Look at Animals: A Case for the Rights of Non-Human Lives / «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη-ανθρώπινη ζωή» σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου, καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ, ενώ οι υπόλοιπες ατομικές εκθέσεις και εγκαταστάσεις συμβάλουν στη διεύρυνση αυτού του οικολογικού προβληματισμού σε ολόκληρο το μουσείο και στην πραγμάτωση ενός διαλόγου σε σχέση με ηθικά και οικολογικά ζητήματα αναφορικά με τα δικαιώματα των ζώων και τη δικαιοσύνη, αλλά και ζητήματα φροντίδας της χλωρίδας και πανίδας του πλανήτη.

Η έκθεση «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη ανθρώπινη ζωή», στην οποία συμμετέχουν πάνω από 60 καλλιτέχνες, θα εγκαινιαστεί στις 15 Μαΐου του 2025.