Είδαμε τις “ζωντανές” κουκουβάγιες του θρυλικού Ρόμπερτ Γουίλσον στο Θησείο

Παιχνίδι με τις σκιές, καρέκλες, κουκουβάγιες και ένα ποιήμα! Τίποτα, βέβαια, δεν είναι τόσο απλό με τον Ρόμπερτ Γουίλσον (Robert Wilson), τον διεθνούς φήμης Αμερικανό σκηνοθέτη, σκηνογράφο, χορογράφο και συγγραφέα, που εγκαινίασε την έκθεση έργων του “Owls and Chairs”, στη γκαλερί Bernier/Eliades την Πέμπτη 12/10.

O Wilson στα 82 του συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων θεατρικών και εικαστικών καλλιτεχνών στον κόσμο. Τα έργα του για τη θεατρική σκηνή ενσωματώνουν μια μεγάλη ποικιλία καλλιτεχνικών μέσων, όπως χορό, κίνηση, φωτισμό, γλυπτική, μουσική και κείμενο.

Οι εικόνες του είναι αισθητικά εντυπωσιακές και συναισθηματικά φορτισμένες και οι παραγωγές του έχουν κερδίσει την αναγνώριση του κοινού και των κριτικών παγκοσμίως. Παράλληλα, έχει δημιουργήσει έργα τέχνης που έχουν παρουσιαστεί σε όλο τον κόσμο, σε εκατοντάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις και σε ιδιωτικές συλλογές.

Με ανυπομονησία αναμένουμε τις “Τρεις ψηλές γυναίκες” που θα σκηνοθετήσει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, ενώ το 2022 μας είχε “χαρίσει” έναν αριστουργηματικό “Οθέλλο”, στην πρώτη του συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Αυτή είναι η τέταρτη φορά που εκθέτει έργα τέχνης του στη χώρα μας. Σε αυτή την έκθεση ο Wilson – όπως διαβάζουμε στο δελτίο Τύπου – δημιουργεί ένα ιδιαίτερο περιβάλλον όπου συναντιούνται σχέδια από τις παραγωγές “The White Raven” (1998), “THE DAYS BEFORE: death, destruction & detroit III” (1999) και “KOOL” (2006). Όπως και στη θεατρική δουλειά του επί σκηνής, ο Wilson μετατρέπει τη γκαλερί σε ένα παράλληλο σύμπαν για τη φαντασία, προκαλώντας τον θεατή να προσεγγίσει συνειρμικά την εμπειρία.

Κουκουβάγιες και καρέκλες… face to face

Έχει ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα στιλ στο σύγχρονο θέατρο. Πολυγραφότατος, ερευνητής και σχεδιαστής σκηνικών και επίπλων, ο Wilson είναι γνωστός για τις δημιουργικές συνεργασίες του με καλλιτέχνες όπως: ο Τομ Γουέιτς, o Φίλιπ Γκλας, ο Μπαρίσνικοφ, η Lady Gaga, ο Βίλεμ Νταφόε και η μεταμοντέρνα χορεύτρια και χορογράφος Λουσίντα Τσάιλντς.

Πιστεύει ότι “το πιο σημαντικό πράγμα στο θέατρο είναι το φως” και αυτό το διαπιστώσαμε και στη νέα του έκθεση στην Bernier/Eliades, όπου το φως παίζει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της ατμόσφαιρας γύρω από τα έργα.  

Ξεκινήσαμε την περιήγησή μας στον χώρο, βλέποντας τις δύο “Καρέκλες του Πατέρα” (Father’s Chair – 2022) σε άσπρο και μαύρο, που σχεδιάστηκαν από τον Wilson στο πλαίσιο της παράστασης “THE DAYS BEFORE: death, destruction and detroit III”. Γενικά, τα έπιπλα είναι για τον Wilson φορείς νοήματος, ισότιμα με τους ηθοποιούς. Παρόλο που έχουν απομακρυνθεί από το αρχικό τους πλαίσιο, διατηρούν τη δύναμή τους ως γλυπτικά αντικείμενα και υπάρχουν ως ανεξάρτητα έργα τέχνης.

Η άσπρη και η μαύρη καρέκλα του Γουίλσον που στέκουν αντιμέτωπες θα μπορούσαν άνετα να συνιστούν μια σύγχρονη εκδοχή της θρυλικής σκηνής από το “The Seventh Seal” του Ingmar Bergman. Με ένα σκάκι τοποθετημένο ανάμεσα στις καρέκλες μέσα σε αυτή την αίθουσα, ο ιππότης Antonius Block (Μαξ φον Σίντοφ) και ο Θάνατος (Μπενγκτ Έκεροτ) θα έπαιζαν το τελευταίο παιχνίδι της μοίρας, με υπέρτατο στοίχημα την ανθρώπινη ζωή.

Με τους ήχους ενός μονολόγου στα αυτιά μας προχωρήσαμε στην επόμενη αίθουσα για μια συνάντηση με την “hanging chair” του White Raven, τις “ζωντανές” κουκουβάγιες του Wilson, αλλά και με τον ίδιο τον καλλιτέχνη, που αγνάντευε την έκθεση καθισμένος στην φιλόξενη πίσω αυλή της γκαλερί. Πιθανώς για εκείνον εμείς είμασταν η έκθεση.

Στον χώρο ακούγονται αποσπάσματα από το έργο “Dorian” του Wilson, με τον μονόλογο του συγγραφέα Darryl Pinckney που είναι εμπνευσμένος από τρία πρόσωπα – τον Φράνσις Μπέικον, τον Ντόριαν Γκρέι και τον Όσκαρ Ουάιλντ. Θυμίζουμε ότι ο Pinckney έκανε τη δραματουργία στο “Γράμμα σ’ έναν άντρα” των Γουίλσον και Μπαρίσνικοφ, που παρουσιάστηκε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Περισσότερα για τον Robert Wilson

Έχει αφήσει το αποτύπωμά του σε αριστουργήματα όπως: “Τελευταία Μαγνητοταινία του Κραπ” του Σάμιουελ Μπέκετ, “Όπερα της Πεντάρας” του Μπέρτολτ Μπρεχτ, “Πελλέας και Μελισσάνθη” του Κλωντ Ντεμπυσσί, “Φάουστ” του Γκαίτε, “Οδύσσεια” του Ομήρου, “Οι Μύθοι” του Ζαν ντε λα Φοντέν, “Μαντάμ Μπάτερφλαϊ” του Τζάκομο Πουτσίνι, “Λα Τραβιάτα” του Τζιουζέπε Βέρντι και ο “Οιδίπους” του Σοφοκλή. Μαζί με τον Philip Glass έγραψε τη θεμελιώδη όπερα “Einstein on the Beach” (1976).

Ο Γουίλσον έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία αριστείας, μεταξύ των οποίων μια υποψηφιότητα για βραβείο Πούλιτζερ, δύο βραβεία Premio Ubu, ο Χρυσός Λέων της Μπιενάλε της Βενετίας και ένα βραβείο Olivier. Έχει εκλεγεί στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων, καθώς και στη Γερμανική Ακαδημία Τεχνών, ενώ είναι κάτοχος 8 τιμητικών διδακτορικών τίτλων.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο τιμήθηκε για την προσφορά του στις Τέχνες σε μια τελετή στον Λευκό Οίκο. Η Χίλαρι Κλίντον παρουσίασε τον Wilson ως “πραγματικό πρωτοπόρο – που έχει δημιουργήσει μερικά από τα πιο σημαντικά και αξιομνημόνευτα έργα στο σύγχρονο θέατρο και την όπερα. Με τα εντυπωσιακά σκηνικά του, τον εντυπωσιακό φωτισμό του, τις καινοτόμες χορογραφίες του, βοήθησε στην επανεφεύρεση μιας σκηνής όπου ο χρόνος και ο χώρος επανασχεδιάζονται και η εμπειρία της αφήγησης επαναπροσδιορίζεται“.

“Η δουλειά για μένα δεν είναι πραγματικά δουλειά – είναι ένας τρόπος ζωής“, έχει δηλώσει ο Wilson στους NY Times. “Είμαι ακόμα ο ίδιος άνθρωπος που ήμουν όταν άρχισα να δουλεύω στο θέατρο” είχε πει, ενώ κάποια στιγμή μιλώντας στους συντελεστές της Τουραντότ είχε αναφέρει:  “Ο λόγος που κάνουμε θέατρο είναι για να διασκεδάζουμε. Δεν πρέπει να παίρνετε αυτή τη δουλειά πολύ σοβαρά“.