Η εικαστικός Αιμιλία Τσεκούρα δημιουργεί “homeland landscapes” και δεν ενοχλεί τη ροή των πραγμάτων

Έργα τεκμήρια από την προσωπική της εμπειρία του πρόσφατου εγκλεισμού παρουσιάζει η εικαστικός Αιμιλία Τσεκούρα στο Φουγάρο.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΤΣΑΤΣΑΡΑΓΚΟΥ
29 Μαΐου 2023 09:29

Στο Φουγάρο Art Center – και συγκεκριμένα στον χώρο του BLUE2 – έχουμε την ευκαιρία να δούμε την ατομική έκθεση “homeland landscapes” της Αιμιλίας Τσεκούρα, μίας από τις σημαντικότερες εικαστικούς της γενιάς της.

Τα έργα χαρακτηρίζονται από την ίδια ως “ιστορίες απομόνωσης από την εποχή του κορονοϊού“. Πρόκειται για τεκμήρια από την προσωπική της εμπειρία του πρόσφατου εγκλεισμού, κατά τον οποίο κλήθηκε να αντιμετωπίσει την αποκοπή από την καθημερινότητα. Το πρόγραμμα και η ζωή της ανατράπηκαν ξαφνικά και απόλυτα, όπως συνέβη με όλους μας, ενώ αυτή η ανατροπή βιώθηκε σε ένα περιβάλλον φόβου, αβεβαιότητας και ζόφου.

Πώς όμως αντιμετωπίστηκε όλη αυτή η συγκυρία από έναν δημιουργικό νου; Η νέα αυτή ενότητα στη δουλειά της Αιμιλίας Τσεκούρα είναι μία περιήγηση σε ένα άκρως προσωπικό σύμπαν μέσα από έργα που θυμίζουν screenshots “ονειροδαισίας”. Όπως λέει η ίδια, “μένοντας στο σπίτι ταξιδεύω μέσα από αντανακλάσεις, ζωγραφικές φωτεινές ακτίνες, απρόσμενα παιχνίδια του ήλιου. Αυτές οι ιστορίες σαν ένα κινούμενο παιχνίδι, δημιουργούν ένα εναλλακτικό σύμπαν. Μέσα σε αυτό το σύμπαν, με ψηφιακές τεχνικές δημιουργώ συνθέσεις, μοτίβα, avatars, έναν δικό μου νοητό κόσμο“.

Αιμιλία Τσεκούρα

Μιλώντας στο News24/7 για την πρωτόγνωρη εμπειρία του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας η εικαστικός αναφέρθηκε σε μία “απάνθρωπη πραγματικότητα”.

“Η πανδημία η ίδια και ο εγκλεισμός της ήταν σαν να ζούσαμε σε ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Πολύς κόσμος ήταν επιθετικός, ο τεράστιος αριθμός θανάτων σε έβαζε σε μια έντρομη κατάσταση ύπαρξης. Οι απαγορεύσεις της μετακίνησης και ο εγκλωβισμός στο σπίτι, η έλλειψη της αναπνοής του αέρα στη φύση μας πάγωναν. Το ότι απαγορευόταν να συναντηθούμε, να αγκαλιαστούμε, μας οδήγησε σε μια απάνθρωπη πραγματικότητα.

Η τέχνη λειτουργεί πάντα θεραπευτικά. Είναι ανάγκη επικοινωνίας με τους δικούς μας, είναι ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τον εαυτό μας, άρα και αυτοθεραπεία.

Δε νομίζω ότι αναθεώρησα τα πιστεύω μου, απλώς έζησα μια σκληρή καθημερινότητα. Οι άνθρωποι αν πούμε ότι πολλοί έδειξαν μια άσχημη πλευρά τους, δεν ήταν κάτι που δεν το ήξερα. Ο άνθρωπος είναι τόσο καλός όσο και κακός. Το ίδιο και η ζωή.”

Homeland landscapes -Cycladic figurine, 2. 52,5cm x 52cm Emilia Tsekoura

Ποιες ενέργειες “πυροδότησαν” τα “homeland landscapes”. Σε ποια στοιχεία βασιστήκατε για να δημιουργήσετε το εναλλακτικό σύμπαν της έκθεσης, που παρουσιάζεται στον ατμοσφαιρικό χώρο του Φουγάρου;

Μένοντας συνεχώς στο σπίτι αναζητώντας το φως σαν μια ανάγκη αναπνοής, άρχισα να φωτογραφίζω μια συγκεκριμένη γωνιά του σπιτιού όπου για λίγο χρονικό διάστημα κάθε πρωί, ο ήλιος δημιουργεί διάφορες αντανακλάσεις από τα αντικείμενα που βρίσκονται σε αυτό το σημείο. Αγαπημένα αντικείμενα, found objects, το σημείο εκεί λειτουργεί σαν ένα μικρό ιερό. Με τον καιρό, και αφού είχα βγάλει πολλές φωτογραφίες, κι επειδή πολλές από αυτές μου θύμιζαν τοπία φωτός, θέλησα να αρχίσω να δημιουργώ ψηφιακά κάποιες συνθέσεις που σταδιακά με οδήγησαν σε αυτό το εναλλακτικό σύμπαν.

Τα αρχέτυπα σαν αρχέγονα πρότυπα λειτουργούν θεραπευτικά για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε νέες προκλήσεις, να βρεθούμε σε μια ισορροπία με τον εαυτό μας και συχνά να απελευθερωθούμε, ζώντας τη ζωή που εμείς επιλέγουμε.

Φιγούρες, συμμετρικές και όχι, τοπία, άλλα αφαιρετικά άλλα πιο συγκεκριμένα, εικόνες συμπαντικές. Κρατούσα πάντα το φυσικό χρώμα της αντανάκλασης στον τοίχο αλλά σχεδιαστικά, σαν ένα είδος κολάζ, έφτιαξα αυτά τα έργα που συχνά είχαν κοινά στοιχεία με τις προηγούμενες ζωγραφικές δουλειές μου.

Αιμιλία Τσεκούρα Giannis Karachalios

Πώς λειτουργούν τα αρχέτυπα και τα σύμβολα στα έργα σας και με ποιους τρόπους μπορεί η τέχνη να λειτουργήσει θεραπευτικά;

Τα αρχέτυπα και τα σύμβολα υπάρχουν σε όλες τις προηγούμενες δουλειές μου. Τα αρχέτυπα σαν αρχέγονα πρότυπα λειτουργούν θεραπευτικά για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε νέες προκλήσεις, να βρεθούμε σε μια ισορροπία με τον εαυτό μας και συχνά να απελευθερωθούμε, ζώντας τη ζωή που εμείς επιλέγουμε. Στη σειρά αυτή η ανάγκη μου να βρεθώ έξω στη φύση, στη θάλασσα, στον ήλιο, με οδήγησε να δημιουργήσω μια νέα υπερ-φύση (υπερρεαλισμός), αυτή που συνεχώς δημιουργούμε με τις επιθυμίες μας, αυτή που επιβάλλουμε στην καθημερινή πραγματικότητα.

Η τέχνη λειτουργεί πάντα θεραπευτικά. Είναι ανάγκη επικοινωνίας με τους δικούς μας, είναι ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τον εαυτό μας, άρα και αυτοθεραπεία. Η αρχέγονη εικόνα, μια και ανήκει στο συλλογικό ασυνείδητο, άρα είναι κοινή σε όλους μας, λειτουργεί θεραπευτικά και για το θεατή. Είναι κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας.

Αιμιλία Τσεκούρα Giannis Karachalios

Η γυναικεία φύση είναι κεντρικός άξονας στα έργα σας. Υπάρχουν γυναίκες στην τέχνη -και όχι μόνο- που θαυμάζετε ιδιαίτερα και γιατί.

Η γυναίκα-μάνα, η ερωτική φύση της γυναίκας, είναι ένα μέρος της δουλειάς μου. Δε θα μπορούσαν να είναι κάπως διαφορετικά τα πράγματα, μια και είναι η ίδια μου η φύση. Μη ξεχνάμε όμως ότι υπάρχει και η αρσενική πλευρά, άρα υπάρχει και μια επιδίωξη ισορροπίας μεταξύ του αρσενικού-θηλυκού. Θα έλεγα ότι τα έργα μου είναι αυτοβιογραφικά οπότε είναι μια βιωματική τέχνη που συχνά συνδέεται με την πραγματικότητά μου σαν γυναίκα. Γυναίκες, άντρες, δεν κάνω τέτοιους διαχωρισμούς στην τέχνη. Υπάρχουν άνθρωποι που θαυμάζω από όλα τα φύλα, στην τέχνη και στη ζωή. Είναι μεγάλος ο αριθμός των καλλιτεχνών, ανάλογα με την περίοδο και αυτό που ψάχνω κάθε δεδομένη στιγμή, άρα το να απαριθμήσω ονόματα δεν έχει νόημα.

Αιμιλία Τσεκούρα Giannis Karachalios

Τα έργα σας διέπει η φιλοσοφία της συνεχούς αλλαγής των πραγμάτων στη ζωή – ποια η σχέση σας με τις ανατολικές φιλοσοφίες και το ζεν.

Η αλλαγή είναι η πραγματική φύση των πραγμάτων. Αυτή η φράση με ακολουθεί από την εφηβεία μου και με οδήγησε στα 18 μου να ακολουθήσω το Θιβετανικό βουδισμό και αργότερα το ζεν. Τα έργα μου αναπτύσσονται σε ένα αιωνίως κινούμενο και μεταβαλλόμενο «τώρα», άλλοτε φανταστικό και άλλοτε πραγματικό και εκφράζουν το γεμάτο νόημα, ανούσιο παιχνίδι της ζωής και της τέχνης. Η αποτύπωση της υπαρξιακής μου εμπειρίας, εκφράζεται μέσα από απελευθερωτικές και διαλογιστικές διεργασίες, την παρατήρηση της φύσης, τις μνήμες και τις έννοιες. Η εγγενής περιέργεια και η αναζήτηση της αυτοΐασης αποτελούν τον κύριο καταλύτη στα έργα μου.

Απελευθερωμένη από το “εγώ” και το “δικό μου”, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι αυτό που υπάρχει είναι το τίποτα, χωρίς επιθυμίες πια, δεν ενοχλώ τη ροή των πραγμάτων, ακόμα κι όταν δημιουργώ.

Homeland landscapes - Light in, 7. 52,5cm x 39,5cm Emilia Tsekoura

Έχετε σκεφτεί την επόμενη σειρά έργων σας; Υπάρχει κάποια θεματική που σας θέλγει αυτή την περίοδο;

Βρίσκομαι ακόμα μέσα σε αυτή την ενότητα μια και δεν μου έχει τελειώσει σαν δημιουργική ανάγκη. Προχωρώντας βλέπουμε. Το ένα έργο ακολουθεί το άλλο και δεν με ενδιαφέρει να πάρω εγκεφαλικές αποφάσεις για κάτι μελλοντικό. Μου αρέσει να ζω τη στιγμή και μέσα σε κατάσταση ενσυνειδητότητας.