Η μαρμαρογλυπτική της Τήνου συνομιλεί με το σύγχρονο design στο Μουσείο Μπενάκη

Έναν πρωτότυπο και εξαιρετικά ενδιαφέροντα διάλογο ανάμεσα στην μοναδική τέχνης της μαρμαρογλυπτικής της Τήνου και του σύγχρονου design προσφέρει η έκθεση – εγκατάσταση με τίτλο «A Future for the Past» που εγκαινιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη και θα διαρκέσει έως τις 30 Ιουνίου.

Πρόκειται για ένα εικαστικό γεγονός το οποίο διοργανώνεται στο πλαίσιο του ομώνυμου, διετούς ερευνητικού προγράμματος που επιχειρεί να προσεγγίσει την κοινωνική διάσταση της μαρμαροτεχνίας στην Τήνο μέσω και της συνομιλίας της με τον σύγχρονο πολιτισμό.

Ενταγμένη στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO η μαρμαρογλυπτική της Τήνου διαθέτει μια πλούσια ιστορία αιώνων και είναι διαχρονικά και άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολιτιστική παράδοση των Κυκλάδων.

Για χιλιάδες χρόνια η επεξεργασία του μαρμάρου αποτελούσε βασικό στοιχείο της καθημερινότητας των κατοίκων του νησιού, μια πραγματικότητα η οποία άρχισε σταδιακά να φθίνει.

Όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ένας Τήνιος γλύπτης «κάποτε, άκουγες τα παιδιά να παίζουν με τον μαντρακά στον δρόμο του Πύργου, κάποτε άκουγες το νερό να τρέχει, τις καμπάνες, οι πόρτες των σπιτιών και τα εργαστήρια μαρμαροτεχνίας ήταν ανοιχτά για όλους, σήμερα το μέρος είναι γεμάτο με μαγαζιά και δεν υπάρχει ένδειξη μαρμαροτεχνίας. Κάποτε, τα μαρμαράδικα και οι εκκλησίες ήταν χώροι όπου περνούσαμε μεγάλο μέρος του χρόνου και της εργασίας μας».

Μπενάκη: Η μαρμαρογλυπτική της Τήνου μαγεύει με την απέριττη ομορφιά της

Η Τήνος, όπως αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης-εγκατάστασης, Maria Cristina Didero, είναι ονομαστή στον κόσμο για την λιτή ομορφιά της ενδοχώρας και των ακτών της, αλλά και για την πανάρχαια παράδοσή της στην τεχνογνωσία πάνω σε τοπικά υλικά υψηλής ποιότητας, όπως είναι το εξαίσιο πράσινο μάρμαρο που βγάζει η γη της. Πέρα από αυτήν την κληρονομιά, το νησί ξεχωρίζει για τις αναρίθμητες Ορθόδοξες εκκλησιές του, τους αρχαιολογικούς του θησαυρούς και μια βαθιά πνευματικότητα, διάχυτα αισθητή παντού. Η Τήνος μαγεύει τους επισκέπτες της με την απέριττη αρχιτεκτονική των χωριών της και την δεξιοτεχνία του υλικού πολιτισμού της μέχρι σήμερα.

Χωρίς αμφιβολία, το μάρμαρο της Τήνου δεν έχει ταίρι στον κόσμο – τα απαράμιλλα δείγματα του κρυσταλλικού τηνιακού πετρώματος αντανακλούν τη μακρόχρονη επιδραστικότητα της Τήνου στον διεθνή χάρτη της παραγωγής μαρμάρου.

Αυτήν τη σημαντική κοινωνική διάσταση της μαρμαροτεχνίας φωτίζει η έκθεση – εγκατάσταση του Μουσείου Μπενάκη φιλοδοξώντας να επαναφέρει στο προσκήνιο την αρχέγονη αυτή τέχνη, μέσα σε ένα σύγχρονο όμως εικαστικό πλαίσιο, ως ένα δυναμικό μέσο ενίσχυσης της τοπικής συλλογικής ταυτότητας αλλά και κοινωνικής και οικονομικής ενδυνάμωσης.

Πειραματισμοί με την εντροπία του μαρμάρου της Τήνου

Ένα γλυπτό – τραπέζι από μάρμαρο Διονύσου, με τις υπογραφές του atelier μαρμάρου on·entropy και του τηνιακού γλύπτη-εικαστικού Δημήτρη Σκαλκώτου αποτελεί τον κεντρικό πόλο της έκθεσης – εγκατάστασης, η οποία αναπτύσσεται στους χώρους της μόνιμης έκθεσης του Μουσείου Μπενάκη και περιλαμβάνει έργα μαρμαρογλυπτών της Τήνου αλλά και δημιουργίες σύγχρονου design.

Η έκθεση- εγκατάσταση, η οποία παρουσιάστηκε πέρσι στην έκθεση 5VIE Design Week στο Μιλάνο, διοργανώνεται σε συνεργασία με το βραβευμένο atelier μαρμάρου on·entropy που ίδρυσαν το 2011, στην Αθήνα και το Λονδίνο, οι αδελφές Νίκη και Ζωή Μοσκοφόγλου με σκοπό να πειραματιστούν με την εντροπία του μαρμάρου, έναν όρο της φυσικής που αναφέρεται στις δυνατότητες μετασχηματισμού του υλικού, και να δημιουργήσουν αντικείμενα που ακροβατούν ανάμεσα στην τέχνη και τη λειτουργικότητα. Οι εντυπωσιακές δημιουργίες τους βρίσκονται σε πωλητήρια και γκαλερί διάφορων χωρών ενώ κοσμούν και χώρους μεγάλων ξενοδοχείων.

Η πολύπειρη Maria Cristina Didero, η οποία έχει συνεργαστεί με πολλά και μεγάλα διεθνή μουσεία και ιδρύματα για την διοργάνωση ποικίλων εκθέσεων, αναφέρει: «Στην έκθεση αυτή, οι σχεδιάστριες επιδιώκουν να αναδείξουν τις αρχαίες τεχνικές επεξεργασίας του μαρμάρου στην Τήνο, εμφυσώντας σε αυτές μια φρέσκια πνοή, ικανή να διασώσει τα εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής από την ισοπεδωτική τουριστική ανάπλαση που επελαύνει αναπόφευκτα εξαιτίας της σπάνιας ομορφιάς αυτού του τόπου» σημειώνει η ίδια και προσθέτει: «Η έκθεση A Future for the Past επιζητεί να δώσει νέα μορφή στη φυσική υπόσταση του μαρμάρου, ενώ καταβυθίζεται στην ουσιαστική έμπνευση που αυτό γεννά. Ταυτόχρονα, στοχεύει στο να διατηρήσει και να ενδυναμώσει την παράδοση της μαρμαροτεχνίας, σε τοπική όσο και διεθνή κλίμακα, μέσα από ποικίλες εκφράσεις και ερμηνείες.»

Επιστρατεύοντας τη γλώσσα της γλυπτικής που επιδέξια πλοηγείται ανάμεσα στις αντιθέσεις, το A Future for the Past αμφισβητεί τις αντιλήψεις μας περί παρελθόντος και παρόντος, παράδοσης και πρωτοπορίας, ακόμα και του ίδιου του μαρμάρου και του γλυπτού, κι έτσι γεφυρώνει αρχαίες πρακτικές με μια σύγχρονη έκφραση.

Εγκαίνια: Τρίτη 4 Ιουνίου 2024, ώρα 20:00
Διάρκεια: 05.06. – 30.06.2024
Μουσείο Μπενάκη  Ελληνικού Πολιτισμού / Κουμπάρη 1