Μήπως οι fans της Μόνα Λίζα λατρεύουν το λάθος έργο εδώ και χρόνια;

Η εμβληματική προσωπογραφία της Μόνα Λίζα, γνωστή και ως Τζιοκόντα, έργο του Λεονάρντο ντα Βίντσι, με την χαρακτηριστική, αινιγματική έκφραση του προσώπου της, αποτελεί σημείο συζήτησης εδώ και αιώνες.

Η Μόνα Λίζα βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της δημοσιότητας, με μια απρόσμενη διάσταση, καθώς φαίνεται πως εντοπίστηκε ένα νέο έργο του Ντα Βίντσι που εκτίθεται στο Τορίνο, όπως αναφέρει ο Guardian, η προέλευση του οποίου ακόμα αμφισβητείται, αλλά μπορεί να καταλήξει στο να καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ του ίδιου του δημιουργού, ξεπερνώντας τα 450,3 εκατομμύρια δολάρια που πουλήθηκε πριν από έξι χρόνια ο πίνακάς του Salvator Mundi.

Ο Salvator Mundi έγινε γνωστός ως “η αρσενική Μόνα Λίζα”, δίνοντάς του την αίγλη του πιο γνωστού έργου του Ντα Βίντσι. Αλλά το Ίδρυμα Μόνα Λίζα στη Ζυρίχη, το οποίο υπερασπίζεται και προωθεί τον πίνακα που εμφανίζεται στο Τορίνο για λογαριασμό των ανώνυμων ιδιοκτητών του, ισχυρίζεται ότι πρόκειται για την αυθεντική Μόνα Λίζα.

Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι είναι η πρώτη εκδοχή του διαβόητου πίνακα, που απεικονίζει μια νεότερη Λίζα από αυτή που ο Νταβίντσι δούλεψε σε όλη του τη ζωή και είχε μαζί του στο κάστρο του Amboise όπου πέρασε τα τελευταία του χρόνια, και που τώρα προσελκύει ατελείωτες selfie στο Λούβρο.

Είναι αδύνατο κανείς να αρνηθεί την γοητεία της Μόνα Λίζα, όπως επίσης είναι δύσκολο και να την εξηγήσεις. Κάποιοι χρονολογούν τη φήμη από την κλοπή του το 1911, που έγινε πρωτοσέλιδο παγκοσμίως. Αλλά δεν ήταν τότε που έγινε εμβληματικός. Ο κόσμος είχε ήδη εμμονή με το έργο τον 19ο αιώνα, όταν ο κριτικός Walter Pater έδωσε μια νέα διάσταση , λέγοντας ότι η ελαιογραφία σε αυτό το πράσινο, ομιχλώδες σκηνικό είναι ένα είδος “σέξι υποβρύχιου βαμπίρ”. Ο πίνακας ήταν διάσημος σε όλη την Ευρώπη αιώνες πριν από αυτό, όταν ο συγγραφέας του 16ου αιώνα Τζόρτζιο Βάζαρι ενθουσιάστηκε ότι η Μόνα Λίζα φαινόταν να έχει παλμό.

Άρα, μήπως οι θαυμαστές της Μόνα Λίζα λατρεύουν τον λάθος πίνακα τους τελευταίους πέντε αιώνες; Θα έπρεπε πραγματικά να λατρεύουν την “Isleworth Mona Lisa”, όπως την ονομάζουν επιτηδευμένα, επειδή προηγουμένως ανήκε σε έναν έμπορο έργων τέχνης εκεί;

Σύμφωνα με τον αρθρογράφο του Guardian, Jonathan Jones, το σενάριο να είναι αυτή η πραγματική Μόνα Λίζα δεν είναι πιθανό, καθώς οι ισχυρισμοί φαίνονται αβάσιμοι, καθώς, όπως υποστηρίζει, το έργο αυτό είναι μια “άθλια και ελλιπής προσωπογραφία”. Έτσι, του φαίνεται αδιανόητο ο πιο λεπτεπίλεπτος, παρατηρητικός και αμείλικτα υπομονετικός καλλιτέχνης να δημιούργησε αυτή την εικόνα.

Ο Ντα Βίντσι, όπως αναφέρει, έκανε υπέροχα πορτρέτα γυναικών πριν καν ξεκινήσει τη Μόνα Λίζα και σε καθένα από αυτά δημιούργησε μια στοιχειωμένη εσωτερική παρουσία. Ακόμη και το σχήμα του προσώπου αυτής της Μόνα Λίζα φαίνεται λάθος – όχι μόνο επειδή διαφέρει από τον πίνακα του Λούβρου, αλλά επειδή δεν έχει τις κλασικές αναλογίες ή τη σαρκώδη πραγματικότητα που στόχευαν οι καλλιτέχνες της Αναγέννησης.

Από την πλευρά του το ελβετικό ίδρυμα παρουσιάζει τη διαφορά στην εμφάνιση του προσώπου έγκειται στο ότι την αποτυπώνει όταν ήταν μικρή. Ισχυρίζεται ότι έχει αποδείξεις ότι ο Λεονάρντο έκανε δύο εκδοχές του αριστουργήματός του και αυτή είναι η πρώτη, που ξεκίνησε στη Φλωρεντία το 1503.

Η ιστορία που παρουσιάζει για να το “αποδείξει” είναι, ωστόσο, αμφισβητήσιμη. Η Μόνα Λίζα είναι ένας πολύ καλά μελετημένος πίνακας, και αυτά τα έγγραφα δεν μιλούν για την ύπαρξη δύο έργων.

Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι είναι μαγικό ένας καλλιτέχνης που πέθανε το 1519 μπορεί να προκαλέσει τόση αναστάτωση.