Ο Θεόδωρος Βρανάς σκηνοθετεί τα αυτοπορτρέτα του

Στην γκαλερί Blender παρουσιάζεται η νέα φωτογραφική έκθεση του Θεόδωρου Βρανά με τίτλο “ABSORBED (Damn, I miss snowboarding)”. Πρόκειται για μια νέα σειρά έργων μέσα από τα οποία ο γνωστός φωτογράφος εξερευνά τα όρια του εαυτού και της ψυχοσύνθεσης, τοποθετώντας ανθρώπινα αδιέξοδα σε τοπία αναπάντεχης ομορφιάς.

Το κόνσεπτ των έργων του Θεόδωρου Βρανά έρχεται να απαντήσει με χιούμορ και ευαισθησία στις ακόλουθες ερωτήσεις: Πώς γράφουν στη μορφή μας οι διεργασίες του εσωτερικού μας κόσμου και πώς αντικατοπτρίζεται στο παρουσιαστικό μας η επιθυμία, η έλλειψη, η απώλεια, το πένθος, το ανικανοποίητο, το ανεκπλήρωτο; Ποιες παρορμήσεις και ποια αδιέξοδα υποδεικνύουν τον τρόπο που τοποθετούμε τα σώματα και τους ψυχισμούς μας σε κάθε μας δραστηριότητα, από τις υποχρεώσεις της εβδομάδας μέχρι μια εκδρομή; Τι αντιλαμβάνονται, άραγε, οι γύρω μας για τις εσωτερικές μας εκρήξεις από τις ενδυματολογικές μας επιλογές; Και τι εκμαιεύουμε εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό μας, στη θέασή του σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης;

Ο Θεόδωρος Βρανάς εργάζεται ως φωτογράφος από το 2000. Έχει δραστηριοποιηθεί σε ποικίλους τομείς
του κλάδου σε Ελλάδα, Ιταλία, Ελβετία και ΗΠA, από extreme sports, οδοιπορικά, αρχιτεκτονική και
κάλυψη συναυλιών έως κοινωνικές εκδηλώσεις, πολιτικά δρώμενα και ρεπορτάζ δρόμου. Έργα του έχουν
παρουσιαστεί σε ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα και τα Κύθηρα, καθώς και σε ομαδικές εκθέσεις στην
Ελλάδα και το εξωτερικό.

Τον Νοέμβριο του 2022 παρουσίασε στην γκαλερί Blender το πρώτο του ατομικό φωτογραφικό λεύκωμα
με τίτλο “But, why Palanka?” και θέμα την περιοδεία του συγκροτήματός του σε Βαλκάνια και Ευρώπη.
Η πιο πρόσφατη και ιδιαίτερα προσωπική δουλειά του ονομάζεται “Visceral Reactions”. Πρόκειται για ένα
πειραματικό solo άλμπουμ στο οποίο βυθίζεται σε έναν μουσικό διάλογο μεταξύ των τυμπάνων του και
ηχογραφημένων ήχων από μονάδα ΜΕΘ της πόλης Malacca της Μαλαισίας.

Εκεί βρέθηκε η αδερφή του, Κατερίνα Βρανά, σε κώμα κατά τη διάρκεια stand-up comedy περιοδείας της. Όλοι θυμόμαστε την είδηση, που το 2017 είχε αναστατώσει τους πάντες. Η γνωστή κωμικός χρειάστηκε πέντε χειρουργικές επεμβάσεις, πολύμηνη παραμονή σε νοσοκομεία της Μαλαισίας και της Ελλάδας, προτού επιστρέψει στο σπίτι της. Από την πρώτη στιγμή ο αδελφός της βρέθηκε στο πλευρό της και ξεκίνησε να καταγράφει με τη φωτογραφική μηχανή του τα πάντα. Από τη ΜΕΘ και τη μακρινή αυτή πόλη έως την επιστροφή και επανένταξη στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα της δουλειάς αυτής παρουσιάστηκε σε ατομική έκθεση παίρνοντας το όνομα της πόλης της Μαλαισίας, “Malacca”.

“Οι ταινίες με συνεπαίρνουν, με συγκινούν, με αναστατώνουν, με βάζουν σε σκέψεις, με ρουφάνε στον κόσμο τους και για λίγο ξεχνιέμαι πού βρίσκομαι” – Θ. Βρανάς

Λίγο πριν τα εγκαίνια της παρούσας έκθεσης “ABSORBED (Damn, I miss snowboarding)” ο καλλιτέχνης μοιράστηκε με το NEWS 24/7 μερικές σκέψεις για αυτή τη νέα σειρά έργων.

Πώς προέκυψε η ιδέα για αυτή τη σειρά φωτογραφιών με σκηνοθετημένα αυτοπορτρέτα; 

“Κάποιες εικόνες τις έβλεπα στον ύπνο μου ή ακριβώς πριν κοιμηθώ, εκείνα τα λεπτά μεταξύ ύπνου και ξύπνιου. Σε αυτές τις εικόνες δεν ήμουν εγώ μέσα αλλά κάποιος τρίτος.  Όταν αποφάσισα να δημιουργήσω τις πρώτες φωτογραφίες δεν ήταν εύκολο να βρεθεί κάποιος διαθέσιμος, οπότε αναγκαστικά έβαλα τον εαυτό μου. Η ιδέα του αυτοπορτρέτου γενικότερα δεν με ενθουσιάζει και γι αυτό αυτοσαρκάζομαι στις περισσότερες φωτογραφίες.

Τώρα που τελείωσε πιστεύω πως λειτούργησε καλά για το σύνολο αυτής της δουλειάς, για την οποία με ενέπνευσε ο κινηματογράφος. Οι ταινίες με συνεπαίρνουν, με συγκινούν, με αναστατώνουν, με βάζουν σε σκέψεις, με ρουφάνε στον κόσμο τους και για λίγο ξεχνιέμαι πού βρίσκομαι. Εύχομαι αυτό να το διακρίνει ο θεατής και να νιώσει έστω και λίγα από αυτά τα συναισθήματα. Όπως ελπίζω και να χαμογελάσει με την ειρωνεία που κρύβουν από πίσω τους.”

Πώς αντιλαμβάνεστε τη σχέση μεταξύ της φωτογραφίας και της αυτοπροβολής στα social media και ποια είναι η άποψή σας για το πώς οι άνθρωποι παρουσιάζουν τον εαυτό τους online;

“Όλοι έχουμε ένα κινητό στο χέρι και το κινητό αυτό έχει μια κάμερα. Οπουδήποτε κι αν είμαστε, οποιαδήποτε ώρα, μπορούμε να πάρουμε μια φωτογραφία τον εαυτό μας και να την μοιραστούμε online μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Είναι μια μορφή επικοινωνίας. Το πώς στήνουμε τον εαυτό μας για να μας δούνε οι άλλοι είναι υποκειμενικό. Με τα σόσιαλ μίντια μας παρακολουθούν περισσότεροι άνθρωποι από αυτούς που έχουμε στην καθημερινότητά μας. Οπότε θέλουμε να είμαστε αρεστοί και σε αυτούς. Θέλουμε την αποδοχή και στη συνέχεια την αγάπη του κόσμου.

Αλλά νομίζω πως με τα σόσιαλ μίντια μπερδευόμαστε διότι προκύπτει και το ζήτημα της δόξας, των χρημάτων και το να είσαι διάσημος. Βλέπουμε χιλιάδες λάικ σε κάποιο λογαριασμό και αναρωτιόμαστε γιατί εμείς να έχουμε μόνο 50 ή 100 λάικς. Και σκεφτόμαστε τι μπορούμε να κάνουμε για να το αλλάξουμε. Μήπως να προβάλλουμε τους εαυτούς μας περισσότερο, να πάρουμε περισσότερα λάικ και να έχουμε κι εμείς αυτήν την ζωή που δείχνει να είναι καλύτερη; Για μας που μεγαλώσαμε χωρίς τα σόσιαλ μίντια ίσως να είναι πιο εύκολο να απομακρυνθούμε από αυτές τις σκέψεις αλλά για τους υπόλοιπους, που τους είναι δεδομένο και απολύτως φυσιολογικό και αναγκαίο στην καθημερινότητα τους, ίσως να μην είναι. ”

Ποιο είναι το μήνυμα που επιθυμείτε να μεταφέρετε μέσα από τα έργα σας;

“Θα ήταν ωραίο εάν ο καθένας μας μπορούσε να μην βουλιάζει με τις αγγαρείες της καθημερινότητας και να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα για να μην καταντήσει σαν αυτόν τον χαρακτήρα στις φωτογραφίες μου. Ένα άλλο μήνυμα θα μπορούσε να είναι να μην ασχολούμαστε πολύ με τον εαυτό μας και να μην μας απορροφάει το κινητό και το πώς θα εμφανιστούμε στα σόσιαλ μίντια. Το να είσαι ο εαυτός σου είναι από τα πιο δύσκολα πράγματα στην κοινωνία που ζούμε και το προσπερνάμε συχνά σαν να είναι κάτι απλό και ίσως ανούσιο. Και αυτή την εποχή, ακριβώς για αυτό τον λόγο, αποκτά περισσότερο ζωή η πλατφόρμα στην οποία καθόμαστε κι αναλωνόμαστε παρά η πραγματική επαφή με τον άνθρωπο που έχουμε μπροστά μας.”

“Θα ήθελα να μην συνέβαινε αυτό στην αδερφή μου. Ήταν μεγάλη ατυχία και ακόμα αναρωτιέμαι πού βρίσκει τη δύναμη να κάνει όλα αυτά που κάνει”

Μπορεί η τέχνη να λειτουργήσει ως μέσο για να προκαλέσει σκέψεις και συζητήσεις σχετικά με την αυτοπροβολή ή την αυτοεικόνα;

“Ναι, μπορεί και το κάνει συνέχεια. Είναι αμέτρητοι οι καλλιτέχνες που σχολιάζουν και προκαλούν με τα έργα τους την καθημερινότητα του ανθρώπου αυτή την εποχή. Και η αυτοπροβολή εμπεριέχεται σε αυτήν κι έχει τεράστιο ρόλο, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Αναγκαστικά θα προκαλέσει συζητήσεις και αναλύσεις διότι την βλέπουμε καθημερινά στο κινητό μας και μπροστά μας. Η τέχνη πιστεύω πως μονίμως σχολιάζει τα πάντα που συμβαίνουν γύρω μας. Είναι η έκφραση των συναισθημάτων των ανθρώπων και πώς αυτοί τα ερμηνεύουν για τις καταστάσεις που τους περιτριγυρίζουν. Το θέμα της αυτοπροβολής είναι στο προσκήνιο τώρα περισσότερο από το παρελθόν. ”

Αποτυπώσατε την περιπέτεια της αδερφής σας, της Κατερίνας Βρανά, στα πρότζεκτ “Visceral Reactions” και “Malacca”. Αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω υπάρχει κάτι που θα κάνατε διαφορετικά ή κάτι στο οποίο θα εστιάζατε με άλλο τρόπο; 

“Κατά κύριο λόγο θα ήθελα να μην συνέβαινε εξαρχής αυτό στην αδερφή μου. Ήταν μεγάλη ατυχία και ακόμα αναρωτιέμαι πού βρίσκει τη δύναμη να κάνει όλα αυτά που κάνει. Εάν μπορούσα να κάνω κάτι θα ήταν να φωτογράφιζα το σώμα της και αυτό μετά να θεραπευόταν με έναν μαγικό τρόπο. Στην πραγματικότητα όμως, πιθανότατα να έκανα πάλι τα ίδια. Θα προσπαθούσα να σταθώ στην αδερφή μου όσο περισσότερο μπορούσα και εάν μου δινόταν η δυνατότητα θα φωτογράφιζα ό,τι μου κέντριζε το ενδιαφέρον. Που νομίζω πως αυτό έκανα. Ίσως, να ηχογραφούσα παραπάνω ήχους και καταστάσεις από όλα τα νοσοκομεία που πήγαμε;

Μήπως εννοείτε εάν θα έκανα κάτι διαφορετικό με την αυτοπροβολή μου εκείνη την στιγμή; Μήπως τράβαγα πορτραίτα τον εαυτό μου μέσα στην εντατική; Την ώρα που πέθαινε; Σέλφι; Το στενάχωρο είναι πως σίγουρα θα γινόμασταν viral και οι δύο.

Παρολαυτά, ειρωνεύομαι και αυτό το πιθανό συμβάν με ένα αυτοπορτρέτο στο νοσοκομείο της Αθήνας, όταν πια η αδερφή μου ήταν ξύπνια και εκτός κινδύνου.”

Μελλοντικά σχέδια; Σκέφτεστε κάποια επόμενη έκθεση;

“Έχω κάποιες σκέψεις για μια έκθεση στο μέλλον, αλλά για την ώρα θα ήθελα πρώτα να φτιάξω ένα φωτογραφικό βιβλίο σε σχέση με την περιπέτεια της αδερφής μου. Υπάρχει πολύ μεγάλο υλικό από αυτό το θέμα και είναι αρκετά περίπλοκο εικαστικά και συναισθηματικά αλλά θα ήθελα σιγά σιγά να το μοιραστώ με τον κόσμο. Αν και δυσκολεύομαι πάρα πολύ στην δημιουργία ενός φωτογραφικού βιβλίου, με ευχαριστεί πολύ να βλέπω τις εικόνες μου σε έντυπη μορφή. Νιώθω πως εξαρχής εκεί ανήκουν. Έτσι έμαθα να βλέπω φωτογραφίες. Σε χαρτί ή οτιδήποτε υλικό που πιάνουμε με τα χέρια μας και όχι μέσω του διαδικτύου μέσα στο κινητό μας. Είναι απίστευτη η δυνατότητα που έχουμε με το κινητό μας να δούμε τόσες εικόνες από το παρόν και το παρελθόν μέσα σε λίγα λεπτά, μην παρεξηγηθώ, απλά νομίζω πως όταν τα πράγματα είναι χειροπιαστά, ζωντανά μπροστά μας, αποκτούν μεγαλύτερη σημασία.“