Στα Ιωάννινα τα Futures Garden αμφισβητητούν τις αντιλήψεις σου και την κατανόηση του κόσμου του αύριο

Δεκατέσσερις καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό συμμετέχουν στην καινοτόμα έκθεση «FUTURES GARDEN» στα Ιωάννινα. Η έκθεση πραγματοποιείται στην Gallery 3Portes, με 14 σύγχρονους καλλιτέχνες από Ελλάδα και το εξωτερικό σε επιμέλεια Sophie Fardella και Τάσου Καλιακάτσου, εικαστικών και ιδιοκτητών της γκαλερί. Σε αυτήν καλλιτέχνες από ένα ευρύ φάσμα υποβάθρων συνδυάζουν τους τρόπους δράσης στο όνομα μιας δημιουργικής μεθόδου, αυτής του πειραματισμού.

Η Sophie Fardella αναφέρει χαρακτηριστικά στο NEWS 24/7 πως “στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας δυναμικός χώρος ανοιχτός και ανεπίσημος, παρόμοιος με ένα κοινό καλλιτεχνικό εργαστήριο, που συγκεντρώνει διεπιστημονικές προσεγγίσεις σε μια πρωτοφανή συνομιλία με απρόβλεπτα περιγράμματα. Αυτό το φιλόδοξο σχέδιο διερευνά τις διασταυρώσεις μεταξύ επιστήμης, τέχνης και κοινωνίας, προοιωνίζοντας νέες προοπτικές για το συλλογικό μας μέλλον. Με έργα ποικίλων πεδίων, όπως η γλυπτική, η μουσική, το σχέδιο, η φωτογραφία, η εγκατάσταση, η επιστήμη και οι νέες τεχνολογίες.

Η έκθεση Futures Garden προσφέρει στους επισκέπτες ένα πλούσιο ταξίδι προκαλώντας τους να αμφισβητήσουν τις αντιλήψεις τους και την κατανόηση του κόσμου του αύριο. Σε αυτόν τον οραματικό Κήπο, οι καλλιτέχνες συναρμολογούν, συνθέτουν και μετακινούνται από το ένα σύμπαν στο άλλο προκειμένου να φτάσουν σε πολλαπλά σύμπαντα”.

Το “Μέλλον” είναι τροφή σκέψης για όλους στα Futures Garden

Στo πλαίσιο του πρώτου Techfuse, που πραγματοποιήθηκε 5-6 Απριλίου στα Γιάννενα, η Erica Bol, σχεδιάστρια του μέλλοντος στο Κέντρο Ερευνών, παρουσίασε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την πλατφόρμα «FUTURES GARDEN». Πρόκειται για μια μοναδική πλατφόρμα στην οποία ειδικοί του μέλλοντος, καινοτόμοι σχεδιαστές και ενεργοί πολίτες της ΕΕ εξερευνούν από κοινού τις αναδυόμενες τάσεις και τα ζητήματα που είναι κρίσιμα για το μέλλον της Ευρώπης.

Αυτό το οραματικό ταξίδι, που βασίζεται στη φαντασιακή σχεδίαση, στην ενσυναίσθηση και στην αναλυτική διορατικότητα, αποτέλεσε τη βασική έμπνευση για τον σχεδιασμό της ομώνυμης έκθεσης. Οι ιδιοκτήτες της γκαλερί και συμμετέχοντες στην έκθεση, μετά την προβολή των φιλμ, συζήτησαν με το κοινό κι άλλους ειδικούς τα φανταστικά μέλλοντα της Ευρώπης. Κατόπιν, συγκέντρωσαν τα σχόλια τους και προσκάλεσαν καλλιτέχνες και ειδικούς προερχόμενους από ένα ευρύ φάσμα ειδικοτήτων για να μοιραστούν την εμπειρία τους.

Πολιτισμός, τεχνολογία, καινοτομία: Πώς επικοινωνούν οι τρεις αυτές έννοιες σε ένα ιδεατό επίπεδο;
Η Sophie Fardella σημειώνει πως : «το “Μέλλον” είναι τροφή σκέψης για όλους. Είναι το πραγματικό και το εξωπραγματικό, γόνιμο έδαφος για δημιουργία. Τα όρια πρέπει να καταρρίπτονται διαρκώς, με τον καθένα να συνθλίβει τον δικό του μικρόκοσμο σβήνοντας διαρκώς τα όρια μεταξύ των επιμέρους πεδίων, καινοτομώντας και διεγείροντας τις αισθήσεις μας.
Οι τόποι της έρευνάς τους είναι τα σταυροδρόμια μεταξύ του εδώ και του αλλού, της καταγωγής και της υιοθέτησης, του παρελθόντος και του παρόντος και της υπόσχεσης του μέλλοντος. Αυτή η διεπιστημονική συνεργασία μεταξύ καινοτομίας, κοινωνικών θεμάτων και τέχνης, μας ενθαρρύνει να αναγνωρίσουμε ότι μια μόνο λέξη δεν είναι πλέον αρκετή για να ορίσουμε τους εαυτούς μας και ότι η αναζήτηση μιας πλουραλιστικής ταυτότητας είναι ο μόνος τρόπος για να οικοδομήσουμε ένα κοινό μέλλον”.

Μπορεί τελικά ο πολιτισμός να αξιοποιηθεί ως μέσο ευαισθητοποίησης για τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και την κοινωνική ευημερία σε μια μελλοντική κοινωνία;
Ο Τάσος Καλιακάτσος αναφέρει πως “ακολουθώντας τις σκέψεις του François Soulages, Γάλλος θεωρητικός που ειδικεύεται στην αισθητική της φωτογραφίας και μας παραχώρησε την άδεια να εκθέσουμε το κείμενό του στην έκθεση, πηγαίνει την ιδέα του μέλλοντος πολύ πέρα από τη θετικιστική της αξία, διότι μέλλον Είναι ποίηση και όχι ένα φύλλο Excel, είναι η προσδοκία του απροσδόκητου και όχι μια πρόβλεψη, είναι η εικόνα – με όλη την ευθραυστότητα και την ασάφεια της – και όχι το διάγραμμα.

Το βλέπουμε στο έργο της Eva Borner που συμμετέχει στην έκθεση και φιλοξενείται στο Μουσείο Αργυροτεχνίας στα Ιωάννινα για την έκθεση Futures Garden.
“On Disappearing”: Το έργο αυτό προκλήθηκε από την εμπειρία της καλλιτέχνιδας ως εθελόντρια βοηθός σε έναν καταυλισμό προσφύγων στο λιμάνι του Πειραιά και από τη διορατικότητά της στις ιστορίες ζωής και τις καταστάσεις των εγκλωβισμένων εκεί. Η Eva Borner αποτύπωσε σε Ελληνικό πράσινο σαπούνι ελαιόλαδου τις κεντρικές φράσεις της “Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων” του 1948, οι οποίες ως επί το πλείστον αγνοούνται σε ολόκληρο τον κόσμο: το “δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία”, το “δικαίωμα στην αναζήτηση ασύλου” και το “δικαίωμα στην ελευθερία των πεποιθήσεων, και της θρησκείας“. Τα σαπούνια είναι τοποθετημένα έτσι ώστε να σχηματίζουν ένα χαλί, ένα αυστηρά γεωμετρικό μοτίβο από δύο παρακείμενα τρίγωνα. Αυτό το έργο έρχεται να μας θυμίσει το πόσο σημαντικό είναι να φυλάξουμε σαν μπάρες χρυσού σε ένα μουσείο τα δικαιώματά μας ως άνθρωποι. Τόσο εύθραυστα που μπορεί να χαθούν από την πολύ χρήση ή τη μη χρήση τους. Όπως συμβαίνει στην ευθραυστότητα ενός σαπουνιού.

Η συζήτηση τους κατέληξε στον κοινό προβληματισμό του κατά πόσο ο πολιτισμός μπορεί να αξιοποιηθεί ως μέσο ευαισθητοποίησης για τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και την κοινωνική ευημερία σε μια μελλοντική κοινωνία. Ως εκ τούτου, μέσω των 14 εκθεμάτων-φουτουριστικών οραμάτων, οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να αναρωτηθούν πώς φαντάζονται τη δική τους ύπαρξη τους στο μέλλον”.

Ουσιαστικά, ο «κήπος» της έκθεσης είναι ένα ανοιχτό καλλιτεχνικό εργαστήρι στο οποίο οι εικαστικοί συναρμολογούν, συνθέτουν, καταρρίπτουν τα όρια του μικρόκοσμου τους και μετακινούνται από το ένα σύμπαν στο άλλο. Ταυτόχρονα, το παρελθόν διασταυρώνεται με το παρόν και τις υποσχέσεις του μέλλοντος. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι ένα πλούσιο αισθητηριακό ταξίδι μέσω έργων από ποικίλα πεδία, όπως η γλυπτική, η μουσική, το σχέδιο, η φωτογραφία, η εγκατάσταση και οι νέες τεχνολογίες.

Πώς, όμως, συνεργάστηκαν οι καλλιτέχνες για να δημιουργήσουν τα έργα της έκθεσης;
Ο Τάσος Καλιακάτσος εξηγεί πως “η ομαδική έκθεση σύγχρονης τέχνης Futures Garden είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ της Gallery 3Portes και του TechFuse, του πρώτου ετήσιου συνεδρίου στην Ελλάδα που συνδυάζει την τεχνολογία και την καινοτομία με τον πολιτισμό. Αυτό το εκθεσιακό σχέδιο προέκυψε από μια συζήτηση με τον Επαμεινώνδα Χριστοφιλόπουλο -Επικεφαλής, Έδρα UNESCO για την Έρευνα του Μέλλοντος, το ΙΤΕ και Πρόεδρος του MOMus και της Erica Bol -Conscious Future Designer και συνιδρύτρια του έργου «Futures Garden», Policy Lab of the Joint Research Centre of the European Commission- μια πλατφόρμα που παρουσιάζει διάφορα αντικείμενα που προσφέρουν ένα οραματικό ταξίδι σε πιθανά Μέλλοντα. Τα δυο μικρού μήκους φιλμ, το «SYMBIOTIC» και το «ΙΝWARDS», που παρουσιάστηκαν στο TechFuse.
Στο πρώτο οι θεατές είχαν τη δυνατότητα μέσω μιας ειδικής συσκευής που τοποθετήθηκε σε άλλα νοήμονα ζώα, π.χ σε μια φάλαινα, να οραματιστούν νέους τρόπους κατοίκησης, ενσαρκώνοντας τον αισθητηριακό τους κόσμο και την αντίληψη τους. Στο δεύτερο, οι κινούμενες εικόνες προσκαλούσαν το κοινό να εξερευνήσει νέες πρακτικές και τεχνολογίες που ενισχύουν την έκφραση των συναισθημάτων, βοηθώντας έτσι στην καλύτερη διαμόρφωση των επιλογών του ανθρώπου στη ζωή”.

Και η Sophie Fardella συνεχίζει λέγοντας: “αυτοί οι καλλιτέχνες που επιλέχθηκαν, συνάδελφοι, φίλοι και συνεργάτες της Gallery 3Portes διευρύνουν την εξερεύνηση της εκδήλωσης TechFuse σε πολιτιστικό επίπεδο, δεσμευόμενη να εισαγάγει μια συγκεκριμένη καλλιτεχνική διαδικασία η οποία βασίζεται στις συναντήσεις και στην καινοτομία. Με την επιλογή ενός πολύ διαφορετικού συνόλου έργων και μέσων, η έκθεση αυτή επιχειρεί να αναδείξει τα θεμελιώδη ζητήματα της θέσης του ανθρώπου στη φύση και των διαπροσωπικών του σχέσεων”.

Προκλήσεις και ευκαιρίες…

Ποιες πιστεύετε πως είναι οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και πώς οραματίζονται οι καλλιτέχνες το μέλλον της;
“Η Ευρώπη δεν είναι μόνο μια σκληρή και δύσκολη Ευρώπη που μπορεί κάποιες φορές να βιώνουμε στην καθημερινότητά μας. Αλλά υπάρχει και η Ευρώπη της τέχνης του στοχασμού και της έρευνας. Όπως η Erica Bol, Ομάδα Futures Garden Team EU Policy Lab. Που έρχεται και ρίχνει απλόχερα τον σπόρο της στον κήπο μας και μας λέει μια λέξη, «Imagine!».
Και η Erica μας εξηγεί: «Ο Κήπος των Μελλόντων είναι ο πειραματικός χώρος του Εργαστηρίου Πολιτικής της ΕΕ1. Ασχολούμαστε με αναδυόμενα ζητήματα που θα μπορούσαν να έχουν βαθιά επίδραση σε μια βιώσιμη μετάβαση για την Ευρώπη. Χρησιμοποιούμε τον ειδικό σχεδιασμό για να φέρουμε αυτά τα θέματα στο προσκήνιο, αναδυόμενα ζητήματα, για να μπορούμε να τα φανταστούμε και να τα συζητήσουμε μαζί. Πώς θα μπορούσαν αυτά τα ζητήματα να επηρεάσουν μια μετάβαση, ακόμη περισσότερο, πώς μπορούμε να φανταστούμε και να ελπίζουμε ότι αυτά τα ζητήματα θα εξελιχθούν;” αναφέρει ο Τάσος Καλιακάτσος.

Αλήθεια, πώς θέλουμε να μοιάζει το μέλλον μας;

“Με αυτή την έκθεση, όχι μόνο συζητάμε αυτά τα θέματα μαζί, αλλά προχωράμε ένα βήμα παραπέρα. Τα έργα τέχνης εμβαθύνουν την κατανόηση, τη φαντασία και τη σύνδεση που έχουμε με τα αναδυόμενα ζητήματα. Φωτίζουν διαφορετικά φώτα και συνδέονται με διαφορετικά συναισθήματα για να μπορέσουμε να συνδεθούμε.» αναφέρει ο Τ. Καλιακάτσος.

Πώς συνδέεται η έκθεση με τις τρέχουσες τάσεις στην τέχνη και τον πολιτισμό;
Η Sophie Fardella αναφέρει: “Η σύγχρονη τέχνη και ο πολιτισμός είναι ο τόπος όπου κυριαρχεί το ετερόκλητο. Η σύγχρονη δημιουργία έχει πολυεπιστημονικά πλαστικά μέσα όπως σχέδιο, ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, εγκατάσταση, περφόρμανς, επιστήμη και νέες τεχνολογίες. Τόσες περιοχές που απαιτούν πλήθος γνώσεων, τόσες περιοχές που επιτρέπουν παραγωγικούς υβριδισμούς. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, τα θεμέλια της καλλιτεχνικής διαδικασίας υπερβαίνουν την απλή τεχνική γνώση, για να αντιμετωπίσουν τα ευρύτερα ζητήματα μιας νέας γενιάς. Η απόρριψη της ομοιομορφίας οδηγεί τους καλλιτέχνες να αναζητούν διαρκώς νέους τρόπους για να προκαλούν γόνιμες ανακατατάξεις. Αντιλαμβανόμαστε ότι ο πολιτισμός είναι ένας χώρος χωρίς σύνορα, όπου οι συγκρούσεις μπορούν να ξεπεραστούν!

Ο πολιτισμός δεσμεύεται, καλεί σε συναντήσεις και τις προκαλεί. Η εκτός τόπου εμπειρία σαγηνεύει μια νέα γενιά καλλιτεχνών, για τους οποίους η τέχνη είναι ο τομέας που προσφέρεται για υπερχείλιση. Διψώντας για ανανέωση και μια ανοιχτή ταυτότητα, το πεδίο δράσης τους είναι μια επικράτεια που αποτελείται από τη διασταύρωση και την ένωση ετερόκλητων στοιχείων, όπως ο Άγγελος Κράλλης που συμμετέχει στην έκθεσή μας, ένας καλλιτέχνης που ασκεί την ανασκαφή σε όλο της το μεγαλείο. Μουσικός, συνθέτης και εικαστικός, ο νομαδισμός του είναι πολυσχιδής, πολλαπλός και σύνθετος. Ένας περιοδεύων καλλιτέχνης, ο οποίος ενσαρκώνει ένα νέο όραμα, που ενδιαφέρεται να συλλέξει νέα εργαλεία και νέα συστήματα για τη δημιουργία έργων. Σε ένα συνεχώς εξελισσόμενο σύμπαν, δοκιμάζει πρότυπα και συμβάσεις για να δημιουργήσει άλλους κανόνες στο παιχνίδι. Αναλύοντας μουσική, ζωγραφική, βίντεο και άλλα μέσα, παίζει με τα σύνορα.

Με αυτή την έκθεση, η γκαλερί υπερασπίζεται την ιδέα μιας δυναμικής και όχι στατικής δημιουργίας. Υποστηρίζουμε την ιδέα ότι η σύγχρονη δημιουργία είναι ένας χώρος που δεν είναι παγωμένος, αλλά είναι πιο ζωντανός, από ποτέ επειδή εξαρτάται από την αδιάκοπη κίνηση όλων των αισθήσεών μας, της όρασης, της αφής, της όσφρησης και της ακοής. Eίναι μέσα σε αυτόν τον αναβρασμό όπου ο καλλιτέχνης είναι ένας απαραίτητος παράγοντας που παίζει με τα όρια και παραβιάζει τους κώδικες. Η απόρριψη της τυποποίησης τον οδηγεί στην ανάπτυξη νέων νοημάτων. Έτσι, στην Gallery 3Portes, το κίνητρο εντοπίζεται στη δυναμική εμπειρία της μη πληρότητας, στην ενδοσκόπηση και στη συνέχεια, στη συνάντηση. Πάνω σε αυτές τις σχετικές έννοιες ανοίγει αυτό το εκθεσιακό έργο: Διατήρηση του ρυθμού της έρευνας ώστε η δημιουργική πράξη να είναι πάντα δυνατή!