The Callas: Παρθενώνας από σπασμένα πεζοδρόμια και Μαντόνες που “οργιάζουν” στη Στέγη

Έξω βροχή και μέσα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση ο γνώριμος ήχος των τζιτζικιών μάς φέρνει στο μυαλό εικόνες και μυρωδιές από καλοκαίρια στο χωριό. Τα τζιτζίκια, φυσικά, είναι ηχογραφημένα και ο λόγος είναι η έκθεση που φιλοξενείται στο -1 και μας επιφυλάσσει μία “ψυχεδελική” εμπειρία γεμάτη συμβολισμούς και δεσμούς αίματος.

Ο λόγος για την έκθεση με τίτλο “Love Solidarity Death (L.S.D)” του εικαστικού ντουέτου The Callas, που παρουσιάζεται στη Στέγη, από 26 Νοεμβρίου έως 30 Δεκεμβρίου, με παράλληλα film screenings και μουσικά happenings. Τα αδέρφια Άρης και Λάκης Ιωνάς γιορτάζουν 20 χρόνια καλλιτεχνικής δημιουργίας με μία έκθεση στην οποία – όπως είναι η πάγια τακτική τους – έχουν συνδράμει αγαπημένα πρόσωπα, φίλοι και συγγενείς. Μαζί τους, όπως κάθε φορά – συνοδοιπορούν οι αγαπημένες τους Callasettes, που δεν είναι άλλες παρά οι εδώ και πάρα πολλά χρόνια φίλες τους, συνεργάτριες και περφόρμερς.

Αυτό που σίγουρα γνωρίζαμε για τους The Callas, εκτός από τις μουσικές τους, είναι η δράση τους στο αγρόκτημα και εργαστήριό τους στη Θερμησία της Πελοποννήσου, ένα μικρό χωριό στην απέναντι ακτή από την Ύδρα, δίπλα στην Ερμιόνη. Εκεί, στο πατρογονικό τους κτήμα διοργανώνουν καλλιτεχνικά gigs, όπως το 24ωρο art event- προπομπό για την τωρινή έκθεση, που έγινε το περασμένο καλοκαίρι με την υποστήριξη του Onassis Culture.

Τώρα λοιπόν, όπως επισημαίνει και στο επιμελητικό της σημείωμα η Νάντια Αργυροπούλου, οι The Callas ανήσυχοι εξερευνητές άλλων τόπων και τρόπων, μεταφέρουν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση “επεισόδια μιας περιπέτειας που επιμένει στη ριζοσπαστική παιδαγωγική της αλληλεγγύης, στη σπάταλη εκδοχή της αγάπης και στη θραυσματική, μεταμορφική ψυχεδέλεια του θανάτου”.

Τα αδέρφια μάς εξηγούν ότι το στήσιμο των έργων είναι μία συμβολική βόλτα στην πόλη, στη γειτονιά τους! Η λέξη “περίπατος” είναι κλειδί, μας λένε. “Ο τρόπος που στήθηκε η έκθεση είναι ένας περίπατος στην Αθήνα. Μια διαδρομή καθημερινή, που κάνουμε για να πάμε στο στούντιό μας [Velvet Room]”.

Working-class Μαντόνες που ακροβατούν

Μπαίνοντας για την ξενάγησή μας στον χώρο της έκθεσης πραγματικά μας πλημμύρισε ένα pro-life κύμα αισιοδοξίας, καθώς μέσα σε ένα σκούρο περιβάλλον ορθώνονται και ξεδιπλώνονται μεγαλοπρεπή τα πολύχρωμα έργα των δύο δημιουργών. Και όταν λέμε πολύχρωμα εδώ η λέξη έχει ιδιαίτερη βαρύτητα γιατί το χρώμα “οργιάζει”. Κεντρικά έργα της έκθεσης είναι “πίνακες” που έχουν δημιουργηθεί από ποπ-φολκ κεντήματα και υφαντά στα χρώματα του… ουράνιου τόξου.

“Την ψυχεδέλεια την αγαπάμε πολύ στη Στέγη, και οι ειδικοί στη μεσογειακή ψυχεδέλεια είναι οι Callas, που ξέρουν πολύ καλά για τι πράγμα μιλάνε. Εδώ έχουμε μία σύναψη Ωνάσης-Callas αλλιώτικη” μας λέει με χιούμορ η Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, δίνοντας τη σκυτάλη στην επιμελήτρια Νάντια Αργυροπούλου και τους δύο δημιουργούς.

Οι Ιωνάδες εξηγούν ότι οι υφάντρες-κεντήστρες των έργων που βλέπουμε δεν είναι άλλες από τη μητέρα και τη θεία τους (αδελφές κι αυτές). “Φανταζόμαστε πώς θα είναι τα έργα και τα σχεδιάζουμε στο χαρτί. Το πρακτικό μέρος το κάνει η μητέρα μας και η θεία μας. Ζουν στο πατρικό μας και τον χειμώνα επειδή έβρεχε και δεν μπορούσαν να δουλέψουν στο κτήμα, έπλεκαν” λένε για τη διαδικασία δημιουργίας των έργων τους. Για τους Callas τα πράγματα απλώς έρχονται αβίαστα στη ροή, χωρίς καν να προσπαθήσουν όλα γίνονται με απόλυτη φυσικότητα. Παράλληλα, δεν πιστεύουν στην κοινοτυπία ότι το “όλον είναι μεγαλύτερο από τα μέρη του”, αντιθέτως τα μέρη είναι μεγαλύτερα από το όλον.

Τριγύρω μας αιωρούνται οι working-class Μαντόνες της διπλανής πόρτας. Πίσω τους έχουν καρφιτσωμένο το μικρό σχεδιάκι με στυλό, εκεί από όπου ξεκίνησαν όλα. Δείχνει την “ψυχή τους”.

Συνοδοιπόροι στη διαδρομή μας είναι οι “working-class Μαντόνες της διπλανής πόρτας”. Έργα που απεικονίζουν πολύχρωμες θηλυκότητες, που δεν είναι κρεμασμένες πάνω σε τοίχο, αλλά αιωρούνται ανάμεσά μας. Μοιάζουν με θεές πολεμίστριες που σε κοιτούν κατάματα. Σίγουρα δεν μπορείς να αποφύγεις την επαφή μαζί τους. Τι κάνουν στο διάβα σου; Μπορεί να χορεύουν, να διαδηλώνουν, να σε περιμένουν, να σε αποδομούν; Κάθε μια έχει το όνομά της. Η Μαντόνα του θανάτου, της αλληλεγγύης, της αγάπης, του… δακτύλου και του δρόμου.

Στην πίσω πλευρά τους, όπως είδαμε, είναι κολλημένο το πρωτόλειο σχέδιό τους, ζωγραφισμένο με στυλό σε ένα μικρό χαρτάκι. “Δείχνει την ψυχή τους” εξηγεί η επιμελήτρια της έκθεσης. Οι Μαντόνες σαν άλλες “Καρυάτιδες”, ή μάλλον Κόρες, μας συνοδεύουν για να φτάσουμε στο μνημειώδες κεντρικό έργο της έκθεσης, έναν άλλου τύπου Παρθενώνα, που μόνο οι Callas θα μπορούσαν να σκεφτούν.

DIY Παρθενώνας από σπασμένα μάρμαρα αθηναϊκών πεζοδρομίων

Το βλέμμα μας τραβάει το έργο “Punkthenon“, ένας DIY Παρθενώνας φτιαγμένος από σπασμένα μάρμαρα αθηναϊκών πεζοδρομίων. Οι Callas μας εξηγούν τα όσα… τραβηξαν για να υλοποιηθεί: “Αυτό το έργο συμπυκνώνει τη ζωή της πόλης. Επάνω του ένα πεζοδρόμιο έχει τα πάντα. Τη νύχτα, το πρωί, όσους πάνε στη δουλειά τους, όσους διασκεδάζουν… όλα. Η ιδέα μας ήταν με ποιον τρόπο μπορεί το πεζοδρόμιο από κάτω να σηκωθεί επάνω. Θα ανορθωθεί, να γίνει ένας Παρθενώνας για να πάρει την αξία, τη δυναμική και τη ‘ζωή’ που πρέπει να έχει. Πρακτικά, ψάξαμε να βρούμε σπασμένα μάρμαρα από πεζοδρόμια της Αθήνας και απευθυνθήκαμε στον Δήμο.

Θέλαμε να δώσουμε την αίσθηση ότι αυτός ο Παρθενώνας είναι έτοιμος να πέσει. Ότι αν τον ακουμπήσεις έχει ‘φύγει’. Κι όμως είναι τόσο σταθερός και στιβαρός που μπορείτε και να ανέβετε επάνω του.

Δεν είναι πολλά αυτά τα μάρμαρα από πεζοδρόμια της πόλης. Κάποια σπάνε σε διαδηλώσεις, κάποια φθείρονται. Χρειάστηκε να επιμείνουμε πολύ για να τα βρούμε, γιατί θέλαμε να είναι αληθινά πεζοδρόμια. Δεν θέλαμε να αγοράσουμε μάρμαρα. Η ουσία είναι ότι πάνω σε αυτή την επιφάνεια έχει πατήσει όλη η Αθήνα. Έχει πάνω τους αποτυπωθεί η ιστορία της πόλης. Τη μακέτα που είχαμε φτιάξει πήρε να την υλοποιήσει, ο μηχανολόγος Δημήτρης Κορρές, ο αδερφός του Μανόλη Κορρέ. [κι άλλα αδέρφια!] Πήγαμε στο χωράφι που ήταν όλα τα πεζοδρόμια πεταμένα και επιλέξαμε τα κομμάτια ένα ένα με γνώμονα τι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υλοποιηθεί η μακέτα” (την οποία μακέτα είδαμε στην έκθεση) .

Η ιδιαιτερότητα του έργου έγκειται στην αίσθηση που δίνει στον θεατή: “Θέλαμε να δίνει την αίσθηση ότι μπορεί να πέσει. Ότι αν το ακουμπήσεις έχει ‘φύγει’. Κι όμως είναι τόσο σταθερό και στιβαρό που μπορείτε και να ανεβείτε επάνω του. Θέλαμε να φαίνεται ότι χορεύει. Έξι τόνοι έτοιμοι να πέσουν”. Ενδιαφέρον δε και το γεγονός ότι: “Ο ένας Κορρές είναι ‘επικεφαλής’ του Παρθενώνα και ο άλλος, ο αδερφός του, επικεφαλής του Punkthenon” όπως σημείωσε η επιμελήτρια με νόημα.

Από αυτόν τον Παρθενώνα “…λείπουν τα πάντα. Λείπει αυτό που θα τον συμπληρώσει, αυτό που θα δει ψυχολογικά, συναισθηματικά, ο θεατής. Κάθε άλλο παρά κάτι πλήρες θέλαμε να κάνουμε. Θέλαμε να κάνουμε ένα αντιμνημείο που να εμπεριέχει όλη μας τη ζωή από πιτσιρικάδες που είμαστε στην Αθήνα στο κέντρο με τον πατέρα μας που είχε στούντιο. Είναι ένα έργο ατελές, ευαίσθητο, δυνατό, ρομαντικό. Η απουσία, το κενό, η έλλειψη είναι αυτό που επιτρέπει τις διαρροές, τα λάθη και τις συνεργασίες” λένε για το έργο και υπερθεματίζουν για την έννοια της αλληλεγγύης: “Το solidarity για εμάς είναι το ότι η μία πέτρα στηρίζει την άλλη. Όχι βέβαια εφ΄όρου ζωής. Υπάρχει και κάτι εύθραυστο. Ο ένας τοίχος στηρίζει τον άλλο και κάνουν μαζί ένα σύνολο. Και το σύνολο σέβεται τη δυναμική του κάθε στοιχείου.”

Μέσα στην Κιβωτό άλλο ένα “θραύσμα” της πόλης

Το έργο “Κιβωτός” έχει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς πρόκειται για ένα δωμάτιο φτιαγμένο από δεκάδες πλαστικά καφάσια. “Η Κιβωτός είναι αυτό που σώζει, προστατεύει και στην ανάγκη θα το “λύσουμε” θα κάτσουμε επάνω και θα πιούμε μπίρες” λέει η επιμελήτρια προσθέτοντας ότι το έργο έχει ταξιδέψει τη μισή Ελλάδα και θα ζωντανέψει στο πλαίσιο της έκθεσης γιατί εκεί μέσα θα είναι το backstage για τα performances των Callasettes. Μέσα στην Κιβωτό βρίσκεται ένα κομμάτι μάρμαρο από μπαλκόνι – κάθετα τοποθετημένο. Ένα “θραύσμα” της πόλης που στήνεται διαφορετικά για να δείξει ίσως τη σημασία που έχει το πώς και από πού βλέπουμε τα πράγματα.

Προχωράμε μπροστά με περιέργεια και ερωτηματικά. Το να βρούμε λύση δεν μας ενδιαφέρει, γιατί το ερωτηματικό είναι η κινητήριος δύναμή μας. Μας τρέφουν τα ερωτηματικά και οι μη βεβαιότητες!

Εν κατακλείδι, το σύμπαν των The Callas έχει τρομερό ενδιαφέρον γιατί οι “γαλαξίες” του απλώνονται ακολουθώντας πολλές εκφραστικές οδούς. Θα “εμψυχωθεί” με τις Callasettes, και τα performances, και όλο αυτό θα ντυθεί με τις βιντεοπροβολές, τις ταινίες και τις μουσικές τους. Ολα έχουν σχέση μεταξύ τους και κουμπώνουν. Είναι ένα παζλ μεταξύ των τεχνών. Ένας διάλογος μέσα στον οποίο ο καθένας μας σίγουρα θα βρει κάπου να “ακουμπήσει”.

“Προχωράμε μπροστά με περιέργεια και ερωτηματικά. Το να βρούμε λύση δεν μας ενδιαφέρει, γιατί το ερωτηματικό είναι η κινητήριος δύναμή μας. Τα ερωτηματικά μας τρέφουν και οι μη βεβαιότητες” λένε οι The Callas και μας περιμένουν στο LSD παράλληλο σύμπαν τους στη Στέγη.

Λίγα λόγια για τους Λάκη & Άρη Ιωνά / The Callas

Οι Λάκης & Άρης Ιωνάς / The Callas από το 2002 δημιουργούν στα πεδία της τέχνης, του κινηματογράφου και της μουσικής. Έχουν παρουσιάσει έργο τους σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στο Μουσείο Μπενάκη / New Museum (Νέα Υόρκη) – Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, στην documenta 14, στο Palais de Tokyo (Παρίσι), στο Family Business (Νέα Υόρκη), στην Μπιενάλε της Αθήνας, στο Andreas Melas Projects (Αθήνα), στο State of Concept (Αθήνα), στην γκαλερί The Breeder (Αθήνα), στο Kustera Projects (Νέα Υόρκη), στο Atopos CVC (Αθήνα) και στο Yinka Shonibare Space (Λονδίνο).

Οι Callas έχουν συνεργαστεί με τον Lee Ranaldo (Sonic Youth) και τον Jim Sclavunos (Nick Cave and The Bad Seeds) σε μουσικά άλμπουμ και ζωντανές εμφανίσεις.

Η πρώτη τους μεγάλου μήκους ταινία, “Lustlands” (HAOS film), έκανε πρεμιέρα στο 7ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας. Η δεύτερη ταινία τους, “The Great Eastern”, γυρίστηκε στο project space του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ στα Σφαγεία της ΄Ύδρας. Έκανε πρεμιέρα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και προβλήθηκε επίσης στην documenta 14. Η τρίτη τους ταινία, “SICK”, έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Ως μουσικό συγκρότημα, έχουν παίξει ζωντανά στο Liverpool Psychedelic Festival (Λίβερπουλ), στο The Great Escape Festival (Μπράιτον), στο Reeperbhan Festival (Αμβούργο ) και έχουν παίξει επίσης με τους Thurston Moore, The Brian Jonestown Massacre, Ty Segall και Grinderman.

Το στούντιό τους με την επωνυμία Velvet Room αποτελεί έναν από τους πιο ενεργούς DIY καλλιτεχνικούς και μουσικούς χώρους στην Αθήνα.

Συντελεστές

• Επιμέλεια: Νάντια Αργυροπούλου, The Callas / Λάκης και Άρης Ιωνάς
• Κέντημα, πλέξιμο: Ιωάννα Ιωνά, Αναστασία Δρούζα, Διονυσία Μποσμή
• Τεχνική μελέτη, μηχανολογικός σχεδιασμός και κατασκευή έργου Punkthenon: Δημήτρης Κορρές – Korres Engineering
• The Callas band members: Άρης Ιωνάς, Λάκης Ιωνάς, Χρυσάνθη Τσουκαλά, Χρήστος Μπεκίρης
• The Callas guest members: Μαριλένα Πετρίδου, Κώστας Στεργίου
• Μουσική: The Callas
• Ηχοληψία: Νίκος Τριανταφύλλου
• Μίξεις: Ηρακλής Βλαχάκης

Δείτε το πρόγραμμα αναλυτικά εδώ

Info: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107, Από 26 Νοεμβρίου έως 30 Δεκεμβρίου 2022 // Στέγη -1, Τετάρτη-Κυριακή 18:00-23:00, (24.12 κλειστά), Είσοδος δωρεάν με δελτία εισόδου.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις