Το Άγιο Όρος ζητά μέτρα για τη “βλασφημία” – Τι δηλώνει ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης στο NEWS 24/7

Μετά τον βανδαλισμό τεσσάρων έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη στην Εθνική Πινακοθήκη από τον βουλευτή Νίκο Παπαδόπουλο, αναμένεται ακόμη η ανακοινωθείσα αποκατάσταση και επαναφορά τους, κάτι που προς ώρας δεν έχει γίνει. Η ανακοίνωση της Πινακοθήκης άλλωστε για τον μήνα Απρίλιο αναφέρει τη συνέχιση της έκθεσης “Σαγήνη του Αλλόκοτου” που “συνομιλεί” με το έργο του Γκόγια, με το όνομα του καλλιτέχνη Χρ. Κατσαδιώτη να συνεχίζει να συμπεριλαμβάνεται στους συμμετέχοντες.

Παράλληλα, ο βουλευτής Ν. Παπαδόπουλος φέρεται να είναι με το ένα “πόδι” εκτός της ΝΙΚΗΣ, αλλά για… άσχετους λόγους. Σε ανακοίνωση η ΝΙΚΗ αναφέρει μεταξύ άλλων ότι ο κ. Παπαδόπουλος “διακινεί την περίεργη απαίτηση να αναρτώνται στα Μέσα Επικοινωνίας του Κινήματος, συνεντεύξεις του στις οποίες ο ίδιος εκφέρει απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς εναντίον θεσμών του Κινήματος, του Συνεδρίου και του δημοκρατικά εκλεγμένου Βουλευτηρίου”. Πρόκειται προφανώς για μια “ενδοοικογενειακή” υπόθεση του κόμματος, καθώς λίγες ώρες πριν, ο κ. Νατσιός δήλωνε χαρακτηριστικά στο MEGA: “Η τέχνη δεν είναι κάτι το απεριόριστο, η τέχνη έχει όρια. Ο βουλευτής της Νίκης είναι ένας άνθρωπος βαθύτατα πιστός κι όπως είδε τα έργα που βανδαλίζουν το πρόσωπο της Παναγίας έδρασε με δυναμισμό, παρορμητικά εκείνη τη στιγμή”.

Μέσα σε αυτό το τεταμένο κλίμα που διαιωνίζεται με την Τέχνη να πιέζεται από τις δυνάμεις του αναχρονισμού, η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους αποφάσισε να στείλει επιστολή διαμαρτυρίας στην υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, για την πρόσφατη έκθεση, η οποία κατά την κρίση των Αγιορειτών “προσβάλλει βάναυσα το Ορθόδοξο φρόνημα και την πίστη του λαού”. Η Ιερά Κοινότητα Αγίου Όρους αναφέρει πως η ελευθερία της τέχνης “δεν μπορεί να ταυτίζεται με την ασέβεια και τον ευτελισμό της πίστεως που αποτελεί συστατικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας” και ζητά από την υπουργό “να αναλάβει προσωπικά πρωτοβουλία ώστε να αποσυρθούν τα επίμαχα έργα και να μην επαναληφθούν παρόμοιες πρακτικές στο μέλλον”.

Εμμέσως πλην σαφώς δηλαδή, ζητά επαναφορά της θεσμικής λογοκρισίας και των διατάξεων περί βλασφημίας που καταργήθηκαν πριν πέντε χρόνια, παρά τις δεύτερες σκέψεις της παρούσας κυβέρνησης.

Η επιστολή όμως δημοσιεύθηκε στο Βήμα της Ορθοδοξίας:

 

Όπως δήλωσε στο NEWS 24/7 ο ίδιος ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης για τον βανδαλισμό αλλά και τις πιέσεις περί βλασφημίας:

“Σέβομαι την θρησκεία οποιουδήποτε. Δεν είχα σκοπό να προσβάλω την θρησκεία και τα πιστεύω κανενός. Για μένα τα έργα μου είναι ποίηση και αποτυπώνω την εποχή μας. Τους πολέμους, την ανθρώπινη οδύνη και τις υπαρξιακές μας ανησυχίες. Για παράδειγμα χρησιμοποιώ τις εικόνες για να αποτυπώσω την αγωνία μου, πως το μέλλον για την ανθρωπότητα είναι αβέβαιο, ως αποτέλεσμα των πράξεων του ίδιου του ανθρώπου. Φοβάμαι πως στο μέλλον κάποιοι θα ζήσουν την αυτοκαταστροφή μας. Πώς να μην έχει η Παναγία ένα παραμορφωμένο πρόσωπο; Εσείς δεν βλέπετε τίποτα το ανησυχητικό γύρω σας;”.

Όπως είχαμε γράψει προσφάτως βέβαια, οι ζωόμορφες απεικονίσεις του κ. Κατσαδιώτη δεν απέχουν και πολύ των ίδιων των χριστιανικών λαϊκών παραδόσεων που ενσωμάτωσαν στους κόλπους τους, στο πέρασμα των αιώνων, παγανιστικές δοξασίες στο νέο δόγμα που επικράτησε (μέχρι να αποσυρθούν σταδιακά). Μην ξεχνάμε πως οι νεκροκεφαλές πρωταγωνιστούν και σε χριστιανικές εικόνες, ως ήττα του θανάτου έναντι της Πίστης και της ζωής, αλλά και ως αποδοχής της πραγματικότητάς του. Από την άλλη, οι γκροτέσκες δημιουργίες του Κατσαδιώτη αποσκοπούν στο να καταδείξουν πως στο όνομα της Θρησκείας και του Θεού, ο άνθρωπος έχει προβεί σε πολλαπλά εγκλήματα κατά του Ανθρώπου.

Η αντιπαραβολή του έργου του Χρ. Κατσαδιώτη που βλέπετε παραπάνω, με την πρωτότυπη εικόνα του Αγίου Χριστοφόρου:

Σε αντιδιαστολή με τις πιέσεις εκκλησιαστικών φορέων, η εκπομπή Tracks του γαλλικού ARTE, αφιέρωσε επεισόδιό της στην ελληνική ραπ και στους καλλιτέχνες που αμφισβητούν το κατεστημένο και τις τάσεις οπισθοχώρησης, μέσα σε μια κοινωνία που αλλάζει (είτε το θέλουν κάποιοι, είτε όχι).

Όπως αναφέρει το ARTE, “στην Ελλάδα, οι ράπερ αναλαμβάνουν δράση ενάντια στην άνοδο της ακροδεξιάς. Υπερασπίζονται μια πλουραλιστική ελληνική ταυτότητα, που είναι κοντά στη φιλόξενη ιστορία της χώρας. Το νέο ελληνικό ραπ αφηγείται την αληθινή υπερηφάνεια του να είσαι Έλληνας”. Μακριά από παρωπιδισμούς, μισαλλοδοξίες, φανατισμούς και διακρίσεις.

Βλασφημία: Στο συρτάρι δια παντός (;)

Θυμίζουμε πως η κυβέρνηση απέσυρε τη διάταξη για την βλασφημία που είχε ενταχθεί στο νέο Ποινικό Κώδικα τον Νοέμβριο του 2019 μετά τις σφοδρές αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, ενώ είχε προηγηθεί η προσπάθεια του κ. Τσιάρα για παραμονή της. Συγκεκριμένα, το άρθρο 199 του Ποινικού Κώδικα του 1951, που προέβλεπε φυλάκιση μέχρι και δύο χρόνια για “κακόβουλη βλασφημία”, έπαψε να είναι σε ισχύ.

Παρόλα αυτά, η επίσημη Εκκλησία και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος είχαν ταχθεί υπέρ της διάταξης, εκφράζοντας αντιρρήσεις για την απόσυρσή της. Παράλληλα, η Ιερά Σύνοδος δεν είχε καταδικάσει τον βανδαλισμό αλλά… την έκθεση της Πινακοθήκης, δείχνοντας πως η επίσημη “γραμμή” παραμένει ίδια.

Σε κάθε περίπτωση η προστασία της τέχνης στην Ελλάδα, όπως κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα, είναι ανεπιφύλακτη και δεν υπόκειται σε περιορισμούς από τυπικούς νόμους του κράτους. Και σε αυτή την κατεύθυνση οφείλουμε να ταχθούμε όλοι, όσοι δεν ανεχόμαστε τα δεινά του συντηρητισμού και του λαϊκισμού, διότι οποιαδήποτε απόφαση προς φίμωση μπορεί να δημιουργήσει επικίνδυνα “δεδικασμένα” για το μέλλον.

Σύμφωνα, τέλος, με τις σταθερές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η ελευθερία της τέχνης “απαιτεί πλουραλισμό, ανεκτικότητα και ευρύτητα πνεύματος”, αξίες που είναι αναγκαίες για την ύπαρξη μιας “δημοκρατικής κοινωνίας”. Πράγματα αυτονόητα σε έναν κόσμο που πρέπει να επαναλαμβάνουμε τα “αυτονόητα”.

Τι λέει το Σύνταγμα: Σύμφωνα με το άρθρο 16. Παρ. 1 του Συντάγματος: “H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Kράτους”.

Από την άλλη, το άρθρο 13 του Συντάγματος προβλέπει: “1. Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός”.

Είναι σαφές πως τα δύο παραπάνω, δεν έρχονται σε σύγκρουση.

Αντί επιλόγου, να σημειώσουμε πως τον Απρίλιο η Εθνική Πινακοθήκη φιλοξενεί έργα του Παναγιώτη Τέτση. Ενός καλλιτέχνη που δήλωνε πως “η ομορφιά μπορεί να μας σώσει”, κόντρα στην “ασχήμια” του κόσμου. Ας κρατήσουμε αυτό και ας σταθούμε υπέρ του να μπορούμε να κρίνουμε την ομορφιά ή την ασχήμια, χωρίς τσουβαλιάσματα και ιδεοληπτικούς περιορισμούς.

Όλοι υπόκεινται σε κρίση, αρκεί να επιτρέπεται, ελεύθερα να κριθούν.