Το δωμάτιο του Καβάφη μάς βάζει στη μηχανή του χρόνου

Μια χρυσή ευκαιρία να “ξαναδιαβάσουμε” την προσωπικότητα του μεγάλου μας ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη και να χαθούμε στα ποιήματά του, μας δίνει η έκθεση ζωγραφικής του Ανδρέα Γεωργιάδη, με τίτλο “Επέστρεφε” στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη (Πτέρυγα Μακρυγιάννη).

Η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα παρουσιάζει αυτή την πολύ ατμοσφαιρική έκθεση ζωγραφικών έργων από τις 23 Ιουνίου 2022, σε επιμέλεια της διευθύντριας της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, Μαρίας Γεωργοπούλου, με την υποστήριξη της Μικρής Άρκτου.

Το NEWS 24/7 βρέθηκε στα εγκαίνια, όπου ξεδιπλώθηκε μπροστά στα μάτια μας το ιδιαίτερο καβαφικό σύμπαν, που αναδύεται σχεδόν chiaroscuro μέσα από τα έργα του Ανδρέα Γεωργιάδη. Όλα μελάνια σε χαρτί, διάστικτα από αναφορές στον ποιητή Κωνσταντίνο Καβάφη, δημιουργούν ένα διάλογο με τον ποιητή, τους πρωταγωνιστές του και την πολυαγαπημένη του εξωτική Αλεξάνδρεια.

Ο τίτλος “Επέστρεφε” είναι μία αναφορά στο ομώνυμο ερωτικό ποίημα του Καβάφη, αλλά συνάμα και ένδειξη της επίμονης έλξης που ασκεί πάνω στον καλλιτέχνη η γεωγραφία και η ιστορία της πόλης της Αλεξάνδρειας. Μπροστά στον ομώνυμο πίνακα με τους φοίνικες, σχεδόν νιώθεις τον θερμό άνεμο!

Τα “Κεριά” του Καβάφη και οι ήχοι από τους δρόμους της Αλεξάνδρειας

Περιηγηθήκαμε στην έκθεση και την προσοχή μας τράβηξε το σπάνιο αρχειακό υλικό, σχετικό με την εκδοτική δραστηριότητα του ποιητή, που εκτίθεται σε προθήκες στο κέντρο της αίθουσας. Είδαμε χειρόγραφα, αλλά και μερικά από τα ποιήματα που εξέδιδε όσο ζούσε ο Καβάφης και βρίσκονται στις συλλογές της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές – σε επιμέλεια της Επικεφαλούς Βιβλιοθηκαρίου της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, Ειρήνης Σολομωνίδη.

Στις προθήκες και κάποιες εικόνες της Αλεξάνδρειας προηγούμενων αιώνων και ελληνικές εκδόσεις που μαρτυρούν τη δραστηριότητα μιας ζωντανής κοσμοπολίτικης κοινότητας Ελλήνων.

Δέος νιώσαμε και πάνω από το χειρόγραφο του ποιήματος “Κεριά”, το οποίο ενέπνευσε και τον ομώνυμο πίνακα της έκθεσης. Ο γραφικός χαρακτήρας του Καβάφη είναι ένα έργο τέχνης από … μόνος του!

Ο Ανδρέας Γεωργιάδης έσπευσε να μας εξηγήσει: “Είχα ζητήσει τουλάχιστον 2,5 χρόνια πριν να δω αυτά τα τεκμήρια, να ξαναδιαβάσω τα ποιήματα του Καβάφη. Τελευταίο έργο μου για την έκθεση αυτή είναι τα ‘Κεριά’ και το ζωγράφισα επειδή υπάρχει το χειρόγραφο στη συλλογή. Το καινούργιο πράγμα που προσπάθησα να εντάξω σε αυτή την ενότητα είναι μία αναλυτική δουλειά και έρευνα πάνω στην προσωπογραφία. Δημιούργησα μεγάλου μεγέθους έργα και πολλές φορές ο ίδιος ο ποιητής μου “επέβαλε” τον τρόπο, γιατί υπήρξαν λέξεις του που άναβαν στα μάτια μου σαν φωτοβολίδες”…

Ένα από τα έργα της έκθεσης “Επέστρεφε” βασίζεται στην εικόνα που έχουμε όλοι μας από το σπίτι του Καβάφη και ο καλλιτέχνης το ζωγραφίζει… στον ήλιο του απογεύματος. Μετά, η σκάλα του σπιτιού του ποιητή, οι γυάλινες τζαμένιες βιβλιοθήκες όπου φυλούσε τις σπάνιες εκδόσεις του.

Ένας πίνακας με την ανοιχτή πόρτα που οδηγεί στο δωματιάκι που χρησιμοποιούσε ο Καβάφης σαν “τυπογραφείο” και είχε εκεί τα μονόφυλλά του. Εκεί τα συνέθετε για να δημιουργήσει κάθε φορά μια καινούργια και πρωτότυπη ανθολογία των ποιημάτων του, ανάλογα με τον εκάστοτε παραλήπτη.

Όπως μας είπε η επιμελήτρια της έκθεσης, Μαρία Γεωργοπούλου – παρούσα στην πρώτη αυτή ξενάγηση – οι εκδόσεις του Καβάφη ήταν μικρές, φτιαγμένες με λίγα ποιήματα (14-15). Συχνά έγραφε τα ποιήματά του χειρόγραφα ή έκανε εκδόσεις σε πολύ μικρό τιράζ για να τα προσφέρει ως δώρο ή αντίδωρο.

Παράξενα οικείο μας φαίνεται το πορτρέτο του ποιητή, τοποθετημένο σε κεντρικό σημείο του χώρου. Κοιτάει σκεπτικός. Ένα έργο που δεν βασίζεται σε κάποια φωτογραφία. “Προσπάθησα να τον φανταστώ σε ένα καφενείο, όπως και οι ήρωες που περιγράφει” μας είπε ο Ανδρέας Γεωργιάδης.

Αυτό όμως που πραγματικά, όμως, βάζει τον ανυποψίαστο επισκέπτη μέσα στη “μηχανή του χρόνου” είναι η ηχητική “επένδυση” της έκθεσης. Ο επισκέπτης βλέποντας τους πίνακες ακούει αφηγήσεις ποιημάτων, ηχητικά ντοκουμέντα και καθημερινούς ήχους από τους δρόμους της Αλεξάνδρειας.

Ο εσωτερικός ρυθμός που διατρέχει πολλά ερωτικά ποιήματα του “Αλεξανδρινού”

Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος γράφει μεταξύ άλλων για την καβαφική ζωγραφική του Ανδρέα Γεωργιάδη στον κατάλογο της έκθεσης:

“Η παρούσα έκθεση δεν εικονογραφεί απλώς στίχους του Καβάφη. Συνιστά μια πρόταση και ερμηνευτική απόπειρα να αποδοθεί ο εσωτερικός ρυθμός που διατρέχει πολλά ερωτικά ποιήματα του Αλεξανδρινού, καθώς και η ατμόσφαιρα της γενέθλιας πόλης του, όπως ο ίδιος θέλησε να την αποτυπώσει και όπως την εισπράττει ακόμη και σήμερα ο ταξιδιώτης. Ο Ανδρέας Γεωργιάδης παραδίδει την προσωπική του γοητευτική εκδοχή, όπως την κατέγραψε στη διαρκή συνομιλία του με τον ποιητή Κ.Π. Καβάφη και σφυρηλατεί έναν εντελώς δικό του ισχυρό κρίκο στην αλυσίδα των εικαστικών που έχουν σχολιάσει μέχρι σήμερα τον ποιητή. […]

Η ματιά του Γεωργιάδη δεν περιορίζεται στο πρόσωπο του ποιητή ούτε σε κάποια επιφανειακά στοιχεία που θα μπορούσαν εύκολα να δηλώσουν στον θεατή την καταγωγική τους σχέση. Έντεχνα και μεθοδικά, αποφλοιώνει ποιήματα, τοπία και πρόσωπα, για να αποκαλύψει τους βαθύτερους αρμούς και τους υπαινιγμούς της καβαφικής έκφρασης”.

Την σκηνογραφία της έκθεσης υπογράφει η Βιβή Γερολυμάτου, σε συνεργασία με το ζωγράφο, ενώ την εκθεσιακή αφήγηση συμπληρώνει η απαγγελία ποιημάτων από τον Παρασκευά Καρασούλο.

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 27 Ιουνίου 2022, στις 8.00 μ.μ. διάλεξη του Δημήτρη Δασκαλόπουλου με τίτλο “Κ. Π. Καβάφης: ένας εικαστικός”, στο αμφιθέατρο της Αμερικανικής Σχολής Cotsen Hall, Αναπήρων Πολέμου 9, στο Κολωνάκι.

Ο Ανδρέας Γεωργιάδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1972. Ζει και εργάζεται στον Υμηττό. Σπούδασε ζωγραφική δίπλα στον Γιώργο Ρόρρη, γραφιστική στην Σ.Γ.Τ.Κ.Σ. στην Αθήνα, και εικονογράφηση στην Ορλεάνη – Γαλλία. Έχει πραγματοποιήσει 13 ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις, και έχει συμμετάσχει σε πολλές σημαντικές ομαδικές. Έργα του υπάρχουν σε μουσεία, δημόσιες και ιδιωτικές Συλλογές. Έχει φιλοτεχνήσει με έργα του βιβλία και δίσκους. Ως σκηνογράφος έχει συμμετάσχει στο σχεδιασμό του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή, αλλά και στο σχεδιασμό πολλών εκθέσεων στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο Μουσείο Μπενάκη, και αλλού. Έχει επίσης εργαστεί στο θέατρο ως σκηνογράφος κι ενδυματολόγος. Ανήκει στην καλλιτεχνική ομάδα της Μικρής Άρκτου.

Τέλος, στο πλαίσιο της έκθεσης, κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία δίγλωσσος κατάλογος από τη Μικρή Άρκτο.

Info: Διάρκεια έκθεσης: 23 Ιουνίου – 5 Αυγούστου 2022 / Ώρες Λειτουργίας: Τετάρτη – Κυριακή 12.00-18.00 / Είσοδος ελεύθερη / Επικοινωνία για ξεναγήσεις: Μαρία Σμάλη: 210 7210536 (εσ. 301) / Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Σουηδίας 61, 10676 Κολωνάκι. www.ascsa.edu.gr | www.ageorgiadis.gr.

Λίγα λόγια για τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη

Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη είναι ένα θησαυροφυλάκιο βιβλίων, αρχείων και έργων τέχνης που αποτελούν μαρτυρίες για την κληρονομιά του Ελληνισμού από το τέλος της αρχαιότητας μέχρι τις μέρες μας. Στεγάζεται σε ένα μεγαλοπρεπές μαρμάρινο κτίριο στις πλαγιές του Λυκαβηττού και το όνομα «Γεννάδειον» τιμά τη μνήμη του Γεώργιου Γεννάδιου (1786-1854), πατέρα του ιδρυτή της βιβλιοθήκης, Ιωάννη Γεννάδιου (1844-1932). Διπλωμάτης, λόγιος και βιβλιόφιλος, ο Ι. Γεννάδιος διακρινόταν πάντα από την έντονη και γεμάτη πάθος αφοσίωσή του στην Ελλάδα.

Νέες προσκτήσεις επεκτείνουν τις συλλογές του Ιωάννη Γεννάδιου. O κήπος της Γενναδείου δίνει ανάσα στο ασφυκτικό κέντρο της πόλης και οι συλλογές έχουν πλέον ξεπεράσει τους 140.000 τόμους και συνεχίζουν να αυξάνονται με γοργό ρυθμό.

Οι κτιριακές εγκαταστάσεις της Βιβλιοθήκης ανακαινίσθηκαν πρόσφατα, έτσι ώστε να διατηρούν καλύτερα τις συλλογές και να εξυπηρετούν τους αναγνώστες, ενώ μια μεγάλη δωρεά από τα ιδρύματα Νιάρχος, Mellon και Horace Goldsmith χρηματοδότησε την αναταξινόμηση της ερευνητικής συλλογής σύμφωνα με το σύστημα της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου.

Η γενναιόδωρη αυτή προσφορά,πόροι από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δωρεές από ιδιώτες έδωσαν τη δυνατότητα στη Βιβλιοθήκη να στεγάσει τις ερευνητικές, μη σπάνιες συλλογές της σε νέα αναγνωστήρια ανοικτής πρόσβασης, ενώ παράλληλα τα Σπάνια Βιβλία και το υλικό των Ειδικών Συλλογών φυλάσσονται σε κλειστά βιβλιοστάσια που εξασφαλίζουν τις κατάλληλες συνθήκες συντήρησης.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις