Αντιγόνη επί τέσσερα αυτό το καλοκαίρι

Η Αντιγόνη είναι η κυρίαρχη γυναικεία παρουσία στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Ίσως δεν υπάρχει καμία άλλη ηρωίδα και γυναικεία μορφή που να μπορεί να σταθεί ισότιμα δίπλα της.

Στο πρόσωπο της μπορεί κάποιος να κάνει δεκάδες συμβολισμούς και να μιλά για ώρες για το ηθικό της ανάστημα και το μεγαλείο της ψυχής της. Είναι άλλωστε η Γυναίκα που τόλμησε να ορθώσει το ανάστημά της ενάντια στον κυρίαρχο ανδρικό λόγο. Αυτή που έβαλε τους ηθικούς νόμους πάνω από τους ανθρώπινους, αυτή που γεννήθηκε για να αγαπά κι όχι για να μισεί.

Γι᾽ αυτό και δεν έχει υπάρξει εποχή που να μη στάθηκε με δέος και σεβασμό, με θαυμασμό και απορία, μπροστά στη γοητεία της Αντιγόνης: στη φιλοσοφία, στην τέχνη, στη λογοτεχνία, στο θέατρο, στη μουσική.

Το φετινό καλοκαίρι θα δούμε τρεις “Αντιγόνες”, μία κλασική και δύο σύγχρονες πειραγμένες εκδοχές της, καθώς και ένα πολύ ενδιαφέρον “Live” σε τέσσερις απρόσμενους χώρους ένα παραδοσιακό καφενείο, ένα στούντιο νυχιών, ένα ανοιχτό υδραγωγείο και ένα αμφιθέατρο).

Παράλληλα, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου οργανώνει το ANTIGONISMS / Σειρά συζητήσεων, έναν κύκλο διαλέξεων και συζητήσεων, χωρισμένο σε τέσσερις θεματικές ενότητες («Αντίσταση και φύλο», «Νόμος και δίκαιο», «Ερμηνείες και ερμηνεύτριες», «Ποιήσεις και μεταποιήσεις»), στις οποίες συμμετέχουν ομιλητές από όλο το φάσμα των ανθρωπιστικών επιστημών καθώς και από τον κόσμο του Θεάτρου, των Γραμμάτων και των Τεχνών.

Μία Αντιγόνη απόλυτα… κλασική

Η “Αντιγόνη” που σκηνοθετεί ο καταξιωμένος σκηνοθέτης Cezaris Graužinis είναι και η πιο κλασική εκδοχή της σοφόκλειας τραγωδίας. Ξεκινάει την περιοδεία της σε όλη την Ελλάδα στις 15 Ιουλίου από τον φορτισμένο χώρο των Δελφών. Πρόκειται για μία σύγχρονη και επίκαιρη μεταφορά της σοφόκλειας αντιπολεμικής τραγωδίας με Αντιγόνη την Έλλη Τρίγγου, Κρέοντα τον Βασίλη Μπισμπίκη, Ισμήνη την Δανάη Μιχαλάκη, Άγγελο τον Γιώργο Παπαγεωργίου και κορυφαίο του Χορού τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη.

Η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στις 5 & 6 Αυγούστου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2022, με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.

Ο Cezaris Graužinis αναφέρει χαρακτηριστικά: “Κλαίγοντας ερχόμαστε στον κόσμο∙ στο τέλος μάς συνοδεύουνε δάκρυα και στεναγμοί. Αλλά, τι συμβαίνει μεταξύ αρχής και τέλους –τι είναι η ίδια η ζωή;

Λίγο πριν το φινάλε της Αντιγόνης, εμφανίζεται ο Άγγελος και εξιστορεί τη συμφορά του τυράννου της Θήβας Κρέοντα, που μόλις έγινε μάρτυρας της αυτοκτονίας του αγαπημένου γιου του. Κρυμμένος πίσω από προσωπείο του Άγγελου, ο Σοφοκλής μάς λέει:

Δεν ζει ο άνθρωπος όταν χάσει όσα του δίνουν χαρά.
Πεθαίνει κάθε μέρα την ζωή του.
Συσσώρευσε όσα πλούτη θες,
απόκτησε όση εξουσία φιλοδοξείς…
Χαρά· έχεις χαρά;
Τα υπόλοιπα δεν είναι ούτε καπνού σκιά.
(Μτφρ. Γιώργος Μπλάνας)

Αυτά τα λόγια ακούγονται υπερβολικά υγιή, ακόμα και προκλητικά, στο πλαίσιο της σύγχρονης κουλτούρας του φόβου που, αργά αλλά λυσσαλέα, μας μετατρέπει σε άθλια, αέναα πεινασμένα παράσιτα στο σώμα της όμορφης Γης μας. Η τραγωδία της Αντιγόνης και του Κρέοντα μας έδωσε την ανεκτίμητη δυνατότητα να ξανασκεφτούμε και να αναζητήσουμε τα φαινόμενα της…χαράς. Ναι, προπάντων τη χαρά, ως βάση της ανθρώπινης ύπαρξης”.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Μετάφραση Γιώργος Μπλάνας/Σκηνοθεσία Cezaris Graužinis/Σκηνογραφία – Ενδυματολογία Kenny McLellan/Μουσική σύνθεση Δημήτρης Θεοχάρης/Χορογραφία Edgen Lame/Φωτισμοί Αλέκος Γιάνναρος/Πρωταγωνιστούν: Έλλη Τρίγγου (Αντιγόνη), Βασίλης Μπισμπίκης (Κρέων), Ιεροκλής Μιχαηλίδης (Κορυφαίος του Χορού), Γιώργος Παπαγεωργίου (Άγγελος), Δανάη Μιχαλάκη (Ισμήνη), Χρήστος Σαπουντζής (Τειρεσίας), Κώστας Κορωναίος (Φύλακας), Στρατής Χατζησταματίου (Αίμων), Μαρίνα Αργυρίδου (Ευριδίκη), Edgen Lame (Χορός), Γιάννης Μαστρογιάννης (Χορός), Περικλής Σιούντας (Χορός)

Προπώληση περιοδείας https://www.ticketservices.gr/event/sofokli-antigoni/?lang=el

Η Θήβα ιδωμένη σαν ένα κυβερνητικό τηλεοπτικό κανάλι

Ο Αλέξανδρος Ραπτοτάσιος στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών σκηνοθετεί από τις 5 έως τις 7 Ιουλίου στην Πειραιώς 210 μία διαφορετική εκδοχής της Αντιγόνης, μία Αντιγόνη βγαλμένη από το σήμερα.

Μια παράσταση για τη σχέση της πόλης / των πολιτών με την εξουσία, διαχρονικό ζήτημα του τραγικού έργου. Εστιάζοντας στον καταλυτικό ρόλο των ΜΜΕ στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, η θεατρική δράση τοποθετείται σ’ ένα κυβερνητικό τηλεοπτικό κανάλι, όπου κάθε πολιτική διαπραγμάτευση και απόφαση πραγματοποιούνται σε ζωντανό χρόνο. Ο Χορός των γερόντων γίνεται εδώ συμβούλιο πολιτικών στελεχών που εκφράζουν εκφάνσεις του κυρίαρχου λόγου, παρακολουθώντας, πάντα σε live σύνδεση, την ανελέητη σύγκρουση κοσμικού και ηθικού δικαίου.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ: Μετάφραση Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος, Σκηνοθεσία – Δραματουργική επιμέλεια Αλέξανδρος Ραπτοτάσιος, Σκηνογραφία – Φωτισμοί Marco Turcich.

Παίζουν: Γεράσιμος Σκιαδαρέσης (Κρέοντας), Κίττυ Παϊταζόγλου (Αντιγόνη), Ελένη Καραγιώργη (Ευριδίκη), Χριστίνα Δαλαμάγκα (Ισμήνη), Φοίβος Παπακώστας (Αίμονας), Βίκυ Κυριακουλάκου (Τειρεσίας), Λάμπρος Γραμματικός (Φύλακας, Άγγελος)/ Χορός Δανάη Λουκάκη (Κορυφαία), Γιώργος Μπινιάρης, Ντέμπορα Οντόγκ, Βασίλης Καλφάκης, Ντίνος Γκελαμέρης, Νέγρος του Μοριά, Ζωή Δρακοπούλου

Αντιγόνη… μετέωρη

Τρίτη Αντιγόνη και εξωφεστιβαλική, αυτή της Εταιρείας Θεάτρου Άλκη, υπό τον τίτλο “Αντιγόνη, μετέωρη, μια ματιά στην Αντιγόνη του Σοφοκλή” που παρουσιάζεται από τις 8 έως τις 26 Ιουνίου στο Θέατρο Σφενδόνη σε μετάφραση Μίνω Βολανάκη και σκηνοθεσία- δραματουργική επεξεργασία της Ρηνιώς Κυριαζή.

Η Αντιγόνη, μετέωρη. Μια ξένη-που δεν ανήκει ούτε στο φως ούτε στο χώμα. Το έργο μετέωρο, εκεί που χτίζεται διαλύεται, ένα γιαπί. Η πόλη μετέωρη, μετά από άγριο πόλεμο, παλεύει να σταθεί. Ο Κρέων θέλει να επιβάλλει δικαιοσύνη, αδέκαστος. Μετά από τη θυσία του παιδιού του βυθίζεται στη μαύρη τρύπα της Άτης, της αδυσώπητης θεάς που σε κάνει να βλέπεις για σωστό το λάθος. Ο θίασός μέσα από θραύσματα επιθυμεί να διαγράψει μια χειρονομία, μια διαδρομή, μνήμη για τους νεκρούς του, να εκπληρώσει μια κηδεία που δεν έγινε. Που δεν γίνεται – καθώς η ταχύτητα μάς πετάει συνεχώς στο αύριο. Στο πάντα, στέκονται οι αγαπημένοι μας σαν σήματα, όπως οι κούκοι στα μονοπάτια, σαν πέτρινα μνήματα στην άκρη της θαλάσσης. Τα υλικά μας εύθραυστα. Στοιχεία της τελετουργίας του θρήνου, διαβατήριων τελετών, ίχνη αρχέγονων χορών, μουσική άχρονη, συνθέτουν μια ιδιόμορφη παρτιτούρα, μετέωρη στο σύνορο. Η μετάφραση του Μίνου Βολανάκη πέτρινη. Ο σκηνικός χώρος ένα νταμάρι να στεγάσει τους εξόριστους.

Ομόκεντροι κύκλοι περιστρέφουν τα πρόσωπα γύρω από τη Μοίρα ή την Ανάγκη. Στον πυρήνα, τρεις υποκριτές εναλλάσσουν τους αντιθετικούς ρόλους. Περιμετρικά, τρεις μορφές του χορού τούς καθρεφτίζουν. Μέσα από τα ερείπια του απερχόμενου πολέμου, ξεπηδάει ένας επόμενος. Από την ανατολή του ηλίου μέχρι τη δύση, οι μορφές διανύουν αποστάσεις κι αντιστρέφονται. Μέσα σε μία μέρα, αντίρροπες δυνάμεις δημιουργούν τη δίνη των γεγονότων που θα ξετυλίξει του ανθρώπου το δέος, τον άνθρωπο. Τα αινίγματα παραμένουν άλυτα.

Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης/Σκηνοθεσία- Δραματουργική επεξεργασία: Ρηνιώ Κυριαζή/Μουσική: Νίκος Βελιώτης/ Σκηνικός Χώρος: Σωτήρης Μελανός

Ηθοποιοί: Δήμητρα Γκλιάτη, Ειρήνη Κουμπαρούλη, Αρετή Πολυμενίδη, Γιούλη Καρναχωρίτη, Μοχάμεντ Μπελχέντι, Ρηνιώ Κυριαζή /Με πρωταγωνίστριες τις ιδέες που προκύπτουν από τις πράξεις της Αντιγόνης

Αντιγόνη παντού: σε καφενείο, σε στούντιο νυχιών, σε υδραγωγείο και σ’ ένα αμφιθέατρο;

“Επιθυμείς ακατόρθωτα πράγματα” λέει η Ισμήνη στην Αντιγόνη στο ομώνυμο έργο του Σοφοκλή. Η Αντιγόνη ως διαπολιτισμικό ερώτημα για το δίκαιο και την ενσώματη αντίσταση είναι η αφορμή για τη δημιουργία του έργου. Πώς επανερχόμαστε στην Αντιγόνη όταν έχουν ειπωθεί τόσα πολλά για αυτή κι ενδεχομένως χωρίς αυτή;

Το “A Live” της Σοφίας Μαυραγάνη – που θα παρουσιαστεί για 4 μόνο βραδιές σε 4 διαφορετικούς χώρους: ένα παραδοσιακό καφενείο, ένα στούντιο νυχιών, ένα ανοιχτό υδραγωγείο και ένα αμφιθέατρο- τροφοδοτείται από πεδία θεωρίας, πράξης, κειμενικότητας, ήχου και σωματικότητας και κινείται στα όρια της συναυλίας, της διάλεξης και της παράστασης χορού.

Ένα έργο που πρωταγωνιστούν οι ιδέες που προκύπτουν από τις πράξεις της Αντιγόνης. Η Μαρία Βούρου, η Αντιγόνη Φρυδά και ο Larry Gus / Παναγιώτης Μελίδης παίζουν επί σκηνής με τη δύναμη του λόγου, της θεωρίας, της μουσικής και της κίνησης και συνθέτουν ένα νέο συλλογικό κείμενο που μπορεί (ή δεν μπορεί) να ακουστεί, να τραγουδηθεί και να χορευτεί.

Συντελεστές A Live: Ιδέα – Χορογραφία: Σοφία Μαυραγάνη/Ερμηνεία, Συν-δημιουργια: Μαρία Βούρου, Αντιγόνη Φρυδά, Larry Gus / Παναγιώτης Μελίδης/Μουσική: Larry Gus / Παναγιώτης Μελίδης/Καλλιτεχνικός Συνεργάτης: Μπάμπης Μακρίδης/Επιστημονική Συνεργάτιδα: Έλενα Τζελέπη/Κοστούμια: Βασιλεία Ροζάνα/Φωτισμοί: Εβίνα Βασιλακοπούλου/Δραματουργία: FBDS/Φωτογραφίες: Μαργαρίτα Νικητάκη /Γραφιστικά: Δημήτρης Πολίτης/Παραγωγή: Fingersix/Athens/

Διάρκεια: 47’ λεπτά/Ημερομηνίες: 24, 25, 26, 27 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022/Ώρα Έναρξης: 20:30/Χώροι: Παρασκευή 24/6: Καφενείο το Αρχοντικό, Ζαν Μωρεάς 2, Κουκάκι (λίγες θέσεις), Σάββατο 25/6: Another Nail Studio , Οδυσσέως Ανδρούτσου 32, Κουκάκι (ελάχιστες θέσεις), Κυριακή 26/6: Υδραγωγείο, Πλησίον Κέντρου Μελέτης Χορού Ντάνκαν, Χρυσάφης 34 & Δικαιάρχου, Βύρωνας (αρκετές θέσεις), Δευτέρα 27/6: Goethe-Institut Athen, Ομήρου 14-16, Αθήνα (πολλές θέσεις)

Είσοδος Ελεύθερη: απαραίτητη η κράτηση θέσης καθημερινά 5.30 – 8.30, στο 6983 43 2121