Είδαμε το “Κουκλόσπιτο” σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου- Και μπήκαμε μέσα στο μαυσωλείο ενός γάμου

Το “Κουκλόσπιτο” του Χένρικ Ίψεν είναι ένα από τα πιο αγαπημένα θεατρικά έργα του κοινού. Ένα έργο που ταιριάζει σε κάθε εποχή καθώς ο νοηματικός άξονας που το διατρέχει είναι είναι συγκλονιστικά διαχρονικός. Το σήμερα, με τις γυναικοκτονίες στην Ελλάδα να έχουν χτυπήσει κόκκινο και τις ενδοοικογενειακές ισορροπίες να είναι πιο εύθραυστες από ποτέ, θα έλεγε κανείς πως αποτελεί ιδανική συγκυρία για ένα ακόμη θεατρικό ανέβασμα.

Ο Δημήτρης Τάρλοου δεν επέλεξε τυχαία να το ανεβάσει στο θέατρο Πορεία. Και όχι, αφορμή δε στάθηκε η θέση της γυναίκας σήμερα, ούτε η έμφυλη βία. Η ανάγνωση που έκανε στο εμβληματικό αυτό αριστούργημα ήταν καθαρά υπαρξιακή. Καταπιάστηκε με την αγωνία του ετεροκαθορισμού των ανθρώπων που βρίσκονται κάτω από τα δεσμά του γάμου στη σύγχρονη κοινωνία του “φαίνεσθαι” και του “χάρμα ιδέσθαι”. Με την αγωνία του ποιος ήμουν και ποιος είμαι τελικά εντός μίας σχέσης.

Στο αποτρόπαιο σκηνικό ενός γάμου

Η ιστορία της Νόρας και του Τόρβαλντ μεταφέρεται στο σήμερα με πολύ εύστοχο και έξυπνο τρόπο σε ένα σκηνικό που διαρκώς γίνεται όλο και πιο ασφυκτικό. Με φόντο ένα έργο τέχνης, έναν τεράστιο επιβλητικό πίνακα φλαμανδικής νατουραλιστικής τέχνης του 17ου αιώνα, εντυπωσιακό με την πρώτη ματιά και φρικώδη με μία δεύτερη πιο λεπτομερή. Γιατί στον πίνακα αυτόν απεικονίζεται μία αποτρόπαια νεκρή φύση, με νεκρά ζώα και φρούτα. Η φρίκη του θανάτου δηλαδή, σε ένα αψεγάδιαστο έργο τέχνης. Όπως ακριβώς και οι σύγχρονες ζωές μας. Αυτές που ποστάρουμε καθημερινά στα social media και που ξεχειλίζουν από ευτυχία, δημιουργικότητα, επιτυχία, ξεγνοιασιά και καλοπέραση. Αλλά και αυτές που αν κάποιος διεισδύσει, θα δει πως ζέχνουν εκ των έσω. Πως είναι ζωές και σχέσεις επιφανειακές, χωρίς βάθος. Πως στηρίζονται σε θεμέλια σαθρά, έτοιμα να καταρρεύσουν.

Ο γάμος της Νόρας και του Τόρβαλντ καταλήγει να είναι ένα αποτρόπαιο μαυσωλείο. Το εντυπωσιακό και υπερπολυτελές σκηνικό της Θάλειας Μέλισσα γίνεται όλο και πιο ασφυκτικό. Σε κάθε πράξη “κλείνει” και εγκλωβίζει τους ήρωες μέσα στην επίπλαστη ομορφιά του. Και τους αφαιμάζει κάθε γνήσιο στοιχείο τους. Τους στεγνώνει. Και ταυτόχρονα αποκαλύπτει την κενότητα και την αλήθεια τους.

Ο τρόπος που ο Δημήτρης Τάρλοου επιχείρησε να κοιτάξει το Κουκλόσπιτο κάθε άλλο παρά συμβατικός είναι. Έφερε τον λόγο του κειμένου στο σήμερα (η μετάφραση και η απόδοση είναι του ιδίου), χωρίς να αλλάξει τίποτα στην ουσία του έργου, ενώ αποφεύγοντας κλισέ εννοιολογικές προσεγγίσεις, εστίασε στο ζευγάρι και στη σύγχρονη παθογένεια του ναρκισσισμού. Και συνεκδοχικά έκανε ένα ευρύτερο σχόλιο για τον σύγχρονο άνθρωπο και τις κοινωνικές “σειρήνες” που τον παρασύρουν σε μία αλόγιστη υπερκατανάλωση εικόνας. Εικόνες πολλές, ουσία καμία…

Ενώ οι σκηνοθετικές του προθέσεις είναι διακριτές, ο τρόπος που η ανάγνωση αυτή παίρνει επί σκηνής σάρκα κι οστά είναι σε πολλά σημεία άνιση. Και ενώ το μήνυμα “περνάει”, οι δονήσεις που προκαλεί στο κοινό δεν είναι οι αναμενόμενες.

Οι έξι πρωταγωνιστές του έργου (Λένα Παπαληγούρα, Γιώργος Χριστοδούλου,Θανάσης Δόβρης, Κώστας Βασαρδάνης, Βίκυ Κατσίκα, Όλγα Δαλέκου) φαίνονται σε πολλά σημεία θολοί. Σαν ιψενικοί ήρωες κάνουν μία ελεύθερη υπαρξιακή πτώση συνειδητοποιώντας την κενότητα της ζωής τους, αλλά αυτό δε δημιουργεί κύματα ενσυναίσθησης. Λίγες είναι οι φορές που μπορούμε και βιώνουμε και ταυτιζόμαστε με το δράμα τους, παρόλο που οι ερμηνείες τους μοιάζουν αψεγάδιαστες. Ίσως τελικά όλο αυτός ο εκμοντερνισμός της όψης και της γλώσσας, αφαίρεσε από το τελικό αποτέλεσμα τη συγκινησιακή έκρηξη.

Η Λένα Παπαληγούρα δίνει μία από τις καλύτερές της ερμηνείες σαν Νόρα, καθώς μπαίνει μέσα στον ψυχισμό της ηρωίδας της και βιώνει τη συντριβή της. Ωστόσο, στην τελευταία και πιο κρίσιμη σκηνή του έργου, ο επεξηγηματικός της μονόλογος δεν φτάνει στα αυτιά μας καθαρός. Ο Γιώργος Χριστοδούλου ως σύζυγος Τόρβαλντ έχει την υφή ενός ιψενικού ήρωα, όμως μοιάζει εγκλωβισμένος στο στιλιζαρισμένο της ερμηνείας του. Ο Κώστας Βασαρδάνης κερδίζει τις εντυπώσεις ως γιατρός Ράνκ και ως ο άνθρωπος που σχηματίζει το απόλυτο ιψενικό τρίγωνο με το ζευγαρι, ενώ ο Θανάσης Δόβρης και η Βίκυ Κάτσικα δίνουν στιβαρές ερμηνείες. Ενδιαφέρουσα προσθήκη στο καστ η κωφή ηθοποιός Όλγα Δαλέκου. Εξαιρετική, επίσης, η μουσική της Κρυσταλίας Θεοδώρου, (Corniza) που δημιουργεί μία ιδανική ατμόσφαιρα απόλυτα εναρμονισμένη με τη συνολικότερη προσέγγιση.

Συμπέρασμα

Μία πολύ ενδιαφέρουσα σύγχρονη ανάγνωση του ιψενικού αριστουργήματος και μία καλοδουλεμένη παράσταση που απευθύνεται στο ευρύ κοινό μεν, διακρίνεται για τη χαμηλή της συγκινησιακή στάθμη δε.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις