Είδαμε το “Τσέρνομπιλ, ένα χρονικό του μέλλοντος” – Μία παράσταση γροθιά στο στομάχι

Όταν είδα τη σειρά “Τσέρνομπιλ” του HBO τρόμαξα. Έβλεπα τα επεισόδια, αφού πρώτα έπαιρνα μία βαθιά ανάσα. Αυτός ο απερίγραπτος ζόφος που αναδυόταν κάθε φορά με στοίχειωνε, με έκανε να φοβάμαι να αναπνεύσω τον αέρα έξω.

Διάβασα αμέσως μετά το σπαρακτικό βιβλίο της Σβετλάνας Αλεξίεβιτς (βραβείο Νόµπελ Λογοτεχνίας 2015) “ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ – Ένα χρονικό του μέλλοντος” (εκδόσεις Πατάκη). Το συναίσθημα ήταν ακριβώς το ίδιο. Τρόμος, αλλά και δέος μπροστά στο μεγαλείο της αγάπης.

Ας θυμηθούμε λίγο τι συνέβη την 26η Απριλίου του 1986. Τότε µια σειρά εκρήξεων κατέστρεψαν τον αντιδραστήρα του τέταρτου ενεργειακού μπλοκ στον πυρηνικό σταθμό του Τσέρνοµπιλ. Το ατύχημα αυτό χαρακτηρίστηκε η μεγαλύτερη τεχνολογική καταστροφή του 20ού αιώνα.

Δέκα χρόνια μετά την έκρηξη η Αλεξίεβιτς περιπλανήθηκε στην απαγορευμένη ζώνη –όχι χωρίς τίμημα και για τη δική της υγεία– μίλησε µε δεκάδες ανθρώπους, έψαξε αρχεία εφημερίδων, ληξιαρχείων, νοσοκομείων, αναζήτησε στην άλλοτε σοβιετική επικράτεια τα νήματα των απωλειών. Εκατό από αυτές τις µαρτυρίες αποτέλεσαν το εν λόγω βιβλίο: µιλούν άντρες, γυναίκες, παιδιά, χωρικοί, στρατιώτες, µαθητές, πυροσβέστες, επιστήµονες, µελλοθάνατοι και συγγενείς µελλοθανάτων, µητέρες που γέννησαν παραµορφωµένα παιδιά, µαθητές που δε συναντιούνται πια στο σχολείο µα σε µονάδες λευχαιµικών ασθενών, αγρότες που ξεριζώθηκαν από την απαγορευµένη ζώνη, γονιοί που έθαψαν τα παιδιά τους, γυναίκες που είδαν τους άντρες τους να λιώνουν ζωντανοί πριν πεθάνουν, γέροντες που αναθυµούνται τις παλιές προφητείες, κορίτσια που κρύβουν την καταγωγή τους γιατί αν την αποκαλύψουν δε θα βρουν σύντροφο στη ζωή τους.

«Μαγνητοφωνώντας τους, είχα την αίσθηση πως ηχογραφώ το µέλλον» γράφει η Αλεξίεβιτς στη µοναδική δική της µαρτυρία µέσα στο πολυφωνικό βιβλίο.

Όταν διάβασα πως ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος θα μεταφέρει στο θέατρο του Νέου Κόσμου το βιβλίο αυτό, σκέφτηκα πως δεν υπάρχει πιο επίκαιρο θέμα την εποχή αυτή που όλοι ζούμε υπό την απειλή ενός αόρατου εχθρού. Ενός ιού που υπάρχει στην ατμόσφαιρα, όπως ακριβώς και η ραδιενέργεια, και μπορεί να προκαλέσει θανάσιμες βλάβες στον οργανισμό μας. Ενός ιού που αν δεν περιοριστεί σύντομα θα εξαπλωθεί και οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές. Όπως άλλωστε είναι.

Η παράσταση που έστησε απαντά αυτόματα στο ερώτημα για το αν το θέατρο πρέπει να παίρνει πολιτική θέση, για το αν πρέπει να αντικατοπτρίζει το παρόν και να συνομιλεί δημιουργικά με το παρελθόν. Το να βλέπει κάποιος επί σκηνής ένα παρόμοιο δυστοπικό σκηνικό με αυτό που βιώνει, δεν είναι εύκολο. Είναι κόμπος στο στομάχι. Η παράσταση ωστόσο αυτή -όπως και το βιβλίο- δεν επικεντρώνεται σε αυτό καθεαυτό το ατύχημα, αλλά στους ανθρώπους, τα θύματα αυτής της τραγωδίας, στα συναισθήματά τους και στα νήματα αγάπης που τους συνδέουν.

Η σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, παρόλο που διακρίνεται από μία έντονη γραμμικότητα -οι ήρωες βγαίνουν διαδοχικά στη σκηνή και εξιστορούν 16 ιστορίες-, διατηρεί έναν ρυθμό που εντείνει ολοένα και περισσότερο την αγωνία. Η τεράστια βιντεοπροβολή που απλώνεται σε όλο το βάθος της σκηνής “παίζει” σε κρίσιμες στιγμές και συνδιαλέγεται εξαιρετικά με τη σκηνική δράση δημιουργώντας μία σκοτεινή ατμόσφαιρα. Ευφυές, λιτό και λειτουργικό το σκηνικό που έστησε περίτεχνα ο Παντελής Μάκκας μοιάζει με μουσείο (στην αρχή της παράστασης βλέπουμε ένα άνθρωπο στη Λευκορωσία να φτιάχνει ένα μουσείο για το Τσέρνομπιλ).

Οι πέντε ηθοποιοί ήταν εξαιρετικοί (Στέλιος Μάινας, Μαρία Κατσιαδάκη, Πηνελόπη Τσιλίκα, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Λεάκος) και κατάφεραν να σηκώσουν στους ώμους τους τους ρόλους και τη βαρύτητά τους. Η Μαρία Κατσιαδάκη ήταν η συγκλονιστικότερη όλων: το βλέμμα της, το στήσιμό της, το ηχόχρωμα της φωνής της, η αύρα της προκαλούσαν ρίγη συγκίνησης. Η Πηνελόπη Τσιλίκα μπορεί να άργησε λίγο να “ζεσταθεί”, αλλά στην τελευταία ιστορία μας χάρισε ένα έξοχο υποκριτικό κρεσέντο. Στιβαρός ο Στέλιος Μάινας στους ρόλους του και πολύ πειστικοί ο Δαυίδ Μαλτέζε και ο Γιάννης Λεάκος.

Συμπέρασμα: Μία εξαιρετικά δουλεμένη παράσταση-γροθιά στο στομάχι με εξαιρετικές ερμηνείες που αναβιώνει ένα ζοφερό σύμπαν και αντηχεί εκκωφαντικά στο δυστοπικό σήμερα.

Info παράστασης: Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος/Μετάφραση: Ορέστης Γεωργιάδης/Δραματουργία: Κοραλία Σωτηριάδου/Σκηνικό – Βίντεο: Παντελής Μάκκας/Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος/Επιμέλεια κίνησης: Σεσίλ Μικρούτσικου/Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα/Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου/Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Παπαλέξη/Βοηθός σκηνογράφου: Άννα Μπίζα/Παίζουν οι ηθοποιοί: Στέλιος Μάινας, Μαρία Κατσιαδάκη, Πηνελόπη Τσιλίκα, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Λεάκος/Συμμετέχει μέσω βίντεο η Αρετή Σεϊνταρίδου

Θέατρο Νέου Κόσμου/Μέρες & Ώρες Παραστάσεων/ Τετάρτη: 20:00, Πέμπτη: 20:30, Παρασκευή: 20:30, Σάββατο: 20:30, Κυριακή: 18:00 /Τιμές εισιτηρίων: 20€ κανονικό, 17€ μειωμένο (ισχύει για φοιτητές, άνεργους, άτομα άνω των 65 ετών, ΑΜΕΑ)/Εισιτήρια για την παράσταση προπωλούνται : https://www.viva.gr/tickets/theater/tsernompil-ena-chroniko-tou-mellontos/

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις