Είδαμε τον “Γυάλινο κόσμο” του Τένεσι Ουίλιαμς στο Θέατρο Αλκυονίς

Το έργο που καθιέρωσε τον Τένεσι Ουίλιαμς ως σημαντικό θεατρικό συγγραφέα εν έτει 1944 είναι και το πιο αυτοβιογραφικό του. Το μονόπρακτο «Ο γυάλινος κόσμος» –εκτός του ότι διαδραματίζεται στο Σεντ Λούις του Μιζούρι όπου ο Ουίλιαμς έζησε μέχρι τα 25 του– εκθέτει σχεδόν αυτούσια στρεβλώσεις και τραύματα που σημάδεψαν την δικιά του οικογένεια.

Ο τελματωμένος Τομ Ουίνγκφιλντ, μέσα από την διήγηση του οποίου ξεδιπλώνεται το έργο, είναι ένα κάποιο alter ego του συγγραφέα. Η μάνα του Τομ, η Αμάντα, μια μεγαλοκαλλονή του αμερικανικού Νότου που πηγαινοέρχεται μεταξύ χειριστικής υπερπροστατευτικότητας και μανικής φιλαρέσκειας, παραπέμπει στην μητέρα του Ουίλιαμς. Ο πατέρας, οικογενειακός λιποτάκτης στο έργο, έχει πολλά κοινά με τον αλκοολικό και συχνά απόντα Κορνέλιους Ουίλιαμς.

Εκεί, όμως, όπου «Ο γυάλινος κόσμος» πραγματικά συναντά την αληθινή ζωή του Ουίλιαμς είναι στο πρόσωπο της Λόρα, της μεγάλης αδελφής του Τομ. Το κουτσό πόδι και η υπέρμετρη εσωστρέφεια και συστολή εκείνης δεν συγκρίνονται, βεβαίως, με την σχιζοφρένεια της Ρόουζ Ουίλιαμς, της μεγάλης πολυαγαπημένης αδελφής του Τένεσι. Είναι, όμως, και οι δυο το ίδιο εύθραυστες, το ίδιο αλαφροΐσκιωτες, το ίδιο απογοητευτικές για την φιλόδοξη μητέρα… Κι όταν στο έργο σπάει το κέρατο του μονόκερου από την συλλογή με γυάλινα ζωάκια που ευλαβικά διατηρεί η Λόρα, η παραπομπή στην λοβοτομή που υπέστη η Ρόουζ Ουίλιαμς στα 34 της είναι προφανής, λένε οι επαΐοντες…

Από την οθόνη στην σκηνή

Την παράσταση του «Γυάλινου κόσμου» που σκηνοθέτησε ο Γιώργος Νανούρης, το κοινό την πρωτογνώρισε διαδικτυακά, μέσα από τον ιστότοπο του Εθνικού Θεάτρου ελέω πανδημίας. Και είναι πολύ γοητευτικό ότι, τώρα που ανέβηκε κανονικά στην σκηνή του «Αλκυονίς», έχει διατηρηθεί η… υγειονομική συνθήκη της απόστασης ασφαλείας μεταξύ των ηθοποιών. Κανείς δεν αγγίζει κανέναν, κανείς δεν πλησιάζει πολύ τον άλλον.

Το γυαλί και το θεριό

Νομίζω πως το πιο εύστοχο (και όμορφο) στοιχείο της παράστασης είναι ότι διάβασε σωστά τον πρωτότυπο αγγλικό τίτλο του έργου: The Glass Menagerie. Ήγουν, «Το γυάλινο θηριοτροφείο». Που, ναι, σε πρώτη ανάγνωση προφανώς και αναφέρεται στην συλλογή από γυάλινα ζωάκια της Λόρα. Μια συλλογή-αποκούμπι για μια υπερευαίσθητη και σκιαγμένη ψυχή.

Παρεμπιπτόντως, η σκηνογραφική επιλογή (του ίδιου του σκηνοθέτη, το υπόλοιπο σκηνικό είναι της Μαίρης Τσαγκάρη) να μετουσιωθεί το γυάλινο θηριοτροφείο της Λόρα σε έναν μεγάλο μεταμοντέρνο πολυέλαιο στο κέντρο της σκηνής, από τον οποίον κρέμονται λικνιστικά αναμμένοι γλόμποι που μαγνητίζουν κάθε τόσο το βλέμμα και την ψυχή της αλαφροΐσκιωτης συλλέκτριας, είναι σίγουρα πρωτότυπη, γοητευτική και αποτελεσματική.

Ο Νανούρης πάτησε πάνω σ’ αυτό το αντιθετικό δίπολο. Ισορρόπησε τα πρόσωπα του έργου πάνω στην λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ της εύθρυπτης ανημπόριας ενός γυάλινου μπιμπελό και της ισοπεδωτικής ωμότητας ενός παγιδευμένου ζώου.

Οι ερμηνείες

Αυτό το σχιζοφρενικό δίπολο βρίσκει την ιδανική του έκφραση στην σαρωτική ερμηνεία της Άννας Μάσχα. Η Αμάντα της, με μια πρώτη ματιά, είναι μια αθεράπευτα παρεμβατική μάνα που θέλει να ορίζει τις ζωές των δυο παιδιών της κατά πώς εκείνη πιστεύει: ο Τομ, δηλαδή, να εξακολουθήσει να συντηρεί την κουτσή οικογένεια μέχρι να μπει στο σπίτι ο γαμπρός που θα αποκαταστήσει την αναγκεμένη Λόρα.

Απόκοσμη, θλιβερή, με εξαιρετική κίνηση, και κατά στιγμές σπαρακτική, η Λόρα της πάντα έκτακτης Λένας Παπαληγούρα, βρίσκεται σε έναν διαρκή χαμένο πόλεμο –με το ζαβό της πόδι, με την πιεστική μάνα, με τον κόσμο εκεί έξω που δεν τον καταλαβαίνει και δεν την χωράει. Κι είναι θαυμάσια η αλλαγή στον τόνο της άχρωμης φωνής της στην κομβική σκηνή της σα-να-πούμε ερωτοτροπίας της με τον Τζιμ. Προσωπικά, πάντως, θα προτιμούσα να είναι λιγότερο… αγγελοκρουσμένη και τριπαριστή τις στιγμές που αγγίζει και περιεργάζεται τον πολυέλαιο του γυάλινου μικρόκοσμού της.

Συνολικά, μια λεπταίσθητα ονειρική όσο και πιστή ανάγνωση ενός κλασικού έργου, με στρωτή, «σημερινή» αλλά χωρίς ανούσιες μοντερνιές μετάφραση του Στέλιου Βαφέα, και πολύ όμορφη μουσική υπόκρουση από τον Θοδωρή Οικονόμου.

Πληροφορίες: Θέατρο Αλκυονίς (Ιουλιανού 42, 210-8828100). Παραστάσεις Τετάρτη & Κυριακή στις 19:30, Πέμπτη & Παρασκευή στις 21:00, Σάββατο στις 18:00 και στις 21:00. Εισιτήρια 20€ (Μειωμένο 15€), λαϊκή Τετάρτης 18€.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις