Είδαμε τον Ταρτούφο του Ίβο Βαν Χόβε – Μία κατά μέτωπον επίθεση στην υποκρισία

Ένας νεαρός άστεγος ζητιάνος έχει πέσει στον δρόμο από την πείνα. Ένα κοστουμαρισμένος μεσήλικας, ο Οργκόν, δίνει εντολή και τον μαζεύουν από τον δρόμο. Τον πηγαίνει σπίτι του, στην οικογένειά του όπου βγάζουν τα κουρέλια και τον αφήνουν γυμνό στη σκηνή. Είναι νέος και όμορφος με εξαιρετικά καλοσχηματισμένο σώμα. Του ετοιμάζουν μία μπανιέρα με ζεστό νερό και τον πλένουν. Φοράει κοστούμι και πλέον ανήκει στην οικογένεια Οργκόν. “Υιοθετείται”, αυτός ένας αλήτης του δρόμου. Και είναι ο Ταρτούφος.

Την ίδια στιγμή και σε ζωντανό σκηνικό χρόνο, στήνεται πίσω το λαμπερό σκηνικό ενός σπιτιού μίας εύρωστης οικογένειας. Ένας υπερυψωμένος διάδρομος που μοιάζει να ίπταται στο βάθος της σκηνής, μία σκάλα στη μέση του, δύο τεράστιοι καθρέπτες στα πλαϊνά που δίνουν ακόμη μεγαλύτερο πλάτος και βάθος στον χώρο και μπροστά ένα ολόλευκο ψυχρό ταρτάν, το πεδίο μάχης της οικογένειας. Εκεί όπου θα διαδραματιστούν όλες οι νευραλγικές σκηνές της παράστασης υπό την συγκλονιστική πρωτότυπη μουσική υπόκρουση του διπλά βραβευμένου με Όσκαρ για τη μουσική του στις ταινίες του Guillermo del Toro και Wes Anderson, Alexandre Desplat.

Κάπως έτσι ξεκινά η παράσταση “Ταρτούφος ή ο Υποκριτής” – που παρουσιάστηκε στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών– που σκηνοθέτησε ο Ίβο Βαν Χόβε στην “επανασύνδεσή του” με την Comédie-Français. Μία παράσταση που έγινε με αφορμή την επέτειο 400 χρόνων από τη γέννηση του Μολιέρου – του μεγάλου αυτού Γάλλου κλασικού συγγραφέα που θεωρείται σήμερα πατέρας της κωμωδίας, καθώς κατάφερε να κάνει το θεωρούμενο τότε υποδεέστερο αυτό είδος ισάξιο της τραγωδίας- και που βασίζεται στο ανέκδοτο κείμενο της απαγορευμένης, πρώτης εκδοχής του Ταρτούφου (Le Tartuffe ou l’Hypocrite / Ταρτούφος ή ο Υποκριτής).

Να σημειωθεί εδώ πως η εκδοχή που οι περισσότεροι γνωρίζουμε και που ως επί το πλείστον παρουσιάζεται στο κοινό ανά τον κόσμο είναι η ηπιότερη. Αυτή που τελικά ενέκρινε ο Λουδοβίκος 14ος, με κεντρικό ήρωα όχι έναν θεοσεβούμενο Χριστιανό που φτάνει στο σημείο ακόμη και να αυτομαστιγωθεί για να εξιλεωθεί από τις αμαρτίες του, αλλά έναν απατεώνα που υποκρίνεται τον θρήσκο και τον άμεμπτο και σιγά σιγά διεισδύει και βάζει “μπουρλότο” στους κόλπους της οικογένειας που τον περιθάλπει.

Η παράσταση που έστησε ο Βέλγος σκηνοθέτης εκπλήσσει, δε μοιάζει σε τίποτα με την κλασική πολυπαιγμένη κωμωδία του Μολιέρου, καθώς τη “φωτίζει” μοναδικά σαν ένα σφιχτό καταιγιστικό κοινωνικό δράμα με ήρωες ανθρώπους που προσπαθούν να ισορροπήσουν διαρκώς ανάμεσα στα “πρέπει” και στα “θέλω” τους και να αντιμετωπίσουν τα δικά τους σκοτάδια και τις επίκτητες “αναπηρίες” τους που προέρχονται απο τις περίπλοκες οικογενειακές εξισώσεις των σχέσεων.

Ο Ταρτούφος στην παράσταση του Ίβο Βαν Χόβε βρίσκεται στο επίκεντρο, είναι θα λέγαμε το αντικείμενο λατρείας των στυλοβατών της οικογένειας, της γηραιάς μητέρας και του κραταιού της γιου Οργκόν στου οποίου το σπίτι και εγκαθίσταται. Απώτερος στόχος του Ταρτούφου; Να του “φάει” και την περιουσία, αλλά και τη γοητευτική του γυναίκα, την Ελμίρα. Υποκρίνεται με τέτοια μαεστρία που “τυφλώνει” τους πάντες και ρίχνει την Ελμίρα στα ερωτικά δίχτυα του και πείθει τον Οργκόν να τον ορίσει κληρονόμο του. Μάταια τα παιδιά του Οργκόν προσπαθούν να τον κάνουν να δει την αλήθεια. Η μόνη που τα καταφέρνει τελικά είναι η αδύναμη να “επαναστατήσει” Ελμίρα. Και κάπως έτσι έρχεται η υποτιθέμενη κάθαρση…

Ο Ίβο βαν Χόβε σκηνοθετεί το έργο του Μολιέρου με ευρηματική μαεστρία και μας χαρίζει μία σφιχτή και ρέουσα παράσταση σε έμμετρο λόγο (εξαιρετική η δραματουργική επεξεργασία του Κοέν Τασελέ) που συνομιλεί δημιουργικά με τους “υποκριτικούς” κώδικες της σύγχρονης κοινωνίας. Μπορεί τα πρώτα είκοσι λεπτά να ξενίσουν πολλούς, καθώς ο λόγος είναι πολύ πυκνός, όμως μετά και σχεδόν αυτόματα η παράσταση σε βυθίζει στο σύμπαν της σχεδόν υπνωτιστικά και στο τέλος σου κλείνει πονηρά το μάτι για να δεις την σκληρή πραγματικότητα.

Μία πραγματικότητα στην οποία γίνεται φανερό, όχι μόνο το αρρωστημένο και δυσλειτουργικό οικογενειακό πλαίσιο, αλλά και το πως ακόμη και ο ίδιος ο άνθρωπος υποκρίνεται στον ίδιο του τον εαυτό πως είναι κάποιος άλλος.

Εντυπωσιακά επιβλητικά τα σκηνικά του Γιαν Βερσβεϊβελντ, χωρίς τίποτα περιττό πάνω τους και εξαιρετικά λειτουργικές οι νευρώδεις εναλλαγές των φωτισμών του.

Όλη η ομάδα των ηθοποιών συντονίστηκε μοναδικά και μας χάρισε εξαιρετικές ερμηνείες εσωτερικής δυναμικής. Τις εντυπώσεις έκλεψε ο Κριστόφ Μοντένεζ στον ρόλο του Ταρτούφου, καθώς κατόρθωσε να αποδώσει όλη την αντίφαση του χαρακτήρα του, τη γοητεία, αλλά και την υποκρισία ταυτόχρονα (που τον είδαμε το 2019 ως Ορέστη στην παράσταση της Ηλέκτρα/Ορέστης στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου και πάλι υπό τη σκηνοθετική οπτική του Ίβο Βαν Χόβε).

Ο Ντένις Πονταλίντες έδωσε μία στιβαρή και πειστική ερμηνεία στον ρόλο του Οργκόν, ενός ανθρώπου που έχει ευνουχιστεί από τη δυναμική μητέρα του και ακολούθως βγάζει όλα του τα απωθημένα πάνω στον γιο του τον οποίο και εξαιρεί από την πατρική περιουσία προς χάριν του Ταρτούφου.

Η Μαρίνα Χαντς ενσαρκώνει με φυσικότητα την Ελμίρα, σύζυγο του Οργκόν και κάνει εμφανές το πόσο αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο πάθος της για τον Ταρτούφο και την επιθυμία της για απελευθέρωση και τον σεβασμό και την αγάπη της για τον σύζυγό της. Πολύ καλός ήταν στον ρόλο του πιο ρομαντικού και ιδεαλιστή γαμπρού του Οργκόν και ο Λόικ Κορμπερί.

Άξιζε τελικά να δει κανείς την παράσταση αυτή; Και με το παραπάνω καθώς πρόκειται για άλλη μία άρτια παράσταση του Ίβο Βαν Χόβε που στηλιτεύει μοναδικά την υποκρισία εντός και εκτός οικογενείας.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις