Είδαμε τους “Αριστερόχειρες” – Το παιδοφύλαγμα της βασίλισσας Φρειδερίκης και το τραύμα του Εμφυλίου

Ευτύχημα που οι “Αριστερόχειρες” της Νεφέλης Μαϊστράλη και της εξαιρετικά ταλαντούχας ομάδας των 4frontal παίρνουν παράταση και θα παρουσιάζονται στο θέατρο Μπέλλος κάθε Δευτέρα και Τρίτη έως τις 31 Ιανουαρίου.

Και λέμε ευτύχημα, γιατί πρόκειται για μία εξαιρετικά επίκαιρη παράσταση, ιδιαίτερα τις ημέρες αυτές που ζούμε σε “βασιλικό παραλήρημα” με εκατοντάδες πολίτες να συνωστίζονται στη Μητροπόλεως προκειμένου να αποτίσουν φόρο τιμής στον Τέως Βασιλιά, Κωνσταντίνο και τα ΜΜΕ να κάνουν δεκάδες άρθρα για τη τέως βασιλική οικογένεια και τους βασιλικούς καλεσμένους.

Η Φρειδερίκη και οι Παιδουπόλεις

Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου εν έτει 1947, 18.000 παιδιά διέμεναν σε 53 Παιδουπόλεις (ή Παιδοπόλεις) σε όλη τη χώρα. Αυτές είχαν ιδρυθεί την ίδια χρονιά, με πρωτοβουλία της τότε βασίλισσας Φρειδερίκης, που με την πράξη της αυτή αναγορεύτηκε σε «Μητέρα του Έθνους». Επρόκειτο για ένα μοναδικό και ιδιότυπο κοινωνικό πρόγραμμα (είχε ονομαστεί ως Έρανος Βόρειων Επαρχιών Ελλάδος), τραγικό επακόλουθο του εμφυλίου πολέμου που είχε ωςσκοπό, το «παιδοφύλαγμα» των παιδιών του εμφυλίου των εμπόλεμων περιοχών από τους κινδύνους του πολέμουβασίλισσας και από το «παιδομάζωμα» της Αριστεράς. Ενδεικτικό της ταύτισης των παιδουπόλεων με το πρόσωπο της είναι και η έκφραση που χρησιμοποιούσαν πολλοί κηδεμόνες παιδιών λέγοντας πως “τα έδωσαν στη βασίλισσα“.

Η αλήθεια είναι ότι δεν έγιναν με τη θέληση των παιδιών όλες οι «μεταφορές» τους στις παιδουπόλεις αυτές. Ακόμα και σε επίσημα έγγραφα, υπάρχουν μαρτυρίες απρόθυμων γονέων που αρνούνταν να στείλουν τα παιδιά τους εκεί. Το ΚΚΕ τότε χαρακτήρισε τις ενέργειες αυτές ως «σκλαβοπάζαρα της χιτλερίδας βασίλισσας Φρίκης». Η αλήθεια είναι πως πίσω από την “αγαθοεργία” των Παιδουπόλεων, υπήρχαν πολλά σκοτεινά σημεία και αμφιλεγόμενες πρακτικές: το “φιλόστοργο” αυτό σύστημα ουσιαστικά τόνωνε το εθνικοπατριωτικό φρόνημα, εξανάγκαζε τα παιδιά σε παιδική εργασία, ενώ με παρανόμως πολλά από αυτά προωθήθηκαν για υιοθεσία στην Αμερική.

Το θεατρικό έργο της Νεφέλης Μαϊστράλη

Σε αυτό το σκοτεινό κεφάλαιο της ιστορίας επικεντρώνεται το θεατρικό έργο της Νεφέλης Μαϊστράλη, οι «Αριστερόχειρες». Ένα κείμενο δροσερό, πρωτότυπο, διανθισμένο με μπόλικη πολιτική σάτιρα, που κινείται με τρόπο ευφυή ανάμεσα στη μυθοπλασία και την ιστορική πραγματικότητα, καθώς αντλεί την έμπνευσή του από αυτές τις αμφιλεγόμενες «Παιδουπόλεις», αλλά και από ιστορικά γεγονότα εκείνης της περιόδου που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη ελληνική πολιτική πραγματικότητα.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σπονδυλωτό έργο που αποτελείται από διαφορετικές ιστορίες, οι πρωταγωνιστές των οποίων συναντιούνται και τελικά απαρτίζουν ένα ομοιογενές σύνολο που φέρνει στο φως ιστορίες παιδιών που γεννήθηκαν μέσα στην αιματηρή εμφυλιακή σύρραξη και εργαλειοποιήθηκαν στα χέρια της επικρατούσας εξουσίας.

Η ιστορία, δηλαδή, ιδωμένη από τη μεριά των θυμάτων του εμφυλίου, από τη μεριά των “Αριστερόχειρων”, μας καλεί να την κοιτάξουμε κατάματα. Όχι με ιστορίες δακρύβρεχτες, αλλά με όχημα το χιούμορ.

Οι ήρωες

Ένας “βλάχος” Κοινοτάρχης, μια απροσάρμοστη Τρόφιμος που της αρέσει να τρέχει, μια ανύπαντρη Ομαδάρχισσα που αμφιταλαντεύεται, μια κουρασμένη Μητέρα που ψάχνει ασταμάτητα με σεντόνια στα χέρια, ένας μαλλιαρός Άντρας που κάνει ισορροπία, μια Βασίλισσα με γούνα και υπαρξιακές αγωνίες, μια Ρωσίδα χορεύτρια που έπαιξε τον μαύρο κύκνο στα Μπαλσόι, ένας Δημοσιογράφος που προσπαθεί να βρει την αλήθεια, ένας Χωροφύλακας, μια Ελληνοαμερικάνα που ψάχνει να βρει την οικογένειά της, ένας Αριστερόχειρας, ένας Φαντάρος και ο Ντιμίτρι ή Δημήτρης.

Η σκηνοθεσία και οι ερμηνείες

Η σκηνοθετική οπτική του Θανάση Ζερίτη αποδείχθηκε εξαιρετικά έξυπνη και ισορροπημένη, καθώς δεν στόχευσε στο να δημιουργήσει ένα κραυγαλέο διδακτικό μανιφέστο. Τουναντίον, η παράσταση είναι πολύ ευφρόσυνη και το χιούμορ της είναι τόσο καυστικό που ξαφνιάζει. Στηριζόμενος σε ένα φαινομενικά έντονο δίπολο – όλοι οι ήρωες παρουσιάζονται σαν καρικατούρες: και οι “βασιλικοί” και οι φανατισμένοι ιδεολόγοι πολεμιστές – φέρνει επί σκηνής το εθνικό τραύμα του εμφυλίου.

Οι πέντε ηθοποιοί (Ελένη Βλάχου, Τάσος Δημητρόπουλος, Χάρης Κρεμμύδας, Πάνος Τοψίδης και Νεφέλη Μαϊστράλη) ενσαρκώνουν με ξεχωριστή φρεσκάδα και εν πλήρει αρμονία όλους τους ήρωες. Απολαυστική η Νεφέλη Μαϊστράλη στον ρόλο της Φρειδερίκης (θα πρέπει κάποια στιγμή να γράψει γι αυτήν έναν ολόκληρο μονόλογο) και έκπληξη η ερμηνεία του Τάσου Δημητρόπουλου στον ρόλο του κοινοτάρχη και όχι μόνο.

Συμπέρασμα

Μία στιβαρή νεοελληνική πολιτική δραματουργία κι ένα ευφάνταστο μάθημα σύγχρονης ιστορίας που εστιάζει σε μία άγνωστη και σκοτεινή στιγμή του παρελθόντος. Εξαιρετική σκηνοθεσία και ερμηνείες που συντηρούν το ενδιαφέρον στη θέαση.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις