Μια χαρτογράφηση συναισθημάτων και αναμνήσεων από την Ελένη Κρίκκη

H Ελένη Κρίκκη παρουσιάζει με τίτλο «Ma» (στα ιαπωνικά ο αρνητικός χώρος) από τις 16 Ιανουαρίου έως τις 16 Φεβρουαρίου 2025 στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» την ατομική έκθεση της που περιλαμβάνει έργα της από το 2017 μέχρι σήμερα.

Στο εικαστικό έργο της Ελένης Κρίκκη τα τόπια γίνονται τοπία, οι κλωστές υφαίνουν τη μνήμη και η γεωγραφία ανάγεται σε κάτι βαθιά προσωπικό, που αφορά τη συναισθηματική σχέση και οικειότητα της καλλιτέχνιδας με τον κόσμο του υφάσματος.

Τα χρωματιστά «τόπια-τοπία» της Κρίκκη είναι πρωτίστως «τοπία καταγωγής», υπό την έννοια ότι τα έργα της πηγάζουν από την παιδική της ηλικία, από κάτι μακρινό και αρχαίο, από τόπους και καταγωγικές μνήμες που φέρουν έντονα το αποτύπωμά τους στη συνείδησή της και κατ’ επέκταση στην πρακτική της. «Για μένα είναι συγγενικές ενώσεις με το παρελθόν και την καταγωγή μου», δηλώνει η καλλιτέχνις για τα βαμμένα και κεντημένα της υφάσματα, γεμάτα βελονιές πολύχρωμων κλωστών.

Μεγαλωμένη στον απέραντο θεσσαλικό κάμπο και στα πυκνά δάση της Πίνδου, με πατέρα υφασματέμπορο και μητέρα που ανέκαθεν κεντούσε και έπλεκε στον ελεύθερο χρόνο της, η Κρίκκη βίωσε από πρώτο χέρι τη θεραπευτική δύναμη του κεντήματος και αφομοίωσε με τον δικό της τρόπο τα ερεθίσματα και τις τεχνικές που σχετίζονται με τον πολιτισμό του υφάσματος και του πλεκτού.

Η αγάπη της για τα μαθηματικά και οι σπουδές της στην αρχιτεκτονική εκδηλώνονται και στην εικαστική της παραγωγή, στα πεντάγραμμα αριθμητήρια από ξύλο, γύψο, ύφασμα, σύρμα και χρώματα, στις «προσωπικές γεωγραφίες», δηλαδή σε έργα που παραπέμπουν σε εκτάσεις, χάρτες και τοπογραφικές χαρτογραφήσεις, σε εξισώσεις ή παρτιτούρες, καθώς και στους χώρους που δημιουργεί από ξύλινα συρματωμένα πλαίσια για κηρήθρες. Στις επιτοίχιες υφασμάτινες συνθέσεις και εγκαταστάσεις της συνυπάρχουν ισότιμα το ρεαλιστικό με το μεταφυσικό, οι θετικές επιστήμες με τις ανθρωπιστικές, το συνειδητό με το ασυνείδητο.

Οι τίτλοι των έργων («Επιθυμία», «Προσδοκία», «Περσεφόνη», «Αποτυπώσεις», «Αναδιπλώσεις», «Συντεταγμένες», «Τοιχογραφία», «Τότε») υποδηλώνουν ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με μια χαρτογράφηση συναισθημάτων και αναμνήσεων.

Τα έργα της Κρίκκη «πέφτουν και ρέουν», όπως το γάργαρο νερό και τα πολύτιμα δάκρυα. Η καλλιτέχνις χρησιμοποιεί τεμάχια υφάσματος τα οποία βάφει, επιζωγραφίζει και κεντάει με σμιχτές ή αραιές βελονιές. Ενωμένα μεταξύ τους με χαρτί, γύψο και κόλλα τα έργα κρέμονται ελεύθερα στον χώρο αποκαλύπτοντας τις δύο όψεις τους, την καλή και την ανάποδη. Σε αυτές τις πολύχρωμες συνθέσεις μεσαίων και μεγάλων διαστάσεων ξεδιπλώνονται ψυχικές καταγραφές και εντυπώσεις, «ενώσεις κομματιών ζωής καταγεγραμμένης στο ύφασμα».

Οι υφασμάτινες συνθέσεις, τα αριθμητήρια με τις σειρές από κομποσκοίνια, τα φυλαχτά-κεντήματα και τα χαλάκια προσευχής πλαισιώνονται από παλιά μπαούλα γεμάτα με αναρίθμητα ρετάλια, τα οποία διαθέτουν «τεράστια ένταση», καθότι είναι η πηγή της δουλειάς. Κάποια από αυτά τα ρετάλια, κεντημένα, τοποθετούνται σε έναν καθρέφτη, σαν φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων, που έχουμε την ανάγκη να μας συντροφεύουν και να τους απευθύνουμε καθημερινά έναν «συνεχή χαιρετισμό».

Όπως στους γιαπωνέζικους κήπους, που το κλάδεμα των δέντρων αναδεικνύει το κενό και τη σημασία του, έτσι και εδώ ο χώρος ανάμεσα στις υφασμάτινες φωτογραφίες, εκεί όπου το βλέμμα σου εμπεριέχει τους άλλους, παρόντες και απόντες, αποδεικνύεται καθοριστικός.

Ποια είναι η Ελένη Κρίκκη

Η Ελένη Κρίκκη γεννήθηκε το 1962 στα Τρίκαλα. Σπούδασε Φυσική στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Παρακολούθησε σεμινάρια γλυπτικής στο Μουσείο Γλυπτικής Ν. Περαντινού. Είναι μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου. Ζει στην Αθήνα, όπου έχει και το εργαστήριό της.

Έχει πραγματοποιήσει τις εξής εκθέσεις: Μουσείο Λαϊκής Τέχνης & Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», Αθήνα, 2016· Γκαλερί Ποντοπόρος, Πάρος, 2014· Χώρος Τέχνης 24, Αθήνα, 2013· Πολιτιστικό Κέντρο, Μυτιλήνη, 2011· Γκαλερί Αstra, Αθήνα, 2008· Γκαλερί Κούρος, Νέα Υόρκη, 2006· Ρολόι του Κάστρου, Τρίκαλα, 2004· Ερμουπόλεια, Σύρος, 2003· Λόγος και Τέχνη, Λευκάδα, 2002· Διάβαση, Αθήνα, 2002. Έχει πάρει μέρος στην Art Athina τρεις φορές και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής και design. Πρόσφατες ομαδικές: «Ρεμπέτικο», Κέντρο Έρευνας – Μουσείο Τσιτσάνη, Τρίκαλα, 2024 και «Η εσωτερική πλευρά του ανέμου», Αρχοντικό Χρυσανθόπουλου, Πύργος Κύμης, Εύβοια, 2024.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο Χριστόφορος Μαρίνος.