“Επιτάφιος” και “Μαουτχάουζεν κάτω από την Ακρόπολη – Ο Μίκης Θεοδωράκης στο φως της Μεγάλης Δευτέρας

Τη Μεγάλη Δευτέρα, 14 Απριλίου, ο προαύλιος χώρος του Μουσείου Ακρόπολης γίνεται τόπος κατάνυξης και μνήμης, φιλοξενώντας μια μοναδική συναυλία με δύο σπουδαίους κύκλους τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη: τον «Επιτάφιο» και το «Μαουτχάουζεν».

Η συναυλία, υπό τη μουσική διεύθυνση και ενορχήστρωση του Θανάση Παπαθανασίου, λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής και
αναμετριέται με την τραγικότητα και το φως της ελπίδας, με συνοδοιπόρο τον βαθύφωνο Τάσο Αποστόλου. Ο Τ. Αποστόλου αναφέρει στο NEWS 24/7 πως “ο Επιτάφιος είναι εμβληματικό έργο για την ελληνική μουσική. Κατά πολλούς, είναι το σημείο αναφοράς αυτού που ονομάζουμε έντεχνο ελληνικό τραγούδι», τονίζοντας τη σύνδεση του έργου με την ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδας και την εσωτερικότητα του Θείου Πάθους.

Η θλίψη της μάνας, η Ανάσταση του λαού

Το πρώτο μέρος της συναυλίας περιλαμβάνει τον Επιτάφιο (1958), βασισμένο στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου. Ο Θεοδωράκης μελοποίησε οκτώ ποιήματα εμπνευσμένα από μια συγκλονιστική φωτογραφία του 1936: μια μάνα να θρηνεί το παιδί της, θύμα της κρατικής καταστολής κατά τις εργατικές κινητοποιήσεις στη Θεσσαλονίκη.

“Η ποίηση του Ρίτσου, τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται, το κλίμα που δημιουργείται μέσω της ποίησης και της μουσικής, ταιριάζουν, με έναν παράλληλο και ταυτόχρονα απρόσμενο τρόπο, με το κλίμα της μεγάλης εβδομάδας. Με το κλίμα της Ανάστασης”.

Από το σκοτάδι του στρατοπέδου, στο λουλούδι της ελπίδας

Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει το Μαουτχάουζεν (1965), βασισμένο στα κείμενα του Ιάκωβου Καμπανέλλη και στις μνήμες του από το ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου υπήρξε κρατούμενος κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για έναν κύκλο τραγουδιών που, μέσα από τον έρωτα δύο κρατουμένων, αποκαλύπτει την πιο ζοφερή πλευρά της Ιστορίας, δίνοντας όμως διέξοδο στην Ανάσταση της ανθρώπινης ψυχής.

“Το Μαουτχάουζεν από την άλλη, είναι ένα ανατριχιαστικό έργο. Στηρίζεται στην προσωπική εμπειρία του Ιάκωβου Καμπανέλλη από το ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης και θεωρώ ότι είναι ένα έργο που αντιπροσωπεύει την πιο σκοτεινή περίοδο της ανθρωπότητας, αλλά ταυτόχρονα βοηθάει να ανθίσει μέσα από αυτήν την εφιαλτική ατμόσφαιρα το λουλούδι της ελπίδας”, προσθέτει.

Η δύναμη της Vamos Orchestra και η σύνδεση με το σήμερα

Η Vamos Orchestra, ένα ξεχωριστό μουσικό σύνολο με έδρα την Κρήτη, αναλαμβάνει το δύσκολο εγχείρημα της επαναπροσέγγισης των δύο αυτών ιστορικών έργων με ευλάβεια, αλλά και φρέσκια ματιά. Όπως εξηγεί ο Τάσος Αποστόλου: “Θεωρώ ότι είναι μία ορχήστρα πρότυπο για τα ελληνικά δεδομένα, που με πολύ κόπο και θυσίες καταφέρνει, σε έναν τόπο μακριά από τα μεγάλα κέντρα, να παράγει αξιόλογο μουσικό έργο. Είναι αξιέπαινοι. Προσεγγίζουν όλα τα έργα με σεβασμό και καταφέρνουν να περάσουν το δικό τους στίγμα”.

Στο τρίτο μέρος της συναυλίας, το έργο «Αι γενεαί πάσαι», βασισμένο στα εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής, αναδεικνύει τον διάλογο ανάμεσα στην Ορθόδοξη ψαλτική και τη σύγχρονη συμφωνική μουσική, προσθέτοντας μια καινοτόμο διάσταση στο αφηγηματικό τόξο της βραδιάς.

Σύμβολο μνήμης και προσδοκίας

Το Μουσείο Ακρόπολης, το Πάσχα, ο Θεοδωράκης, ο Ρίτσος, ο Καμπανέλλης και η σύγχρονη ελληνική δημιουργία ενώνονται σε μια εμπειρία υψηλής συγκίνησης. Όπως εύστοχα σημειώνει ο ερμηνευτής: “Η Ακρόπολη, η θρησκευτική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδας, το Πάσχα, ο Επιτάφιος και το Μαουτχάουζεν… Όλα συνδέονται με ευλαβικό τρόπο και σηματοδοτούν τον πολιτισμό μας”.