Η Κατερίνα Γιαννοπούλου σκηνοθετεί έναν ακραίο συγγραφέα που το κείμενό του στάζει αίμα

Η Κατερίνα Γιαννοπούλου σκηνοθετεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα το έργο του πρόωρα χαμένου Αυστριακού συγγραφέα Βέρνερ Σβαμπ,  ΥΠΕΡΒΑΡΟ, ασήμαντο: ΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΟ, μια συμφωνία από τα υπόγεια της σύγχρονης κοινωνίας, ένα εκρηκτικό μίγμα απογοήτευσης, εγκατάλειψης, καταχρήσεων και βίας, ένα έργο πρωτοπόρο τόσο για τη μοναδική του γλώσσα όσο και για τη δομή του, που ανεβαίνει .

Πόσο απέχει ο εξευγενισμός από τη βία; Ποιοι είναι οι μηχανισμοί που πυροδοτούν τη βία ανάμεσα σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες; Πώς βρίσκονται κάποιοι άνθρωποι να ζουν στο λεγόμενο περιθώριο της κοινωνίας και τι επιπτώσεις έχει αυτό;

Σε ένα ξεπεσμένο μπαρ βρίσκουν καταφύγιο διάφορες περιθωριακές προσωπικότητες. Ζαλισμένοι από το αλκοόλ, οι ήρωες του Σβαμπ φιλοσοφούν, εξομολογούνται, ερωτεύονται και τσακώνονται. Την κανονικότητα διαρρηγνύει όμως η έλευση ενός απρόσμενου επισκέπτη και αυτό που ακολουθεί είναι μια βίαιη και αιματηρή σύγκρουση δύο κόσμων, ένα κανιβαλιστικό όργιο ωμής βίας.

Η Κατερίνα Γιαννοπούλου αναφέρει στο NEWS 24/7 για το τι τη γοήτευσε στον κόσμο του Βέρνερ Σβαμπ “ο κόσμος του Σβαμπ είναι ένας πολύ σκοτεινός, βίαιος και ωμά αληθινός κόσμος. Ο τρόπος γραφής του είναι αποκρουστικά υπέροχος και ανελέητα περίπλοκος. Ειδικά στο συγκεκριμένο έργο ο τρόπος με τον οποίο εκφράζονται οι ήρωες έχει μια τεράστια καφρίλα, αλλά και ένα φιλοσοφικό επίπεδο πολύ παράδοξο. Η συνύπαρξη αυτή, αλλά και η διαχείρισή της φυσικά, είναι που κάνει το έργο περίπλοκο και για αυτό το λόγο ακραία γοητευτικό”.

Και συνεχίζει μιλώντας για το τι συμβολίζει ο τίτλος του έργου “αρχικά, είναι ο πιο περίεργος τίτλος έργου που έχω διαβάσει. Ακόμη και ο τρόπος που τον γράφει είναι μη συμβατικός, γεγονός που ταιριάζει απόλυτα με τη δομή του έργου, αλλά και με τον ίδιο τον Σβαμπ. Γράφει για ανθρώπους που δεν ταιριάζουν στα κοινωνικά πρότυπα και για τον λόγο αυτό βρίσκουν καταφύγιο στο περιθώριο”. 

Ένα βαθιά απαισιόδοξο έργο

Το έργο καταπιάνεται με τη βία, την περιθωριοποίηση και την απογοήτευση. Πώς μεταφράζετε αυτά τα σκοτεινά θέματα στη σκηνή και τι ρόλο παίζει η αισθητική της παράστασης στη διαχείρισή τους;

Το έργο είναι βαθιά απαισιόδοξο και μου αρέσει πολύ αυτό. Δεν χαϊδεύει αυτιά. Μιλάει για την σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης και πόσο έμφυτη είναι αυτή σε όλους μας. Με ιντριγκάρει πολύ να ανεβάζω σκοτεινά έργα, θεωρώ ότι έχουν κάτι το πολύ λυτρωτικό. Βέβαια το συγκεκριμένο έχει και αρκετά κωμικά στοιχεία γιατί δεν αντέχει να πάρει τον εαυτό του σοβαρά και συνεχώς ανατρέπει αυτό που συμβαίνει. Για εμένα έχει μια dark αισθητική, σαν ξεπεσμένο γκοθάδικο ή b-movie horror film, και μέσα από τέτοιες αναφορές χτίσαμε την αισθητική και την ατμόσφαιρα της παράστασης.

Ο Σβαμπ χρησιμοποιεί μια ιδιαίτερη γλώσσα, σχεδόν ποιητική μέσα στη σκληρότητά της. Πώς προσεγγίσατε τη μετάφραση και τη δραματουργική επεξεργασία του κειμένου;

Ο Σβαμπ δεν γράφει ακριβώς στα αυστριακά, ούτε στα γερμανικά, γράφει κάτι που δεν υπάρχει, που ακούγεται παράξενο και λάθος, αλλά είναι κατανοητό. Εφευρίσκει λέξεις και φτιάχνει συνεχώς παράδοξες εικόνες. Στον γερμανόφωνο χώρο υπάρχει ειδικός όρος για την γλώσσα που χρησιμοποιεί στα έργα του, είναι σαν μια δική του καινούρια διάλεκτος. Οπότε, η μετάφραση ήταν από μόνη της ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, καθώς απαιτεί μεγάλη κατανόηση του κόσμου που δημιουργεί ο συγγραφέας, έτσι ώστε να μεταφραστεί στην ολότητά του το πνεύμα του έργου. Όμως ο Γρηγόρης Λιακόπουλος, που είναι και δραματουργός στην παράσταση, έχει κάνει σπουδαία δουλειά και έχει πραγματικά φτιάξει έναν σβαμπικό κόσμο.

Το έργο τοποθετείται σε ένα ξεπεσμένο μπαρ με χαρακτήρες στο κοινωνικό περιθώριο. Πόσο επίκαιρα είναι τα ζητήματα που θίγει και πώς συνδέονται με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα;

Ένα ξεπεσμένο μπαρ είναι ιδανικό σκηνικό για να συναντήσει κανείς τις πιο ακραίες προσωπικότητες. Ένα τέτοιο μέρος αποτελεί καταφύγιο για τους ήρωες του Σβαμπ και εκεί τα πάντα μπορούν να συμβούν, γιατί εκεί δεν ισχύουν οι κανόνες όπως τους γνωρίζουμε. Εκεί όλοι είναι θύτες και όλοι είναι θύματα. Πώς όμως αντιμετωπίζουμε εμείς αυτούς τους ανθρώπους; Γιατί οδηγούνται στο περιθώριο για να μπορέσουν να υπάρξουν; Έχουμε το δικαίωμα να τους κρίνουμε  ή είμαστε συνένοχοι για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει; 

Ο Σβαμπ έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο αιχμηρούς σύγχρονους συγγραφείς. Για εσάς, ποιο είναι το πιο δυνατό μήνυμα του έργου και τι θα θέλατε να κρατήσει το κοινό φεύγοντας από την παράσταση;

Ο Σβαμπ είναι ένας ακραίος συγγραφέας και το κείμενό του στάζει αίμα. Αυτό το κάνει και μοναδικό. Τη μία θα γράψει το πιο βαθύ φιλοσοφικό κείμενο και την άλλη θα φτύσει στο πάτωμα. Οι ακραίες αντιθέσεις όμως είναι ένα πολύ ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Τίποτα δεν είναι απόλυτα καλό και τίποτα απόλυτα κακό. Είναι όλα κομμάτια της ανθρώπινης υπόστασης.

Πώς η εμπειρία σας από τη διεύθυνση της Πειραματικής Σκηνής επηρεάζει τις σημερινές καλλιτεχνικές σας επιλογές και τη σκηνοθετική σας προσέγγιση;

Αυτό που δεν θα ήθελα να χάσω ποτέ είναι την αγνή χαρά για δημιουργία που σε βοηθά να ξεπερνάς κάθε δυσκολία που μπορεί να συναντήσεις. Η εμπειρία της Πειραματικής με έφερε σε επαφή με ανθρώπους που αγαπούν τη δημιουργία και ψάχνουν συνεχώς νέους τρόπους για να εκφραστούν και αυτό μου δίνει δύναμη και ελπίδα. 

Ποιες είναι οι επόμενες σκηνοθετικές σας αναζητήσεις; Υπάρχει κάποιο άλλο έργο ή είδος θεάτρου που θα θέλατε να εξερευνήσετε στο μέλλον;

Με ενδιαφέρει πολύ να εξελίσσω την χρήση κινηματογραφικών τεχνικών πάνω στη σκηνή και να εξερευνήσω τα όρια αυτής της πρακτικής, όσο αυτό είναι δυνατό. Σε αυτή τη βάση δουλεύω αυτή τη στιγμή για το επόμενό μου πρότζεκτ, που θα είναι ένα καινούριο έργο. 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Κατερίνα Γιαννοπούλου
Μετάφραση, Δραματουργία & Βίντεο: Γρηγόρης Λιακόπουλος
Σκηνικά & Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Σχεδιασμός Φωτισμών: Χριστίνα Θανάσουλα
Επιμέλεια κίνησης:  Δάφνη Δρακοπούλου
Κομμώσεις: Κωνσταντίνος Κολιούσης
Βοηθός σκηνογράφου: Αθηνά Ελευθερίου
Βοηθός φωτίστριας: Ιφιγένεια Γιαννιού
Σχεδιασμός αφίσας: Μαύρα Γίδια
Φωτογραφίες: Γρηγόρης Λιακόπουλος

Παίζουν: Δάφνη Δρακοπούλου, Γιώργος Κισσανδράκης, Έκτορας Λυγίζος, Γωγώ Παπαϊωάννου, Μιχάλης Πητίδης, Βασίλης Σαφός