Η Κερασία Σαμαρά “μπλέκει” σε μία παράδοξη ιστορία πόθου, διαφθοράς και εγκλήματος

Η Κερασία Σαμαρά είναι μία πολυδιάστατη καλλιτέχνιδα, με μακρά πορεία ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατρολόγος. Η σκηνοθετική της ικανότητα συνδυάζει την έντονη προσωπική της αντίληψη με την αφοσίωση στη φιλοσοφία και την αισθητική της.

Η ίδια αναφέρει στο NEWS 24/7 για την πορεία της σαν ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρολόγος και μεταφράστρια “είμαι ηθοποιός εδώ και 35 χρόνια. Τα τελευταία 20 χρόνια, με μεγάλη ευχαρίστηση και ως φυσικό επόμενο, σκηνοθετώ. Δεν αντικρούεται καμία ιδιότητα με κάποιαν άλλη, καθώς η θεατρολογία αποτελεί θεωρητική κατάρτιση, που βοηθά να είναι κανείς περισσότερο ενημερωμένος ως ηθοποιός ή σκηνοθέτης. Όσο για τη μετάφραση, πρόκειται για μια ασχολία εξίσου δημιουργική με το θέατρο, αλλά σχεδόν αντίθετη μ’ αυτό, ως διαδικασία, αφού στο θέατρο, έχουμε συνηθίσει να συνδιαλεγόμαστε με πολλούς ανθρώπους και πολλές ειδικότητες, η δουλειά μας εξαρτάται από τους άλλους, τον εικαστικό, τον μουσικό, τον μεταφραστή, τον ηθοποιό κλπ. Ως μεταφραστής, έχεις να κάνεις μόνο με ένα κείμενο. Λυτρωτικό και μοναχικό. Από την άλλη μεριά, η μετάφραση είναι ό,τι πιο κοντινό στη θεατρική πράξη, αφού δίνει τον «τόνο» σε όλη την παράσταση, είναι από μόνη της σκηνοθεσία”.

Έχοντας μάλιστα συνεργαστεί με σπουδαίους σκηνοθέτες και θεατρικούς οργανισμούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και ξεχωρίζει πολλούς σταθμούς της πορείας της λέγοντας “Θα ξεχωρίσω κάποιες, αν και είναι αυτό για τους καλλιτέχνες κάτι σαν την εκλογή της Σόφι…
Εθνικό Θέατρο, Μέγαρο Μουσικής, Λευτέρης Βογιατζής, Stanford Repertory Theatre, Yuri Lubimov, ο διευθυντής του θεάτρου Taganka της Μόσχας… είμαι πολύ τυχερή και χαρούμενη, νιώθω ευλογημένη για τις συνεργασίες μου εντός και εκτός Ελλάδας”.

Η Σκύλα του Georges de la Fouchardiere

Τώρα, η Κερασία Σαμαρά καταπιάνεται με τη θεατρική απόδοση και σκηνοθεσία του έργου Η Σκύλα (LA CHIENNE) του Georges de la Fouchardiere, όπου επιχειρεί να φωτίσει τις σκοτεινές πλευρές του έργου με μία αίσθηση ισχυρής ειρωνείας και κοινωνικού σχολιασμού, καταδύοντας το κοινό σε έναν κόσμο όπου η αμφισβήτηση των κοινωνικών και ηθικών κανόνων αναδεικνύεται με την ένταση που απαιτεί η εποχή.

Αντλώντας έμπνευση από το μυθιστόρημα του 1929, η Κερασία Σαμαρά μεταφέρει τη σύγκρουση ανάμεσα στην Τέχνη και την εμπορευματοποίησή της, καθώς και τις ανατρεπτικές δυνάμεις του πόθου, της διαφθοράς και της προδοσίας στο σύγχρονο θεατρικό τοπίο.

Η ίδια αναφέρει τι ήταν αυτό που τη γοήτευσε στο έργο αυτό: “Η ΣΚΥΛΑ (LA CHIENNE, 1929), είναι μια παράδοξη ιστορία πόθου, διαφθοράς και εγκλήματος, μέσα από ένα παρακμιακό, αστείο βαριετέ, ως θέατρο εν θεάτρω, που σαρκάζει τους ήρωές του, ένα αναρχικό, ειρωνικό ψυχολογικό thriller. Ο συγγραφέας μέσα από «μπουφόνικο» χιούμορ αποκαλύπτει μια κοινωνία σε αδιέξοδο και παραφορά, φέρνει στο φως την έλλειψη κάθε ηθικής και επιπλέον, αφήνει ένα έγκλημα χωρίς κάθαρση. Στην ατμόσφαιρα πλανάται άκρατη σεξουαλικότητα. Όλα αυτά μου φαίνονται κάπως επίκαιρα”.

Και συνεχίζει μιλώντας το πώς σκηνοθετησε το έργο αυτό: “Προσπάθησα ακριβώς να αποκαλύψω την ατμόσφαιρα, κάτω από τη γοητευτική ιστορία, όπως και την πρόθεση του συγγραφέα να ειρωνευτεί τους ήρωές του και να τους ξεγυμνώσει. Το διάχυτο χιούμορ, ένα χιούμορ σαρκαστικό και αυθόρμητο, μαζί με τη noir ατμόσφαιρα και τη γοητεία της παρακμής, κάνουν το έργο ακαταμάχητα συναρπαστικό”.

Το έργο θίγει τη σύγκρουση ανάμεσα στην καλλιτεχνική αξία και το κυνήγι του κέρδους στην Τέχνη. Πιστεύετε ότι το θέμα αυτό είναι διαχρονικό; Πώς το αντιμετωπίζετε στη σύγχρονη θεατρική πραγματικότητα;

“Φυσικά, είναι θέμα απολύτως σύγχρονο. Όσο το κοινό αφήνεται να παρασυρθεί από κερδοσκόπους της Τέχνης, λόγω άγνοιας κυρίως, τόσο η Τέχνη θα αντιμετωπίζεται με όρους καταναλωτισμού και οι καλλιτέχνες ως εμπορεύματα. Τα θεμέλια της εξαπάτησης όλων των ειδών βρίσκονται στην έλλειψη Παιδείας.
Αυτό, βεβαίως, με χειρουργική ακρίβεια, δεν αλλάζει, επί τούτου, επειδή δεν πρέπει οι «μάζες» να καλλιεργούνται. Έτσι, δεσπόζει η αναξιοκρατία και ολόκληρες γενιές γίνονται βορά στα πεινασμένα στόματα των κυνηγών του Κέρδους. Εμείς, από την πλευρά μας, τι κάνουμε; Μελετάμε. Για να μεταγγίσουμε, όταν μας ζητηθεί, καίρια γνώση, στις επόμενες γενιές, με την ελπίδα ότι κάποτε θα αλλάξουν όλα τα κακώς κείμενα, ή έστω, κάποια από αυτά” αναφέρει.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος σκηνοθετικός ή δραματουργικός «πονοκέφαλος» που αντιμετωπίσατε στη διασκευή του μυθιστορήματος για το θέατρο;

“Μου ήταν πολύ δύσκολο να θέσω την υπόθεση και τη συναρπαστική ιστορία που αφηγείται, στην υπηρεσία της βαθύτερης ουσίας του έργου. Υπήρχε ο κίνδυνος να αρκεστώ στο «περιγράψω» μια συναρπαστική αλληλουχία γεγονότων, να παραμείνω ακριβώς σ’ αυτό, χωρίς να φθάσω στον πυρήνα, που είναι -τι άλλο; το κίνητρο του συγγραφέα. Νομίζω ότι, τελικά, παρέκαμψα αυτόν τον ύφαλο και δεν ήταν καθόλου εύκολο, κυρίως επειδή, το λάθος δεν θα ήταν καθόλου εμφανές”.

Στο έργο υπάρχουν ζωγραφικοί πίνακες που ενσωματώνονται στο σκηνικό. Πώς λειτουργεί η εικαστική διάσταση της παράστασης και τι προσθέτει στην ατμόσφαιρα της αφήγησης;

“Την εικαστική «απόδοση» των ζωγραφικών έργων του κεντρικού ήρωα, του Μωρίς, έχει αναλάβει η διακεκριμένη εικαστικός και υπέροχη κυρία, η Εύα Μελά. Η Ζωγραφική είναι, πιστεύω, η κοντινότερη μορφή Τέχνης στην Τέχνη του Θεάτρου. Στην ουσία, η παράσταση είναι μία παραβολή που αναφέρεται σε κάθε μορφή Τέχνης, αλλά κυρίως στο θέατρο, όπως η δική μου γενιά το βιώνει. Τα έργα του Μωρίς δεν είναι καθόλου σπουδαία, έρχονται όμως, στα χέρια των εμπόρων την κατάλληλη στιγμή κι εκείνοι αποφασίζουν να επενδύσουν σ’ αυτά, ώστε να τα αναδείξουν ως σπουδαία και κατόπιν να καρπωθούν την κίβδηλη αξία τους. Αυτός είναι ο δραματουργικός τους ρόλος.
Από εικαστικής απόψεως, η Ζωγραφική φέρει τη σφραγίδα της εκάστοτε εποχής της. Έτσι, οι πίνακες του Μωρίς θα αποδώσουν όχι μόνο την ατμόσφαιρα της εποχής του έργου, αλλά και το κοινωνικό και ηθικό της στίγμα.”

Πώς βλέπετε τη σύγχρονη ελληνική θεατρική σκηνή; Υπάρχουν τάσεις ή προκλήσεις που θεωρείτε σημαντικές για το μέλλον του θεάτρου;

“Το σημερινό θέατρο είναι μια μεγάλη, πολύχρωμη βεντάλια. Περιλαμβάνει όλες τις τάσεις, από τα πιο παραδεδομένα θεατρικά είδη και σχήματα, έως τις πλέον avant garde προτάσεις. Παρατηρείται, μάλιστα, ότι το θεατρικό κοινό μοιράζεται ακατάστατα σε όλα τα είδη, είναι σαν να έχουν σβήσει οι διαχωριστικές αιχμές ανάμεσά τους και αυτό είναι κατά τη γνώμη μου κάτι πάρα πολύ καλό. Παραμένει βέβαια, ανάμεσα στα μειονεκτήματα, η διχόνοια και η αμοιβαία απαξία μεταξύ των λεγόμενων «πρωτοποριακών» και των λεγόμενων «εμπορικών» θιάσων, όπως και η αδιαφορία της Πολιτείας απέναντι στον πολιτισμό, γενικότερα. Όμως, μέσα σε όλα τα οικεία κακά, γεννιούνται αναπάντεχα κάποιες καταθέσεις πολύ ενδιαφέρουσες, από όλους τους κύκλους των καλλιτεχνών. Λέμε ιστορίες. Δεν έχει σημασία ποιος τις λέει, αλλά πώς τις λέει. Άλλωστε, όλα έχουν ειπωθεί. Σημασία έχει πώς.”

Συντελεστές

Μετάφραση: Ισμήνη Δούκα
Σκηνοθεσία- Θεατρική απόδοση- Στίχοι τραγουδιών: Κερασία Σαμαρά
Εικαστική απόδοση: Εύα Μελά
Σκηνικά-Κοστούμια: Εύα Μελά, Άννα Λουκίδη-Ανδρέου
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Τάκης Μπαρμπέρης
Κίνηση-Χορογραφίες: Ρούλα Κουτρουμπέλη
Φωτισμοί: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός σκηνοθέτη: Τώνια Αποστόλου
Διεύθυνση παραγωγής: Τζένη Αναγνωστοπούλου
Υπεύθυνη επικοινωνίας: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου
Φωτογραφίες: Τζένη Γαβρά, Αντιγόνη Νουφαρίτση
Teaser: Γιάννης Νικέλλης
Σχεδιασμός αφίσας -προγράμματος: Πέτρος Αργυρός
Social Media: Εύα Καραχάλιου
Παραγωγή: ΘΕΣΙΣ www.thesisproduction.gr

ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ
Μανώλης Ιωνάς, Βασίλης Βλάχος, Κερασία Σαμαρά, Δημήτρης Καραβιώτης, Χίλντα Ηλιοπούλου, Μιράντα Ζησιμοπούλου – Αγγελική Ξενία (εναλλάξ), Χρήστος Κασιέρης