Ήρωες που βυθίζονται τις Νύχτες στις ονειροπολήσεις και το φαντασιακό τους

Η Βάσια Χρονοπούλου της ομάδας Apparatus διασκευάζει τις «Λευκές Νύχτες» του Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι  από τις 6 Νοεμβρίου παρουσιάζει τις δικές της “Νύχτες” στο Studio Μαυρομιχάλη.

Στις «Λευκές Νύχτες» του Ντοστογιέφσκι εμφανίζεται η φιγούρα του «ονειροπόλου». Ένας άνθρωπος που καταφεύγει στον κόσμο των δημιουργικών ονειροπολήσεων, πλάθει στο φαντασιακό του όσα η ζωή δεν του έχει δώσει ακόμα και γυρνάει την πλάτη στη σκυθρωπή πραγματικότητα.

Στις «Νύχτες» οι ονειροφαντασίες κι αγωνίες του ήρωα ξεφεύγουν από τα δικά του πάθη και απλώνονται σε όλους τους θεατρικούς χαρακτήρες. Κι ενώ όλο αυτό μοιάζει με ένα αθώο και όμορφο παιχνίδι του ανθρώπινου μυαλού, ενέχει έναν σοβαρό κίνδυνο: ο άνθρωπος εγκλωβίζεται μέσα στο όνειρο, προσπερνάει τη στιγμή που θα μπορούσε να του φέρει την πραγματική ευτυχία και πληρώνει το τίμημα της απόλυτης μοναξιάς. Μένει, έτσι, για όλους μετέωρη η ερώτηση:

«Έζησες ή δεν έζησες ;»

“Ο Ντοστογιέφσκι είναι από τους αγαπημένους μου συγγραφείς στου οποίου τα έργα επιστρέφω ανά τα χρόνια για να ανακαλύψω κάτι ακόμα, αλλά και για παρηγοριά” αναφέρει η Βάσια Χρονοπούλου στο NEWS 24/7.
Και συνεχίζει μιλώντας για το πώς κινήθηκε στη διασκευή του έργου: “Στα έργα του υπάρχουν ήρωες αληθινοί, τρισδιάστατοι, χαοτικοί, τόσο που κάπου συναντάει ο αναγνώστης τον εαυτό του τον ίδιο, είτε στο λαβύρινθο του ανθρώπινου μυαλού είτε στον πόνο της καρδιάς των ηρώων του.

Αυτή η συνάντηση, λοιπόν, μας γέννησε ιδέες, συζητήσεις και την ανάγκη να επικοινωνήσουμε τις αξίες που διέπουν το έργο αυτό. Οι Λευκές Νύχτες αναφέρονται στα όνειρα, τη μοναξιά και την αγάπη. Οι Νύχτες, μέσα από τον λόγο του Ντοστογιέφσκι κυρίως, περιέχουν τη δικιά μας αντίδραση στις έννοιες αυτές, αλλά και θραύσματα των δικών μας ονείρων. Κυρίως, όμως, αναδύεται μια ευχή για τον άνθρωπο: η αδελφοσύνη και η ισοπέδωση του εγωισμού που κρατάει δέσμιους τους ανθρώπους”.

Πόσο σύγχρονοι είναι οι ήρωές του έργου αυτού;
Τα διλήμματα της ψυχής και όσα προκαλούν τον ανθρώπινο πόνο μένουν κοινά στην ιστορία του ανθρώπου, ανεξαρτήτως τόπου ή χρόνου. Άμα αγαπάς, δεν αγαπάς σύμφωνα με την εποχή, αν νιώθεις μόνος, νιώθεις μόνος σε όποιο μέρος και να βρίσκεσαι.

Ο κεντρικός ήρωας και αφηγητής του βιβλίου, είναι ένας δειλός νέος που παραδίνεται στη μοναξιά και στο φόβο της ζωής, καταφεύγοντας σε ονειροπολήσεις. Αυτή του η «κρυψώνα» στο όνειρο ολοένα τον απομακρύνει από την πραγματικότητα χάνοντας έτσι κάθε αίσθηση της αλήθειας και η προσπάθεια για μια ανθρώπινη επαφή μοιάζει ακατόρθωτη. Η Νάστενκα είναι μια νέα κοπέλα που θέλει να ζήσει, να αγαπήσει και να αγαπηθεί.

Η ανάγκη της αυτή προκαλεί την έξαρση των συναισθημάτων της, οδηγεί σε μία σχεδόν εμπύρετη σκέψη κι ο αυθορμητισμός που προκύπτει από την ένταση μέσα της φέρει καθοριστικές συνέπειες για τους άλλους, παρ΄ όλη την αγνότητα των πρόθεσεών της. Το κοινό, όμως, στοιχείο που αναγάγει και τους δύο χαρακτήρες σε πραγματικούς ήρωες είναι η τόλμη με την οποία δύο άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι ανοίγουν την ψυχή τους ο ένας στον άλλον, χωρίς φόβο, χωρίς κρίση και δέχονται το βάρος της εξομολόγησης που φέρνει η αλήθεια ενός ανθρώπου.

Τελικά σήμερα, την εποχή των social media, “ζούμε ή δε ζούμε”;
Το ερώτημα «έζησες ή δεν έζησες» ξεκινάει από κάτι πιο βαθύ από τα social media, αφορά τον κάθε άνθρωπο της σημερινής κοινωνίας ανεξαρτήτου ηλικίας και συνθηκών διαβίωσης, αφορά πχ και τους ίδιους μου τους γονείς που δεν ξέρουν από social media.

Αγγίζει την πορεία της ζωής μας όλης και οδηγεί στην ανασκόπηση της πορείας αυτής και των επιλογών μας. Τελικά, ίσως, ήταν λίγες οι στιγμές που με ενσυναίσθηση και σεβασμό στον εαυτό μας ζήσαμε στα αλήθεια και δεν είχαμε παγιδευτεί από ανάγκες (δικές μας;) της καθημερινότητας, λίγες οι φορές που μια μέρα ολόκληρη ήταν παραδομένη στα θέλω της ψυχής μας κι όχι απλώς χρόνος που φεύγει ανεπιστρεπτί στον βωμό μιας συνθήκης, μιας υποχρέωσης ή ενός ψέματος. Πόσοι ζουν μέσα σε ένα ψέμα…

Όχι όπως στην περίπτωση του ονειροπόλου, αλλά μέσα σε ένα ψέμα που έχτισαν στη ζωή τους για να συμβιβαστούν, από φόβο μη μείνουν μόνοι, αυτό που σχεδόν κάνει και η Νάστενκα με τον Ονειροπόλο, μπερδεύοντας την ευγνωμοσύνη με την ερωτική αγάπη. Χάνεται, δηλαδή, η ζωή τους μέσα σε μια υποβόσκουσα δυστυχία, και δεν τολμούν να κάνουν το βήμα να το σκάσουν από τη φούσκα τους γιατί ίσως τη μία φορά που δοκίμασαν να απογοητεύτηκαν, ίσως γιατί δεν είναι πια νέοι.

Και τα χρόνια φεύγουν και κυλούν και τίποτα δεν βιώνεται όπως η καρδιά θα το ήθελε. Κι έρχονται οι ασχολίες με τους γύρω, έρχεται η τηλεόραση, έρχονται τα social, οτιδήποτε δηλαδή δεν ακουμπά τον ίδιο τον εαυτό του εγκλωβισμένου ατόμου. Κι αυτό γίνεται η ζωή του.

Μιλήστε μας για την ομάδα Apparatus, τους στόχους της και με ποιο κριτήριο διαλέγετε τα έργα σας…
Βρεθήκαμε μεταξύ μας αρκετά χρόνια πριν. Ταιριάξαμε κι έτσι συνεχίσαμε, με τη στήριξη πολλών ανθρώπων εκτός ομάδας. Πλέον με τον Δημήτρη Μπαλτά πιο ενεργά και την Μάνθα Καραδήμα στην οργάνωση προσπαθούμε να μείνουμε ενεργοί και να βρούμε τρόπους να υλοποιήσουμε κάποιες από τις ιδέες που κέντρισαν τη φαντασία και την έμπνευσή μας.

Στόχοι πολλοί και έργα πολλά, αλλά η τελική επιλογή πάντα είναι συνυφασμένη με τη δυνατότητα υλοποίησης τους. Προς το παρόν προσπαθούμε να απολαύσουμε την ενασχόλησή μας με τις Νύχτες, που αγαπήσαμε τόσο πολύ και τόσο πολύ θέλαμε να συναντήσουμε ξανά.