Καλά, υπάρχουν χιονάνθρωποι από ροζ χιόνι;

«Πέφτει χιόνι και είναι ροζ»… Ό,τι και να κρύβεται πίσω από αυτόν τον εξαιρετικό τίτλο ακούγεται τρελά υποσχόμενο –μ’ αρέσει! Αυτό, λοιπόν, που κρύβεται πίσω από τον ιδιότυπο τίτλο είναι μια παιδική παράσταση που υπογράφουν η σκηνοθέτρια Γιολάντα Μαρκοπούλου και η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση. Η παράσταση που φέτος ανεβαίνει στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) για να χαρίσει την δικιά της Χριστουγεννιάτικη Ιστορία στα παιδιά.

Βέβαια, το ροζ χιόνι στον τίτλο της παράστασης παραπέμπει σε κάτι δυνητικά λιγότερο παραμυθένιο και ροζ μπονμπόν. Γιατί αυτό που είχε κατά νου η Γιολάντα, όταν της πρωτοήρθε η ιδέα, και Αγγελική όταν κάθισε να γράψει το «Πέφτει χιόνι και είναι ροζ», είναι εκείνο το φυσικό φαινόμενο με τα ειδικά «φύκια» που «βάφουν» το αλπικό χιόνι ροζ. Πράγμα που συμβαίνει από αρχαιοτάτων, αλλά φαίνεται πως η αυξημένη συχνότητα εμφάνισής του έχει θορυβήσει τους περιβαλλοντολόγους.

Εκτός από την απαραίτητη-όσο-το-οξυγόνο ευαισθητοποίηση των παιδιών για το περιβάλλον και την κρίση του, η παράσταση το πάει και αλλού. Στην αποδοχή του άλλου, του διαφορετικού –γιατί, πού ακούστηκε ποτέ χιονάνθρωπος από ροζ χιόνι; Μέσα από ένα πολυπολιτισμικό θίασο –πάγια επιλογή της Γιολάντας–, που χορεύει, παίζει μουσική, τραγουδάει, παίζει κουκλοθέατρο και αλληλεπιδρά με τα παιδιά, στην σκηνή θα δούμε το Μοναχικό Κορίτσι, τα Ξωτικά, τις μέλισσες-οδηγούς, έναν λυπημένο πολικό αρκούδο, συν μερικούς άλλους, να «ξεκινούν ένα ταξίδι για να βοηθήσουν τον ροζ Χιονάνθρωπο να βρει έναν τόπο κατάλληλο να τον φιλοξενήσει».

Αποδοχή της ετερότητας, αλληλοϋποστήριξη και συλλογική προσπάθεια, περιβαλλοντική δράση, εμπιστοσύνη στην επιστήμη (στο καστ περιλαμβάνεται και μια μικρή επιστημόνισσα), αντιμετώπιση των φόβων μας… Ε, μόνο στα παραμύθια!

Αλλά, όχι.

Δεν θέλει παραίτηση. Θέλει κόπο και τρόπο, αλλά γίνεται να μπουν τέτοιες… παραμυθένιες αξίες στην ζωή μας. Στο μυαλό των παιδιών μας, τουλάχιστον. Το επιβεβαιώνουν, έμπλεες αισιοδοξίας και μαχητικότητας, η Αγγελική και η Γιολάντα απαντώντας στις ερωτήσεις του NEWS 24/7. Απαντήσεις που προέρχονται από δυο γυναίκες ταγμένες, επαγγελματικά και προσωπικά, στην διάπλαση των παιδιών. Πάντα διακριτικά, πάντα εν-τεχνα…

Αγγελική Δαρλάση

Είστε βραβευμένη συγγραφέας παιδικών κι εφηβικών βιβλίων. Πώς αισθανθήκατε όταν μάθατε ότι στην Χαλκίδα φανατικοί αντιεμβολιαστές-γονείς καίνε το βιβλιαράκι που έγραψε ο μέγιστος Ευγένιος Τριβιζάς περί πανδημίας;

Θλίψη, απογοήτευση και ντροπή. Προβληματίστηκα για το τι μπορεί να δείχνει αυτό για κομμάτι της κοινωνίας κι άρα, από μια άποψη, και για όλη την κοινωνία μας –κάπου, κάτι έχουμε κάνει λάθος. Φυσικά και μπορεί κάποιος να μην συμφωνεί με το περιεχόμενο κάποιου βιβλίου, με την ιδεολογία ή την αισθητική του. Φυσικά και κάποιος μπορεί να ασκήσει κριτική για το οποιοδήποτε βιβλίο∙ να εκφράσει με επιχειρήματα τις επιφυλάξεις, τις ενστάσεις, την διαφωνία και αντίθεσή του. Και φυσικά έχει δικαίωμα, αν έτσι κρίνει, να μην το δώσει στο παιδί του να το διαβάσει. Αυτό σημαίνει ελευθερία σκέψης και μόνο μέσω αυτής και μέσα από γόνιμο διάλογο μπορούμε να προχωρήσουμε ως κοινωνία. Κι ένα βιβλίο ακριβώς αυτό συμβολίζει: την ελευθερία σκέψης. Η καύση, λοιπόν, ενός βιβλίου ως πράξη στέκεται απέναντί της και παραπέμπει μόνο σε μαύρες σελίδες της Ιστορίας. Ο φανατισμός –το έχουμε δει αυτό ακόμη και σε πιο πρόσφατα γεγονότα– δεν μας οδηγεί παρά στον όλεθρο.

Στην εποχή του ίντερνετ και της παντοδυναμίας της οθόνης μπορεί ένα βιβλίο να συνταράξει θεμελιωδώς, ακόμη-ακόμη να αλλάξει την ζωή ενός εφήβου, όπως παλιότερα;

Θα ήθελα να πιστεύω ότι ειδικά στην σημερινή εποχή αν κάτι μπορεί να συνταράξει έναν έφηβο αυτό ίσως και να είναι ένα βιβλίο. Ή και μια θεατρική παράσταση ή μια κινηματογραφική ταινία. Ανέκαθεν την είχε αυτή τη δύναμη η τέχνη. Δε νομίζω ότι από αυτή την άποψη έχει χάσει τη δύναμη της γητειάς της. Και γνωρίζω, ευτυχώς, και σήμερα ανάλογα παραδείγματα.

Ένα βιβλίο ακριβώς αυτό συμβολίζει: την ελευθερία σκέψης. Η καύση, λοιπόν, ενός βιβλίου ως πράξη στέκεται απέναντί της και παραπέμπει μόνο σε μαύρες σελίδες της Ιστορίας

Μπορεί να είναι έωλο το ερώτημα, αλλά όταν ξεκινάτε να γράψετε ένα έργο που απευθύνεται σε μικρά παιδιά τι έχει το πάνω χέρι μέσα σας: η ιστορία και οι χαρακτήρες, ή το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στους μίνι-αναγνώστες σας;

Δεν πιστεύω στα μηνύματα στην τέχνη. Η τέχνη δεν μπορεί να είναι μηνυματική. Ο ρόλος της τέχνης δεν είναι να διδάξει. Είναι να συγκινήσει, να ευαισθητοποιήσει, να προβληματίσει. Από την πλευρά μου ως δημιουργού, αυτό που έχει σημασία είναι να έχω κάτι να πω και θεωρώ ότι αξίζει να το μοιραστώ (αλλιώς, καλύτερα ας σωπάσω) με τους αναγνώστες ή θεατές μου, μικρότερους ή μεγαλύτερους. Κι ο τρόπος μου για να το πετύχω αυτό είναι γνωρίζοντας σε βάθος και υπηρετώντας, όσο καλύτερα μπορώ, την τέχνη μου. Προσφέροντας τους κάθε φορά την καλύτερη τέχνη που μπορώ να δημιουργήσω. Και τα παιδιά το αντιλαμβάνονται και το εκτιμούν αυτό και κατ’ επέκταση αντιλαμβάνονται με τον δικό τους τρόπο ό, τι κάθε φορά θέλω να μοιραστώ μαζί τους.

Γιολάντα Μαρκοπούλου

Η πολυπολιτισμικότητα και η συμπερίληψη, τονισμένες και σε αυτή την παράσταση, συνιστούν δυο μόνιμους άξονες της δουλειάς σου. Καίτοι ξέρω ότι δεν είσαι συγκρουσιακή στις τοποθετήσεις σου θα σε τσιγκλήσω: τι σκέψεις σου γεννιούνται όταν ακούς για τους «Έλληνες αυτόχθονες ιθαγενείς»;

Δεν θεωρώ ότι είναι απαραίτητο να παίρνω θέση για φαινόμενα που είναι στην ουσία στο περιθώριο της δημόσιας σφαίρας και δεν αποτελούν αφορμή για κάποιο γόνιμο διάλογο. Η δουλειά μου έως τώρα είναι κατά βάση καλλιτεχνική και πράγματι διαπνέεται από τους άξονες που ανέφερες –και μάλιστα με τρόπο που θεωρώ ότι αναδεικνύει, στο μέτρο του δυνατού, επείγοντα ζητήματα διατηρώντας παράλληλα την ταυτότητα και την ακεραιότητα των συμμετεχόντων. Πάντως, όντας φύση αισιόδοξη, πιστεύω ότι η πλειοψηφία του κόσμου δεν συντάσσεται με τη μισαλλοδοξία, την παραπληροφόρηση ή τα fake news.

Αν κάτι μπορεί να κάνει η τέχνη εδώ, είναι να βάλει ένα μικρό λιθαράκι στην επαφή με την διαφορετικότητα

Μένω λίγο στο ζήτημα: περίμενες ποτέ ότι το The Walk, το πέρασμα της πελώριας κούκλας-προσφυγοπούλας Αμάλ από την χώρα το οποίο συντόνισες προ μηνών, θα προξενούσε έξαλλες αντιδράσεις εναντίωσης και φανατισμού από τον κόσμο; Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε, σε ατομικό αλλά και σε συντεταγμένα συλλογικό επίπεδο, ώστε να ενισχυθεί η αποδοχή και η ανεξικακία;

Οφείλω να πω ότι δεν είναι δίκαιο να μένουμε μόνο στις αρνητικές αντιδράσεις από μία μικρή μερίδα ανθρώπων που είχαν τεράστια. πολιτικά θέματα να λύσουν με μια εννιάχρονη μαριονέτα… Η οποία, στο κάτω κάτω ήρθε κοντά μας για να μας ευαισθητοποιήσει απέναντι σε ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, αυτό των ασυνόδευτων ανηλίκων. Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους στάθηκαν κοντά μας, και πάλεψαν ώστε η μικρή Αμάλ να κάνει απρόσκοπτα το όμορφο και ειρηνικό της ταξίδι. Δεν ήταν λίγοι, και [ήταν] σίγουρα πολλοί περισσότεροι από τους φανατισμένους που πέταγαν νεράτζια και πέτρες στα κεφάλια των μικρών παιδιών που μας συνόδευαν στην Λάρισα –μπροστά στα μάτια της αστυνομίας! Σίγουρα για μένα πυλώνες σε μια κοινωνία που αποδέχεται την διαφορετικότητα είναι η εκπαίδευση –με έμφαση στις ανθρωπιστικές αξίες, και στην χωρίς προκαταλήψεις επαφή με διαφορετικά άτομα και ομάδες–, αλλά και μια ολοκληρωμένη πολιτική ένταξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αν κάτι μπορεί να κάνει η τέχνη εδώ είναι να βάλει ένα μικρό λιθαράκι στην επαφή με την διαφορετικότητα.

Και οι δύο

Το «Πέφτει χιόνι και είναι ροζ» έχει στην φόδρα του ένα υπαρκτό περιβαλλοντικό φαινόμενο που εμφανίζεται στις Άλπεις, και στην πραγματικότητα δεν είναι μόνο… παραμυθένιο. Τι πιστεύετε ότι θα έπρεπε να εμφυσήσουμε στα παιδιά μας για την σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον;

Α.Δ.: Θα σας πω κάτι που εμένα με εξέπληξε και με ταρακούνησε, όταν μου το πρωτοείπε ο τότε οχτάχρονος μικρός μου γιος: «για τη φύση ο άνθρωπος δεν είναι πιο σημαντικός από μια μέλισσα. Η φύση δεν μας έχει ανάγκη, εμείς την έχουμε». Άρα, θα έλεγα ότι θα πρέπει να καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας πρωτίστως τον σεβασμό προς το φυσικό περιβάλλον και την ιδέα ότι ο άνθρωπος δεν είναι παρά κομμάτι της φύσης, και όχι ο αφέντης της.

Γ.Μ.: Αν κάτι θα ήθελα να εμφυσήσω στα παιδιά μας είναι, όπως λέει και η πολική αρκούδα στην παράστασή μας, να μην κοιτούν το φυσικό περιβάλλον μόνο με το συνηθισμένο ανθρώπινο βλέμμα. Εμείς οι άνθρωποι, όντας συχνά κοντόφθαλμοι, δεν παρατηρούμε πια τις αλλαγές και τις αλλοιώσεις στο φυσικό περιβάλλον ή τις παρατηρούμε μόνο όταν είναι πια μη αναστρέψιμες. Θα ήθελα να υιοθετήσουμε εμείς και τα παιδιά μας μια ριζικά διαφορετική θεώρηση σεβασμού και συνύπαρξης στον πλανήτη.

Από την υπερθέρμανση του πλανήτη έως την πανδημία και τις οικονομικές και ψυχοκοινωνικές συνέπειές της τα προβλήματα βρίθουν. Αλλά, Χριστούγεννα έρχονται, παραδοσιακά μια καλή ευχή θα την κάνουμε. Εσείς τι εύχεστε, αλήθεια;

Α.Δ.: Λέμε, επίσης παραδοσιακά, ότι τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή των παιδιών. Αν όμως νοιαζόμαστε πραγματικά για τα παιδιά, ας μην τα θυμόμαστε μια φορά το χρόνο δείχνοντας την έγνοια μας προς αυτά μόνο με δώρα-υλικά αγαθά, ενώ ως κοινωνία αδιαφορούμε επί της ουσίας για τα παιδιά και τους νέους. Οπότε αυτό που θα ήθελα να ευχηθώ είναι ως κοινωνία ν’ αρχίσουμε να συμπεριλαμβάνουμε περισσότερο τα παιδιά και τους νέους στην καθημερινότητα, στην όποια κανονικότητά μας αλλά και στον σχεδιασμό του αύριο. Εύχομαι να θυμόμαστε εμπράκτως εμείς οι ενήλικοι, κι ο καθένας μας από το μετερίζι του και την θέση που έχει, ότι αυτός ο κόσμος δεν μας ανήκει αλλά τον έχουμε δανειστεί από τις μελλοντικές γενιές. Οφείλουμε να τον παραδώσουμε αν όχι καλύτερο, τουλάχιστον, όχι χειρότερο απ’ ό, τι τον παραλάβαμε από τους προηγούμενους.

Γ.Μ.: Να μπορούν τα παιδιά μας να παίζουν και να συνυπάρχουν, ελεύθερα χωρίς τον φόβο!

Συντελεστές

Κείμενο, στίχοι τραγουδιών: Αγγελική Δαρλάση | Σύλληψη, σκηνοθεσία: Γιολάντα Μαρκοπούλου | Πρωτότυπη μουσική: Θοδωρής Αμπαζής | Σκηνικό: Θάλεια Μέλισσα | Κοστούμια: Όλγα Ευαγγελίδου | Κίνηση: Έντγκεν Λάμε | Κατασκευή, επιμέλεια κίνησης κούκλας: Στάθης Μαρκόπουλος | Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου | Εμψύχωση κούκλας: Λένικο Αλεξανδροπούλου | Πιάνο: Θοδωρής Κοτεπάνος | Κλαρίνο, φλογέρες, καβάλ, γκάιντα: Δημήτρης Μπρέντας | Κρουστά: Αλέξανδρος Ριζόπουλος | Ηθοποιοί (αλφαβητικά): Πάρης Αλεξανδρόπουλος, Χαλίλ Αλιζάντα, Χοσέιν Αμιρί, Εύα Βόγλη, Aϊντίμ Τζοϊμάλ, Σακίνα Χασίμι, Χριστίνα Χριστοδούλου.

► Πληροφορίες: Στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ (Λ. Συγγρού 364, 216-8091000) στις 23, 25, 26, 29 και 30 Δεκεμβρίου, και στις 1, 2, 4, 5 και 6 Ιανουρίου 2022. Ώρα έναρξης 18:00, διάρκεια 70 (για παιδιά από τεσσάρων και πάνω). Εισιτήρια 8€ (μειωμένο 3€).

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις