Κάνε Focus: Στην Ελένη Μιχαηλίδου αρέσει να έρχεται σε επαφή με το άγνωστο

Η Ελένη Μιχαηλίδου ανήκει στη νέα γενιά ηθοποιών που ξεχωρίζουν για την ευαισθησία, το ταλέντο και την καλλιτεχνική τους αναζήτηση. Με σπουδές στην υποκριτική και το θέατρο στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχει ήδη αφήσει το στίγμα της σε σημαντικές θεατρικές παραγωγές, συνεργαζόμενη με καταξιωμένους σκηνοθέτες.

Αυτή τη φορά, το κοινό του NEWS 24/7 τη γνωρίζει μέσα από τη διαδραστική παράσταση “In Motion” στην Εθνική Γλυπτοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, ένα πρωτοποριακό θεατρικό ταξίδι – σε κείμενο και σκηνοθεσία Δανάης Μέγα– που συνδυάζει τη γλυπτική, τη σκηνική δράση και τη φαντασία. Σε μια παράσταση που απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους, η Ελένη Μιχαηλίδου, μαζί με έναν ακόμα ηθοποιό, μεταμορφώνει τον μουσειακό χώρο σε ένα ζωντανό θεατρικό σκηνικό, γεμάτο παιχνίδι, ανατροπές και συγκίνηση.

Η περιπέτεια της υποκριτικής

Συστήσου μας… Πώς ήταν τα παιδικά σου χρόνια και πώς ξεκίνησε η σχέση σου με το θέατρο;

Η σχέση μου με το θέατρο ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία, όταν παρακολουθούσα παιδικές παραστάσεις και με εντυπωσίαζαν η ενέργεια των ηθοποιών και η μοναδική ατμόσφαιρα που δημιουργούν οι παραστάσεις. Αυτό που με γοήτευε περισσότερο, όμως, ήταν ο αόρατος κόσμος πίσω από τη σκηνή, εκεί που όλα συμβαίνουν κρυφά για το κοινό. Θυμάμαι να αναρωτιέμαι πού πηγαίνουν οι ηθοποιοί όταν βγαίνουν από τη σκηνή, πώς καταφέρνουν να αλλάζουν ρούχα με τόση ταχύτητα και πώς μπορούν να αλλάξουν τη φωνή τους για να ζωντανέψουν διαφορετικούς χαρακτήρες. Χωρίς να το καταλάβω, ο ενθουσιασμός μου εστίαζε στο τεχνικό κομμάτι των παραστάσεων και αυτή η περιέργεια εξελίχθηκε σε μία βαθιά αγάπη για το θέατρο και για την καλλιτεχνική διαδικασία.

Πότε συνειδητοποίησες ότι θέλεις να γίνεις ηθοποιός; Υπήρξε κάποια παράσταση ή στιγμή που σε καθόρισε;

Για αρκετά χρόνια γύριζα γύρω από την υποκριτική χωρίς να τη βλέπω ποτέ ως κάτι μεμονωμένο. Από μικρή, ασχολούμουν με διάφορες τέχνες, χωρίς να συνειδητοποιώ ότι η υποκριτική ήταν πάντα η κεντρική μου αναζήτηση. Σταδιακά, με τον καιρό, άρχισα να βουτώ ολοένα πιο συνειδητά και με πάθος στον κόσμο αυτής της τέχνης. Παρά τις δυσκολίες του επαγγέλματος, σήμερα νιώθω μία εσωτερική σιγουριά και δύναμη να ακολουθήσω αυτό που πραγματικά αγαπώ. Αντιλαμβάνομαι τον κόσμο καλύτερα μέσα από την τέχνη, καθώς αυτή μου επιτρέπει να εξερευνώ την ανθρώπινη φύση και να κατανοώ τις διαφορετικές πραγματικότητες που υπάρχουν γύρω μου.

Πώς επηρέασε την καλλιτεχνική σου πορεία η εμπειρία σου στο DAMU Theatre Faculty στην Πράγα;

Το Damu υπήρξε για εμένα μια μοναδική ευκαιρία και εμπειρία. Εκεί, σπούδαζα μαζί με άλλους ηθοποιούς, σκηνοθέτες, σκηνογράφους, ενδυματολόγους και δραματολόγους από όλο τον κόσμο! Το γεγονός ότι βρισκόμουν σε ένα τόσο πολυδιάστατο και διεθνές περιβάλλον ήταν ξεχωριστό για εμένα, καθώς κάθε μέρα με γέμιζε με έμπνευση, κινητικότητα και μια συνεχή ροή δημιουργίας και εξέλιξης. Ακριβώς εκεί ήταν που συνειδητοποίησα ότι θέλω να αφοσιωθώ στην υποκριτική. Θυμάμαι, τότε, να συζητάμε με τους φίλους μου από τη Σχολή για το πώς, όταν θα επέστρεφα στην Ελλάδα, θα δημιουργούσαμε ένα δίκτυο καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο με στόχο να εξελίξουμε και να προωθήσουμε το θεατρικό όραμα που μοιραζόμασταν. Ελπίζω ότι το δύσκολο καλλιτεχνικό περιβάλλον σήμερα δεν θα αποτελέσει εμπόδιο για τα επόμενα χρόνια, και με μεγαλύτερη ωριμότητα, να καταφέρω να πραγματοποιήσω αυτά τα όνειρα.

Έχεις συμμετάσχει σε διαφορετικές και ενδιαφέρουσες παραστάσεις, από το ΚΘΒΕ μέχρι το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και το Θέατρο της Οδού Κυκλάδων. Πώς επιλέγεις τις συνεργασίες και τους ρόλους σου;

Αν και δεν υπάρχει η πολυτέλεια να απορρίπτω συνεργασίες, πάντα προσπαθώ να εντοπίζω το κίνητρο και να συνεργάζομαι με ανθρώπους που με εμπνέουν, αναζητώντας πάντα την εξέλιξη. Πρέπει να παραδεχτώ, ωστόσο, ότι έως σήμερα νιώθω τυχερή, καθώς έχω συνεργαστεί με ανθρώπους του θεάτρου που εκτιμώ βαθύτατα το έργο τους.

Υπήρξε κάποιος ρόλος που σε δυσκόλεψε ή που λειτούργησε μεταμορφωτικά για εσένα ως ηθοποιό;

Όλοι οι ρόλοι με δυσκόλεψαν, αλλά θεωρώ ότι αυτό είναι αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας. Όταν δουλεύεις ένα ρόλο από το μηδέν, ακολουθώντας το όραμα του σκηνοθέτη ή της σκηνοθέτριας, έρχεσαι σε επαφή με το άγνωστο. Αυτή η πρόκληση από μόνη της είναι δύσκολη, αλλά και εξαιρετικά δημιουργική. Η διαδικασία αυτή όχι μόνο δεν με τρομάζει, αλλά με κινητοποιεί να αναζητώ ακόμη πιο απαιτητικούς ρόλους

Έχεις εργαστεί και ως βοηθός σκηνοθέτη σε σημαντικές παραστάσεις, όπως η Μιράντα του Oscaras Korsunovas και οι Τρεις Αδερφές του Δημήτρη Τάρλοου. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία και πώς σε διαμόρφωσε καλλιτεχνικά;

Κάθε φορά που εργάστηκα ως βοηθός σκηνοθέτη, ένιωθα πως μπαίνω σε βάθος στην παράσταση. Ο ρόλος αυτός συνδέει όλους τους συντελεστές – σκηνοθέτη, ηθοποιούς, παραγωγή, ενδυματολόγους, σκηνογράφους – και όλοι μαζί φτιάχνουμε κάτι μοναδικό. Πιστεύω ότι ένας ηθοποιός πρέπει να βλέπει την παραγωγή ως μια συνδημιουργία, όπου όλοι συμβάλλουμε στην ολοκλήρωση του έργου. Εγώ, προσωπικά, επικεντρωνόμουν στους ηθοποιούς, μελετούσαμε το κείμενο μαζί και παρατηρούσα τον τρόπο που δουλεύουν, κάτι που ήταν για μένα ένα πολύ μεγάλο σχολείο.

Η εμπειρία ως βοηθός σκηνοθέτη στις παραστάσεις “Μιράντα” του Oscaras Korsunovas και “Οι Τρεις Αδερφές” του Δημήτρη Τάρλοου ήταν καθοριστική για μένα. Παρά το ότι τα έργα αυτά ήταν πολύ διαφορετικά, και οι δύο παραστάσεις με βοήθησαν να εξελιχθώ και μου έδωσαν πολύτιμα εφόδια. Αυτό που βρήκα πιο ενδιαφέρον ήταν ότι συνεργάστηκα με δύο σκηνοθέτες που έχουν τελείως διαφορετικούς τρόπους δουλειάς και προσέγγισης. Παρά τις διαφορές τους, και οι δύο μοιράζονται μία βαθιά αγάπη για το θέατρο.

Η συνεργασία με τον Oscaras Korsunovas μου έμαθε να σκέφτομαι πέρα από τα παραδοσιακά όρια του θεάτρου και να προσεγγίζω τους χαρακτήρες με νέες, καινοτόμες ιδέες. Αυτό με ενέπνευσε να πειραματιστώ περισσότερο και να καταλάβω πόσο σημαντική είναι η ανατροπή και η ανανέωση στη θεατρική γλώσσα.
Από την άλλη, η δουλειά με τον Δημήτρη Τάρλοου στις “Τρεις Αδερφές“, η αφοσίωσή του στη λεπτομέρεια και η εστίασή του στους ανθρώπινους χαρακτήρες και τις σχέσεις, μου έδωσε την ευκαιρία να εξετάσω την ψυχολογία και τις δυναμικές των χαρακτήρων με βάθος και ευαισθησία.

IN MOTION στην Εθνική Γλυπτοθήκη

Τι ήταν αυτό που σε τράβηξε στο IN MOTION και πώς προέκυψε η συνεργασία σου με την ομάδα Flux for Art;

Η Δανάη Μέγα και εγώ γνωριζόμαστε από παιδιά και πάντα είχαμε την επιθυμία να δουλέψουμε μαζί. Εγώ με τις σπουδές μου στη Θεατρολογία και την Υποκριτική, και η Δανάη με τις σπουδές της στην Ιστορία της Τέχνης, τη Μουσειολογία και τις Παραστατικές Τέχνες, είχαμε πάντα μια βαθιά σύνδεση γύρω από την τέχνη. Αυτή η κοινή μας αγάπη για τη δημιουργία μας οδήγησε στη συνεργασία μας στην ομάδα Flux for Art και στην παράσταση In Motion.

Η Δανάη έγραψε το έργο, που αφηγείται την ιστορία ενός μικρού κοριτσιού που, για να ξεφύγει από τον δύσκολο κόσμο γύρω της, δημιουργεί φανταστικούς κόσμους. Μέσα από αυτούς, καταφέρνει να αποδράσει και να ζήσει το όνειρό της, έναν κόσμο χωρίς περιορισμούς και φόβο. Έναν κόσμο όπου κάθε τι έχει αξία. Ταυτίστηκα με αυτή την ιστορία, γιατί για μένα το θέατρο και η υποκριτική είναι τρόποι να ανακαλύπτω ξανά τη ζωή και να ξεφεύγω από έναν κόσμο που με ασφυκτιά. Το θέατρο είναι αυτό που με κινητοποιεί και μου δίνει οξυγόνο. Μέσα στο σκοτάδι που δυστυχώς συχνά επικρατεί γύρω μας, η τέχνη είναι φως.

Πρόκειται για μια διαδραστική παράσταση που συνδέεται με τα εκθέματα της Εθνικής Γλυπτοθήκης. Πώς είναι για έναν ηθοποιό να παίζει σε έναν μουσειακό χώρο και όχι σε μια κλασική θεατρική σκηνή;

Αυτό μου θυμίζει όταν ήμουν μικρή και πήγαινα στο Παιδικό Στέκι του Εθνικού. Ολόκληρος ο περιβάλλοντας χρόνος, ακόμα και η είσοδος του κοινού, ήταν κομμάτι του σκηνικού. Ένιωθα πως έμπαινα σε έναν φανταστικό κόσμο, γεμάτο μαγεία. Το ίδιο συμβαίνει και στη Γλυπτοθήκη. Είναι ένα έτοιμο σκηνικό, ένας κόσμος στον οποίο τόσο εμείς, οι ηθοποιοί, όσο και το κοινό, εισβάλλουμε και συμμετέχουμε. Είναι αυτή η αίσθηση της συμμετοχής και της αλληλεπίδρασης με το χώρο που δημιουργεί κάτι μοναδικό και ζωντανό. Όλα γίνονται ένα. Η κοινή αυτή εμπειρία μας ενώνει και μας καθιστά μέρος μιας συλλογικής, ζωντανής διαδικασίας.

Ποιες είναι οι προκλήσεις μιας παράστασης που απευθύνεται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες;

Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι ίσως η ισορροπία. Πρέπει να διατηρηθεί μια ενότητα στην παράσταση που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων θεατών. Να δημιουργηθεί μια παράσταση που να είναι εξίσου απολαυστική για παιδιά και ενήλικες, μία εμπειρία που να μιλάει σε όλους. Τα παιδιά έχουν διαφορετικές προσδοκίες και αντιλήψεις από τους ενήλικες, επομένως οι σκηνικές εικόνες πρέπει να είναι τέτοιες ώστε να προκαλούν το ενδιαφέρον και των δύο, χωρίς να στερούν την παιδικότητα ή την απλότητα που χρειάζεται το παιδί, αλλά και τη βαθύτερη κατανόηση και απόλαυση για τους ενήλικες. Έχει ωστόσο πολύ ενδιαφέρον όταν τα παιδιά συνεργάζονται με τους συνοδούς και όλοι μαζί δημιουργούμε την ιστορία μας.

Η παράσταση μιλάει για τη μοναδικότητα, τον σεβασμό, την αποδοχή. Πώς αποτυπώνονται αυτά τα μηνύματα μέσα από την ιστορία και την αλληλεπίδραση με το κοινό;

Η ιστορία μας εμπνέεται από την τέχνη της γλυπτικής. Μέσω αυτής, η Σελίν ανακαλύπτει την αξία της μοναδικότητας. Βλέπει το μοναδικό σε κάθε έργο, σε κάθε υλικό, σε κάθε σχήμα, σε κάθε χρώμα, σε κάθε καλλιτέχνη, σε κάθε άνθρωπο. Για τη Σελίν, το διαφορετικό είναι μια νέα ιστορία…”Μα, δεν είναι τα υλικά που κάνουν ένα γλυπτό σημαντικό και όμορφο. Είναι η μοναδικότητα του καθενός. Όλα τα γλυπτά είναι όμορφα γιατί είναι διαφορετικά, όπως οι άνθρωποι! Κοίτα…” Το κοινό γίνεται οι συνταξιδιώτες της Σελίν σε αυτό το ταξίδι φαντασίας. Τα παιχνίδια που παίζει με το κοινό είναι ένας τρόπος να φανταστούμε όλοι μαζί, μέσα από το σώμα και τη φωνή μας, αυτές τις έννοιες.

Ο χαρακτήρας σου στην παράσταση πώς διαμορφώνεται;

Η δύναμη της Σελίν είναι η έντονη επιθυμία της για ανακάλυψη, εξερεύνηση και ελευθερία. Αυτή της την επιθυμία δεν την εγκαταλείπει ποτέ. Ακόμη και όταν απογοητεύεται από τους γύρω της, δεν αφήνει το όνειρό της να σβήσει. Αντιστέκεται σε οτιδήποτε προσπαθεί να την περιορίσει και να καθορίσει την ατομική της έκφραση.

“Κι αν πεις σε κανέναν ότι θέλεις να γίνεις καλλιτέχνης….!Ποιος ξέρει! Θα σε ακούσει κανείς Ή όλοι θα λένε…γιατί δεν έγραψες καλά στην ορθογραφία…μην ασχολείσαι με αυτά…έχεις διάβασμα. ή Θα λένε…Ποποοοοοοο είναι της μόδας! ή θα λένε…Αν δεν είσαι καλή μαθήτρια πως θα πας μπροστά….Και τέτοια! Ναι καλά….Τέτοια ακούω σχεδόν κάθε μέρα…αλλά….δεν με νοιάζει. Έχω το δικό μου καταφύγιο…τη γλυπτική…!”

Ακόμη και όταν το γλυπτό της ιστορίας, το γλυπτό που τόσο καιρό αναζητούσε να συναντήσει,λειτουργεί ως εμπόδιο στο ταξίδι της, η Σελίν χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που έχει για να του αλλάξει γνώμη. Γιατί όπως λέει και ο μικρός πρίγκιππας “μόνο με την καρδιά βλέπει κανείς καλά. Ίσως χρειάζεσαι και εσύ μια καρδιά για να δεις την ομορφιά γύρω σου!!!!”.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που έχεις πάρει μέχρι σήμερα από το θέατρο;

Να αποδέχομαι το λάθος και να βουτάω στο άγνωστο χωρίς φόβο. Το λάθος, τελικά, είναι μια πολύ δημιουργική διαδικασία. Επίσης, η επιμονή είναι κάτι που έχω κερδίσει – δεν εγκαταλείπω εύκολα και μαθαίνω πως μέσα από τις δυσκολίες, γιατί, κακά τα ψέματα, ο κλάδος μας έχει πολλές, όπως η ανασφάλεια, η αμφισβήτηση, η κριτική – πάντα βγαίνω πιο δυνατή.

Υπάρχουν μελλοντικά σχέδια ή ρόλοι που θα ήθελες να δοκιμάσεις στο θέατρο ή στον κινηματογράφο;

Όλοι οι ρόλοι που μου δόθηκαν μέχρι στιγμής, ήταν μικρές εκπλήξεις, και αυτό είναι κάτι που με συναρπάζει στη δουλειά μου. Επομένως, αν υπάρχει κάτι που ονειρεύομαι, είναι να έρθουν κι άλλες τέτοιες εκπλήξεις από ανθρώπους που θαυμάζω και εκτιμώ τόσο προσωπικά όσο και καλλιτεχνικά.