Κώστας Καζάκος: Ένας σπουδαίος θεατράνθρωπος στην αιωνιότητα – Οι ρόλοι και το θεατρικό του αποτύπωμα

Δεν ξέρω πόσο αντικειμενικά μπορώ να μιλήσω για τον Κώστα Καζάκο, τον σπουδαίο αυτό ηθοποιό και σκηνοθέτη που έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου, και τη μακρόχρονη θεατρική του πορεία. Και αυτό γιατί το θέατρό του, για ένα περίεργο λόγο, νιώθω πως ακολουθεί τη ζωή μου από την αρχή.

Καταρχάς μεγάλωσα ακούγοντας διαρκώς για το θρυλικό “Μεγάλο μας τσίρκο” του Ιάκωβου Καμπανέλλη, καθώς ήταν η παράσταση που στάθηκε αφορμή να γνωριστούν οι γονείς μου. Την παράσταση σύμβολο κατά της δικτατορίας την παρακολούθησαν περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι εκφράζοντας τη διαμαρτυρία τους ενάντια στη Χούντα, ενώ ανάμεσα στο κοινό υπήρχαν και «εκπρόσωποι» του στρατιωτικού καθεστώτος, που κατέγραφαν και ενημέρωναν τους προϊσταμένους τους για τις αντιδράσεις των θεατών. Κυρίαρχα μέχρι σήμερα συνθήματα, γνωστά από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, όπως το «Ψωμί- Παιδεία- Ελευθερία» και το «Φωνή Λαού- Οργή Θεού» , είχαν πρωτοεμφανιστεί στην παράσταση αυτή.

Μαθήτρια δημοτικού ακόμη, το 1988, στο θέατρο Τζένη Καρέζη είδα την πρώτη ενήλικη παράσταση στη ζωή μου, τον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ σε σκηνοθεσία του Ολεγκ Εφραίμωφ με πρωταγωνιστές τον Κώστα Καζάκο και την Τζένη Καρέζη. Θυμάμαι ακριβώς που καθόμουν και ακόμη μπορώ να βιώσω νοερά εκείνη την τρομερή θεατρική ένταση, ενώ έχω αποτυπωμένες στο μυαλό μου πολλές από τις σκηνές της παράστασης με τους δύο τους, ιδιαίτερα εκείνη την τελευταία σκηνή του τελευταίου αποχαιρετισμού. Λίγο αργότερα, οι παραστάσεις σταμάτησαν. Η Καρέζη διαγνώστηκε με καρκίνο τη θεατρική χρονιά και έπρεπε να ταξιδέψει στο εξωτερικό για εξετάσεις. Η δική της αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει…

Αργότερα, έφηβη πια, το 1993 στο ιστορικό Αθήναιον είδα την «Όπερα της Πεντάρας» του Μπέρτολτ Μπρεχτ σε σκηνοθεσία Ζιλ Ντασέν με τον Κώστα Καζάκο στον ρόλο του Πίτσαμ και την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στον ρόλο της Τζένης. Ήταν μία παράσταση κυριολεκτικά στο κόκκινο με έντονο το στοιχείο του καμπαρέ και του του γκροτέσκ και με όλα άψογα εναρμονισμένα, χορογραφημένο, τραγουδισμένα και παιγμένα.

Αργότερα, τον χειμώνα της ίδιας χρονιάς, είδα τον πρώτο μου Άρθουρ Μίλερ στο θέατρο Τζένη Καρέζη με τον Κώστα Καζάκο να ενσαρκώνει τον εμποράκο Γουίλι Λόμαν στον «Θάνατο του εμποράκου» και πάλι σε σκηνοθεσία του Ντασέν, τη μοναδική Δέσποινα Μπεμπεδέλη στο πλευρό του και στους ρόλους των δύο γιων του τον Στράτο Τζώρτζογλου και τον Κωνσταντίνο Καζάκο. Μετά την υποκλιση, ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που περίμενα σε μία ατελείωτη ουρά έξω από τα καμαρίνια και περίμενα για ένα αυτόγραφο του κ. Καζάκου. Με είχε συγκλονίσει το τσακισμένο βλέμμα του, αυτή η κόπωση στο περπάτημά του που τον έκανε να κουτσαίνει ανεπαίσθητα προς το τέλος.

Έκτοτε τον ακολουθούσα πιστά. Και σαν Κρέοντα το 1995 στην Επίδαυρο στην “Αντιγόνη” που σκηνοθέτησε ο Μίνως Βολανάκης και σαν επιβλητικό “Βασιλιά Ληρ” την επόμενη χρονιά και στο «Περιμένοντας τον Γκοντό» που σκηνοθέτησε ο Γιάννης Ιορδανίδης.

Μέχρι και στην τελευταία πρωταγωνιστική του εμφάνιση που ήταν στην παράσταση “Πόλεμος και Ειρήνη” σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη, όπου ερμήνευσε με τρόπο συγκλονιστικό τον Λέο Τολστόι και τον Στρατηγό Κουτούζοφ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά τη σεζόν 2019 – 2020. Στην περίοδο του lockdown είχαμε μιλήσει για πολλή ώρα για το αριστούργημα αυτό του Τολστόι. Θυμάμαι που το είχε παρομοιάσει με τον Αμαζόνιο. “Σαν να βλέπεις στην Λατινική Αμερική τον Αμαζόνιο να χύνεται και να διασχίζει την ήπειρο. Δεν έχει μελετηθεί η ανθρώπινη συμπεριφορά σε συνθήκες Πολέμου και Ειρήνης ποτέ πάλι με τέτοια καθαρότητα, με τέτοιο βάθος, με τέτοια ευαισθησία και σοφία. Γι΄αυτό και αποτελεί εφόδιο για τη ζωή, δηλαδή σε καθοδηγεί να καταλάβεις τι σου συμβαίνει, ποιος είσαι και τι στάση πρέπει να κρατήσεις στη ζωή και στην πραγματικότητα που βιώνεις” μου είχε πει με μία απίστευτη διαύγεια και καθαρότητα σκέψης.

Τίποτα δεν ήταν τυχαίο…

Τίποτα δεν ήταν τυχαίο στη ζωή του Κώστα Καζάκου. Ίσως μόνο, όπως έχει αποκαλύψει σε συνεντεύξεις του, πως πέρασε τυχαία μια μέρα από την «Ανωτέρα Σχολή Κινηματογράφου “Λυκούργος Σταυράκος”», όπου έδιναν εξετάσεις ηθοποιοί. Και έδωσε κι αυτός και πέρασε.

Εκεί, γνώρισε και τον Κουν, που έκανε μάθημα και ανταποδοτικά έπαιρνε για πρόβες με τον θίασό του- δεν είχε λεφτά να νοικιάζει αλλού. Στο μάθημα του δεν πάταγε κανένας. Εκτός από τον Κώστα Καζάκο που ένιωθε να τον μαγνητίζει η προσωπικότητά του. Δούλευε όλη τη βδομάδα θεατρικά κομμάτια και του τα παρουσίαζε.

Έτσι, όταν αποφάσισε να ανοίξει το θρυλικό υπόγειο το 1954, του ζήτησε να πάει μαζί του. Και πήγε και δούλεψε σκληρά. Όχι σαν ηθοποιός, αλλά κουβαλώντας μπάζα προκειμένου να γίνει το υπόγειο ο ναός του θεάτρου που έγινε στη συνέχεια.

Το 1957 πρωτοεμφανίστηκε στο έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Ο κύκλος με την κιμωλία». Ακολούθησαν σημαντικοί ρόλοι σε κλασικά και εμβληματικά έργα συγγραφέων, όπως ο Ιάκωβος Καμπανέλλης («Η αυλή των θαυμάτων»), ο Άρθουρ Μίλερ («Ψηλά απ’ τη γέφυρα»), ο Κάρλο Γκολντόνι («Λοκαντιέρα»), ο Ζαν-Πολ Σαρτρ («Νεκροί χωρίς τάφο»), ο Τενεσί Ουίλιαμς («Γυάλινος Κόσμος»), αλλά και σε έργα του Σοφοκλή («Αντιγόνη») και του Αριστοφάνη («Όρνιθες») στο Θέατρο Τέχνης και στους θιάσους της Κυρίας Κατερίνας, του Αλέκου Αλεξανδράκη, της Άννας Συνοδινού και της Έλλης Λαμπέτη.

Το 1967 γνωρίζει την Τζένη Καρέζη στην ταινία “Κοντσέρτο για Πολυβόλα”. Ως θιασαρχες εμφανίζονται το 1968, με το ιστορικό έργο του Γεωργίου Ρούσσου «Θεοδώρα η μεγάλη». Μαζί έπαιξαν σε δεκάδες άλλα έργα, όπως στο «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;» (1982) του Έντουαρντ Άλμπι σε σκηνοθεσία του Ζιλ Ντασέν, αλλά και στο «Διαμάντια και μπλουζ» (1990) της Λούλας Αναγνωστάκη, που έμελλε να είναι και η τελευταία κοινή τους εμφάνιση.

Μετά τον θάνατο της Τζένης Καρέζη, πρωταγωνίστησε κυρίως σε θεατρικές παραστάσεις, όπως «Ο θάνατος του εμποράκου» (1993) του Άρθουρ Μίλερ και «Η όπερα της πεντάρας» (1993) του Μπέρτολτ Μπρεχτ σε σκηνοθεσία Ζιλ Ντασέν, στην «Αντιγόνη» (1995) του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Μίνωα Βολανάκη, «Βασιλιάς Ληρ» (1996) του Σέξπιρ, «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Σάμιουελ Μπέκετ (1997). Τελευταία πρωταγωνιστική του εμφάνιση ήταν στην παράσταση “Πόλεμος και Ειρήνη” σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη, όπου ερμήνευσε τον Λέο Τολστόι και τον Στρατηγό Κουτούζοφ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά τη σεζόν 2019 – 2020. Την άνοιξη του 2022 επρόκειτο να πρωταγωνιστήσει στα “Ματωμένα Χώματα” στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, αλλά λίγο πριν την πρεμιέρα αποχώρησε από την παράσταση για λόγους υγείας. Το 2021 είχε συμμετάσχει ως αφηγητής στη μουσικοθεατρική παράσταση “Πώς να σωπάσω” σε κείμενα της Τζένης Κόλλια.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις