Λόρκα επί δύο – Μια αυταρχική χήρα και ένα ερωτικό αλληλούια στις αθηναϊκές σκηνές

Ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα (Federico García Lorca) είναι ο κορυφαίος Ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας του 20ου αιώνα. Είναι γνωστός παγκοσμίως για τη δραματική του τριλογία «Ματωμένος γάμος», «Γέρμα» και «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» και για τα ποιήματά του «Ρομανθέρο Χιτάνο» και «Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας».

Γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου του 1898. Ο πατέρας του ήταν πλούσιος κτηματίας και η μητέρα του δασκάλα. Από τους πρώτους μήνες της ζωής του υπέστη την ταλαιπωρία σοβαρής ασθένειας, η οποία μάλιστα θα του αφήσει και μια μικρή χωλότητα. Τα παιδικά του χρόνια τα περνάει στον τόπο που γεννήθηκε: στο Φουέντε Βακέρος της Γρανάδας.

Η μητέρα του επηρέασε βαθύτατα την καλλιτεχνική εκπαίδευση του γιού της, καθώς εγκατέλειψε γρήγορα τη διδασκαλία για να αφοσιωθεί στην εκπαίδευση του μικρού Φεδερίκο, στον οποίο μετέδωσε το πάθος της για το πιάνο και τη μουσική.

«Σιγοτραγουδούσε τα δημοτικά τραγούδια, ακόμη πριν μάθει να μιλάει και ενθουσιαζόταν στο άκουσμα κιθάρας.»

Του μετέδωσε επίσης τη βαθιά συναίσθηση της κατάστασης των φτωχών και τον σεβασμό για τον πόνο τους, που ο Γκαρθία Λόρκα θα ενσωματώσει στο λογοτεχνικό του έργο.
Ο Λόρκα θα φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας όπου θα σπουδάσει Φιλοσοφία και Δίκαιο, ενώ παράλληλα παίρνει μαθήματα κιθάρας και πιάνου με δάσκαλο τον Μανουέλ ντε Φάλλια. Το 1918 εγκαθίσταται στη Μαδρίτη. Μένει στη Φοιτητική Εστία και εκεί έχει την ευκαιρία να γνωριστεί με τους Λουίς Μπουνιουέλ, Σαλβαδόρ Νταλί, Μιγέλ Ουναμούνο και άλλους.

Το 1920 ανεβαίνει στη Μαδρίτη το έργο του “Τα μάγια της πεταλούδας”. Την ίδια χρονιά γράφεται στη Φιλοσοφική Σχολή και την επομένη κυκλοφορεί στη Μαδρίτη η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο “Βιβλίο ποιημάτων”, ενώ παράλληλα γράφει το “Ποίημα του Κάντε Χόντο”. Η κεντρική θεματική των έργων του, που ισορροπούν μεταξύ παράδοσης και μοντερνισμού, περιστρέφεται γύρω από τον έρωτα, την υπερηφάνεια, το πάθος και τον βίαιο θάνατο.

Βίαιος ήταν και ο δικός του θάνατος, όταν εκτελέστηκε από τους Εθνικιστές του Φράνκο, λίγο μετά το ξέσπασμα του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, σε μία ιδιαίτερα δημιουργική περίοδο της σύντομης ζωής του.

Δύο πολύ ενδιαφέρουσες παραστάσεις έργων του κάνουν πρεμιέρα προσεχώς στις αθηναϊκές σκηνές: «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» και το “Περλιμπλίν και Μπελίσα”. Πρόκειται για δύο αριστουργήματα του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα που θα δούμε στο θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Μαρίας Πρωτόπαππα και στο θέατρο Πορεία σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου αντίστοιχα.

Αναλυτικότερα: 

Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, Το Σώμα όπου Ανατέλλει η Αντοχή
Πρεμιέρα 27 Ιανουαρίου 2024
Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν – Υπόγειο

 

Μετά την πολύ επιτυχημένη «Αντιγόνη» του Ανούιγ, η Μαρία Πρωτόπαππα επιστρέφει στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης σκηνοθετώντας ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, το τελευταίο έργου του Ισπανού συγγραφέα και ποιητή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα».

Μια αυταρχική χήρα, μετά τον θάνατο του δεύτερου συζύγου της, επιβάλλει στις πέντε κόρες της 8 χρόνια πένθους και εγκλεισμού. Εκείνες απεγνωσμένα αντιδρούν, η κάθε μια με τον δικό της τρόπο, και με την αφορμή ενός νέου άντρα, ο οποίος για άλλην είναι εραστής, για άλλην μνηστήρας, για άλλην φαντασίωση, η ανάγκη για ζωή φουσκώνει, εκρήγνυται και ο θάνατος ξαναχτυπάει το σπίτι για να το πνίξει σε δεύτερο κύμα πένθους.

Ο Λόρκα, παρότι «προνομιούχος» ταξικά, δυσανασχετεί με την φτώχεια, την πείνα, την κοινωνική αδικία, την πολιτική αστάθεια και τα παρελκόμενά της. Με το ιδιαίτερο βλέμμα του οδηγεί τους θεατές σε μια γωνιά του κόσμου, σε μια άγονη γη, μια άνυδρη άκρη του, όπου τοποθετεί τον μεγεθυντικό και ποιητικό του φακό πάνω από ένα «Σπίτι», έναν συμβολικό τόπο, όπου μέσα του βράζει κυριολεκτικά η κλεμμένη ελευθερία και αξιοπρέπεια των γυναικών της γειτονιάς του, και όχι μόνο, της εποχής του, και όχι μόνο, νιώθοντας ο ίδιος φρίκη για τον τρόπο αντιμετώπισης τους.

Στο ρόλο της Μπερνάρντα Άλμπα ο Χρήστος Στέργιογλου.

Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της Εύας Νάθενα, η μουσική του Φώτη Σιώτα και παίζουν (αλφαβητικά): Ευγενία Αποστόλου, Άννα Καλαϊτζίδου, Δημήτρης Μαργαρίτης, Ελένη Σπετσιώτη, Χρήστος Στέργιογλου, Κατερίνα Φωτιάδη, Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη.
Σε ηχογράφηση συμμετέχει η Έρση Μαλικένζου.

Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα- Περλιμπλίν και Μπελίσα
Από 19 Φεβρουαρίου 2024

 

Ο Δημήτρης Τάρλοου σκηνοθετεί το έργο “Περλιμπλίν και Μπελίσα” του Λόρκα με τον Χρήστο Σαπουντζή και τη Μαριάννα Πουρέγκα στους δύο βασικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο λατρεμένος του ελληνικού κοινού Ισπανός ποιητής και δραματουργός επανέρχεται με αυτό το έργο του 1929 στο αγαπημένο θέμα του, τον ανεκπλήρωτο έρωτα, και παραδίδει μια ιστορία τρυφερή και οδυνηρή από την αρχή μέχρι το τέλος της, γραμμένη στη μοναδική, τη γεμάτη ονειρικές εικόνες και λυρισμό γλώσσα του.

Ερωτικό αλληλούια χαρακτηρίζει στον υπότιτλο το έργο του ο Λόρκα, φανερώνοντας αφενός τη σύνδεση της ιστορίας του με τα άκρως συμβατικά και τυποποιημένα φαρσικά αναγνώσματα του ισπανικού 18ου αιώνα, αφετέρου την πρόθεσή του να υπερβεί με αιρετικό και ποιητικό τρόπο την παράδοση αυτή.

Ο μεσόκοπος Περλιμπλίν (όνομα που προσιδιάζει στους ερωτοχτυπημένους γέρους της λαϊκής φάρσας) πείθεται να παντρευτεί μια νεαρή γειτόνισσά του, για να μη μείνει μόνος κι αβοήθητος στα γεράματά του· η Μπελίσα πείθεται να παντρευτεί τον πλούσιο γείτονά της για να γίνει πιο ποθητή από τους άλλους άντρες χάρη στην ομορφιά που θα της χαρίσουν τα πλούτη του άντρα της. Όμως, λαχταρώντας έναν έρωτα της ηλικίας της, γοητεύεται από τον μυστηριώδη ξένο που κρύβεται τις νύχτες στον κήπο της και της γράφει φλογερές επιστολές. Ο Περλιμπλίν δεν αντέχει να ζει χωρίς την αγάπη της Μπελίσα και σκοτώνει τον ανώνυμο εραστή, ενώ η Μπελίσα ανακαλύπτει την αλήθεια χάνοντας διαμιάς σύζυγο και ερωμένο…

Τα σκηνικά – κοστούμια είναι του Άγγελου Μέντη, η μουσική του Φοίβου Δεληβοριά και παίζουν οι: Χρήστος Σαπουντζής, Δανάη Σαριδάκη, Μαριάννα Πουρέγκα, Γιολάντα Μπαλαούρα, Έλενα Μελά, Περικλής Σιούντας