Μαρία Τσιμά: “Η Κριστέλλα είναι ξένη, όμορφη, μορφωμένη και δολοφονείται”

Μετά τον επιτυχημένο πρώτο κύκλο παραστάσεων, το διήγημα της Μαρίας Τσιμά σε διασκευή και σκηνοθεσία της Ομάδας ΠΡΟΖΑc, επιστρέφει στη σκηνή του Θεάτρου 104, κάθε Δευτέρα και Τρίτη για 8 μόνο παραστάσεις.

Το βραβευμένο διήγημα “Κριστέλλα” της Μαρίας Τσιμά περιλαμβάνεται στη συλλογή θεατρικών μονολόγων “Ίσια δικαιώματα” και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Στερέωμα.

Ποια είναι η Κριστέλλα

Στο πλαίσιο της θεατρικής σκηνής, μέσα από την αφήγηση της Κριστέλλα ξεδιπλώνεται μια ιστορία ενηλικίωσης σε έναν τόπο πιο ξένο απ’ όσο ξένο σε βλέπουν οι άλλοι. Η Κριστέλλα μεγαλώνει στην Αθήνα. Στο Παγκράτι. Η μητέρα της, τις περισσότερες ώρες λείπει. Φροντίζει έναν ηλικιωμένο. Φροντίζει για την κόρη της. Δε θέλει να της λείψει τίποτα. Μόνες τους. Όπως όταν έφυγαν από την Αλβανία για ένα καλύτερο μέλλον. Η Κριστέλλα μεγαλώνει, σπουδάζει, διασκεδάζει, ερωτεύεται, ζει. Δεν είναι πια μόνη. Μόνος γίνεσαι κανένας.

Πρόκειται για την ηρωίδα της ομώνυμης θεατρικής παράστασης, που όμως “πατάει στα βήματα” ενός πραγματικού προσώπου – όπως αναφέρει στο NEWS 24/7 η ηθοποιός και συγγραφέας Μαρία Τσιμά.

“Το 2014 βοηθούσα ένα κορίτσι από την Αλβανία να δώσει εξετάσεις στις δραματικές σχολές. Η Κριστέλλα, ένα πλάσμα γεμάτο ευγένεια, πείσμα, αυθορμητισμό και αθωότητα, ένα αστέρι (όπως είναι και το όνομά της) έδινε τον δικό της αγώνα για να πραγματοποιήσει τα όνειρά της στην Αθήνα. Ένα αίσθημα θαυμασμού και φόβου για το μέλλον αυτού του κοριτσιού με οδήγησαν να γράψω την ιστορία. Θα μπορούσε να υποστεί βία από ρατσιστές και χρυσαυγίτες. Μην ξεχνάμε ότι από το  2012 είχαν αρχίσει επιθέσεις εναντίον μεταναστών/στριών στο κέντρο της πόλης. Η Χρυσή Αυγή είχε εκλεγμένους εκπροσώπους στο ελληνικό κοινοβούλιο και το ευρωπαϊκό” αναφέρει η Μαρία Τσιμά.

“Η τέχνη μπορεί να δώσει κάποιο νόημα στην ύπαρξή μας – Είναι το καταφύγιό μας”

Αγαπάτε πολύ το αρχαίο δράμα. Θα λέγατε ότι η Κριστέλλα έχει χαρακτηριστικά μιας τραγικής ηρωίδας, και αν ναι, ποιας συγκεκριμένα;
Η Κριστέλλα, παιδί μεταναστών δεύτερης γενιάς, παλεύει στην χώρα μας να ορθοποδήσει. Αγαπά την μάνα της, τα βιβλία, την εργασία και σταδιακά μετατρέπεται στην γυναίκα που θα ήθελε να είναι. Όλα όσα πετυχαίνει είναι αποτελέσματα μόχθου και αφοσίωσης. Τη στιγμή που θα μπορούσε να απολαύσει τους κόπους της μια απρόβλεπτη συνάντηση την συντρίβει. Είναι ξένη, όμορφη, μορφωμένη και δολοφονείται. Είναι μοίρα να είσαι ξένος και αδύναμος; Μου θυμίζει αμυδρά την Κασσάνδρα που βιάστηκε στον ναό της Αθηνάς κι αφού έπεσε λάφυρο στον Αγαμέμνονα κατακρεουργήθηκε στις Μυκήνες. Επίσης μπορεί κανείς να σκεφτεί την πρώτη φάση της Μήδειας που ακολουθεί τον Ιάσωνα και τελικά προδίδεται.

Πώς νιώσατε όταν η Ομάδα ΠΡΟΖΑc επέλεξε να διασκευάσει το έργο σας και να το μεταφέρει στη σκηνή; Ποια ήταν η συνεργασία σας με την ομάδα κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας;
Όταν επικοινώνησαν τα παιδιά της ομάδας ένιωσα μεγάλη χαρά και συγκίνηση. Δυστυχώς όμως δεν συμμετείχα στη διαδικασία της προετοιμασίας γιατί σοβαροί λόγοι υγείας αγαπημένων μου προσώπων με ανάγκασαν να μην είμαι κοντά στις πρόβες τους. Αισθανόμουνα όμως απεριόριστη εμπιστοσύνη. Μάθαινα για την παράστασή τους από τους ίδιους και δέχτηκα ενθουσιώδη μηνύματα από φίλους που την παρακολούθησαν.

Eφόσον η γυναικοκτονία δεν αναγνωρίζεται νομικά και θεσμικά στη χώρα μας πώς καταγράφεται από το ελληνικό κράτος;

Η ομάδα ΠΡΟΖΑc αποτελείται από νέα παιδιά που, όπως αναφέρατε, έχουν πάθος για την τέχνη και την αλήθεια. Τι σας εντυπωσίασε περισσότερο από τη συνεργασία σας μαζί τους και πώς πιστεύετε ότι επηρέασαν τη διασκευή του έργου σας;
Όλη η ομάδα ΠΡΟΖΑc ήταν σπουδαστές της δραματικής σχολής Πράξη 7. Τους είχα μαθητές. Στην σχολή διδάσκω Λογοτεχνία στη σκηνή, από το 2019 μέχρι και σήμερα. Τους γνωρίζω από πρώτο χέρι λοιπόν. Θαυμάζω την εργατικότητά τους, την φαντασία τους, το ήθος τους, την αφοσίωσή τους στα κείμενα και το πνεύμα της άμιλλας και της συνεργασίας που τα χαρακτηρίζει. Είναι παιδιά που έχουν έρθει σε επαφή με τον λόγο του Κ.Ταχτσή, Μ.Χάκκα, Σ.Δημητρίου, Χ.Οικονόμου, Δ.Παπαμάρκου, Ε.Παπαδημητρίου, Ε.Χρονοπούλου κ.ά. Άνθρωποι ανήσυχοι, καλλιεργημένοι, ευαίσθητοι γεμάτοι ευγένεια και χιούμορ. Παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους και δεν περιμένουν τους άλλους. Δημιουργούν τον δικό τους προσωπικό δρόμο.

Πώς ισορροπείτε ανάμεσα στην αγάπη σας για την υποκριτική, που είναι μια έντονα κοινωνική τέχνη, και στη γραφή, που αποτελεί μια πιο μοναχική και αυτόνομη διαδικασία; Πώς σας εμπνέει το ένα πεδίο στην εξέλιξή σας στο άλλο;
Αγαπώ την υποκριτική και την γραφή. Κάποιες φορές αισθάνομαι μόνη μέσα στην θεατρική διαδικασία όχι μόνο στη γραφή. Γράφω γιατί η ιστορία που θέλω να πω πρέπει να σπάσει τη σιωπή και ανεβαίνω πια στη σκηνή έχοντας περισσότερο από ποτέ την ανάγκη της σιωπής. Δεν μπορώ να γράφω όσο θέλω γιατί δουλεύω στο θέατρο και είναι πολύ απαιτητικό από κάθε άποψη.

Πιστεύετε ότι το θέατρο έχει τη δύναμη να επηρεάσει ουσιαστικά τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης και εκφασισμού; Πώς βλέπετε τον ρόλο του θεάτρου ως εργαλείο ευαισθητοποίησης απέναντι στη ξενοφοβία;
Η τέχνη μπορεί να δώσει κάποιο νόημα στην ύπαρξή μας. Είναι το καταφύγιό μας. Αναρωτιέμαι αν συνομιλεί πραγματικά με τις ανάγκες των ανθρώπων. Είναι τόσο πολύπλοκα τα προβλήματα, τόσο άθλια η καθημερινότητα, τόση η εξουθένωση της επιβίωσης, τόσο οδυνηρό το γκρέμισμα κάθε πίστης, τόσος εκφασισμός, τόση προπαγάνδα, που δεν ξέρω πόσο το θέατρο επηρεάζει την κοινωνία και πώς το κάνει. Νιώθω το αδιέξοδο. Χαίρομαι όμως που αντέχει ακόμα. Μετά την κρίση, τον κορονοϊό, οι άνθρωποι ακόμα σηκώνονται από τον καναπέ και την οθόνη του κινητού και του υπολογιστή και έρχονται να τους αφηγηθούμε μια ιστορία. Πολλές φορές χιλιοειπωμένη και γνωρίζοντας το τέλος. Πόσο να αντέξουμε όμως και τις ζωές μας;

Ποιο θεωρείτε ότι είναι το πιο σημαντικό μήνυμα που περνάει μέσα από την ιστορία της «Κριστέλλα»;
Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιο σημαντικό μήνυμα. Όμως υπάρχει σίγουρα το ερώτημα: εφόσον η γυναικοκτονία δεν αναγνωρίζεται νομικά και θεσμικά στη χώρα μας πώς καταγράφεται από το ελληνικό κράτος;

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Μαρία Καμπούρη, Παναγιώτης Κοντάρης, Νίκος Παλιούρας, Παύλος Παπαχρήστου, Νεφέλη Τζεβελέκη, Νατάσα Τσαμπά, Αλίκη Χολέβα *Στην παράσταση χρησιμοποιούνται αποσπάσματα από το έργο «Η χώρα που ποτέ δεν πεθαίνεις» της Ornela Vorpsi καθώς και πρωτότυπα κείμενα των ηθοποιών.