Μία πολιτεία σε πανδημία και μία τραγωδία απολύτως σύγχρονη

Ο Θανάσης Σαράντος σκηνοθετεί τον “Οιδίποδα Τύραννο” του Σοφοκλή στο Από Μηχανής Θέατρο με τον ίδιο να κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Οιδίποδα, τη Μάνια Παπαδημητρίου στον ρόλο της Ιοκάστης και τον Χριστόδουλο Στυλιανού στον ρόλο του Κρέοντα.

Ο Οιδίποδας, βασιλιάς της Θήβας, αναλαμβάνει να βρει τον δολοφόνο του Λαΐου ο οποίος, σύμφωνα με τον χρησμό, είναι υπεύθυνος για τον φοβερό λοιμό που έχει πλήξει την πόλη του. Στην πορεία, ανακαλύπτει πως όχι μόνο είναι ο ίδιος ο φονέας του προηγούμενου βασιλιά της Θήβας, αλλά και ο δολοφόνος του πατέρα του και σύζυγος της μητέρας του. Έπειτα από αυτή την αποκάλυψη της τραγικής αλήθειας, η Ιοκάστη απαγχονίζεται και ο Οιδίποδας αυτοτυφλώνεται.

Άμοιρε, σήμερα βλέπεις το φως, αλλά αύριο θα βλέπεις το σκοτάδι». Με αυτή την προφητεία από τον Τειρεσία εν μέσω του κειμένου, ο Σοφοκλής θεμελιώνει το πιο αριστοτεχνικό δείγμα αρχαίου δράματος. Ένα έργο που ξεκινά με διαρκή, αμείλικτα ερωτήματα (ποιος θα δώσει λύση στα θεϊκά αδιέξοδα, ποιο είναι το μίασμα που μολύνει την πόλη, ποιος είναι ο φονιάς του βασιλιά Λάιου, ποιοι είναι οι γονείς του Οιδίποδα, ποιος είναι ο Οιδίπους) και κορυφώνεται σε, απόλυτης οδύνης, απαντήσεις. «Γεννήθηκα απ’ το αίμα που δεν έπρεπε. Έσμιξα με το αίμα που δεν έπρεπε. Το αίμα που δεν έπρεπε έχω χύσει».

Πολιτεία σε πανδημία

Βασικός άξονας της παράστασης είναι η σύνδεση πολίτη και πολιτείας σε βαθιά κρίση. Πόσο διαχρονική παραμένει η σοφόκλεια τραγωδία τον 21ο αιώνα, με την άκρατη παρέμβαση του σημερινού ανθρώπου στη φύση και την τιμωρία της αλαζονικής του στάσης από την ίδια τη φύση μέσω της πανδημίας του COVID-19, ανάλογη του λοιμού της Αθήνας του 5ου αιώνα που προφανώς ενέπνευσε τον Σοφοκλή;

“Η τραγωδία του Οιδίποδα είναι και σημερινή. Μιλά για έναν ηγέτη που έχει καταληφθεί από αλαζονεία στην ακμή της εξουσίας του αφού καταλήγει να παλινδρομεί και να φέρεται αυταρχικά στην προσπάθειά του να λύσει το αγωνιώδες ερώτημα για την πραγματική του ταυτότητα. Η διαφορά με τους σημερινούς ηγέτες είναι ότι καταφέρνει να δει το φως της αλήθειας της ζωής του μέσα από την πράξη της αυτοτύφλωσης και τολμά να χρησιμοποιήσει τον εαυτό του ως ζωντανό παράδειγμα για τον λαό του όταν καταλαβαίνει ότι αυτός είναι τελικά το μίασμα στην πόλη του. Αυτή η πράξη είναι που φέρνει και την κάθαρση στο σημερινό θεατή που μπορεί ν’ αντιληφθεί ότι η τραγωδία είναι και ένα σκληρό μάθημα ζωής” αναφέρει χαρακτηριστικά στο NEWS 24/7 ο Θανάσης Σαράντος.

Και συνεχίζει μιλώντας για την προσέγγισή του αυτή: “Ο ποιητικός λόγος του Σοφοκλή μέσα από την ρέουσα μετάφραση του Βολανάκη προσφέρει σίγουρα μια θεατρική μέθεξη ακόμα και σε κλειστό χώρο. Η σκηνοθεσία επικεντρώνεται στην ανάδειξη του υπέροχου αυτού λυρικού κειμένου, αλλά και της διάχυτης ειρωνείας του λόγου καθώς και στην αδιάλειπτη χρήση του χορού που στην παράστασή μας ερμηνεύεται από 4 μόλις ηθοποιούς που υποδύονται αντίστοιχα και 4 ρόλους. Ο Σοφοκλής δεν προσπαθεί να μας κάνει να νιώσουμε ότι κάποιο αδυσώπητο πεπρωμένο ή κάποιος μοχθηρός θεός κατευθύνει τα γεγονότα. Έτσι ο χορός γίνεται κατά κάποιον τρόπο η συνείδηση του ίδιου του ήρωα που συγκρούεται με την ίδια του την ελεύθερη βούληση. Πιστεύω ότι ο κλειστός χώρος μάς έδωσε τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε ιδιαίτερες πτυχές της τραγωδίας που ίσως να μην είναι εύκολα ορατές σε ανοιχτό χώρο. Επικρατεί το κλειστοφοβικό ύφος του έργου με τη χρήση του φωτισμού και της μουσικής που συντέθηκε ειδικά για την παράσταση από τον μουσικό μας Κωνσταντίνο Ευαγγελίδη και επεκτείνει το μυστήριο του έργου αλλά και τις συναισθηματικές εναλλαγές των ηρώων του. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο Οιδίπους είναι το τελειότερο αστυνομικό έργο όλων των εποχών”.

Σήμερα βλέπουμε μέσα μας και γύρω μας πιστεύετε; Ή έχουμε τυφλωθεί; Και πώς θα δούμε ουσιαστικά όπως ο Οιδίποδας;
Οι κοινωνίες στις αρχές του 21ου αιώνα μοιάζουν να βρίσκονται σε πλήρη ύπνωση και νομίζω ότι έχουν χάσει ακόμα και το ένστικτο επιβίωσης. Ελπίζω πως ένα γερό ταρακούνημα που έρχεται αναπόφευκτα μετά από τη διάλυση του ξεπερασμένου δυτικού μοντέλου θα οδηγήσει ίσως σε έναν πιο ανθρωποκεντρικό κόσμο. Ίσως οδηγηθούμε επιτέλους σε αυτογνωσία για ό,τι συμβαίνει πραγματικά γύρω μας. Αν φυσικά αποφύγουμε την πλήρη καταστροφή ενός επικείμενου παγκοσμίου πολέμου που θα εξαφανίσει ολοκληρωτικά το ανθρώπινο είδος.

Υπεύθυνοι για τον σύγχρονο λιμό ποιοι πιστεύετε πως είναι; Και δεν εννοώ μόνο τον κορονοιό, αλλά όλα τα κακά που μας κατακλύζουν διαρκώς, από τα Τέμπη μέχρι την κλιματική αλλαγή…
Βασικός άξονας της παράστασής μας είναι η σύνδεση πολίτη και πολιτείας σε βαθιά κρίση. Αυτός ήταν και ο λόγος που θέλησα να ασχοληθώ με τον Οιδίποδα. Ο λαός της Θήβας στο έργο επιζητά τη θεραπεία, αλλά και την αλήθεια. Ελπίζω ότι οι πρόσφατες διεκδικήσεις που ενεργοποιούνται σε πολλά μέρη στην Ευρώπη μπορεί και ν΄ αποτινάξουν σταδιακά τον ζυγό των λίγων «εκλεκτών» που εγωιστικά ζουν εις βάρος των πολλών. Είναι ένας πολύ δύσκολος αγώνας αφού έχουν φροντίσει με χιλιάδες μηχανισμούς προπαγάνδας να καλύψουν τη ζοφερή πραγματικότητα της ανέχειας που όμως πλέον γίνεται ορατή στους περισσότερους και είναι αποτέλεσμα μόνο μιας απάνθρωπης ματαιοδοξίας και πλεονεξίας. Σε αυτή τη σκληρή μάχη επικρατεί πλέον η προτροπή του Οιδίποδα: «ή φως θα δούμε ή θα πέσουμε…».

Είστε αισιόδοξος για το μέλλον εν μέσω καλλιτεχνικών διεκδικήσεων και κοινωνικού αναβρασμού;
Έχει γίνει μια αρχή, εύχομαι να υπάρξει συνέχεια με ουσιαστικές αποκαλύψεις και για όλες εκείνες τις παθογένειες εν ονομάτι του πολιτισμού που θέλει μια ελιτίστικη ομάδα κάποιων καλλιτεχνών να έχουν αιώνια πρόσβαση σε κρατικά φεστιβάλ και πολιτιστικά δημόσια ιδρύματα σε ρόλο μανδαρίνων του κράτους και ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης. Είναι εκείνοι που παραποιούν δυστυχώς έργα και συγγραφείς με πρόσχημα έναν κυνικό «μεταμοντερνισμό» που ευτυχώς έχει φτουρήσει για το ευρύ κοινό.

Ταυτότητα παράστασης

• Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή
• Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης
• Σκηνοθεσία- Δραματουργική επεξεργασία – φωτισμοί: Θανάσης Σαράντος
• Μουσική – Ηχητικός σχεδιασμός: Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης
• Σκηνικό– Κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου
• Επιμέλεια Κίνησης: Πλωτίνος Ηλιάδης
• Φωνητική διδασκαλία: Νίκος Παναγιωτόπουλος
• Video Art παράστασης: Διονύσης Σιδηροκαστρίτης
• Η παράσταση επιχορηγήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού
• Ερμηνεύουν οι: Μάνια Παπαδημητρίου (Ιοκάστη- Τειρεσίας), Θανάσης Σαράντος (Οιδίπους Τύραννος), Χριστόδουλος Στυλιανού (Κρέοντας), Πάρης Σκαρτσολιάς (Εξάγγελος-Χορός), Αλέξανδρος Τούντας (Άγγελος-Χορός), Βαγγέλης Ψωμάς (Θεράπων-Χορός), Νίκος Πολοζιάνης (Ιερέας-Χορός).

Info

• Πού: Από Μηχανής Θέατρο, Ακαδήμου 13, Αθήνα, Τ.Κ: 104 36, τηλ.: 210 5232097
• Πότε: Από 21 Φεβρουαρίου και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 έως και τις 25 Απριλίου (δεν θα πραγματοποιηθούν παραστάσεις 10, 11, 17 και 18 Απριλίου λόγω Πάσχα)
• Εισιτήρια: 14 € κανονικό, 10 € μειωμένο
• Προπώληση: VIVA.GR
• Διάρκεια: 100’

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις