Mythos: Ο Γιώργος Καρακάντζας ψάχνει να βρει την έξοδο στον λαβύρινθο

Από τις 21 Φεβρουαρίου και για τέσσερις μοναδικές παραστάσεις έως τις 23 Φεβρουαρίου 2025, το “Mythos” έρχεται να προσφέρει ένα μαγευτικό ταξίδι στην ελληνική μυθολογία, μια απόδραση από την πραγματικότητα γεμάτη εντυπωσιακές μαριονέτες, ατμοσφαιρικές εικόνες και υπέροχη μουσική, στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ. Ο Γιώργος Καρακάντζας, που ζει και δημιουργεί στη Μασσαλία, εμπνεύστηκε το νέο του έργο “Mythos” από τις παιδικές αναμνήσεις του και τις μυθικές διηγήσεις της Ιλιάδας, της Οδύσσειας και της ελληνικής μυθολογίας που του διάβαζε ο πατέρας του. Οι χαρακτήρες θυμίζουν τους ήρωες, τα τέρατα και τις θεότητες αυτών των αρχαίων ιστοριών για να επαναμαγέψουν τον κόσμο που τους περιβάλλει.

Το “Mythos” απευθύνεται σε ηλικίες άνω των οκτώ ετών και η δράση του τοποθετείται σε ένα δυστοπικό νησί όπου ένα κορίτσι προσπαθεί να βρει την έξοδο από τον λαβύρινθο της πραγματικής ζωής του. Τα τέρατα που πρέπει να αντιμετωπίσει στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο εφιαλτικά από τη Γοργόνα. Σε αυτό το ταξίδι μύησης πρέπει να ακολουθήσει τον μίτο της Αριάδνης. Στη σκηνή το όνειρο και η πραγματικότητα αναμειγνύονται μέσα από τις βιντεοπροβολές και τα παιχνίδια με τις σκιές. Οι θρύλοι για το θάρρος και την επιμονή αυτών των μυθικών μορφών εμπνέουν την κεντρική ηρωίδα, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες και να επιτύχει στη δική της αναζήτηση.

Η τέχνη του κουκλοθεάτρου και ο Γιώργος Καρακάντζας

Ο Γιώργος Καρακάντζας αναφέρει στο NEWS 24/7 τι είναι αυτό που τον γοητεύει στην τέχνη του κουκλοθεάτρου λέγοντας: “Η γοητεία του κουκλοθεάτρου βρίσκεται σε αυτό το πολύ όμορφο κείμενο της Brunella Eruli, όσον αφορά το τι είναι η τέχνη του κουκλοθεάτρου.
Η μαριονέτα δεν είναι ένα ανθρώπινο ον σε μινιατούρα: είναι ταυτόχρονα πολύ περισσότερα και πολύ λιγότερα από τον ηθοποιό. Αέρινη φιγούρα ή γκροτέσκο τέρας, τεχνικό θαύμα ή φτωχό αντικείμενο, άνθρωπος μετασχηματισμένος σε πράγμα ή πράγμα ανυψωμένο στη ομοιότητα ενός ζωντανού όντος, είναι μια φιγούρα του ορίου που, στα σύνορα μεταξύ του ανθρώπινου και του μη ανθρώπινου, επιτρέπει ταυτόχρονα να εκπροσωπηθεί το μη ανθρώπινο κομμάτι του ανθρώπου και να φωτιστεί αυτό που θεμελιώνει την πιθανή του ανθρωπιά.

Μέσα από αυτήν την ιδρυτική αμφισημία που τον κάνει να ταλαντεύεται μεταξύ του ζωντανού και του άψυχου, του σώματος και της ύλης, της ζωής και του θανάτου, της συνείδησης και της ασυνείδητης, το θέατρο μαριονέτας ανοίγει έναν θολό, γοητευτικό, φανταστικό χώρο. Έτυχε το 1993 να δω την υπέροχη παράσταση «Φασούλης» του κουκλοθέατρου Αγίουσαγια και ήταν το ντεκλικ. Αργότερα, έφυγα από την Ελλάδα και άρχισα τις σπουδές κουκλοθέατρου στην ακαδημία θέατρου DAMU στην Πράγα όπου έμεινα τρία χρόνια πριν μπω στην ανώτερη σχολή κουκλοθεάτρου στο Charleville της Γαλλίας”.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στο να διηγηθείτε μια ιστορία μέσω του κουκλοθέατρου σε σχέση με τις παραδοσιακές θεατρικές μορφές;

Το κουκλοθέατρο αποτελεί μια μοναδική θεατρική γλώσσα, ικανή να εκφράσει κάθε θεματική. Η μεγαλύτερη πρόκληση στην αφήγηση μιας ιστορίας μέσω του κουκλοθέατρου είναι η μετάδοση συναισθημάτων και μηνυμάτων μέσω των κουκλών, οι οποίες είναι, στην ουσία, άψυχα αντικείμενα.

Ωστόσο, υπάρχει μια αποδοχή από πλευράς του κοινού για την “εμψύχωση” αυτών των αντικειμένων. Οι ρίζες αυτής της αποδοχής βρίσκονται στις αναμνήσεις των παιδικών παιχνιδιών, όπου οι κούκλες, τα Playmobil, τα στρατιωτάκια, ζωντανεύουν και γίνονται πιστοί σύντροφοι στο παιχνίδι.
Επιπλέον, πολιτισμικά, η αποδοχή αυτή συνδέεται με θρησκευτικές τελετές, όπως οι πομπές των καθολικών αγαλμάτων, οι τελετουργίες με μάσκες και αντικείμενα στην Αφρική η ακόμα το καρναβάλι δημιουργούν έναν ιδιαίτερο δεσμό των ανθρώπων με την εμψύχωση αντικειμένων.
Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι ικανός να δημιουργήσει έναν κόσμο και να ενεργοποιήσει τη φαντασία του κοινού με έναν εφευρετικό τρόπο. Αυτό απαιτεί υψηλή τεχνική δεξιοτεχνία και αστείρευτη φαντασία.

«Mythos»: Η ελληνική μυθολογία και ο προσφυγικός καταυλισμός της Συρίας

Το «Mythos» αντλεί έμπνευση από την ελληνική μυθολογία, αλλά και από προσωπικές σας αναμνήσεις. Ποια ήταν η αφετηρία για αυτή την παράσταση και τι σας ώθησε να δημιουργήσετε αυτή την ιστορία;

Ο «Μύθος» είναι μια ιστορία που έχει ρίζες στις παιδικές μου αναμνήσεις, αυτές του πατέρα να μου διηγείται κάθε βράδυ πριν κοιμηθώ ιστορίες από τη μυθολογία και το πρωί στην κουζίνα να διηγείται την παιδική του ηλικία και τις δικές του αναμνήσεις, τον πατέρα του να του διηγείται την μυθολογία αλλά και την γερμανική κατοχή που είχε σημαδέψει τη ζωή του. Μέσα στην φαντασία μου αυτές οι δύο διηγήσεις, η κατοχή και η μυθολογία, γίνονταν ένα.

Το 2022 βρέθηκα στη Βηρυτό και είχα την τύχη να δω από κοντά τον θίασο “One Hand Puppet” στον προσφυγικό καταυλισμό της Σατίλα. Αυτόν τον θίασο, νέοι Σύροι πρόσφυγες μάθαιναν να κατασκευάζουν και να παίζουν κουκλοθέατρο, παιδιά που λόγω της συνθήκης τους, Σύροι πρόσφυγες, δεν είχαν δικαίωμα να δουλέψουν ή να πάνε σε σχολείο. Αυτή η εμπειρία με το να δω νέους ανθρώπους να επιβιώνουν μέσω της τέχνης τους μέσα σε μια τόσο δύσκολη συνθήκη μου έδωσε την ώθηση για το «Mythos». Η ιστορία του «Μύθου» είναι εμπνευσμένη από αυτές τις δύο αναμνήσεις και εμπειρίες.

Η παράσταση χρησιμοποιεί μαριονέτες, βιντεοπροβολές και παιχνίδια με τις σκιές. Πώς συνδυάζετε αυτές τις τεχνικές;

Η παράσταση συνδυάζει μαριονέτες, βιντεοπροβολές και παιχνίδια με σκιές, δημιουργώντας μια μοναδική θεατρική εμπειρία. Το κουκλοθέατρο είναι μία από τις σύγχρονες θεατρικές μορφές που κατέχει σημαντική θέση στη σύγχρονη πειραματική θεατρική σκηνή. Ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι η ικανότητά του να συνυπάρχει και να συνεργάζεται επί σκηνής με άλλες τέχνες, όπως το τσίρκο, ο χορός, η περφόρμανς και η τεχνολογία.

Στη δική μου πορεία, η ανάμειξη τρισδιάστατων κούκλων με προβολές είναι ένας τομέας στον οποίο πειραματίζομαι εδώ και 20 χρόνια. Ο στόχος μου είναι η πλαστικότητα του σκηνικού χώρου, ο οποίος μέσω των προβολών αλλάζει και εξελίσσεται. Θα μπορούσαμε να το ορίσουμε ως μια κινηματογραφική προσέγγιση της θεατρικής γραφής. Αυτή η δραματουργία περνά μέσα από την επιλογή της πηγής φωτός και της επιφάνειας προβολής.

Ο πειραματισμός αυτός περιλαμβάνει μια πληθώρα διαφορετικών πηγών φωτός, όπως βίντεο, slides, λαμπτήρες για θέατρο σκιών και προβολείς διαφανειών, καθώς και μια σειρά από διαφορετικές επιφάνειες προβολής. Στο «Mythos», η πρόθεση είναι να δημιουργηθεί ένα κινηματογραφημένο σκηνικό που να μπορεί να εκφράσει από τη μία μια δυστοπική πραγματικότητα και από την άλλη μια μυθολογική φαντασμαγορία.

Το «Mythos» αφηγείται την ιστορία ενός κοριτσιού που προσπαθεί να βρει την έξοδο από έναν λαβύρινθο. Ποιες έννοιες θέλετε να επικοινωνήσετε στο κοινό μέσα από αυτό το ταξίδι;

Η αλήθεια είναι ότι θα προτιμούσα το κοινό να βρει τον δικό του δρόμο μέσα στον λαβύρινθο που προτείνω επί σκηνής. Το νήμα της Αριάδνης που προτείνω είναι ότι μέσω της δημιουργίας και της φαντασίας, κάποιες φορές μπορούμε να βρούμε εξόδους.

Στο Mythos συνδυάζετε τη μυθολογία με τη σύγχρονη πραγματικότητα και τις δυσκολίες της. Πιστεύετε ότι η μυθολογία μπορεί να λειτουργήσει ως καταφύγιο ή οδηγός για τους ανθρώπους σε δύσκολες εποχές;

Η δημιουργία, ο πολιτισμός και η παιδεία νομίζω ότι μπορούν να μας αφυπνίσουν ενάντια στη βαρβαρότητα. Η ελληνική μυθολογία είναι μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού.

Η τέχνη του κουκλοθέατρου έχει βαθιές ρίζες, αλλά πολλές φορές θεωρείται παιδικό θέαμα. Πιστεύετε ότι έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται περισσότερο ως μια πολυδιάστατη θεατρική μορφή για όλες τις ηλικίες;

Το παραδοσιακό κουκλοθέατρο δεν είναι μια τέχνη που απευθύνεται στα παιδιά αποκλειστικά, αλλά μια τέχνη δρόμου με καυστικό χιούμορ. Στοιχεία ακόμα υπάρχουν στον Καραγκιόζη, στο Punch and Judy show, στον ναπολιτάνο Punchinella, σε παραστάσεις με ζωντανό ακόμα ρεπερτόριο, ή τα παραδοσιακά κουκλοθέατρα της Ασίας, στην Κίνα, στην Ιάβα, στην Ινδία που έχουν τελετουργικό χαρακτήρα. Το ότι το κουκλοθέατρο απευθύνεται αποκλειστικά σε παιδικό κοινό είναι κάτι το οποίο προσπαθούμε να το ανατρέψουμε σαν αντίληψη και σαν στερεότυπο. Στη Μασσαλία οργανώνω την Μπιενάλε «Le Marche Noir Des Petites Utopies» που έχει αποκλειστικά παραστάσεις για εφήβους και ενήλικες και υπάρχουν πολλές παραγωγές σε αυτόν τον τομέα.

Το «Mythos» είναι μια συμπαραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με την ομάδα Anima Théâtre. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία και τι σημαίνει για εσάς η παρουσίαση του έργου στην Ελλάδα;

Η συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή είναι πολύ σημαντική για την παραγωγή του «Mythos» και θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν. Αυτή η συνεργασία αποτελεί επίσης συνέχεια μιας πορείας και μιας παρουσίας στον ελληνικό θεατρικό χώρο. Το 2013 παίξαμε στη Στέγη το «Όνειρο της Τζοκόντα», και την επόμενη χρονιά παρουσίασα την ίδια παράσταση στο Φεστιβάλ κουκλοθεάτρου και παντομίμας στο Κιλκίς, καθώς και στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης. Το 2021 συμμετείχαμε στο φεστιβάλ της Καλαμάτας με την παράσταση «Engrenage» και το 2022 στην Ελευσίνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα, με την παράσταση «Ρεμπέτικο». Ελπίζω να συνεχιστούν οι συνεργασίες με τον ελληνικό χώρο, ο οποίος έχει ήδη μια μεγάλη δυναμική ομάδων και καλλιτεχνών που ασκούν αυτή την τέχνη.

Το έργο «Mythos» είναι βαθιά εμπνευσμένο από την Ιστορία αυτού του τόπου, μέσα από την ελληνική μυθολογία, αλλά ακόμη περισσότερο για μένα είναι εμπνευσμένο από τον πατέρα μου, μέσα από τα δικά του παιδικά μάτια. Είναι μια παράσταση που έχει τις ρίζες της στην Ελλάδα, οποτε ήταν πολύ σημαντικό για μένα να την φέρουμε εδώ και να συναντήσει το ελληνικό κοινό.

 

Η παράσταση Mythos σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας
Οι παραστάσεις του έργου Mythos της 22ας και 23ης Φεβρουαρίου 2025 θα παρουσιαστούν σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας, σε συνεργασία με την ATLAS E.P., με στόχο την ανεμπόδιστη οπτικοακουστική παρακολούθηση για όλες, όλους και όλα. Στο πλαίσιο αυτό έχει προβλεφθεί να υπάρχουν θέσεις για Κ/κωφούς και βαρήκοους ανθρώπους που χειρίζονται την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (ΕΝΓ), θέσεις για ανθρώπους που χρησιμοποιούν τους υπέρτιτλους (CAPS) οι οποίοι καλύπτουν όλο το ακουστικό κανάλι, καθώς και θέσεις τυφλών ανθρώπων και ανθρώπων με περιορισμένη πρόσβαση στο οπτικό κανάλι επικοινωνίας, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία ακουστικής περιγραφής (AD). Οι σκύλοι οδηγοί τυφλών είναι επίσης ευπρόσδεκτοι.

Οι θεατές που επιθυμούν να κάνουν χρήση των υπηρεσιών προσβασιμότητας παρακαλούνται να πραγματοποιήσουν την αγορά των εισιτηρίων τους στα Ταμεία της ΕΛΣ, τηλεφωνικά στο 2130885700 ή με email στο [email protected]. Για υποβοήθηση στις κρατήσεις, μπορείτε επίσης να επικοινωνείτε με την ATLAS E.P. στο 6993507553 ή με email στο [email protected].