Ο Γιώργος Βαλαής αποδομεί τη Δωδέκατη Νύχτα του Σαίξπηρ

Μια δομική αποσυναρμολόγηση του έργου του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, ιδωμένη μέσα από τις σχέσεις των βασικών ηρώων. Κάπως έτσι περιγράφεται η νέα περφόρμανς του τολμηρού δημιουργού Γιώργου Βαλαή «I AM FALLING IN LOVE – Εκδοχές πάνω στη Δωδέκατη Νύχτα» που θα παρουσιαστεί στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά παρουσιάζει στη Σκηνή Ωμέγα μόνο για 15 παραστάσεις από τις 18 Σεπτεμβρίου 2024.

“Η παράσταση I AM FALLING IN LOVE είναι μια αποδόμηση της Δωδέκατης Νύχτας του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, μια αποσυναρμολόγηση του έργου μέσα από τις επιθυμίες και τις σχέσεις των βασικών ηρώων του έργου. Δε θυμόμουν τον στίχο των Queen όταν αποφάσισα τον τίτλο, αλλά ο τίτλος ονοματίζει σωστά αυτό που παρουσιάζουμε με βάση τη Δωδέκατη Νύχτα, τα Σονέτα του Σαίξπηρ και τη δράση των βασικών ηρώων του έργου που δεν είναι άλλη από το να ερωτεύονται τον λάθος άνθρωπο” αναφέρει στο NEWS 24/7 ο Γιώργος Βαλαής.

Tι είναι αυτό που κινεί τους ήρωες του Σαίξπηρ;

Στη Δωδέκατη Νύχτα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ η Βιόλα και ο δίδυμος αδελφός της Σεμπαστιάν έχουν ναυαγήσει – ο ένας πιστεύει ότι ο άλλος έχει πνιγεί. Η Βιόλα μεταμφιέζεται σε νεαρό άνδρα και με το όνομα Σεζάριο, βρίσκει δουλειά ως υπηρέτης στον δούκα Ορσίνο. Ο Ορσίνο είναι ερωτευμένος με την κόμισσα Ολίβια, αλλά εκείνη πενθεί για τον νεκρό αδελφό της και απορρίπτει όλες τις προτάσεις του. Ο Ορσίνο στέλνει τον Σεζάριο/Βιόλα, για να προσελκύσει την Ολίβια εκ μέρους του…αλλά η Ολίβια ερωτεύεται τον Σεζάριο/Βιόλα που έχει όμως ήδη ερωτευτεί με τον Δούκα Ορσίνο. Ο αδελφός της Βιόλα, ο Σεμπαστιάν, έχει σωθεί από το ναυάγιο. Ο Αντόνιο, φίλος και προστάτης του Σεμπάστιαν, του μιλάει συνέχεια για την αγάπη του για εκείνον.

Ο Γιώργος Βαλαής επιχειρεί να σκιαγραφήσει τους ήρωες της παράστασης, I AM FALLING IN LOVE, λέγοντας: “Οι ήρωες του Σαίξπηρ εξηγούνται μόνο από τα λόγια τους, δεν ξέρεις ή δεν μπορείς να βρεις τίποτα άλλο για αυτούς, αυτό που τους κινεί είναι η ερωτική επιθυμία για κάποιον άλλον, ο οποίος όμως είναι ερωτευμένος με έναν τρίτο άνθρωπο. Όλες οι κινήσεις τους είναι αποτέλεσμα των συναισθημάτων τους, δεν υπάρχει καμία επιθυμία για εξουσία, καμία επιθυμία για ατομική πρόοδο, υπάρχει μόνο η ερωτική τους επιθυμία, αυτό είναι που τους κινεί.

Αυτό όμως που έχει ενδιαφέρον για μένα μέσα σε αυτό το έργο, είναι η αγριότητα των συναισθημάτων που έχουν οι ήρωες, από την απογοήτευση περνάνε στην ελπίδα με έναν σχεδόν ακαριαίο τρόπο, όπως όλοι οι ερωτευμένοι.
Το έργο δε μιλάει για μια ήσυχη ρομαντική αγάπη όπου όλα είναι τακτοποιημένα, το αντίθετο μάλιστα. Είναι οι επιθυμίες των ηρώων που τους οδηγούν σε αυτή την περιπέτεια, και όπως ξέρουμε και από την προσωπική μας εμπειρία αυτή η περιπέτεια, ο έρωτας εννοώ, υπόσχεται μεγάλη ταλαιπωρία. Ειδικά όταν αυτός που επιθυμείς είναι ερωτευμένος με έναν τρίτο”.

Μιλώντας για αυτό το πάθος, ακούγοντας δίσκους βινυλίου, μεταφράζοντας στίχους τραγουδιών και σονέτα του Σαίξπηρ, μέσα από αφηγήσεις, ερωτικά γράμματα και σκηνές από τη Δωδέκατη Νύχτα, οι ηθοποιοί μιλούν για την ερωτική επιθυμία και την ερωτική απελπισία των ηρώων της παράστασης.

“Η επιθυμία είναι το καύσιμο μας”

Το I AM FALLING IN LOVE αφηγείται την ίδια την επιθυμία, που εμφανίζεται απρόσκλητη, αναπάντεχη, στο πιο ακατάλληλο μέρος, την πιο ακατάλληλη στιγμή, στοχεύοντας τους πιο ακατάλληλους ανθρώπους. Δεν υπακούει σε κανέναν κανόνα – κοινωνικό, πολιτισμικό ή άλλο και πάντα μοιάζει με τη μουσική.

Ποιος ο ρόλος της επιθυμίας στη ζωή μας;
“Η επιθυμία είναι το καύσιμο μας για να κάνουμε πράγματα, να συναντήσουμε τον άλλον. Το έργο εστιάζει στην ερωτική επιθυμία που είναι ένα πράγμα πολύπλοκο. Ποτέ δεν ξέρεις για ποιους λόγους ερωτεύτηκες κάποιον. Ερωτεύεσαι για εντελώς παράλογους και εγωιστικούς λόγους. Αν ο άλλος δεν σε ερωτευτεί, μένεις μόνος με την επιθυμία σου, αν σε ερωτευτεί τότε ο χρόνος θα καταστρέψει σιγά σιγά την κοινή σας επιθυμία.. Αυτά πάνω κάτω λέει η εμπειρία μας αλλά το γράφει και ο Σαίξπηρ στα σονέτα του. Ο χρόνος καταστρέφει τις επιθυμίες μας, τον έρωτα και την ομορφιά.

Πολλές από τις σημερινές μας επιθυμίες μας φυσικά είναι επίπλαστες και μας επιβάλλονται από το πολιτισμικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε. Η επιθυμία για επιτυχία, για αναγνώριση, ακόμη και οι πανάρχαιες επιθυμίες μας για χρήματα και εξουσία πηγάζουν από το πολιτισμικό μας περιβάλλον. Νομίζω ότι η πραγματική μας επιθυμία είναι η αγάπη, όταν αυτή δεν υπάρχει βρίσκουμε όλα αυτά τα υποκατάστατα.

Ο στόχος μας όσον αφορά τις επιθυμίες μας είναι να τις πραγματοποιήσουμε, επιστρέφουμε σε αυτές, σαν να μας έχουν κάνει μάγια, καταστρεφόμαστε εμείς οι ίδιοι για να τις κάνουμε πραγματικότητα, και αρκετές φορές όταν οι επιθυμίες μας πραγματοποιούνται πολύ συχνά γίνονται εφιάλτες. Δεν είναι παράξενο αυτό, η μεγαλύτερη απογοήτευσή μας είναι η πραγματοποίηση των επιθυμιών μας. Είμαστε πλάσματα που ζούνε ανάμεσα στους περιορισμούς της επιθυμίας μας, της φαντασίωσής μας (τι άλλο είναι ο έρωτας;) και της πραγματικότητας” αναφέρει ο σκηνοθέτης.

“Κάθε ερωτική μας ιστορία έχει το δικό της soundtrack”

Και καταλήγει μιλώντας για τις μουσικές της παράστασης και τους συμβολισμούς της…

“Η μουσική στην παράσταση παίζει αφηγηματικό ρόλο, δημιουργεί το πεδίο μέσα στο οποίο συμβαίνει η ιστορία, δίνει ένταση ή κατευθύνει τις σκηνές του έργου, ακόμη και στο πρωτότυπο έργο τη Δωδέκατη Νύχτα η μουσική παίζει σημαντικό ρόλο, οι ήρωες τραγουδάνε, ακούνε μουσική, κατά κάποιο τρόπο το ίδιο συμβαίνει και στο I AM FALLING IN LOVE. H διαφορά είναι ότι εμείς ακούμε την μουσική από δίσκους βινυλίου που βάζουν οι ίδιοι οι ηθοποιοί.

Κάθε ερωτική μας ιστορία έχει το δικό της soundtrack, είναι ο ήχος της σχέσης που παραμένει εκεί, ακόμη και όταν όλα τελειώσουν. Ακούς την μουσική και ξαφνικά όλα επανέρχονται. Η μουσική ακόμη και αν δεν είσαι ερωτευμένος σου ανασύρει από μέσα σου όλο αυτό που θέλεις να σου συμβεί, πρώτα ακούς ερωτικά τραγούδια και μετά ερωτεύεσαι, η μουσική σε εκπαιδεύει στην ερωτική της θλίψη. Ο ίδιος ο Σαίξπηρ λέει ότι η μουσική είναι τροφή του έρωτα”.

Ταυτότητα παράστασης

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Γιώργος Βαλαής
Δραματουργία: Γιώργος Βαλαής, Φρόσω Μαστρόκαλου
Συνεργασία στη Δραματουργία: Γεωργία Κανελλοπούλου
Μετάφραση αποσπασμάτων Δωδέκατης Νύχτας: Νίκος Χατζόπουλος
Σκηνικά/Κοστούμια: Ελένη Στρούλια
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Επιμέλεια μουσικής: Voltnoi Brege, Γιώργος Βαλαής
Βοηθός Σκηνοθεσίας: Μαρία Σακελάρη
Βοηθός Σκηνογραφίας: Αλεξάνδρα Ντεληθέου
Ηθοποιοί́: Ρωμανός Καλοκύρης, Μαρία Κοραχάη, Στράτος Νταλαμάγκος, Χριστιάνα Ματέλσκα Τόκα.