Ποιος είναι ο Σάιμον Στόουν και γιατί η δικιά του Μήδεια είναι άχαστη

Τον Σάιμον Στόουν (Simon Stone) δεν μπορείς να τον αγνοήσεις. Στα 39 του χρόνια, είναι ένας από τους πιο συναρπαστικούς και πολυσυζητημένους θεατρικούς δημιουργούς.

Γεννημένος στη Βασιλεία της Ελβετίας και με σπουδές στο Κέιμπριτζ, ο Σάιμον Στόουν, το μικρότερο παιδί δύο Αυστραλών επιστημόνων μεγάλωσε παντού. «Ποτέ δεν έζησα σε ένα μέρος περισσότερο από πέντε χρόνια. Τα τελευταία 15 χρόνια, δεν έχω ζήσει σε ένα μέρος περισσότερο από 18 μήνες“, έχει εξομολογηθεί σε συνέντευξή του

Όταν ήταν 12 ετών, ο πατέρας του έπαθε καρδιακή προσβολή, καθώς κολυμπούσε σε μια πισίνα και πέθανε μπροστά στα μάτια του. Έκτοτε βυθίστηκε στα θεατρικά έργα, διαβάζοντας έως και πέντε την ημέρα, και στις ταινίες, παρακολουθώντας μερικές φορές 15 σε μια εβδομάδα. Στράφηκε στην ηθοποιία, επειδή, όπως είπε, «είχε πολύ περίεργη συμπεριφορά και πάρα πολλά συναισθήματα και μάλιστα ακατάλληλα”.

Αυτά τα συναισθήματα φαίνεται πως βρήκαν στέγη στη σκηνή. Το 2007 επέστρεψε στην Αυστραλία και ιδρυσε μια θεατρική ομάδα στη Μελβούρνη, το Hayloft Project. Ξεκίνησε να σκηνοθετεί κλασικά έργα, ξαναγράφοντας σκηνές που ένιωθε βαρετές, ξεπερασμένες. Τελικά, ως μόνιμος σκηνοθέτης στο θέατρο Belvoir στο Σίδνεϊ, άρχισε να διασκευάζει κλασικά έργα με υλικά σύγχρονα, καθημερινά.

Μανιώδης αναγνώστης των κλασικών, καταπιάστηκε από τον “Πλατόνοφ” του Τσέχωφ έως τον “Θυέστη” του Σενέκα και έχει επιχειρήσει να “μεταμορφώσει” την Ορέστεια σε ένα συναισθηματικό και προκλητικό σύγχρονο οικογενειακό δράμα.

Στις διασκευές του απογυμνώνει το πρωτότυπο στην ουσία του και τοποθετεί τα ηθικά διλήμματα και θέματα σε ένα απόλυτα σύγχρονο πλαίσιο. Εκκινώντας από τους δραματικούς χαρακτήρες που είναι αναγνωρίσιμοι, αμφισβητίες, άνθρωποι που αναζητούν σε ακραίες συνθήκες εργάζεται με βάση τον αυτοσχεδιασμό και δημιουργεί μαζί με τους ηθοποιούς μια δική του εκδοχή αναδεικνύοντας εκ νέου τη λάμψη του πρωτοτύπου κειμένου.

Οι διάλογοί του είναι αιχμηροί, το χιούμορ του καυστικό και το σκηνοθετικό του στυλ ευρηματικό με την αφαιρετικότητα και τον υπερρεαλισμό να κατορθώνουν συμβαδίζουν με τρόπο συναρπαστικό. Γρήγορα η φήμη του έφτασε στο ευρωπαϊκό έδαφος.

Έχει μεταξύ άλλων σκηνοθετήσει την ταινία ”The Dig” για το Netflix, ενώ έχει συνεργαστεί με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του παγκόσμιου κινηματογράφου (Τζέφρι Ρας, Ρέιφ Φάινς κ.ά.). Oι παραστάσεις του έχουν παρουσιαστεί στα μεγαλύτερα θέατρα, όπερες και φεστιβάλ του κόσμου. Πρόσφατα, η όπερα του Μπόχουσλαβ Μαρτινού The Greek Passion σε δική του σκηνοθεσία συνεπήρε το κοινό στο Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ και βραβεύτηκε από το Opera Magazine ως η καλύτερη παράσταση της χρονιάς.

Στην Ολλανδία διασκεύασε και σκηνοθέτησε για λογαριασμό του International Theater of Amsterdam τη “Μήδεια” του Ευριπίδη. Η παράσταση έκανε πρεμιέρα το 2014 στην Ολλανδία με τον θίασο του Ίβο βαν Χόβε ToneelgroepAmsterdam (που μετεξελίχθηκε στο Internationaal Theater Amsterdam) με τη Marieke Heebink στον πρωταγωνιστικό ρόλο (βραβείο Theo d’Or) και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές. Έκτοτε παρουσιαστηκε στις σημαντικότερες σκηνές διεθνώς (Λονδίνο, Νέα Υόρκη, Άμστερνταμ, Μαδρίτη κ.α.) καθώς και στο Φεστιβάλ της Αβινιόν ενθουσιάζοντας κοινό και κριτικούς.

Στην Ελλάδα, παρότι γνωρίζουμε τον Στόουν ως συγγραφέα, τον Ιούλιο (9-11/7) στο θέατρο Παλλάς θα είναι η πρώτη φορά που θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε παράσταση σε δική του σκηνοθεσία στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. 

Κι αν η Μήδεια ζούσε σήμερα;

Ίσως δεν υπάρχει γυναικεία μορφή από το σύμπαν του Αρχαίου Δράματος που να συγκλονίζει περισσότερο από τη Μήδεια.
Εμπνευσμένος από την ιστορία μιας γιατρού στο Κάνσας που σκότωσε τον άντρα της και δύο από τα τρία παιδιά τους στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο Σάιμον Στόουν προτείνει μια σύγχρονη ανάγνωση του δράματος, με το υποκριτικό σύνολο του Internationaal Theater Amsterdam, από τους ισχυρότερους θεατρικούς οργανισμούς στην Ευρώπη. Ο πυρήνας του μύθου, αναλλοίωτος, ζυμώνεται με φόντο τη μεσοαστική Αμερική του σήμερα.

Έχοντας μόλις πάρει εξιτήριο από μια ψυχιατρική κλινική, στον απόηχο ενός δύσκολου διαζυγίου, η Άννα ελπίζει σε μια συμφιλίωση με τον σύζυγό της, Λούκας, παρότι είχε προηγουμένως προσπαθήσει να τον δηλητηριάσει. Η επανένωση προβλέπεται ολέθρια, αφού το σπίτι τους μετατρέπεται σε πεδίο μάχης.

Ο Σάιμον Στόουν για τη Μήδεια

“Η ιστορία της Μήδειας είναι διαχρονική. Όταν ένα ζευγάρι χωρίζει, η επιθυμία του ενός συντρόφου να πληγώσει τον άλλον μπορεί να φτάσει τόσο μακριά που να καταστρέψει το πιο πολύτιμο πράγμα: τα παιδιά του. Στη Μήδεια, μια γυναίκα αφαιρεί τη ζωή των ίδιων της των γιων. Τι μπορεί να οδηγήσει κάποιον σε μια τέτοια πράξη; Είναι η συνειδητοποίηση ότι πια ο σύζυγός της θέλει μία κατά πολύ νεότερη γυναίκα;
Η Μήδεια ήταν κάποτε η μούσα του Ιάσονα, η γυναίκα που τον αποπλάνησε και τον μάγεψε. Τώρα που έχει μεγαλώσει και δεν είναι πλέον γόνιμη, την εγκαταλείπει. Δεν έχει καμία σχέση με τα σχέδια και τις φιλοδοξίες του. Την αποφεύγει και της αφαιρεί τον ίδιο τον σκοπό της ζωής της. Η Μήδεια φτάνει στο τέλος της διαδρομής της. Αρνείται να εγκαταλείψει τα παιδιά της και είναι έτοιμη να προβεί στην αποτρόπαια ενέργεια. Θέλει να τον πληγώσει; Επιδιώκει εκδίκηση για την προδοσία του ή οι πράξεις της είναι εκδήλωση της αφοσίωσής της; Ίσως είναι απλώς τρελή. Η Μήδεια μιλάει για τη δύναμη μιας γυναίκας που βιώνει ξανά τον αποκλεισμό που ένιωθε κάποτε σε ένα αμυδρό και μακρινό παρελθόν”.