Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου: 3 λόγοι για να μη χάσετε μία βαθιά πολιτική παράσταση

Ήταν μία από τις πιο επιτυχημένες παραστάσεις της περασμένης σεζόν. Ανέβηκε σχεδόν αθόρυβα στο ΠΛΥΦΑ, έγινε γνωστή στόμα με στόμα και σύντομα δεν μπορούσες να βρεις εισιτήριο ούτε για δείγμα. Ο λόγος για το αυτοβιογραφικό και βαθιά πολιτικό έργο του Εντουάρ Λουί «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» που ανέβασε η Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων και τώρα επιστρέφει, αυτή τη φορά ως το εναρκτήριο έργο της φετινής θεατρικής περιόδου στο Θέατρο Προσκήνιο.

Το «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» είναι το τρίτο βιβλίο του Εντουάρ Λουί, το οποίο κυκλοφόρησε το 2018 – στην Ελλάδα το 2020 από τις Εκδόσεις Αντίποδες. Πέρα από μια προσωπική εξομολόγηση του συγγραφέα προς τον πατέρα του, αποτελεί και μια προσπάθεια κατανόησης των κοινωνικών παραγόντων και πολιτικών αποφάσεων που διαμορφώνουν και αλλάζουν τις ζωές των ανθρώπων εκείνων, για τους οποίους “ορισμένες ζωές, ορισμένες εμπειρίες, ορισμένα όνειρα” είναι απροσπέλαστα.

Η ιστορία επικεντρώνεται στη σχέση του συγγραφέα με τον πατέρα του, ο οποίος είχε προβλήματα υγείας εξαιτίας ενός ατυχήματος που υπέστη στη δουλειά του σε μια εργοστασιακή μονάδα. Ο Λουί περιγράφει πώς η οικονομική αδυναμία και η έλλειψη ιατρικής περίθαλψης συνέβαλαν στον βίαιο και πρόωρο θάνατό του και εξαπολύει ένα δριμύ «κατηγορώ» σ’ αυτούς «που ξεφεύγουν από την ντροπή χάρη στη λήθη».

Εμείς είδαμε την παράσταση αυτή και σας τη συστήνουμε για τους εξής λόγους

1. Η παράσταση αυτή συνιστά ένα σπάνιο παράδειγμα πολιτικού θεάτρου. Και λέμε σπάνιο, γιατί τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι σκηνοθέτες εστιάζουν το βλέμμα τους σε υπαρξιακά ζητήματα και όχι σε πολιτικά, ξεχνώντας πως αυτά τα δύο είναι άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους. «Για τους κυρίαρχους η πολιτική είναι συνήθως “ζήτημα αισθητικής”: ένας τρόπος να σκέφτονται τον εαυτό τους, ένας τρόπος να βλέπουν τον κόσμο, να συγκροτούν το πρόσωπό τους. Για εμάς, ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου», λέει ο κεντρικός ήρωας αποτυπώνοντας με λόγο ρεαλιστικά κρυστάλλινο τη σχετικότητα και τη σπουδαιότητα του όρου “πολιτική“.
2. Ο Χρήστος Θεοδωρίδης χειρίζεται μοναδικά σκηνοθετικά το κείμενο του αιρετικού Γάλλου συγγραφέα που καταβυθίζεται στη μνήμη και τα τραύματά του. Με τρόπο στιβαρό, βαθιά ψυχαναλυτικό και καθαρόαιμα πολιτικό κάνει μία συναισθηματικά δυνατή και καίριας σημασίας ανάγνωση που αναδεικνύει την ανάγκη για δικαιοσύνη και ισότητα στην κοινωνία. Έτσι βλέπουμε επί σκηνής να παίρνουν σάρκα και οστά αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία, ενώ ορατή είναι και μία μεγάλη ανοιχτή πληγή: αυτή που αφορά τη μη αποδοχή της σεξουαλικής ταυτότητας του γιου από τον πατέρα του. Εντυπωσιάζει τέλος, μία απρόσμενη ριζοσπαστική πολιτική θεώρηση που επικεντρώνεται σε μία πολιτική πραγματικότητα μέσα στην οποία οι ισχυροί των κρατών και της γης “τσακίζουν” κυριολεκτικά και μεταφορικά τα σώματα των πολιτών και τους αφανίζουν.
3. Ο Χρήστος Θεοδωρίδης κάνει κάτι εξόχως ευρηματικό. “Σπάει” τους κεντρικούς ήρωες -πατέρα και γιο- σε δύο και μοιράζει το κείμενο σε δύο ηθοποιούς, τον Ντένη Μακρή και τον Γιώργο Κισσανδράκη. Οι δυο τους ερμηνεύουν σαν μία φωνή τους ήρωες του έργου και συνθέτουν μία προσωπική και συγκλονιστικά αληθινή εξομολόγηση, ενώ παράλληλα αναδεικνύουν την ανάγκη για πολιτική δράση και αλλαγή. Οι ερμηνείες τους μέσα στον μεγάλο λιτό σκηνικό χώρο της Τίνας Τζόκα και με τη βοήθεια των φωτισμών του Τάσου Παλαιορούτα εκπέμπουν ισχυρά συγκινησιακά σήματα και κύματα συγκίνησης, δημιουργώντας μία βαθιά πολιτική ηχώ.