Πώς μπορεί κάποιος να καταγράψει το χάσμα μεταξύ της γενιάς Z και της γενιάς X;

Η παράσταση “Z_X” που σκηνοθετεί ο Γιώργος Βαλαής είναι μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έρευνα για το χάσμα ανάμεσα στη γενιά Z και τη γενιά X, αλλά και για το πώς τα σύμβολα του παρελθόντος διασχίζουν το χρόνο και επιδρούν στο παρόν.

Ο Γιώργος Βαλαής εξετάζει με έναν ιδιαίτερο και βαθυστόχαστο τρόπο το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στις γενιές Z και X. Όπως ο ίδιος εξηγεί, “Η παράσταση Z_X είναι μια υποκειμενική καταγραφή ενός γενεαλογικού χάσματος, του χάσματος μεταξύ της γενιάς Z και της γενιάς X.”

Οι δύο γενιές, που χωρίζονται από περίπου 30 χρόνια, έχουν τελείως διαφορετικές εμπειρίες και τρόπους σκέψης, γεγονός που αποτυπώνεται αριστοτεχνικά στην παράσταση.

Ο Βαλαής συνεχίζει, “Μέσα από αντικείμενα που χρησιμοποίησαν ή χρησιμοποιούν οι δυο γενιές η παράσταση αποτυπώνει τις διαφορές τους και σε μια μεγαλύτερη κλίμακα τις αλλαγές που συνέβησαν τα τελευταία 30 χρόνια μέσα στον τρόπο που ζούμε”.  Αναφερόμενος στις σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές των τελευταίων τριών δεκαετιών, τονίζει ότι αυτές έχουν προκληθεί κυρίως από την επιτάχυνση της τεχνολογίας, την αλλαγή στην ποπ κουλτούρα, το τέλος των ιδεολογιών, τη δικτύωση, και την κανονικοποίηση φαινομένων όπως η πορνογραφία και η ιδιωτικοποίηση του άγχους. Μιλά επίσης για “την εμφάνιση νέων μοντέλων ζωής, την αλλαγή της ιδέας του μέλλοντος που είχε η γενιά X αλλά και την ιδέα του μέλλοντος που έχει η γενιά Z.”

Συνεχίζοντας τη σκέψη του, προσθέτει, “Πολλά πράγματα από το παρελθόν που είχαν μια σημασία κάποτε, έχουν εξαφανιστεί, πολλά πράγματα χωρίς σημασία εξακολουθούν να παραμένουν. Αυτά που παραμένουν είναι σαν να καθυστερούν την πορεία μας προς στο μέλλον, ένα μέλλον που το φανταζόμαστε μόνο τεχνολογικό χωρίς να κουβαλάει κανένα νέο ανθρωπισμό, καμία καινούργια προοπτική”. Ο Βαλαής υπογραμμίζει τη δυσκολία του να αποδεχτούμε την αδυναμία του να ξεφορτωθούμε το παλιό, προκειμένου να προχωρήσουμε με θάρρος και αποφασιστικότητα σε κάτι νέο.

Αναφερόμενος στην εξέλιξη της κοινωνίας και της ταυτότητας, σημειώνει: “Η ταυτότητα μας ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την έκρηξη της τεχνολογίας, των social media, την ανέπαφη ψηφιακή κουλτούρα, της ιδιωτικοποίησης του άγχους της εργασίας, την επιτάχυνση των ρυθμών της ζωής μέσα στην οποία ζούμε”. Ο Βαλαής αναγνωρίζει επίσης ότι πολλές από τις αλλαγές που καθορίζουν τις ζωές μας δεν ήταν επιλογές, αλλά ότι όλοι είμαστε “υποχρεωμένοι να τις ζήσουμε”, καταλήγοντας ότι “πολλές από αυτές τις αλλαγές είναι αλλαγές που δεν τις διαλέξαμε”.

Στην παράσταση Z_X, οι ηθοποιοί μιλούν για αντικείμενα και ιδέες που δημιούργησαν έναν παλαιότερο, προηγούμενο κόσμο: “η μουσική, τα περιοδικά, το πικάπ, η πλήξη που προκαλούν τα media, η χυδαιότητα, η έκθεση του εαυτού σε κάμερα, το κασετόφωνο, η αγάπη που αλλάζει πρόσωπα, το άγχος του σεξ, το τηλέφωνο, η πορνογραφία, το γρήγορο φαγητό, το Xanax, την ανέπαφη ψηφιακή κουλτούρα, το κοινωνικό άγχος, την αδιάκοπη επιτάχυνση των ρυθμών της ζωής και την μοναχική αθωότητα των παιδιών της εποχής μας.” Αυτά τα αντικείμενα και φαινόμενα παρουσιάζονται ως τα σημάδια του παρελθόντος που φέρει ο κόσμος μας και, ταυτόχρονα, ως τα φαντάσματα του παλιού κόσμου που παραμένουν στα σύγχρονα πεδία της καθημερινότητας.

Ο Βαλαής, αναγνωρίζοντας τη σύνδεση που υπάρχει με τον σύγχρονο κόσμο, τονίζει πως “Για τη γενιά Z, η αίσθηση ότι ένας προηγούμενος κόσμος έχει καταρρεύσει γύρω της, πως οι σχέσεις της με τις εμπειρίες των προηγούμενων είναι απόμακρη, δημιουργεί αυτό που ονομάζουμε γενεαλογικό χάσμα. Μια διαφορετική αντίληψη της πραγματικότητας.” Η παράσταση, με την έντονη εναλλαγή των εικόνων, της κίνησης, και των ήχων, καταγράφει ακριβώς αυτή τη διαφορά και ταυτόχρονα τις κοινές γραμμές που ενώνουν τους ανθρώπους πέρα από τις ηλικιακές ταυτότητες. Μέσα από την κληρονομιά των προηγούμενων γενιών, η παράσταση φέρνει στο φως “μια αθέατη όψη της γενιάς Z.”

Η παράσταση Z_X παραμένει τελικά μια εξερεύνηση της ταυτότητας, της κουλτούρας και της αόρατης σκυτάλης που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. Το τέλος της παράστασης, με την πρόταση ότι “Ίσως η μοναδική πραγματική κληρονομιά μας να είναι αυτή η αόρατη σκυτάλη”, προσφέρει μια ελπίδα για το μέλλον, μια πίστη στη συνέχεια μιας παράδοσης ελευθερίας ενώ διαμορφώνουμε μια νέα ταυτότητα. Μια ταυτότητα που, όπως τονίζει ο Βαλαής, “ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία και παραμένει συνδεδεμένη με τον εσωτερικό της κόσμο.”

Ταυτότητα παράστασης

Σύλληψη/Δραματουργία/Σκηνοθεσία: Γιώργος Βαλαής
Σκηνικά/Κοστούμια: Ελένη Στρούλια
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Επιμέλεια μουσικής: Γιώργος Βαλαής
Βοηθός Σκηνοθεσίας: Μαρία Σακελλάρη
Ηθοποιοί: Νοεμή Βασιλειάδου, Πένυ Ελευθεριάδου, Στράτος Νταλαμάγκος
Φωτογραφίες: Ελένη Στρούλια, Τζάνος Μάζης
Επικοινωνία για την παράσταση: Ευαγγελία Σκρομπόλα
Παραγωγή: OnePlantProductionAMKE

Η παράσταση έχει επιχορηγηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.