Πόσο ηθικό είναι να πληρώνεις μια άγνωστη για να υποδυθεί τη “μάνα” σου;

«Ζητείται κόρη» ή «Ενοικιάζεται μάνα»: Θα μπορούσε να υπάρξει μια τέτοια αγγελία; Και πόσο εφικτό θα ήταν να «ενοικιάσεις» μια μάνα;

Θα μπορούσε ποτέ να γίνει μια ιδιωτική συμφωνία ή ακόμα κι ένα επίσημο συμβόλαιο, ώστε δυο γυναίκες -άγνωστες μεταξύ τους- να αποκτήσουν τη σχέση μητέρας και κόρης; Θα ήταν ηθικό και νόμιμο να πληρώνει μια «κόρη» μια άγνωστη γυναίκα, μόνο και μόνο για να υποδυθεί τη «μάνα» της;

Κι όμως. Στο θεατρικό ισπανικό έργο της Μάρτα Μπαρσελό, με τον ελληνικό τίτλο «Μαμά Μου!», συμφωνία υπήρξε και το συμβόλαιο υπεγράφη. Και εμείς βλέπουμε επί σκηνής τη διαδρομή μιας τέτοιας σχέσης «μητέρας – κόρης», μετά την ανατρεπτική απόφασή τους να το εφαρμόσουν.

Η Σοφία Βογιατζάκη και η Νίκη Λάμη θα ερμηνεύουν από τις 12 Νοεμβρίου τους δύο αυτούς δύσκολους και ανατρεπτικούς ρόλους υπό τη σκηνοθετική επίβλεψη του Νίκου Καραγεώργου στο θέατρο Μουσούρη.

Το έργο της Μάρτα Μπαρσελό

“Είχα καιρό να διαβάσω ένα τόσο έξυπνο κείμενο. Είναι πραγματικά ένα πολύ όμορφο κείμενο που σε προκαλούσε. Με ωραία δομή, ωραία σκέψη και ωραία λύση” εξομολογείται στο NEWS 24/7 ο σκηνοθέτης Νίκος Καραγεώργος.
Και συνεχίζει μιλώντας για το κείμενο: “Δύο γυναίκες άγνωστες μεταξύ τους. Μια κοπέλα, παιδί τοξικομανών γονιών και μία νοικοκυρά που μόλις έχει πεθάνει ο άντρας της. Μία κυρία έψαχνε να γίνει μάνα και μια κοπέλα έψαχνε να γίνει κόρη. Και μέσα από ένα συμβόλαιο γίνονται μάνα με κόρη.
Κάπως έτσι αρχίζει αυτό το “γονεϊκό” ταξίδι και εμείς βλέπουμε πώς αυτοί οι δύο ξένοι άνθρωποι δημιουργούν την πιο αιμάτινη σχέση ζωής, αυτής της μάνας και του παιδιού και πώς ξαφνικά, ακόμα και αυτή η σχέση, πέφτει στους σκοπέλους και τους υφάλους στερεοτύπων. Κάποιος να πρέπει να μιλήσει μαμαδίστικα, κάποιος να πρέπει να αντιδράσει παιδικά. Και πώς αυτοί οι άνθρωποι βρίσκουν μια λύση να συνεχίσουν να είναι μαζί. Γιατί η μοναξιά είναι τεράστια”.

Η Σοφία Βογιατζάκη προσθέτει πως “η Μάρτα Μπαρσελό έχει γράψει ένα συγκλονιστικό κείμενο, πολύ καλά δομημένο. Είναι η ιστορία δύο γυναικών όπου μέσω ενός συμβολαίου γίνονται μάνα και κόρη. Σε μία εποχή που η μοναξιά είναι απίστευτη, που όλα πουλιούνται και αγοράζονται, γιατί να μη νοικιάσεις μία μάνα από μία αγγελία; Και γονείς ποιοι είναι; Αυτοί που σε γεννούν, αυτοί που σε μεγαλώνουν, αυτοί που σε φροντίζουν, ή αυτοί που σου προσφέρουν αγάπη;
Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ αυτών των δύο γυναικών είναι συγκλονιστική. Είναι ένα ρεαλιστικό έργο που σε παρασύρει από το γέλιο στο κλάμα, από το κλάμα στο γέλιο και θίγει πάρα πάρα πάρα πάρα πολλά θέματα”.

Και η Νίκη Λάμη αναφέρει πως “με γοητεύει το ίδιο το έργο, η ουσία του, το πώς νιώθουν οι ηρωίδες. Μέσα από αυτό το τέχνασμα της ενοικίασης μάνας- κόρης, η Μπαρσελό δείχνει τους χαρακτήρες, τα τραύματα και ό,τι κουβαλάνε αυτές οι γυναίκες. Η ενοικίαση είναι απλώς το μέσο για να δούμε τους χαρακτήρες αυτών των δύο γυναικών, χαρακτήρες που ποιότητές τους υπάρχουν μέσα σε όλους μας και αυτό είναι και το ερεθιστικό. Δηλαδή και σαν ηθοποιός, αλλά και σαν άνθρωπος έρχεσαι αντιμέτωπος με αυτή την πτυχή του εαυτού σου, μπορεί να είναι η μοναξιά, μπορεί να είναι η δυσκολία σου να συνδέεσαι με τους ανθρώπους, μπορεί να είναι η δυσκολία σου να αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα και να θέλεις να ζεις μόνο μέσα στις φαντασιώσεις σου”.

Το τεράστιο φάσμα των σχέσεων…

Η Σοφία Βογιατζάκη εξηγεί πως “είναι τεράστιο το φάσμα των σχέσεων. Αυτές οι δύο γυναίκες είναι άγνωστες και ξαφνικά παίζουν τη μάνα και την κόρη και υπάρχουν σκηνές που η μάνα γίνεται κόρη, η κόρη γίνεται μάνα…
Είναι βουτηγμένες στην απόλυτη μοναξιά. Η μία δεν είχε ποτέ ένα παιδί, αν και το ήθελε πάρα πολύ. Η άλλη δεν είχε τη μάνα της. Την εγκατέλειψε μόλις γεννήθηκε με έναν πατέρα ναρκομανή. Οπότε αυτό που τους λείπει, πρέπει να το βρουν με έναν άλλο τρόπο. Κάνουμε σχέσεις ανάλογα με το τι είναι αυτό που κινεί τον καθένα. Ακόμη και στην οικογένειά μας δεν έχουμε πάντα τον ρόλο της κόρης, τον ρόλο της μαμάς ή τον ρόλο της φίλης, τον ρόλο της αδελφής; Αλλάζουμε ρόλους συνέχεια”.

Ωστόσο, είναι και λίγο περίεργο να νοικιάζει κάποιος μια μητέρα, έτσι δεν είναι; Και συμβολικό.

Η Νίκη Λάμη απαντά πως “ναι είναι συμβολικό. Γιατί η κοπέλα που τη νοικιάζει, τη νοικιάζει υποτίθεται για λόγους τελείως κυνικούς και μετά αποκαλύπτεται η ανάγκη της να έχει μια μητέρα. Γιατί της έχουν λείψει πολλά από την πραγματική επαφή με μια μητέρα.
Έχουμε μέσα μας πολλά κενά. Και δεν αναφέρομαι στην ακραία περίπτωση της συγκεκριμένης ηρωίδας που την εγκατέλειψε η μητέρα της και την άφησε με έναν ναρκομανή, κάποιοι άνθρωποι φαινομενικά έχουν τα πάντα, ενώ νιώθουν ολομόναχοι. Όταν έρθουν σε επαφή με τη μοναξιά τους, λυτρώνονται και πηγαίνουν πιο κοντά στους ανθρώπους”.

Νίκος Καραγεώργος

Μπορούμε να επιλέξουμε τους γονείς μας;

Ο Νίκος Καραγεώργος αναρωτιέται “η οικογένεια γεννιέται ή γίνεται; Αυτό ένα πολύ επίκαιρο ερώτημα. Και τι συμβαίνει αν δεν έχεις εξ αίματος επαφή και αποφασίζεις να κάνεις μια οικογένεια; Γιατί αρχικά αυτό αφορά τον στενό πυρήνα της οικογένειας, αλλά μετά αγγίζει την κοινωνία. Αυτό συζητάμε και με τα κορίτσια στην πρόβα. Ότι είναι τόσο εύκολο να γίνεις ρόλος και μπορεί σιγά σιγά να φεύγεις από το πρόσωπο και να γίνεσαι προσωπείο. Να είσαι καλός γονιός ή ακόμη και ηθοποιός και ξαφνικά να αναρωτιέσαι “ναι, αλλά που είμαι εγώ μέσα σ αυτό;” Πολλές φορές σε ρουφάει και ο ίδιος ο ρόλος και εγκλωβίζεσαι μέσα σε ταμπέλες.

Και αναρωτιέσαι “πρέπει τώρα να αντιδράσω: Πώς θα αντιδρούσε ένας μπαμπάς;” Και ξαφνικά πρέπει να παίξεις και αρχίζεις και γίνεσαι περισσότερο ο ρόλος που υποδύεσαι. Πολλές φορές και με την ψυχανάλυση γίνεται αυτό: δεν ξέρεις αν λες κάτι επειδή το νιώθεις ή επειδή είναι η θέση σου τέτοια. Και εκεί αρχίζεις και καταλαβαίνεις ότι αυτή τη στιγμή παίζω έναν ρόλο και έχω χαθεί μέσα στον ρόλο. Από την πολλή αγάπη μου να δώσω αγάπη, ξαφνικά κάνω συνέχεια τον άνθρωπο που δίνει αγάπη. Μα ο άνθρωπος που δίνει αγάπη μπορεί να θέλει και να ζητήσει”.

Και, τελικά ψάχνουμε τον εαυτό μας μέσα στους ρόλους μας…

“Και θα τον βρούμε “σκίζοντας” το χάρτινο περίβλημα του ρόλου και του καθωσπρεπισμού” απαντά ο Νίκος Καραγεώργος και συνεχίζει “κάνουν πολύ ωραία δουλειά οι Ισπανοί στο κείμενο αυτό. Έχει μια διαλεκτική. Έχει ένα happy end το κείμενο ότι έχουμε τις διαφωνίες μας, αλλά θα πάμε παρακάτω.
Είναι αυτό που σκέφτομαι πολλές φορές και για τον τόπο μας. Γιατί πάντα μένουμε στις αντιθέσεις και όχι σε αυτά που συμφωνούμε; Γιατί σαν λαός καθόμαστε στην αντίθεση; Μπορεί να βρούμε ένα κοινό τόπο και πάνω σ αυτό να δουλέψουμε. Δε χρειάζεται να είναι όλα συμφωνημένα ή όλα διαφορετικά. Κάπου θα συμφωνούμε για να κάνουμε κάτι πιο θετικό, δε γίνεται να είναι όλα σε ρήξη με τους άλλους” αναφέρει ο Νίκος Καραγεώργος.

Η μοναξιά…

Μήπως η μοναξιά είναι η κινητήριος δύναμη αυτών των ρόλων;

Η Σοφία Βογιατζάκη απαντά πως “Η εποχή μας είναι πολύ μοναχική. Είμαστε όλοι εγκλωβισμένοι μέσα στους υπολογιστές. Έχουν χαθεί οι ανθρώπινες σχέσεις, το πραγματικό, το αληθινό, το πάρε δώσε πρόσωπο με πρόσωπο. Έχει χαθεί το πραγματικό ενδιαφέρον. Έχει χαθεί η ενσυναίσθηση. Όλοι κοιτάμε τον εαυτό μας. Λες και αυτό που συμβαίνει στη διπλανή πόρτα δε θα χτυπήσει και τη δική μας. Είναι πολύ μεγάλο το φάσμα και τα ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται αυτό το έργο.”

Μήπως το να νοικιάσεις μια μητρική παρουσία, σημαίνει να νοικιάσεις μια ανιδιοτελή αγάπη;

Η Νίκη Λάμη σημειώνει πως “την άνευ όρων αγάπη όλοι θα θέλαμε να την έχουμε νιώσει. Γιατί μετά την αναζητάς παντού και πρέπει να καλύψεις μόνος σου το κενό. Κι εκεί έρχεται το έργο και δείχνει ότι πολλές φορές στην προσπάθειά μας να καλύψουμε μόνοι μας ένα τέτοιο κενό, το κάνουμε λίγο βίαια, λίγο άγαρμπα και για τον εαυτό μας και για τους γύρω μας.
Υπάρχει η ατάκα της ηρωίδας μου που λέει “εγώ δεν μπορώ να συνδεθώ με κάποιον άνθρωπο στον ερωτικό τομέα; Γιατί; Γιατί όλοι λένε ότι δεν ξέρω αν αγαπάω. Δηλαδή εσύ το πιστεύεις; Όχι, εγώ πιστεύω ότι μπορώ να αγαπήσω, απλώς με τον δικό μου τρόπο”. Δηλαδή ο καθένας μας έχει δημιουργήσει μηχανισμούς άμυνας για να προστατεύεται και αυτό μεγαλώνοντας το ξεκλειδώνουμε. Και αυτό κάνουν τα έργα και αυτό κάνουν οι άνθρωποι και αυτό κάνει η τέχνη”.

Σ’ αυτές τις δυο ηρωίδες διαφαίνεται κάποιο φως;

Ο Νίκος Καραγεώργος απαντά: “Βέβαια και είναι η διαλεκτική. Στο έργο οι δύο γυναίκες αναρωτιούνται “Και αν υπάρξει ένα πρόβλημα;” Και λένε “Θα το λύσουμε με τη συζήτηση”. Είναι πολύ σημαντικό να κάτσεις δίπλα με τον άλλο και όχι να τον έχεις απέναντι.
Οι άνθρωποι φοβόμαστε το άγνωστο. Πάντα το καινούργιο έχει έναν φόβο, αλλά αν διασχίσεις τον φόβο και δεν αντιδράσεις, μπορεί να γίνει κάτι, να πας λίγο παραπέρα δημιουργικά και για σένα και για τον τόπο και για την οικογένεια και για τη σχέση σου βέβαια”.

Η Σοφία Βογιατζάκη προσθέτει πως “είναι πολύ αισιόδοξο το έργο. Η ενέργεια που εκλύει είναι φως μέσα στο φως. Αυτή η γυναίκα είναι 55 ετών, δεν είχε ποτέ ένα παιδί και αποφασίζει ξαφνικά, ενώ έχει πεθάνει ο σύζυγός της -γιατί εκείνος δεν ήθελε παιδί- να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα με έναν ανορθόδοξο τρόπο. Και βάζει μία αγγελία, το “Νοικιάζεται μητέρα”. Και σε αυτή την αγγελία απαντάει αυτή η κοπέλα, η οποία δεν έχει γνωρίσει μητέρα.
Ένα ένα έργο ύμνος- στην αγάπη, στην τρυφερότητα, στην ανθρωπιά. Μας ωθεί να παλεύουμε και να πραγματοποιούμε τα όνειρά μας.”

Και η Νίκη Λάμη καταλήγει: “Υπάρχει φως στις δύο αυτές γυναίκες και βρίσκεται στην κάλυψη της ουσιαστικής μοναξιάς. Γιατί μπορεί να είσαι με κόσμο, να έχεις φίλους, το θέμα είναι να μην αισθάνεσαι μόνος. Και αυτό γίνεται μόνο με τη σύνδεση. Και η σύνδεση αυτή δεν γίνεται να είναι μονόπλευρη. Δε γίνεται ούτε μόνο να δίνεις ούτε μόνο να παίρνεις σε μία σχέση. Και η μητέρα είναι η πηγή, η αρχή των όλων των πάντων. Και η αρχή όλων των σχέσεων”.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ:
75’ χωρίς διάλειμμα

ΩΡΕΣ ΤΑΜΕΙΟΥ:
10:30-13:30, 17:00-21:30

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
https://www.ticketmaster.gr/_sen_2006881.html

Ειδική προσφορά προπώλησης για την εβδομάδα 12 – 19/11 γενική τιμή εισιτηρίων: €15