Στέλλα Χασκίλ: Ποια ήταν η φωνή που σημάδεψε τις μεγάλες επιτυχίες του Τσιτσάνη και του Χιώτη

Ήταν η μεγαλύτερη λαϊκή φωνή της εποχής της. Από την πυρκαγιά του ‘17 στη Θεσσαλονίκη και τον διωγμό των Εβραίων, στην Αθήνα της Κατοχής, τη Σμύρνη της καταστροφής, στις πρώτες ηχογραφήσεις.
Ο Τσιτσάνης, ο Καλδάρας, ο Χιώτης, η Ρόζα, ο Μπίνης. Από τα πέτρινα χρόνια του λαϊκού τραγουδιού μέχρι την άνοιξή του. Μια λαϊκή φωνή γράφει τη δική της ιστορία. Η Στέλλα Χασκίλ.

Ο Θέμης Μουμουλίδης επανέρχεται με ένα νέο σκηνικό πορτρέτο και δίνει σάρκα και οστά στη ζωή της μεγάλης ερμηνεύτριας Στέλλα Χασκίλ σε ένα θεατρικό έργο βασισμένο στο μυθιστόρημα της Έφης Μαχιμάρη “ήταν κισμέτ”.

Ποια ήταν η Στέλλα Χασκίλ

Η Στέλλα Χασκίλ υπήρξε μια από τις σημαντικότερες λαϊκές φωνές του πρώτου μισού του αιώνα που πέρασε. Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη, ένα χρόνο μετά τη μεγάλη φωτιά του 1917, η Χασκίλ σημάδεψε με τη φωνή της μεγάλες επιτυχίες. Μετά την απελευθέρωση, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου συνεργάστηκε με κορυφαίους συνθέτες του ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού, όπως ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Μανώλης Χιώτης και ο Μάρκος Βαμβακάρης. Η φωνή της, με τη χαρακτηριστική βελούδινη χροιά, αποτυπώθηκε σε περισσότερα από 130 τραγούδια, πολλά από τα οποία έγιναν κλασικά, όπως τα “Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι”, “Ακρογιαλιές δειλινά”, “Αράπικο λουλούδι” και “Κάποια μάνα αναστενάζει”.

Εβραϊκής καταγωγής, έζησε το ολοκαύτωμα και τη γενοκτονία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Οικογενειακή φίλη με την Ρόζα Εσκενάζι. Πέθανε μόλις στα 36 της χρόνια.

Το έργο παρακολουθεί παράλληλα με τη ζωή της Στέλλας, τις μεγάλες κοινωνικές ανακατατάξεις στην Ελλάδα και ειδικά στη Θεσσαλονίκη, όπου μετά την Μικρασιατική καταστροφή και τη Γενοκτονία των Ποντίων, κατέφτασαν χιλιάδες πρόσφυγες. Σε αυτή την πολυπολιτισμική κοινωνία που δημιουργήθηκε το τραγούδι υπήρξε το στήριγμα και η διέξοδος των απλών λαϊκών ανθρώπων.

Ο λόγος, η μουσική και τα τραγούδια, σκιαγραφούν το πορτρέτο μιας σπουδαίας φωνής και ζωντανεύουν στη σκηνή τη ζωή και το έργο της. Η σύγχρονη μουσική, τα ηχοτοπία μνήμης, συνυπάρχουν με τις μουσικές των μεγάλων τραγουδιών που ερμήνευσε η Στέλλα Χασκίλ. Ηλεκτρονικός και ψηφιακός ήχος «παντρεύονται» με τον ήχο της λαϊκής ορχήστρας.

Η παράσταση παρουσιάζεται στο Μικρό Γκλόρια υπό τον τίτλο “Η άλλη Στέλλα”. Τον ρόλο της Στέλλας Χασκίλ και τα τραγούδια της παράστασης ερμηνεύει η εξαιρετική ηθοποιός και τραγουδίστρια Μαριάννα Πολυχρονίδη. Επί σκηνής θα είναι μαζί της και οι μουσικοί Αντώνης και Θοδωρής Ξηντάρης.

Η Μαριάννα Πολυχρονίδη για την Στέλλα Χασκίλ

Η Μαριάννα Πολυχρονίδη εξομολογείται στο NEWS 24/7, ποια ήταν η πρώτη της εντύπωση για τη Στέλλα Χασκίλ όταν άρχισε να μελετά τη ζωή και το έργο της: “Πριν μπω στη διαδικασία της μελέτης και αργότερα της πρόβας, τη Στέλλα Χασκίλ την γνώριζα μόνο σαν φωνή. Είναι μια φωνή που σε αγγίζει έτσι κι αλλιώς. Και σαν χροιά, και σαν ερμηνεία. Νιώθεις ότι κάτι κουβαλάει. Αργότερα, μόλις διάβασα το βιβλίο της Έφης Μαχειμάρη “Ήτανε κισμέτ” πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η παράσταση, κατάλαβα… Είναι τόσο έντονη η ζωή της, ήδη από τα παιδικά της χρόνια, αλλά κι αργότερα, λόγω των βιωμάτων της, αλλά και γενικότερα της εποχής κι όλα αυτά είναι που αποτυπώνονται στη φωνή και στην ερμηνεία της”.

Υπάρχει κάποιο στοιχείο της προσωπικότητάς της με το οποίο ταυτίζεστε ή που σας ενέπνευσε κατά την προετοιμασία του ρόλου;
Στα δικά μου μάτια, αλλά και στα μάτια του Θέμη Μουμουλίδη, η Στέλλα Χασκίλ έχει μια ευθραυστότητα κι έναν τρομερό δυναμισμό. Ο συνδυασμός αυτός μας γοήτευσε πολύ, μας ενέπνευσε, και προσπαθήσαμε να αποτυπωθεί όσο γίνεται πιο ανάγλυφα.

Ποιες πτυχές της ζωής της Χασκίλ προσπαθήσατε να αναδείξετε ιδιαίτερα στην ερμηνεία σας;
Η ζωή της Χασκίλ στιγματίστηκε πολύ έντονα απ’ τα πολύ σκληρά γεγονότα της εποχής που έζησε. Αυτό θέλαμε να το φωτίσουμε και να το αναδείξουμε. Παρόλο που έζησε πολύ λίγο, έφυγε από καρκίνο μόλις 36 ετών, είναι σαν να έζησε 3 ζωές! Προσπαθήσαμε λοιπόν να εντάξουμε όσο γίνεται περισσότερα στοιχεία σε μια παράσταση που διαρκεί μόλις 70 λεπτά.

Η ερμηνεία ενός μονολόγου βασισμένου σε πραγματικό πρόσωπο απαιτεί μεγάλη συναισθηματική φόρτιση. Πώς προετοιμαστήκατε για να μπείτε βαθιά στον ρόλο;
Είναι τόσο έντονη η εποχή και τα γεγονότα, είναι τόσο δυνατό το κείμενο του Θέμη Μουμουλίδη, που έτσι κι αλλιώς η συναισθηματική φόρτιση είναι αναπόφευκτη. Σαν ηθοποιός, νομίζω ότι μπαίνοντας με καθαρή ματιά και ψυχή στην αφήγηση της ιστορίας, μοιραία θα συγκινηθείς κι εύχομαι και να συγκινήσεις, άλλωστε αυτός είναι ο στόχος.

Ποιο ήταν το μεγαλύτερο μάθημα που πήρατε από τη ζωή της Στέλλας Χασκίλ; Σας άλλαξε ως καλλιτέχνιδα ή ως άνθρωπο;
Το μεγαλύτερο μάθημα που πήρα, σίγουρα έχει να κάνει με τη δύναμη της ψυχής της. Πέρασε τόσα, κι όμως ποτέ δεν σταμάτησε να δημιουργεί, να ελπίζει και να ονειρεύεται. Και πιστεύω ότι το να αναλογιστούμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες κάποιοι άνθρωποι έζησαν και δημιούργησαν καθιστά το έργο τους ακόμα πιο σπουδαίο.

Ελίνα Γιουνανλή

Συντελεστές

Κείμενο | Σκηνοθεσία | ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ
Σκηνικός χώρος | ΜΙΚΑΕΛΑ ΛΙΑΚΑΤΑ
Κοστούμια | ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΥΡΜΑ
Πρωτότυπη Μουσική | ΛΙΝΑ ΖΑΧΑΡΗ
Video | Artwork | ΘΩΜΑΣ ΠΑΛΥΒΟΣ
Το ρόλο της Στέλλας Χασκίλ ερμηνεύει η ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΗ
Συμμετέχουν οι μουσικοί ΑΝΤΩΝΗΣ και ΘΟΔΩΡΗΣ ΞΗΝΤΑΡΗΣ