Στο True West της Έλενας Καρακούλη η Δύση δεν υπάρχει πια

Η Έλενα Καρακούλη σκηνοθετεί στο Θέατρο του Νέου Κόσμου τον Νίκο Ψαρρά και τον Μάρκο Παπαδοκωνσταντάκη στο εμβληματικό έργο του Σαμ Σέπαρντ, True West. Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ θεατρικός συγγραφέας, ηθοποιός και σεναριογράφος γράφει μία συγκλονιστική ιστορία αδελφικής αντιπαλότητας, που κορυφώνεται σε έναν χαοτικό αγώνα για εξουσία, έλεγχο και επιβίωση πάνω στα απομεινάρια του αμερικανικού ονείρου.

“Με γοητεύει ο κόσμος του Σαμ Σέπαρντ και ο τρόπος του να θίγει θέματα πυρηνικά και αξεπέραστα, όπως είναι η σκοτεινή πλευρά της οικογένειας, η μοναξιά, η αποτυχία, το όνειρο- αμερικάνικο και όχι μόνο- το κυνήγι της ευτυχίας. Η αλήθεια είναι ότι πρώτα ανακάλυψα τα διηγήματά του- τον θεωρώ αξεπέραστο διηγηματογράφο- και επειδή γράφω κι εγώ (περιμένω μάλιστα την έκδοση του πρώτου μου βιβλίου, μια συλλογή διηγημάτων από τις εκδόσεις Καστανιώτη) σκεφτόμουν ότι θα ήθελα μια μέρα να γράψω μια ιστορία με την άγρια διαύγεια του Σέπαρντ. Ύστερα έπεσα πάνω στο Τrue West και βούτηξα ξανά στο ίδιο παράξενο σύμπαν των διηγημάτων του, αυτή τη φορά μέσα από την ιστορία των δύο αδελφών που συναντιούνται έπειτα από πέντε χρόνια στο σπίτι της μητέρας τους που απουσιάζει” αναφέρει στο NEWS 24/7 η Έλενα Καρακούλη.

Και συνεχίζει μιλώντας για το τι συμβολίζει ο τίτλος του και πού εστίασε σκηνοθετικά: “Το True West είναι το αμερικάνικο όνειρο και όχι μόνο. Είναι η διαρκή αναζήτηση της ευτυχίας, είναι αυτό που θέλουμε και δεν έχουμε. Είναι η ανάγκη του ανθρώπου να πιστέψει σε μια ουτοπία είτε αυτή είναι η απόλυτη επιτυχία είτε η σύνδεση με το παρελθόν και τις ρίζες. Όλοι ψάχνουν κάτι αυθεντικό, κάτι από το οποίο να μπορούν να πιαστούν. “Ολο αυτό με τη Δύση δεν υπάρχει πια. Έχει πεθάνει” λέει κάποια στιγμή ο Όστιν. Η Δύση είναι ένα έρημο τοπίο, το οποίο κατοικούν άνθρωποι μπερδεμένοι, που επιθυμούν αυτό που δεν έχουν ένα άλλο τρόπο ύπαρξης και που καταλήγουν τελικά στην ίδια έρημο, εκεί όπου ζει ο πατέρας τους. Η παράσταση εστιάζει στο θέμα της οικογένειας, στο ερώτημα της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αλλά και στις αντιφατικές δυνάμεις που κρύβουμε μέσα μας”.

Μια ανατομία των πιο σκοτεινών πτυχών της αμερικανικής κοινωνίας και οικογένειας, όπου με την χαρακτηριστική ωμή και ρεαλιστική αφήγησή του, αλλά πάντα με μαύρο χιούμορ και τρυφερότητα, ο Σέπαρντ μάς βυθίζει σε έναν κόσμο διαλυμένων οικογενειακών δεσμών και μοναξιάς. Έναν κόσμο όπου απογοητευμένοι αντιήρωες ακροβατούν μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαίσθησης παλεύοντας με προσωπικούς δαίμονες και υπαρξιακές αβεβαιότητες.
¨Ο Όστιν είναι οργανωμένος, είναι ο διανοούμενος, αυτός που έχει οικογένεια, αυτοκίνητο, σπίτι και κάποια χρήματα. Έχει “όλο το πακέτο”. Είναι ανερχόμενος σεναριογράφος και προσπαθεί να γράψει ένα σενάριο που θα του ανοίξει τις πόρτες. Ο Λη από την άλλη είναι ο τυχοδιώκτης, δεν έχει τίποτα από τα προηγούμενα, ζει στην έρημο, κάνει διαρρήξεις, έχει όμως μια ορμή και μια γοητεία που δεν περνούν απαρατήρητα” αναφέρει η σκηνοθέτιδα.

Και συνεχίζει “τα δύο αδέλφια έχουν πέντε χρόνια να συναντηθούν και ενώ δείχνουν ότι διαφέρουν απόλυτα, στην πορεία όταν οι ρόλοι αντιστρέφονται, φαίνεται ότι δεν διαφέρουν και τόσο. Είναι κατά κάποιο τρόπο οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, έχουν κοινές καταβολές και παλεύουν με τους ίδιους δαίμονες. Το βέβαιο είναι ότι έχουν ανάγκη ο ένας τον άλλο για να πάνε παρακάτω”.

Το True West αντανακλά την αμερικανική κουλτούρα, ειδικά τη δεκαετία του ’80, που γράφτηκε…

“Το αμερικάνικο όνειρο είναι μια φαντασίωση που την δεκαετία του ‘80 την έτρεφε η διαφήμιση. Από τη μία έχουμε το όνειρο της επιτυχίας, της καταξίωσης και του πλούτου- κάτι που το εκφράζει ο Όστιν, από την άλλη το όνειρο της άγριας δύσης, της επαφής με την γη των προγόνων, μέσω του Λη. Ό,τι συνέβαινε τη δεκαετία του 80 τώρα έχει γιγαντωθεί. Βομβαρδιζόμαστε από εικόνες ευτυχίας, από φίλτρα που μας κάνουν να αισθανόμαστε μειονεκτικά. Όλοι ψάχνουν κάτι αληθινό, μια συγκίνηση, μια αληθινή ιστορία και αυτό γίνεται όλο και πιο περίπλοκο έτσι όπως έχουμε αποσυνδεθεί από τους εαυτούς μας, αλλά και από το ίδιο μας το σώμα”.

Πόσο καθοριστικός και…μοιραίος είναι τελικά ο ρόλος της οικογένειας για την Έλενα Καρακούλη;

“Λέει κάπου ο Σέπαρντ ότι το παρόν μας είναι το παρελθόν μας. Το έργο του έχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, ο πατέρας του ήταν ένας πιλότος που εγκατέλειψε την οικογένεια του για να πάει να ζήσει στην έρημο, “αφοσιωμένο αλκοολικό” τον αποκαλεί ο Σέπαρντ. Το True West είναι μέρος μιας οικογενειακής τριλογίας που περιγράφει το πώς οι μπερδεμένοι και βαθιά πληγωμένοι άνθρωποι προσπαθούν να ξεφύγουν από τις ρίζες τους. Η οικογένεια τους καθορίζει και τους καταστρέφει” σημειώνει.

Μπορούμε να ξεφύγουμε ποτέ από τους δεσμούς και τα κατάλοιπα της οικογένειας;

“Νομίζω ότι αν έχουμε επίγνωση των δυνάμεων που μας καθορίζουν ίσως να μπορούμε να μετακινηθούμε κάπως από τις αρχικές μας ..προδιαγραφές. Πολλοί κάνουν ψυχανάλυση γι αυτόν ακριβώς τον λόγο. Κάποιοι άλλοι προσπαθώντας να ξεφύγουν είτε δημιουργούν είτε καταστρέφουν. Όποιον δρόμο κι αν διαλέξει κανείς πάντως, κάποια στιγμή νομίζω ότι έρχεται αντιμέτωπος με την πραγματική του φύση που δεν μπορεί παρά να συνδέεται με τις ρίζες του”.

Το στοιχείο της βίας και της αυτοκαταστροφής είναι έντονο. Τι πιστεύετε ότι ήθελε να εκφράσει ο Σαμ Σέπαρντ μέσα από αυτές τις ακραίες καταστάσεις;

“Αισθάνομαι ότι υπάρχουν περιοχές μέσα μας που είναι παντελώς άγνωστες. Απέραντες μυστηριώδεις και επικίνδυνες περιοχές.” λέει ο Σαμ Σέπαρντ και μιλάει για την άγρια Δύση, για την Αμερική του ’80, για την Ελλάδα του 2024, για τις ανεξιχνίαστες δυνάμεις που παλεύουν μέσα μας και που δεν τις γνωρίζουμε καν γιατί η ζωή ήταν πάντα και εξακολουθεί να είναι γεμάτη αντιφάσεις και παράδοξα.

Και καταλήγει μιλώντας για τους υπολοιπους συντελεστές της παράστασης…

“Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη από τη συνάντηση με όλους ανεξαιρέτως τους ταλαντούχους ανθρώπους αυτής της δουλειάς και αναφέρομαι τόσο στους συντελεστές όσο και στους ηθοποιούς. Με τον Νίκο Ψαρρά είναι η πέμπτη μας φορά, είναι μεγάλη η χαρά και το άγχος όταν συναντιόμαστε θεατρικά, η μεγάλη έκπληξη για μένα σε αυτή τη δουλειά είναι ο Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης, που φέτος νιώθω ότι είναι η χρονιά του. Είναι συγκινητική η διαθεσιμότητά του και η ευελιξία του στη σκηνή. Μαζί με τον Νίκο Ψαρρά κάνουν ένα εκρηκτικό δίδυμο, έχουν απίστευτη χημεία και νομίζω ότι εκπέμπουν κάτι που λείπει καμιά φορά από το θέατρο, τη χαρά δηλαδή του παιχνιδιού. Έχουν βέβαια υπέροχους συμπαίκτες, τον Νέστορα Κοψιδά στον ρόλο του παραγωγού και την Αλεξάνδρα Παντελάκη στο ρόλο της μαμάς αλλά και τον επί σκηνής μουσικό, Μίκη Παντελούς”.

Ταυτότητα της παράστασης

Μετάφραση – Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία Έλενα Καρακούλη
Σκηνογράφος Κωνσταντίνος Σκουρλέτης
Ενδυματολόγος Εβελίνα Δαρζέντα
Μουσική Θοδωρής Οικονόμου
Κίνηση Φαίδρα Σούτου
Σχεδιασμός φωτισμών Νίκος Βλασόπουλος
Φωτογραφίες Πάτροκλος Σκαφίδας
Βοηθός σκηνοθέτη Ανθή Φουντά
Βοηθός σκηνογράφου Δήμητρα Σαρρή

Παίζουν: Νίκος Ψαρράς, Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης, Νέστορας Κοψιδάς, Αλεξάνδρα Παντελάκη
Μουσικός επί σκηνής Μίκης Παντελούς