Θανάσης Σαράντος στο NEWS 24/7: “Ζούμε σε μια κοινωνία από κτήνη-Στάνλεϊ που ενδιαφέρονται μόνο για τη βολή τους”

Η τελευταία στάση του «Λεωφορείου ο Πόθος» καταλήγει στα «Ηλύσια Πεδία», μια φτωχική γειτονιά της Νέας Ορλεάνης του 1947. Στο ελεύθερο, αλλά και ταυτόχρονα βίαιο περιβάλλον αυτής της ζεστής και υγρής συνοικίας, τα πάντα τυλίγει μια ατελείωτη τζαζ μουσική και ένας συνεχής κίνδυνος. Είναι το ιδανικό σκηνικό για να υπάρξει ένας ανελέητος πόλεμος μεταξύ του Πόθου και του Θανάτου.

Ο Τενεσί Ουίλιαμς καταφέρνει με τη μοναδική του γραφή να συμπτύξει σ’ αυτό το έργο τόσο τη μετάβαση της Αμερικής μετά από μία 30ετία οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών, συμπεριλαμβανομένου και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όσο και να ψυχογραφήσει εντελώς διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους τόσο ταξικά όσο και ως προσωπικότητες.

“Το Λεωφορείον ο Πόθος είναι ένα αποκαλυπτικό έργο αντιθέσεων, ένα επικίνδυνο παιχνίδι μεταξύ της γυναικείας και της ανδρικής φύσης, της φαντασίας και της πραγματικότητας, της αλήθειας και του ψέματος, της λογικής και της τρέλας, του φωτός και της σκιάς”, σημειώνει ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Θανάσης Σαράντος που τώρα σκηνοθετεί το εμβληματικό έργο του του βραβευμένου με Πούλιτζερ Αμερικανού θεατρικού συγγραφέα, Τενεσί Ουίλιαμς για λογαριασμό του Εθνικού Θεάτρου.

Ένας επικίνδυνος χορός μεταξύ Πόθου και Θανάτου

“Στο έργο αυτό με γοήτευσε η πολυπλοκότητα στις σχέσεις ανάμεσα στους χαρακτήρες του έργου, η ειρωνική και ταυτόχρονα ποιητική γλώσσα του συγγραφέα, η ανάγκη μου για μελέτη σε κάθε λέξη του και σκηνική του οδηγία που υπήρξε σίγουρα ένας δελεαστικός γρίφος σε σχέση με τον σκηνικό κόσμο που θέλει να δημιουργήσει ο Τενεσί Ουίλιαμς στον θεατή. Σίγουρα με γοήτευσε και το «εξωτικό» περιβάλλον της Νέας Ορλεάνης του 1947 όπου τοποθετεί τον μύθο του έργου και που θέλουμε να μεταφέρουμε στον σύγχρονο θεατή, αλλά χωρίς καμία απολύτως νοσταλγική διάθεση. Τα «Ηλύσια Πεδία» του έργου είναι μια φτωχική συνοικία όπου ακούγεται μια ατελείωτη τζαζ μουσική και που στην παράστασή μας υποστηρίζεται ζωντανά με πιάνο και σαξόφωνο. Την τυλίγει μια αφόρητη καυτή υγρασία όπου καιροφυλακτεί πάντα η βία και ο κίνδυνος. Είναι το ιδανικό σκηνικό για να υπάρξει ένας επικίνδυνος χορός μεταξύ Πόθου και Θανάτου με απρόβλεπτες συνέπειες για όλους εκεί” σημειώνει στο NEWS 24/7 ο σκηνοθέτης, λίγες ημέρες πριν το έργο κάνει πρεμιέρα στη σκηνή Νίκος Κούρκουλος του Εθνικού.

Το έργο γράφτηκε το 1947 και έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Ethel Barrymore στη Νέα Υόρκη, σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν. Το 1951 γνώρισε παγκόσμια επιτυχία με τη μεταφορά του στον κινηματογράφο από τον ίδιο σκηνοθέτη και με πρωταγωνιστές την Βίβιαν Λη (Μπλανς) και τον Μάρλον Μπράντο (Στάνλεϊ). Έκτοτε έχει γνωρίσει αναρίθμητες αναβιώσεις στις σκηνές όλου του κόσμου, εντούτοις είναι η πρώτη φορά που το έργο ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο.

Η σκηνοθετική ματιά του Θανάση Σαράντου επικεντρώθηκε στις λέξεις, τις συμπεριφορές και το υποσυνείδητο στον ψυχισμό των χαρακτήρων του “Δεν είχα καμία διάθεση να προσθέσω κάτι παραπάνω από αυτό που γράφει ο Αμερικανός συγγραφέας. Η μετάφραση στάθηκε σίγουρα ένας καλός οδηγός για ν’ αφουγκραστώ ότι κρύβεται πίσω από λέξεις και συμπεριφορές στους ήρωες του έργου. Είναι ένα κείμενο που παίζει ιδιαίτερα με το υποσυνείδητο στον ψυχισμό των χαρακτήρων του. Οι πρόβες με μια σπουδαία ομάδα ηθοποιών και συντελεστών και με την δυνατότητα να παρουσιάσουμε αυτό το αριστουργηματικό κείμενο για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο, μας αποκάλυψαν ως τώρα ένα απολύτως σύγχρονο και ζωντανό θεατρικό τοπίο που αφορά το τώρα και όχι ένα μουσειακό κλασσικό έργο ενός πολύ σημαντικού συγγραφέα με τα στερεότυπα της «ρομαντικής» πρώτης ανάγνωσης. Το «Λεωφορείον ο Πόθος» είναι ένα σκληρό κείμενο και ταυτόχρονα τρυφερό και συγκινητικό με την αποκάλυψη της ωμής αλήθειας του”.

Στο ερωτικό τρίγωνο Στέλλα- Στάνλεϊ- Μπλανς πώς αντικατοπτρίζονται οι σύγχρονες σχέσεις;

“Διαπιστώνει κανείς πόσες Μπλανς και πόσοι Στάνλεϊ έχουν κυριεύσει τον κόσμο μας και πόσες Στέλλες και Μιτς υφίστανται τις οδυνηρές συνέπειες ως παράπλευρες απώλειες σε ένα ανηλεή πόλεμο αυτάρεσκου ναρκισσισμού που επικρατεί ανάμεσα στους δύο βασικούς ήρωες. To έργο εξακολουθεί να αφορά το σήμερα, γιατί παραμένει πιστή αναπαραγωγή της ανθρώπινης ζωής. Δεν υπάρχουν για τον Ουίλιαμς «καλοί» και «κακοί» άνθρωποι. Η τραγωδία προκύπτει όταν δεν υπάρχει κατανόηση από τους άλλους σε ότι συμβαίνει πραγματικά στις καρδιές των ανθρώπων, αν κάποιος έχει συνηθίσει να λειτουργεί αποκλειστικά μέσα από το «εγώ» του”.

«Εγώ πάντα στηριζόμουν στην καλοσύνη των αγνώστων» λέει η Μπλανς Ντιμπουά. Σήμερα μπορούμε να βασιστούμε σ’ αυτή;

“Αυτή είναι και μια μάλλον πρόταση-παγίδα του συγγραφέα και ίσως έχει αποκτήσει μια μάλλον μελοδραματική διάσταση, αλλά ο κάθε ξένος και άγνωστος δείχνει καλοσύνη μόνο μέχρι να γνωρίσει πραγματικά το αληθινό πρόσωπο της Μπλανς. Αυτός είναι και ο λόγος που εκείνη βασίζεται πάντα στην καλοσύνη των αγνώστων. Όταν την μάθουν όλοι την εγκαταλείπουν με αποτέλεσμα να γίνεται μισητή και απεχθής. Και έτσι εκείνη αναγκάζεται να καταφεύγει στον επόμενο άγνωστο που θα την δώσει έστω ένα προσωρινό καταφύγιο. Η Μπλανς δεν μπορεί να αντέξει την αλήθεια των πραγματικών σχέσεων, προτιμά το σκοτάδι, στο τέλος φαίνεται να νιώθει ανακούφιση μόνο στο σκοτάδι του μυαλού της. Είναι μια μοναχική ύπαρξη και είναι αδύνατον να γίνει κατανοητή από τους υπόλοιπους γύρω της. Η τραγωδία της είναι ότι κανένας δε φαίνεται να νιώθει την απελπισμένη της εσωτερική μοναξιά”.

Στο «Λεωφορείον ο Πόθος» θίγονται ποικίλα κοινωνικά θέματα και μεταξύ αυτών τη φτώχεια και τη μετανάστευση. Η Τέχνης πώς πρέπει να σταθεί απέναντι στο κοινό της σήμερα;

“O Στάνλεϊ Κοβάλσκι είναι ένας Πολωνός μετανάστης δεύτερης γενιάς, αλλά και νικητής-βετεράνος ενός οδυνηρού παγκοσμίου πολέμου και αναμένει την πλήρη ένταξή του σε μια κοινωνία που ζει τη γέννηση του «αμερικανικού ονείρου». Βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου τα πάντα είναι πιθανά αρκεί να πιστεύεις ότι «εσύ θα είσαι ο τυχερός» όπως ο ίδιος κομπάζει στην τελευταία σκηνή του έργου. Προς το παρόν είναι εργάτης σε μια βιομηχανία και δουλεύει δωδεκάωρο, αλλά είναι σίγουρος για την καλύτερη τύχη του. Η Μπλανς Ντιμπουά από την άλλη είναι εκείνη που άφησε να «γλιστρήσει» από τα χέρια της η φάρμα του Μπελ Ρεβ του Αμερικανικού Νότου που εκπροσωπεί ένα άλλο είδος πολιτισμού όπου οι λίγοι «εκλεκτοί» μπορούσαν να ζουν καλύτερα εις βάρος των πολλών. Η ίδια έχει καταλήξει ως νεόπτωχη μετανάστης σε αυτό τον νέο κόσμο της αλλαγής: «Με αυτόν πρέπει να σμίξουμε το αίμα μας τώρα που δεν υπάρχει το Μπελ Ρεβ για να μας προστατεύει» αναφωνεί στο έργο.

Σήμερα ζούμε σε μια κοινωνία από κτήνη- Στάνλεϊ που είναι αδιάφοροι και κυνικοί για τα πάντα, εκτός από την ευχαρίστηση και τη βολή τους.

Όμως ο νέος κόσμος που εκπροσωπεί ο Στάνλεϊ την απορρίπτει και ο κρυφός της πόθος για αυτόν νιώθει ότι την πνίγει. Η Μπλανς πρέπει οπωσδήποτε να εξοριστεί. Είναι η αρχή μιας νέας εποχής με τεράστιες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές και ο συγγραφέας έχει προβλέψει με την ειρωνική ματιά του αυτό που ζούμε και τώρα. Μια κοινωνία από κτήνη- Στάνλεϊ που είναι αδιάφοροι και κυνικοί για τα πάντα εκτός από την ευχαρίστηση και τη βολή τους, αλλά και βαθιά απελπισμένοι και μοναχικοί, αφού έφτιαξαν μια κοινωνία-λοταρία που βασίστηκε μόνο στην τύχη. Ο συγγραφέας από το 1947 προειδοποιούσε για αυτό που ερχόταν με σφοδρότητα αργότερα και αυτός ήταν και ο κοινωνικός του ρόλος ως καλλιτέχνης”.

Ιnfo
Ταυτότητα παράστασης: Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Θανάσης Σαράντος/Σκηνικά: Άση Δημητρολοπούλου/Κοστούμια: Λίνα Μότσιου/Μουσική: Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης/Κίνηση: Εύη Οικονόμου/Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα/Βοηθός σκηνοθέτη: Δημήτρης Κακαβούλας/Σύμβουλος δραματουργίας: Μάρκος Τσούμας/Βοηθός σκηνογράφου: Φανή Παϊτάκη/Βοηθός ενδυματολόγου: Σοφία Τάμπλερ/Διανομή (αλφαβητικά): Γιατρός: Άγγελος Ανδριόπουλος, Μιτς: Ιερώνυμος Καλετσάνος, Μάργκαρετ-Νοσοκόμα: Ίντρα Κέιν, Πάμπλο: Λάμπρος Κτεναβός, Στιβ: Νικόλας Μακρής, Ευνίκη-Μεξικάνα: Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Στέλλα: Νάνσυ Μπούκλη, Mπλανς: Κωνσταντίνα Τάκαλου, Στάνλεϊ: Αποστόλης Τότσικας, Νέος: Γρηγόρης Φρέσκος/Δυο μουσικοί επί σκηνής/Φωτογράφος παράστασης: Σταύρος Χαμπάκης
Πρεμιέρα: 12 Νοεμβρίου/ Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος»/Hμέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 19:30./ Προπώληση εισιτηρίων: ticketservices.gr και στο 210.7234567 (με χρήση πιστωτικής-χρεωστικής κάρτας)
Πληροφορίες: Ταμεία κτηρίου Τσίλλερ (Αγίου Κωνσταντίνου 22-24), τηλ. 210.5288170-171
Σημείωση: Οι Σκηνές του Εθνικού Θεάτρου λειτουργούν ως αμιγείς χώροι για εμβολιασμένους και νοσήσαντες. Η είσοδος των θεατών θα γίνεται αυστηρά με την επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης.
Λόγω των έκτακτων συνθηκών, ο προγραμματισμός της πρεμιέρας και των παραστάσεων ενδέχεται να τροποποιηθεί.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις