Τι συνέβη όταν 4 άγνωστες γυναίκες συναντήθηκαν στο Σωματείο Οδηγών Ταξί;

Τέσσερις άγνωστες μεταξύ τους γυναίκες, η Φωτεινή, η Αμέλια, η Μάγδα και η Χαρά, συναντώνται απρόσμενα σε ένα μεταιχμιακό χώρο και χρόνο και μοιράζονται στον πρώτο όροφο του κτιρίου όπου στεγάζεται το Σ.Ο.Τ.Α. – Σωματείο Οδηγών Ταξί Αθήνας, επί της οδού Οδυσσέως 8 στο Μεταξουργείο τις προσωπικές τους ιστορίες. Σαρκάζουν και αυτοσαρκάζονται, θυμώνουν και ξεσπούν, γελούν, χορεύουν και τραγουδούν.

Ναι, μπορεί να ακούγεται κάπως οξύμωρο, αλλά το “ανδροκρατούμενο” και “παρεξηγημένο” Σωματείο Οδηγών Ταξί Αθήνας ήταν αυτό που παραχώρησε τον χώρο του σε μία παράσταση που ήθελε αρχικά να μιλήσει για τη βία, την πατριαρχία, τις γυναικοκτονίες που ανελλιπώς δημοσιοποιούνται και αναδείχθηκε σε μια παράσταση «αφιερωμένη στη μάνα».

“Ήθελα να ανεβάσω την παράσταση σε μη θεατρικό χώρο, σε μια αληθινή αίθουσα αναμονής. Να έχει νοτιστεί από αληθινό χρόνο και αληθινούς ανθρώπους. Και μια μέρα έντονης βροχόπτωσης ανεβαίνοντας με την αδελφή μου στο χώρο του Σ.Ο.Τ.Α. που βρίσκεται πάνω από ακριβώς από το μαγαζί που έχουμε, με σκούντηξε και μου είπε: “Είναι η Αίθουσα Αναμονής που αναζητάς¨. Και όντως ήταν! Είχε δίκιο” ανέφερε στο NEWS 24/7 η σκηνοθέτις της παράστασης Δήμητρα Τάμπαση. Η τελευταία μαζί με τις Μαίρη Βούλγαρη, Ειρήνη Καράογλου, Ελένη Μολφέτα (που συμμετείχε στην αρχική σύνθεση), Μυρτώ Ναούμ και Μυρτώ Στράμπη συνέθεσαν το κείμενο της παράστασης.

Και συνεχίζει μιλώντας για τον χώρο “Το ίδιο είπε ο Ιάσονας Καμπάνης που επιμελήθηκε τον σκηνικό χώρο και το φωτισμό, ο οποίος επενέβη με τόσο ευφυή τρόπο μιας και δεν γίνεται άμεσα αντιληπτός. Όπως και η Χριστίνα Λαρδίκου ντύνοντας τις ηρωίδες πολύχρωμες αλλά και μή, ανθρώπινες αλλά και όχι. Σύνθετα και απλά. Η παραχώρηση του χώρου είναι άλλη μια έκπληξη της παράστασης και άλλη μια φωτεινή αχτίδα ελπίδας.

Ένα ανδροκρατούμενο σωματείο, ενός παρεξηγημένου επαγγέλματος έρχεται ως επισφράγιση της ελπίδας. Επικοινωνώντας με τον πρόεδρο του σωματείου Γεώργιο Μπάτσο, ήμουν στην αρχή διστακτική για την απόκρισή του, ο οποίος με εξέπληξε ευχάριστα κι ακόμη περισσότερο το διοικητικό συμβούλιο όπου χαιρέτησαν την γυναικεία αυτή προσπάθεια, παραχωρώντας μας τον χώρο δίχως κανένα οικονομικό αντάλλαγμα και αγκαλιάζοντας μας όλον αυτό τον καιρό”.

Είδα τη γενική πρεμιέρα της παράστασης και μου έκανε εντύπωση η “αύρα” του χώρου. Ανεβαίνοντας στον πρώτο όροφο του κτιρίου, παρατήρησα τις αφίσες που ήταν κολλημένες στον τοίχο και που ζητούσαν “8ωρο στους δρόμους” μαζί με άλλα αιτήματα. Η παράσταση λαμβάνει χώρα κυριολεκτικά σε ένα δωμάτιο αναμονής, ενώ εμείς οι θεατές καθίσαμε σε δύο επικοινωνούντα – με συρόμενες πόρτες που ήταν ανοιχτές- δωμάτια. Μου έκανε εντύπωση που ένα διάφανο πέπλο μας χώριζε από τις ηθοποιούς, κάνοντας ακόμη πιο υποβλητική την ατμόσφαιρα της παράστασης.

Ακόμη πιο “καρμικό” είναι πως η παράσταση αυτή παρουσιάζεται δίπλα «στο κτίριο-φάντασμα» της οδού Οδυσσέως στο Μεταξουργείο. Πρόκειται για ένα υπέροχο νεοκλασικό κτίριο, δυστυχώς παρατημένο και σχεδόν κατεστραμμένο, όπου κάποτε στεγαζόταν το 63ο Δημοτικό Σχολείο της Αθήνας, και σήμερα χάσκει «καρβουνιασμένο από τη φωτιά που έβαλε ένας παράφρονας γυναικοκτόνος και παιδοκτόνος για να κάψει την οικογένειά του και να εκδικηθεί τη γυναίκα του, γιατί, όπως υποστήριζε, τον παράτησε.

Η “γέννηση” της παράστασης

Η Δήμητρα Τάμπαση μου εξηγεί πως “ολοκληρώνοντας τον κύκλο παραστάσεων της Lulu στο bios το 2017 κι έπειτα από μια μετωπική σύγκρουση με τον θάνατο, αποφασίστηκε μέσα μου πάραυτα η απομάκρυνση μου από το θέατρο.

Όλα κάπως είχαν ματαιωθεί εντός μου, έως τη μέρα που κάπως παράδοξα κι ενώ απολάμβανα το λαιβ του METAMAN, ο οποίος έχει γράψει και την πρωτότυπη μουσική της παράστασης, εξερράγη μέσα μου η επιθυμία να σκηνοθετήσω ξανά.

Συναντήθηκα πάλι με τη Μυρτώ Στράμπη για το βίντεο κλιπ του METAMAN και με την Ελένη Μολφέτα και την Ειρήνη Καράογλου για μια diy παράσταση που είχα στο μυαλό μου ως περφόρμανς για τη γυναικεία φύση και τον πόνο που ως κλωστή μας ενώνει όλες, από την πρώτη έμμηνο ρύση, την πρώτη σεξουαλική επαφή, τη γέννα, το σκληρό κοινωνικό συμβόλαιο που επιτελούμε ακούσια ή εκούσια, την εικόνα, το βάρος, το γήρας, την μητρότητα, κ.ο.κ.

Στην πορεία προστέθηκαν η Μαίρη Βούλγαρη και η Μυρτώ Ναούμ, η οποία αντικατέστησε την Ελένη Μολφέτα, στην ομάδα και ανάμεσα σε εκείνα που μας προβλημάτιζαν ήταν και τα καθημερινά περιστατικά έμφυλης βίας ή παραβίασης ή γυναικοκτονίας στον τύπο ή στο διαδίκτυο. Παράλληλα όμως παρατηρούσαμε και κουβεντιάζαμε τα αποτελέσματα της πατριαρχίας στο φύλο μας και αναπόφευκτα καταλήγαμε να εντοπίζουμε τον υφέρποντα μισογυνισμό στις ίδιες τις γυναίκες. 17 μήνες γράφαμε, σβήναμε.

Αυτοσχεδιασμοί και ηχογραφήσεις και πάλι κύκλο και πάλι κουβέντα. Και κάπως έτσι καταλήξαμε στην «Αίθουσα Αναμονής». Η έμπνευσή μας; Εγώ, εσύ, η άλλη! Όλες μας. Εμείς.”

Oι τέσσερις πρωταγωνίστριες…

Η σκηνοθέτις σκιαγραφεί τις 4 πρωταγωνίστριες της παράστασης λέγοντας πως “οι σκιές είναι το παν σε αυτό το έργο. Η Αμέλια γύρω στα 45, γόνος εύπορης οικογένειας, καθωσπρέπει, μορφωμένη, ακριβής και αποστασιοποιημένη. Η Φωτεινή γύρω στα 45, κόρη μεταναστών και η ίδια μεγαλωμένη στην Γερμανία, άμεση και μεστή, μάνα μιας κόρης και γυναίκα της βιοπάλης.

Η μάνα και το σπουδαίο τάπερ της που ελέγχει και ελέγχεται σε όλη της τη ζωή. Η Χαρά Μπέσα γύρω στα 30, λαϊκή τραγουδίστρια σε μπουζούκια κάποιου προαστίου της Αττικής, ωμή, ταλαντούχα, ανάλαφρη και ντόμπρα. Η Μαγδαληνή γύρω στα 28, δικηγόρος, φεμινίστρια, λιγομίλητη, εύστοχη, παρατηρητική και καταρτισμένη”.

Όλα από και για τη μητέρα μου;

Παρακολουθώντας την παράσταση αυτή κανείς νιώθει πως όλα καταλήγουν σε ένα δριμύ κατηγορώ στη μάνα. Τουλάχιστον εγώ αυτό ένιωσα και η αλήθεια είναι πως σαν συναίσθημα αυτό δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο…

“Όλα καταλήγουν στη μάνα, ναι σωστά παρατηρήσατε αλλά όχι σε δριμύ κατηγορώ. Όλα ξεκινούν και καταλήγουν στο ρόλο της Μάνας και η Μητέρα του Μέλλοντος οφείλει να “δει” τον κρυμμένο μισογυνισμό που η πατριαρχία έχει φυτέψει μέσα της ύπουλα. Η «Αίθουσα Αναμονής» είναι αφιερωμένη στη μάνα, της αναγνωρίζουμε τον σπουδαίο της ρόλο, την αγκαλιάζουμε, όπως τη Φωτεινή στο τέλος (η οποία φέρει στην παράσταση τον ρόλο της μητέρας), την αναζητούμε μέσα μας, μιας και της μοιάζουμε τόσο και στο τέλος τη συγχωρούμε για ο,τι σκοτεινό έχει συνυπογράψει σε αυτό τον άγριο κόσμο γιατί είναι και η ίδια θύμα του, συγχωρώντας ταυτόχρονα και τον εαυτό μας.

Με την εσκεμμένη ωστόσο απουσία των πατεράδων από την παράσταση και με την όποια αναφορά στους άνδρες να αιωρείται ένα αρνητικό πρόσημο, υπογραμμίζουμε την συμβολή τους και τους μοιράζουμε το μερίδιο ευθύνης τους. Ο θεατής κατανοεί από που έρχονται αυτές οι γυναίκες, ποιος ο ρόλος και η συμβολή των ανδρών στη ζωή τους, οι οποίοι προφανώς είναι και οι ίδιοι θύτες και θύματα της πατριαρχίας.

Η ευθύνη είναι μοιρασμένη και στα δυο φύλα και θα ήταν παρήγορο και ανακουφιστικό σε κάποια χρόνια από τώρα τέτοια αιτήματα και συζητήσεις να φαίνονταν παρωχημένες. Έως τότε, η γνώμη μας είναι πως η Μάνα θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο. Ίσως και η κατανόηση μεταξύ ημών των θηλυκοτήτων, μιας και ο πόνος που μας ενώνει όλες, μας καθιστά αδελφές.

Ποιο είναι σχόλιο που θέλετε να κάνετε τελικά με το έργο αυτό;

“Ως γυναίκες θέλουμε να μιλήσουμε για το φύλο μας, την πίεση, την κακοποίηση, την αντικειμενοποίησή μας και την υποβάθμιση μας από την κοινωνία μα το χειρότερο όλων από εμάς τις ίδιες προς το φύλο μας. Σε καμία περίπτωση δεν μεταθέτουμε την ευθύνη αλλά τη μοιράζουμε ισόποσα εκεί που αναλογεί. Αυτό που είναι πιο επικίνδυνο από τον ίδιο τον εχθρό, την πατριαρχία εδώ, είναι η ενσωμάτωσή της από τις θηλυκότητες υποδόρια, άηχα και μη αντιληπτά.”