Τι τρέχει με τις Υπερβολές στο Θέατρο Τέχνης;

Τρεις συγγραφείς-σκηνοθέτες εξερευνούν, καθένας μέσα από την προσωπική του ματιά και μέσα από τη δική του πρωτότυπη ιστορία, τα όρια της φανερής, αλλά και κρυμμένης βίας που διέπει τις ανθρώπινες σχέσεις σήμερα. Της βίας που ελλοχεύει παντού και απειλεί ανά πάσα στιγμή να ξεπηδήσει και να μας κατασπαράξει.

Γιάννης Καλαβριανός, Μαριάννα Κάλμπαρη και Βασίλης Μαυρογεωργίου: Τα τρία μονόπρακτα που έγραψαν και σκηνοθέτησαν συνθέτουν την παράσταση «Υπερβολές!» και παρουσιάζουν τρεις διαφορετικές και ανεξάρτητες μεταξύ τους ιστορίες. Συνδέονται με την από κοινού επιλογή των δημιουργών τους να κινηθούν σε ψυχικά τοπία όπου η βία ξεπερνά όρια αμφιλεγόμενα και αποκτά εκφάνσεις σκοτεινές, περίπλοκες, άρρηκτα συνδεδεμένες με την εποχή μας. Σε καταστάσεις που δύνανται να προκαλέσουν αμηχανία οδηγώντας σε εκφράσεις του τύπου: «Ελάτε τώρα… υπερβολές!»

Αξίζει να σημειωθεί πως η παράσταση αυτή ξεκίνησε “δειλά” για 5 παραστάσεις κλείνοντας τη σεζόν του Θεάτρου Τέχνης και από την αγάπη του κόσμου πήρε παράταση και θα παρουσιαστεί τελικά και την Παρασκευή 9 Ιουνίου, το Σάββατο 10 Ιουνίου και την Κυριακή 11 Ιουνιου.

“Τα τρία μονόπρακτα γράφτηκαν έπειτα από ανάθεση του Θεάτρου Τέχνης και της Μαριάννας Κάλμπαρη. Βασικό ζητούμενο ήταν καταγραφές διαφόρων εκφάνσεων βίας και δουλέψαμε χωρίς να συνεννοηθούμε εκ των προτέρων για το πώς θα διαχειριστεί ο καθένας μας το θέμα.

Μέσα από αυτό το ανοιχτό πεδίο γράφτηκαν τρεις ιστορίες που εστιάζουν στην αόρατη βία της καθημερινότητας που γεννιέται από σχέσεις εξουσίας. Η φανερή κακοποιητική συμπεριφορά κάθε είδους είναι αμέσως αναγνωρίσιμη. Τι γίνεται όμως με την ύπουλη, αδιόρατη βία που προκύπτει όταν έχεις να αντιμετωπίσεις το γραφειοκρατικό χάος μιας δημόσιας υπηρεσίας, την αδιακρισία κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης για δουλειά ή όταν μπορείς να έχεις πρόσβαση στα προσωπικά στοιχεία κάποιου; Αυτές είναι μερικές από τις εκκινήσεις των ιστοριών της παράστασης, που όπως είναι επόμενο δημιουργούν με τη σειρά τους άλλες δυσάρεστες καταστάσεις βίας” αναφέρει στο NEWS 24/7 o Γιάννης Καλαβριανός που έγραψε και σκηνοθέτησε το μονόπρακτο «Πρώτη φορά συναντούσα άνθρωπο που μιλούσε σαν τρένο».

Η Μαριάννα Κάλμπαρη -που έγραψε το μονόπρακτο «Ο πατέρας μου ήταν ένας πολύ θυμωμένος άνθρωπος» προσθέτει πως: “Ένα από τα πιο βίαια πράγματα στο θέατρο, είναι κατά τη γνώμη μου η ακρόαση. Πρόκειται για μια διαδικασία δύσκολη, σκληρή: ένας ή μια μόνο επιλέγεται. Οι υπόλοιποι και οι υπόλοιπες… Πολύ συχνά σκέφτομαι την ίδια τη ζωή σαν μια σειρά από ακροάσεις. Ο κόσμος μας είναι έτσι κι αλλιώς γεμάτος από ανθρώπους που περιμένουν μια ευκαιρία που δεν έρχεται. Και ναι, είναι άγριο να την διεκδικεί κανείς από την εκάστοτε “εξουσία”. Και ακόμα πιο άγριο όταν είναι γυναίκα, που λόγω μητρότητας έχει βγει για κάποιο διάστημα από το “παιχνίδι” στο οποίο θέλει απεγνωσμένα να ξαναμπεί”.

Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου έγραψε το μονόπρακτο «Ο άνθρωπος διπλανής πόρτας». Ο ίδιος μας λέει πως “Αυτό προέκυψε από την συνεργασία μας με τον Άγγελο Μπούρα στην πρόβα, μέσα από μια διαδικασία αυτοσχεδιασμών και έρευνας πάνω στο ζήτημα της βίας. Βασική μας προϋπόθεση ήταν να δουλέψουμε πάνω σε ένα είδος βίας το οποίο λειτουργεί αμφίδρομα. Να δημιουργήσουμε μία ιστορία, μέσα στην οποία ένας άνθρωπος ασκεί βία αλλά ταυτόχρονα δέχεται και ο ίδιος κάτι αντίστοιχο, σε κοινωνικό επίπεδο.

Ο Άγγελος που είναι πολύ παρατηρητικός εντόπισε σε κάποιους ανθρώπους, σε συγκεκριμένα εργασιακά πόστα, με τους οποίους ήρθε σε επαφή, μία ιδιαίτερη συμπεριφορά ,η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, παρεμβατική και αδιάκριτη, σε σχέση με τα προσωπικά δεδομένα άλλων ανθρώπων. Έτσι καταλήξαμε στον Βίκτωρα, έναν άνθρωπο ο οποίος χρησιμοποιώντας τα social media, αλλά και άλλες εφαρμογές που έχεις διάθεση του, παρακολουθεί και ακολουθεί μία νεαρή κοπέλα την Αγγελική Βίκου και σιγά-σιγά εισβάλει στη ζωή της. Την ίδια στιγμή παρακολουθώντας την ιστορία, συνειδητοποιούμε ότι ο και ο ίδιος ο Βίκτωρας, λόγω της εμφάνισης και της συστολής που έχει σαν άνθρωπος, δέχεται ένα είδος κοινωνικής απαξίωσης και είναι αναγκασμένος να ζει ολομόναχος, στο περιθώριο. Έτσι δημιουργεί με την φαντασία του ένα επιτυχημένο alter ego και αρχίζει να ζει μέσα από αυτό online”.

Πόση υποκειμενικότητα χωρά στην υπερβολή και πόση κανονικότητα στη βία;

Μαριάννα Κάλμπαρη: Καμία βία δεν μπορεί να θεωρείται “κανονική” ή “επιτρεπτή” από τη στιγμή που ζούμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία και όχι στη ζούγκλα. Και όχι, απέναντι στη βία δεν νομίζω ότι υπάρχουν “υπερβολικά” συναισθήματα. Δε χωρούν διαπραγματεύσεις στα συναισθήματα. Αν κάποιος αισθάνεται ότι δέχεται βία, μάλλον τη δέχεται.

Γιάννης Καλαβριανός: Δυστυχώς, η βία γεννά βία, οπότε η κανονικοποιημένη βία βρίσκεται παντού και με διάφορες μορφές. Γεννιέται όπως είπαμε από σχέσεις εξουσίας, αλλά μπορεί να γίνει και αντίστροφη με διάφορες μορφές εφαρμοσμένης πίεσης. Κάθε αντίδραση είναι απότοκη μιας δράσης, οπότε σε ανταγωνιστικά μη συμβιωτικά περιβάλλοντα είναι πανταχού παρούσα, δημιουργώντας μια «νέα κανονικότητα», που με τη σειρά της υπονομεύει τις κοινωνικές δομές και τις αναγκαίες σχέσεις αλληλέγγυας συμβίωσης.

Βασίλης Μαυρογεωργίου: Η βία μοιάζει με ένα ποτάμι που ρέει. Κινείται πάντα από πάνω προς τα κάτω. Από κάποιον έχει ένα συγκεκριμένο status στον αμέσως επόμενο, σε κάποιον δηλαδή που, κάνοντας αυτή την υπέρβαση, θα υπάρξει το μικρότερο κόστος. Το αντίθετο, το να τολμούσε κανείς να ασκήσει βία προς τα πάνω, σαν μια κίνηση απελπισίας, αυξάνοντας ουσιαστικά και τις συνέπειες πάνω στην ζωή του, δεν θα ήταν απλώς άσκηση βίας αλλά μια πράξη επαναστατική. Η βία θεωρώ πως έχει πάντα, σε κάθε της έκφραση ταξικό χαρακτήρα, είτε αυτό ορίζεται κοινωνικά, είτε φυλετικά είτε έχει την μορφή της έμφυλης βίας. Χρειάζεται άλλωστε θάρρος για να ασκήσεις βία σε αυτόν που φοβάσαι.

Κατακλυζόμαστε από «Βία παντού»;

Μαριάννα Κάλμπαρη: Δε νομίζω πως κατακλυζόμαστε από βία περισσότερο απ’ ότι παλαιότερα. Βία υπήρχε πάντα και παντού: στα ήθη, στις σχέσεις των ανθρώπων, στον τρόπο με τον οποίο ασκείτο κάθε μορφής εξουσία. Στο παρελθόν μάλιστα, ήταν πολύ συχνά κανονικοποιημένη, αποδεκτή αυτή η διάχυτη βία. Αν κάτι λοιπόν μας φοβίζει περισσότερο σήμερα, θα έλεγα ότι είναι οι νέες μορφές της βίας : πιο κρυφές, πιο ύπουλες, πιο υπόγειες.

Ας αναλογιστούμε όμως και τα καλά της εποχής μας: μπορεί να μην έχουμε καταφέρει να εξαλείψουμε τη βία, επιτέλους όμως την αναγνωρίζουμε όπου κι αν βρίσκεται. Και επιτέλους μιλάμε γι αυτήν.

Γιάννης Καλαβριανός: Αν η βία προκύπτει από κυριαρχικές σχέσεις και έχει ως στόχο τη διατήρηση της εξουσίας και του ελέγχου, είναι αναμενόμενο να βρίσκεται παντού και να γεννά με τη σειρά της φόβο. Πέρα από την ορατή σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική, κρατική, θρησκευτική, οπαδική κλπ βία, μπορεί να εμφανιστεί στα όρια τριβής όλων των ανθρώπινων σχέσεων. Γίνεται ιδιαιτέρων επώδυνη σε καταστάσεις ευαλωτότητας, όταν αισθανόμαστε πως βάλλεται η αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η υγεία ή άλλα βασικά μας δικαιώματα και ελευθερίες.

Η χώρα μας, δυστυχώς, με την παγιωμένη παραβατική καθημερινότητα και την ατιμωρησία συμπεριφορών, μας χαρίζει απλόχερα πολλές στιγμές μικρής ή μεγαλύτερης βίας. Από το αίσθημα ανημπόριας που γεννά η αναζήτηση ενός γιατρού μέχρι την καταπάτηση του δημόσιου χώρου, την ηχορρύπανση και την ακρίβεια, γινόμαστε συνεχώς δέκτες εκφάνσεων βίας. Το μεγάλο ζητούμενο είναι πώς θα διακοπεί αυτός ο φαύλος κύκλος, για να λειτουργήσουμε συμβιωτικά. Και φυσικά αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει με το να σπάσουμε μια καρέκλα πάνω σε μια αγενή, αδιάφορη δημόσια υπάλληλο, που όμως, ας το παραδεχτούμε, έχουμε σκεφτεί οι περισσότεροι.

Βασίλης Μαυρογεωργίου: Ο φόβος και η βία έχουν άμεση σχέση με την επιβίωση και την έννοια του προσωπικού συμφέροντος. Φοβόμαστε πάντα οτιδήποτε μπορεί να μας βλάψει κοινωνικά και οικονομικά. Η ταυτότητα μας και η ολοκλήρωση μας ως άτομα, περνά πάντα μέσα από την σχέση μας ή την διαμάχη μας με άλλους ανθρώπους, που βρίσκονται εκεί για να μας βάλουν σε δοκιμασία. Σε κάθε εποχή, ο φόβος συνδέεται με τον σεβασμό. Στο θέατρο, σε πολλές ιστορία, έχει ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο ο φόβος γεννά μια κοσμοθεωρία που έρχεται αντιμέτωπη με τις ηθικές αξίες, και μαλακώνει τις συνειδήσεις. Είμαστε πολλές φορές ικανοί να ενστερνιστούμε οποιοδήποτε διαστρεβλωμένη άποψη, προκειμένου να μην αντιμετωπίσουμε αυτό που φοβόμαστε πιο πολύ.

Συντελεστές

• Κείμενα-Σκηνοθεσία (με σειρά παρουσίασης): Μαριάννα Κάλμπαρη, Βασίλης Μαυρογεωργίου, Γιάννης Καλαβριανός
• Σκηνικά-κοστούμια: Χριστίνα Κάλμπαρη
• Μουσική επιμέλεια: Νέστωρ Κοψιδάς
• Σχεδιασμός φωτισμού: Στέλλα Κάλτσου
• Βοηθός στο σχεδιασμό φωτισμού: Στέβη Κουτσοθανάση
• Συνεργάτις σκηνοθέτη (Μαριάννας Κάλμπαρη): Μαριλένα Μόσχου
• Βοηθός σκηνοθέτη (Βασίλη Μαυρογεωργίου): Στάθης Γεωργαντζής
• Οργάνωση παραγωγής: Αλεξάνδρα Χάμπαση
• Φωτογραφίες: Ελευθερία Νικολαΐδου
• Πρωταγωνιστούν( με σειρά εμφάνισης): Κατερίνα Λυπηρίδου, Άγγελος Μπούρας, Δέσποινα Γιαννοπούλου

Info

• Το Θέατρο Τέχνης ανακοινώνει τρεις επιπλέον παραστάσεις για τις “Υπερβολές!” λόγω της μεγάλης προσέλευσης
• Παρασκευή 9 Ιουνίου –Σάββατο 10 Ιουνίου- Κυριακή 11 Ιουνιου
• Ωρα 21.00

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις