“Το Τέλος της Μικρής μας Πόλης” και η μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας

Το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων τιμά τα 110 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου Έλληνα συγγραφέα και αντιστασιακού Δημήτρη Χατζή και παρουσιάζει «Το Τέλος της Μικρής μας Πόλης», σε σκηνοθεσία Ορέστη Τάτση. Η παράσταση που είχε παρουσιαστεί πριν από ένα περίπου χρόνο στο θέατρο Rabbithole έκανε πρεμιέρα την Τετάρτη 19 Ιούλιου στις 21:30 στο Υπαίθριο Θέατρο Ε.Η.Μ. και θα ακολουθήσει περιοδεία σε χωριά και πόλεις της Ηπείρου, αλλά και της υπόλοιπης χώρας.

Ο Δημήτρης Χατζής σ’ αυτήν αποτυπώνει τη μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και τον Εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε. Η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται για ακόμη μια φορά και να ζούμε ξανά «το τέλος της μικρής μας πόλης». Πόσο διαφορετικό και πόσο ίδιο; Στο διήγημα «Ο τάφος» αποτυπώνεται μια νέα κατάσταση πραγμάτων που καλώς ή κακώς αφήνει πίσω αυτούς που την οραματίστηκαν.

Το χιούμορ, η σάτιρα και η πρωτότυπη ζωντανή μουσική γίνονται όπλο του θιάσου για να μας αφηγηθεί την ιστορία του τέλους μιας πόλης όπως τη γνώρισαν οι ήρωες του διηγήματος. Ο «ντόπιος και ευυπόληπτος πολίτης» Τσιάγαλος θεωρεί αντίπαλό του τον «ξενομερίτη και μυστήριο» Σπούργο χωρίς να αντιλαμβάνεται πως το μέλλον καθορίζεται από «αλλού». Η παράσταση αναδεικνύει ένα τέλος που επανέρχεται ασταμάτητα κι οι εμπλεκόμενοι σε αυτό αγνοούν το ρόλο τους.

Ο Ορέστης Τάτσης ανέφερε σε προηγούμενη συζήτησή μας στο NEWS 24/7 “με γοήτευσε ιδιαίτερα στην γραφή του Δημήτρη Χατζή η απλότητα, η αμεσότητα και παράλληλα το πόσο βαθιά διεισδύει στην ελληνική πραγματικότητα. Το ενδιαφέρον επίσης είναι πως μέσα από τη γραφή του καταφέρνει να κρατήσει μια απόσταση από τα γεγονότα και τους ήρωές του και μας επιτρέπει μέσα από αυτό να αναπτύξουμε τη δική μας κριτική ματια”.

Και συνεχίζει λέγοντας πως “η απόσταση στη γραφή του Δημήτρη Χατζή μάς οδήγησε σε μία μπρεχτική προσέγγιση η οποία εναλλάσει το εντός και το εκτός της σκηνικής δράσης. Η πρωτότυπη μουσική και τα τραγούδια παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτήν ακριβώς την προσέγγιση, καθώς μας επισημαίνουν το “μέσα “ και “το έξω”. Τη συνομιλία θεάτρου και πραγματικότητας αλλά με έναν τρόπο μελωδικό καθώς τα τραγούδια απευθύνονται στο κοινό.”.

Ενώ σκιαγραφώντας τους ήρωες του έργου αναφέρει: “Το διήγημα και η παράσταση αναφέρεται στους ανθρώπους μίας επαρχιακής πόλης. Συναντάμε πολίτες, δημάρχους, αστυνόμους, δικηγόρους και μεροκαματιάρηδες. Ανάμεσα στα πρόσωπα που έχουν την εξουσία και στα πρόσωπα που τη στηρίζουν δημιουργείται το δίπολο των δύο κεντρικών προσώπων του έργου που μοιράζονται σε μια ποταμιά δύο παράγκες / καφενεία. Ο ένας “ντόπιος” και ο άλλος “από αλλού”. Ο ντόπιος ανταγωνίζεται και αντιμετωπίζει ως αντίπαλο τον άλλο προσπαθώντας να εξασφαλίσει το μέλλον της οικογένειάς του και αγνοώντας ότι στην ουσία δεν είναι αυτός ο αντίπαλός του. Το κίνητρο όλων είναι η επιβίωση”.

Λίγα λόγια για τον Δημήτρη Χατζή

Ο Δημήτρης Χατζής (13 Νοεμβρίου 1913 – 20 Ιουλίου 1981) ήταν Έλληνας συγγραφέας, ιστορικός, δημοσιογράφος και αντιστασιακός. Γεννήθηκε στα Ιωάννινα. Ο πατέρας του, Γεώργιος Χατζής, ήταν διηγηματογράφος, λόγιος και παλαμικός ποιητής, γνωστός με το ψευδώνυμο Πελλερέν. Ήταν επίσης εκδότης της εφημερίδας “Ήπειρος”. Ο Δημήτρης Χατζής παρακολούθησε εγκύκλια μαθήματα στην Ιόνιο Σχολή της Αθήνας μαζί με τον αδερφό του τον Άγγελο, τα οποία όμως διέκοψε μετά τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα του,(1930 μ.Χ.) και επέστρεψε στην γενετείρα του. Εκεί ανέλαβε τη συνέχιση της έκδοσης της εφημερίδας και τη συντήρηση της οικογενείας του. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στη Ζωσιμαία Σχολή και γράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας. Τις σπουδές του δεν τις ολοκλήρωσε ποτέ λόγω οικονομικών δυσχερειών.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Το 1936 συνελήφθη από την Δικτατορία της 4ης Αυγούστου και μετά από βασανιστήρια εξορίστηκε στη Φολέγανδρο. Λίγους μήνες αργότερα αφέθηκε ελεύθερος και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 κατατάχθηκε στον στρατό αλλά δεν στάλθηκε στο μέτωπο. Την περίοδο της Κατοχής, συμμετείχε στη λειτουργία του παράνομου τυπογραφείου του ΕΑΜ στην Καλλιθέα αρθρογραφώντας και διορθώνοντας άρθρα σε εφημερίδες όπως η Ελεύθερη Ελλάδα και ο Απελευθερωτής. Αρθρογραφούσε ακόμη στον επίσης παράνομο Ριζοσπαστη. Εργάστηκε επίσης στο τυπογραφείο του βουνού. Το 1947 επιστρατεύτηκε στα Ιωάννινα, ενώ το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς εξορίστηκε στην Ικαρία. Το Μάρτιο του επόμενου έτους εντάχτηκε στο Δημοκρατικό Στρατό της Ελλάδας δημοσιεύοντας ανταποκρίσεις και διηγήματα στα έντυπά του.

Το καλοκαίρι του ίδιου έτους έμαθε την καταδίκη του αδερφού του Άγγελου από το Έκτακτο Στρατοδικείο και την εκτέλεσή του. Μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού, το Έκτακτο Στρατοδικείο τον καταδίκασε «δις εις θάνατον» για λιποταξία και έτσι αναγκάστηκε να καταφύγει στο εξωτερικό.

Πρώτοι του σταθμοί ήταν η Ουγγαρία και η Ρουμανία. Στη Βουδαπέστη σπούδασε βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιστορία και λογοτεχνία, ενώ αρθρογραφούσε και στην εφημερίδα του κομμουνιστικού κόμματος. Ο βυζαντινολόγος Ιούλιος Μοράβσικ τον βοήθησε να κερδίσει υποτροφία για την Ακαδημία Επιστημών του Ανατολικού Βερολίνου, όπου εργάστηκε ως ερευνητής. Το 1962 ολοκληρώνει στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου τη διατριβή του με θέμα «Μονωδίες για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους». Το ίδιο έτος επέστρεψε στη Βουδαπέστη, όπου διορίστηκε βοηθός στην έδρα της Βυζαντινής Φιλολογίας, και ίδρυσε το Νεοελληνικό Ινστιτούτο. Παράλληλα επιμελήθηκε την έκδοση έργων νεοελληνικής λογοτεχνίας στην ουγγρική γλώσσα. Μετά τα γεγονότα του Μάη του ’68, θέλησε να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Η αστυνομία όμως τον πίεζε να ζητήσει πολιτικό άσυλο, με αποτέλεσμα να επιστρέψει στη Βουδαπέστη. Αρνήθηκε ωστόσο να λάβει την ουγγρική υπηκοότητα παρά τις προτάσεις που του έγιναν, παραμένοντας άπατρις.

Μετά την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, επέστρεψε το Νοέμβριο του 1974 στην Ελλάδα. Αναγκάστηκε όμως να εγκαταλείψει ξανά τη χώρα λόγω της μη νομοθετικής ρύθμισης σχετικά με την καταδίκη του. Τον Ιούνιο του επόμενου έτους, του δόθηκε χάρη και επέστρεψε οριστικά στην πατρίδα του. Το ακαδημαϊκό έτος 1975–1976 προσκλήθηκε να διδάξει νεοελληνικό πολιτισμό και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Η μη επικύρωση του διορισμού του λόγω των μη εκπληρωμένων στρατιωτικών του υποχρεώσεων είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή των μαθημάτων αλλά και διαδηλώσεις των φοιτητών. Από το 1975 έδωσε πλήθος διαλέξεων και συμμετείχε σε πολλές δημόσιες συζητήσεις. Από το 1980 μέχρι το θάνατό του εξέδωσε το περιοδικό Το Πρίσμα.

Στην ίδια χρονιά δίδαξε Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στην Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Παντρεύτηκε με την αρχαιολόγο Καίτη Αργυροκαστρίτου και απέκτησαν μία κόρη, την Αγγελίνα. Το Μάρτιο του 1981, προσβλήθηκε από καρκίνο των βρόγχων. Πέθανε τέσσερις μήνες αργότερα, στις 20 Ιουλίου του 1981 σε σπίτι φίλων του στη Σαρωνίδα. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1946 με το μυθιστόρημα Φωτιά. Το 1952 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων Το τέλος της μικρής μας πόλης, βιβλίο το οποίο θεωρείται το σημαντικότερο έργο του.

Συντελεστές

• Σκηνοθεσία- σκηνογραφία : Ορέστης Τάτσης
• Τραγούδια-Μουσική σύνθεση – στίχοι : Θέμος Σκανδάμης
• Διασκευή-στίχοι : Έλσα Ανδριανού
• Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
• Παίζουν: Άρης Τσαμπαλίκας, Γιάννης Κοτσαρίνης, Στάθης Κόκκορης, Γιάννης Κοντός, Αντώνης Χρήστου, Βασίλης Λαγδάς.

Παραστάσεις

Τετάρτη 19 Ιουλίου – Πρεμιέρα υπαίθριο θέατρο ΕΗΜ / Ιωάννινα

• Παρασκευή 28 Ιουλίου – Πέραμα (Παραλίμνιο Πάρκο)
• Τρίτη 1 Αυγούστου – Αρχαίο Όρραον
• Τετάρτη 2 Αυγούστου – Κηποθέατρο Πρέβεζας
• Πέμπτη 3 Αυγούστου – Παραμυθιά (Θέατρο Κατασκήνωσης)
• Σάββατο 5 Αυγούστου – Μηλιωτάδες (Ζαγόρι)
• Τετάρτη 9 Αυγούστου – Ηγουμενίτσα
• Πέμπτη 10 Αυγούστου – Αμπελιά
• Παρασκευή 11 Αυγούστου – Κήποι
• Σάββατο 12 Αυγούστου – Παναγιά Καλαμπάκας
• Κυριακή 13 Αυγούστου – Πλατανούσα
• Δευτέρα 21 Αυγούστου – Δήμος Συκεών – Νεάπολης (Μερκούρεια) / Θεσσαλονίκη

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Προπώληση εισιτηρίων: Ticketsioannina, Viva.gr

Τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ (κανονικό), 7 ευρώ (μαθητές, φοιτητές, στρατευμένοι, πολύτεκνοι και άτομα άνω των 65 ετών), 3 ευρώ (Κάτοχοι κάρτας ανεργίας και ΑμεΑ).

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις