Τώνια Ράλλη -Γιώργος Σίμωνας μιλούν στο NEWS 24/7 για την ομάδα Νοσταλγία

Η Τώνια Ράλλη και ο Γιώργος Σίμωνας είναι ιδρυτικά μέλη της εξαιρετικά δραστήριας θεατρικής Ομάδας Νοσταλγία που στεγάζεται στο RABBITHOLE, στο Μεταξουργείο και κάθε θεατρική σεζόν δίνει το δικό της ιδιαίτερο στίγμα στην καλλιτεχνική Αθήνα.

Παραγωγές στο ενεργητικό της εμπεριέχουν θεατρικά έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, νέα ελληνικά έργα, πρωτότυπες περφόρμανς, ζωντανές εγκαταστάσεις και εκθέσεις, καθώς και σεμιναριακούς και ερευνητικούς κύκλους.

Με κοινό άξονα τη δημιουργία μίας σύγχρονης και απολαυστικής θεατρικής γλώσσας, το δημιουργικό αυτό ζευγάρι μάς προσκαλεί στο σύμπαν του. Τη δύσκολη αυτή χρονιά ανεβάζει τρεις παραστάσεις, δύο έργα του Αμερικανικού Νότου σε σκηνοθεσία του Γιώργου Σίμωνα, τους “Δολοφόνους” του Έρνεστ Χέμινγουεϊ (έως 30 Νοεμβρίου) και το “Αβυσσαλέο κτήνος” του Τζακ Λόντον (από 24 Δεκεμβρίου έως 30 Ιανουαρίου) και ένα κλασικό σε σκηνοθεσία Τώνιας Ράλλη, τον “Μακμπέθ” του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (οι παραστάσεις τελείωσαν στις 21 Νοεμβρίου).

.

Εμείς μιλήσαμε με την Τώνια Ράλλη και τον Γιώργο Σίμωνα αναφορικά με την ομάδα Νοσταλγία, τους στόχους και τα οράματά της.

Δολοφόνοι, Μακμπέθ, Αβυσσαλέο Κτήνος: Γιατί επιλέξατε τα συγκεκριμένα έργα να παρουσιάσετε φέτος;

Τώνια Ράλλη: Η πρώτη ερώτηση στην αναζήτηση του “επόμενου έργου” ήταν και παραμένει η ίδια, τόσο στον εαυτό μου όσο και στον συνεργάτη μου: “Τι σου μιλάει αυτήν την περίοδο;” Ανεξάρτητα από τάσεις, επικαιρότητα, μόδες – τι απασχολεί το μυαλό σου έντονα και τι σε καίει να ψάξεις και να προσπαθήσεις να διατυπώσεις με τον δικό σου τρόπο και μέσα από τη σύμπραξη με άλλους; Μ’ αυτό το ερώτημα, λοιπόν, προσπαθώ να ακούσω τα ένστικτά μας. Η επιλογή και η συνύπαρξη των τριών αυτών έργων μέσα στην ίδια θεατρική σεζόν νομίζω πως λέει τα εξής για εμάς: πασχίζουμε να εκθέσουμε τα στοιχεία αυτά που μολύνουν και “σαπίζουν” τον κόσμο μας – όπως ο φθόνος, η υπέρμετρη φιλοδοξία, τα παιχνίδια εξουσίας, ο ρατσισμός, ο σεξισμός και τόσα άλλα – μα, πάνω απ’ όλα, την ανθρώπινη βλακεία, που υπαγορεύει στα θύματά της να δίνουν τεράστια σημασία σε πράγματα εφήμερα, άσχημα και ανούσια. Αυτή κουβαλάει το χιούμορ και την απελπισία που μας εκφράζουν και τους δύο και που μας κάνουν να χαμογελάμε ταυτόχρονα τις πιο αναπάντεχες στιγμές.

Γιώργος Σίμωνας: Είναι και τα τρία, έργα που έπρεπε να είχαν πραγματοποιηθεί δύο χρόνια πριν. Ο “Μακμπέθ” και το “Αβυσσαλέο κτήνος” ήταν στον σχεδιασμό της χρονιάς 2019/2020. Οι Δολοφόνοι «μπήκαν στο παιχνίδι» μετά την επιχορήγηση που πήρε ως σχέδιο από το υπουργείο Πολιτισμού. Έτσι, έφτασε η στιγμή που μαζεύτηκαν για να πάρουν την σειρά τους, όταν ο καιρός θα το επέτρεπε. Φανταστείτε ότι οι συντελεστές του “Αβυσσαλέου Κτήνους” δεν έχουν δει ακόμη τα φώτα της πρεμιέρας και κάποιοι από αυτούς περιμένουν τόσον καιρό –εδώ, θα ήθελα να εκφράσω τον θαυμασμό μου γι’ αυτούς τους συνεργάτες, που περίμεναν με τα δικά τους προβλήματα και αγωνίες την ώρα να παρουσιαστεί αυτό το έργο. Πραγματικά, με συγκινούν.

Συνδέει κάτι τα έργα αυτά; Υπάρχει ένας συνεκτικός ιστός;

Γιώργος Σίμωνας: Το ότι παρουσιάζονται από την ίδια ομάδα στο ίδιο θέατρο. Αυτό σημαίνει τα πάντα. Όποιος γνωρίζει, έστω και λίγο την ιστορία της ομάδας Νοσταλγία και του Rabbithole, θα καταλάβει αμέσως θέματα αισθητικής και γενικότερης αντίληψης για το καλλιτεχνικό προϊόν που παρουσιάζουμε. Κατά τα άλλα, η Τώνια τραβάει τον δικό της δρόμο στην «αγγλική εξερεύνηση» ενώ εγώ περιπλανιέμαι κάπου στην «άγρια δύση» ή στα κατάλοιπά της.

Τι πιστεύετε πως φέτος -μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά- έχει ανάγκη να δει το κοινό;

Τώνια Ράλλη: Ξεκινώντας τη σεζόν νωρίς φέτος, πραγματικά δεν είχα ιδέα. Στους “Δολοφόνους” τρέχω το ζωντανό μοντάζ σε προθάλαμο εκτός της κεντρικής αίθουσας του θεάτρου, οπότε το κοινό μπορώ μόνο να το ακούσω – και γαντζώνομαι πάνω σε κάθε τους γέλιο ή επιφώνημα. Το “Μακμπέθ” επέλεξα να το βλέπω κάθε βράδυ (κόντρα σε όλα τα “πρωτόκολλα” σκηνοθεσίας), κυρίως για να αφουγκραστώ την αίθουσα και τον κόσμο που επιστρέφει σε αυτήν μετά από 18 μήνες αποχής. Ιδίως για το “Μακμπέθ”, πίστευα ότι δεν θα πάει καλά λόγω του ότι είναι δύσκολο έργο, έχει μεγάλη διάρκεια κτλ – αλλά διαψεύστηκα. Πιστεύω, εν τέλει, πως το κοινό έχει ανάγκη να ψάξει και να δει ό,τι και πριν: αυτό που το αφορά. Πηγαίνω κι εγώ σε όσες παραστάσεις μπορώ το διήμερο που μου μένει ελεύθερο μέσα στην εβδομάδα, κάτι που δεν έκανα πριν την πανδημία. Πιάνω τον εαυτό μου να χαμογελάει, να συγκινείται ή να θέλει να αναφωνήσει αλλά το σώμα είναι, προς το παρόν, πιο νωθρό απ’ ό,τι το πνεύμα..! Το ίδιο διακρίνω και στους γύρω μου. Το κοινό είναι “παρών”, νιώθει και έχει ανάγκη να ξυπνήσει. Εγώ, ως κοινό, έχω αυτή την ανάγκη.

Ομάδα Νοσταλγία. Είστε ικανοποιημένοι από τη μέχρι τώρα πορεία της; Σημαντικότερη στιγμή της ομάδας ποια θεωρείται πως είναι;

Τώνια Ράλλη: Οδεύοντας προς το 22ο έτος ζωής της ομάδας, χαίρομαι που μπορώ να πω ότι δεν είμαι απλώς ικανοποιημένη, αλλά πραγματικά ευτυχισμένη. Έχουμε ζήσει απίστευτα δημιουργικές στιγμές, έχουμε γνωρίσει αμέτρητους ανθρώπους, έχουμε εξερευνήσει υπέροχους συγγραφείς, έχουμε γράψει θεατρικά έργα και μουσική, έχουμε πλέον έναν δικό μας χώρο εδώ και 11 σχεδόν χρόνια. Έχουμε γελάσει μέχρι δακρύων, συγκινηθεί, τσακωθεί, μαραζώσει, έχουμε χάσει τον ύπνο μας από χαρά κι από λύπη. Είναι μια καλή ζωή. Για εμένα, η σημαντικότερη στιγμή της ομάδας συνεχίζω να θεωρώ πως ήταν η διετία 2009-2011: αυτή άρχισε με μια παύση (ο Γιώργος πήγε φαντάρος, εγώ ταξίδεψα για να συναντήσω παλιούς μου δασκάλους και να ξαναεκπαιδευτώ) η οποία μας επέτρεψε να κάνουμε έναν καλό απολογισμό των πρώτων μας χρόνων και να θέσουμε στόχους για τα επόμενα. Το 2011, παρουσιάσαμε το αποτέλεσμα αυτής της ανασκόπησης, το “NoLove”, την πρώτη μας μεγάλη και ολοκληρωμένη πρόταση πάνω στις ζωντανές εγκαταστάσεις και τα διαδραστικά θεάματα. Το “NoLove” ήταν σχολείο και μας όπλισε με γνώση, εφόδια και συνεργάτες για άλλα, ακόμα πιο σύνθετα εγχειρήματα που ακολούθησαν.

Γιώργος Σίμωνας: Θα προσθέσω στην εμπειρία του “Nolove” που ανέφερε η συνεργάτης μου, την συγκλονιστική χρονιά του “Αντεροβγάλτη” (μια θεατρική σειρά τεσσάρων επεισοδίων). Ήταν ένα momentum στο οποίο συνέπραξαν ένα τεράστιο πλήθος κοινού, δεκάδες ηθοποιοί και πάμπολλοι άλλοι συνεργάτες. Ήταν ένα talk of the town που, σαφώς από τη μία είχε να κάνει με το είδος θεάματος, αλλά καταρχήν ήταν μια κινητοποίηση ενός μικρομεσαίου θεάτρου να ενώσει την φαντασία πολλών ανθρώπων. Θα μου μείνει αξεπέραστο αυτό το γεγονός και θα το συζητάμε για χρόνια.

Τι σκέφτεστε για το μέλλον και το ρεπερτόριό σας;

Τώνια Ράλλη: Ταξίδια στην Ελλάδα και το εξωτερικό! Φέτος το καλοκαίρι παρουσιάσαμε το “Πέδρο Καζάς” του Φώτη Κόντογλου στο πλαίσιο του θεσμού “ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ” και θυμήθηκα πόσο σημαντικό είναι να αλλάζεις θέση. Είναι ο καλύτερος τρόπος να καταπολεμήσεις τη σιγουριά. Όσον αφορά το ρεπερτόριο, από μεριάς μου βλέπω περισσότερο Σαίξπηρ, περισσότερους Ρώσους και Αμερικανούς, περισσότερη μουσική (ίσως μια όπερα, κάποια στιγμή!). Αυτήν την περίοδο μελετάω και μια μικρή ιστορία, η οποία με έχει αναστατώσει και με κάνει να αναζητώ ένα νέο θεατρικό γεγονός – θα καταφέρω να ανακαλύψω το νέο θέατρο; – είμαι πολύ περίεργη να δω που θα οδηγήσει όλο αυτό.

Γιώργος Σίμωνας: Δεν νομίζω ότι το έχουμε σκεφτεί σοβαρά. Ίσως φταίει και το γεγονός ότι τα τελευταία δύο χρόνια τραυματιστήκαμε όλοι μας σε ένα βαθμό, από μια παύση, που περιείχε (και ακόμη περιέχει) τη λέξη θάνατο, είτε συμβολικά, είτε όχι, είτε άμεσα, είτε έμμεσα. Οπότε η σκέψη για συνέχεια, αντικαταστήθηκε από τη λέξη επιβίωση στο εδώ και τώρα. Είμαστε χαρούμενοι που, κάπως, όντως επιβιώσαμε, επανήλθαμε και ανοίξαμε τις πόρτες του θεάτρου μας. Εμφανίστηκαν ξανά οι φίλοι: άλλοι καλά, άλλοι καλύτερα, άλλοι όχι τόσο καλά, αλλά συνεχίζουν να παλεύουν. Αρχίζουμε να ανιχνεύουμε τι πέρασε ο καθένας και τι του άφησε όλο αυτό. Το ρεπερτόριο, στο μέλλον, θα έχει να κάνει με την αντίληψη των πληγών αυτών. Δεν πιστεύω ότι κάναμε ποτέ θέατρο της εποχής μας. Πιστεύω ότι κάναμε θέατρο για τα πράγματα που θα ‘ρθουν αλλά σχετίζονται με αυτή με έναν ρομαντικό τρόπο.

Τι θα αλλάζατε αν μπορούσατε στο ελληνικό θεατρικό τοπίο;

Τώνια Ράλλη: Λιγότερες ανασφάλειες, περισσότερο θάρρος, περισσότερος και ουσιαστικός σεβασμός για τη δουλειά και το υλικό που διαθέτουν και φέρουν οι συνεργάτες μας. Καλύτερη εκπαίδευση που να εκσυγχρονίζεται διαρκώς (και για ηθοποιούς και για σκηνοθέτες). Ακροάσεις που να μην είναι χάσιμο χρόνου για κανέναν: ηθοποιοί, ελάτε όπως είστε, όπως θα έρχεστε στην πρόβα, μην «σνομπάρετε» τις κλασσικές ακροάσεις μονολόγων παρ’ όλο που όλοι περνάμε καλύτερα στις εργαστηριακές· σκηνοθέτες, ακόμα κι αν κάποιος δεν σας κάνει, ανοίξτε μάτια και αυτιά, οι συναντήσεις είναι ευκαιρίες, μπορεί να τον χρειαστείτε στο μέλλον. Αν μπορούμε να σεβαστούμε αγνώστους που μπαίνουν στον κόπο να μας συναντήσουν, θα είναι πολύ πιο εύκολο να κερδίσουμε αμφίδρομο σεβασμό με τους συνεργάτες μας. Και, τέλος, εύχομαι να έχουμε όλοι αστείρευτη εμπιστοσύνη και συνέπεια στις προτάσεις που κάνουμε. Ο αγαπημένος David Lynch είπε σε μια συνέντευξη, όταν τον ρώτησαν για το “Dune”, ότι αυτή η αποτυχία τού έμαθε το πιο σημαντικό πράγμα για την παραγωγή ταινιών: σαν σκηνοθέτης, πρέπει να έχει πάντα “finalcut” (τελικό μοντάζ). Μεταφράζω, λοιπόν: να διεκδικούμε αυτά που θεωρούμε σημαντικά για τη δουλειά μας, παρ’ όλο που οι υποχωρήσεις θα είναι πάντα μέσα στο παιχνίδι. Να έχουμε τόλμη!

Γιώργος Σίμωνας: Ο λαός μας ήταν και είναι φτωχός. Είναι μια ιστορική αλήθεια. Η φτώχεια φέρνει επιπτώσεις και συμπεριφορές, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Θα ήθελα προσωπικά, να συνεχίζω να προσπαθώ, ώστε να παραμείνουμε φτωχοί, στην τσέπη μόνο. Στα άλλα να βυθιζόμαστε σε πλούτη και σε βάθη αβυσσαλέα. Τέλος, να θυμόμαστε πως το θέατρο είναι ακριβό σπόρ: υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που δεν μπορούν να το εξασκήσουν. Ή δεν μπορούν να συναγωνιστούν άλλες παραστάσεις. Να μάθουμε να εκτιμούμε και να σεβόμαστε αυτούς τους ανθρώπους. Σε πολλές περιπτώσεις, η απουσία τους σημαίνει πολλά περισσότερα από την παρουσία κάποιων άλλων. Και ναι, να μάθουμε, από τη θέση που είναι ο καθένας, να τους στηρίζουμε, όπως και όσο μπορούμε και να μην τους καταδικάζουμε. Έχω μια ευχή για ένα δικαιότερο ελληνικό θεατρικό τοπίο.