Χριστίνα Χειλά Φαμέλη: “Η Γαρουφαλιά είναι ένα σύμβολο δύναμης και ελευθερίας”

Η Χριστίνα Χειλά Φαμέλη επιστρέφει στο θέατρο με έναν εμβληματικό ρόλο, πρωταγωνιστώντας στον Βασιλικό του Αντωνίου Μάτεσι, σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Χειλά. Η παράσταση παρουσιάζεται στο Θέατρο Σημείο για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, φέρνοντας στο προσκήνιο ένα έργο-ορόσημο για το νεοελληνικό θέατρο, το οποίο θίγει ζητήματα εξουσίας, κοινωνικής αδικίας και καταπίεσης.

Γραμμένος το 1829-30, ο Βασιλικός έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους θεμέλιους λίθους του ελληνικού θεάτρου. Η ιστορία του τοποθετείται στη Ζάκυνθο του 1712, όπου ένα οικογενειακό δράμα εξελίσσεται σε μια ανοιχτή καταγγελία της αυθαιρεσίας και της κοινωνικής ανισότητας. Στο κέντρο της αφήγησης, η Γαρουφαλιά –ο ρόλος που ερμηνεύει η Χριστίνα Χειλά Φαμέλη– μια γυναίκα εγκλωβισμένη ανάμεσα σε νέες ιδέες και παγιωμένες προκαταλήψεις, αναζητώντας την ελευθερία της.

H Χριστίνα Χειλά Φαμέλη αναφέρει χαρακτηριστικά για το έργο πως “Ο Βασιλικός αποτελεί ένα σύμβολο στο έργο. Η ίδια η λέξη, παρόλο που μιλάει για μια γλάστρα, φέρει και την σημασία του βασιλικού, του μη δημοκρατικού και του μη δικαιου.

Όπως θα κινδυνέψει όποιος αμφισβητήσει το βασιλικό στοιχείο, την εξουσία, έτσι θα κινδυνέψει και θα τιμωρηθεί παραδειγματικά όποιος τολμήσει να αγγίξει, το σύμβολο της. Ο βασιλικός στέκει σαν στέμμα στο περβάζι του σπιτιού ενός από τους πιο δυνατούς ανθρώπους της τοπικής κοινωνίας της Ζακύνθου. Στο έργο υπαρχουν δυο παράλληλες και όμοιες ιστορίες: αυτή της Γαρουφαλιάς και εκείνη της γλάστρας του βασιλικού”.

Και συνεχίζει σκιαγραφώντάς τον χαρακτήρα της Γαρουφαλιάς που υποδύεται: “είναι μια νέα γυναίκα εγκλωβισμένη στο μεταίχμιο νέων- φρέσκων ιδεών και παλιών ιδεών – προκαταλήψεων, με το ένστικτο για ελευθερια και έρωτα (με την ελευθερία να σημαίνει παράλληλα και έρωτας) να αποτελεί πυρήνα των δράσεων της καθοδηγώντας την, εν αγνοία της, στην απελευθέρωση της από το αυταρχικό σπίτι του πατέρα της.
Μια νέα εγκλωβισμένη σαν ένα πουλί σε κλουβί δεν είναι φυσικό να θελήσει να δει και αυτή τον κόσμο;, αναρωτιέται για εκείνην ο αδερφός της… Και τον βλέπει τελικά τον κόσμο. Και δεν είναι έτσι όπως τον φανταζόταν, δεν είναι αυτός που θα ονειρευόταν ένας αθώος άνθρωπος. Η Γαρουφαλιά για μένα αποτελεί ένα σύμβολο δύναμης και ελευθερίας”.

Το έργο θίγει ζητήματα εξουσίας, κοινωνικής αδικίας και καταπίεσης. Ποια στοιχεία του σας φαίνονται πιο επίκαιρα σήμερα;

Νομίζω πως παραμένουν ισάξια επίκαιρα και τα τρία… Η εξουσία, οπουδήποτε συναντάται, καταπιέζει και αδικεί. Ίσως η εξουσία προέρχεται από αδύναμες φύσεις, που καταφεύγουν στην αναζητηση της επιβολής τους με σκοπό να κρύψουν τις αδυναμίες της υπάρξεως τους. Σκεφτείτε σήμερα τους περισσότερους ανθρώπους που φέρουν το οποιοδήποτε είδος εξουσίας. Είναι βαθιά αδύναμες υπάρξεις με σαθρά πνευματικά και ηθικά υπόβαθρα.

Μία παράσταση- οικογενειακή υπόθεση για τη Χριστίνα Χειλά Φαμέλη

Η παράσταση αυτή θα έλεγε κανείς πως είναι μία οικογενειακή υπόθεση. Σκηνοθετεί ο αδελφός σας και στα σκηνικά- φωτισμούς βλέπουμε την αδελφή σας. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία; Υπήρχαν στιγμές που η αδελφική σας σχέση σας επηρέασε;

Είναι σαν να εκπληρώθηκε κάτι που φαντάζομαι και οι τρεις είχαμε ονειρευτεί και ήταν μόνο θέμα χρόνου να πραγματωθεί. Άσχετα με το ότι είμαστε αδέρφια, είναι δύο άτομα που εκτιμώ τόσο καλλιτεχνικά όσο και ως ανθρώπους.

Σίγουρα δεν είναι το ευκολότερο πράγμα του κόσμου από κάθε άποψη να δουλεύεις με τα αδέρφια σου μιας και πηγή έμπνευσης στο θέατρο για τη δημιουργία είναι τα διαφορά τραύματα, και όταν αυτά είναι κοινά, διογκώνονται και τότε μπορούν να υπάρξουν και εντάσεις.

Από την άλλη όμως αυτή η δυσκολία είναι που μπορεί εν τέλει να βοηθήσει σε μια υπέρμετρη εμβάθυνση μιας και υπάρχει η έννοια του αυτονόητου και έτσι μπορούμε να ξέρουμε τι θέλει να πει ο άλλος χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις, εστιάζοντας κατευθείαν στον ουσιαστικό πυρήνα.

Υπάρχει κάποιο στοιχείο του έργου που ανακαλύψατε κατά τη διάρκεια των προβών και δεν το είχατε συνειδητοποιήσει αρχικά;

Υπάρχουν πολλά στοιχεία του έργου που ανακάλυψα κατά την διάρκεια των προβών όπως υπάρχουν και πολλά στοιχεία που ανακαλύπτω και τώρα που η παράσταση μας είναι ανοιχτή στον κόσμο. Νομίζω ποτέ δεν σταματάς να ανακαλύπτεις καινούρια πράγματα πόσο μάλλον σε τόσο σπουδαία έργα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Χειλάς
Σκηνογραφία – Φωτισμοί: Ζωή Μολυβδά Φαμέλη
Επιμέλεια Κίνησης: Αγγελική Τρομπούκη
Ενδυματολογία: Ανδρομάχη Ζαχαριά
Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Σταματάρης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Βασιλική Κουλουμπή
Βοηθός Παραγωγής: Ελέσα Κουστένη
Παραγωγή: Εταιρεία Τέχνης Ars Aeterna

Παίζουν [αλφαβητικά]: Μαρία Αποστολακέα, Δανάη Αναστασία Γεωργούλα, Κωνσταντίνος Γώγουλος, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Θανάσης Ρέστας, Χριστίνα Χειλά Φαμέλη