Τι είναι τα μυκήλια και πώς μπορούν να αποκαλυφθούν οι μεταμορφωτικές τους ιδιότητες;

Έχοντας ασχοληθεί εκτενώς με τη μη λεκτική επικοινωνία, ο χορογράφος Diego Tortelli, μαζί με τη δραματουργό του Miria Wurm, εξερευνά στη νέα του δημιουργία TERRANOVA | hidden link ένα είδος οργανικής αλληλεπίδρασης, αυτής των μυκηλίων, αντιλαμβανόμενος τα μυκήλια ως ζωτικής σημασίας πεδία επαφής που συνδέουν όλα τα διαφορετικά είδη ζωής με τη δύναμη να αλλάξουν το περιβάλλον μας, αλλά και εμάς τους ίδιους.

Το Διαδίκτυο συνδέει περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού μέσω ενός αόρατου δικτύου διακομιστών, υπολογιστών και συσκευών. Ωστόσο, οι άνθρωποι δεν είναι οι μόνοι οργανισμοί στον πλανήτη που συνδέονται μέσω ενός αόρατου δικτύου. Ενώ τα φυτά δείχνουν εκ πρώτης όψεως απομονωμένα και μοναχικά, οι ιδιαίτερες σχέσεις τους με τα μυκήλια τούς επιτρέπουν να επικοινωνούν μεταξύ τους, συχνά και από μεγάλες αποστάσεις.

Τα μυκήλια αυτά είναι τμήματα των «πραγματικών» μυκήτων που συνήθως κρύβονται κάτω από το έδαφος, και σχηματίζουν ένα δίκτυο μικρών, κλαδευτών σωλήνων μέσω των οποίων συνδέονται μεταξύ τους.

Εμείς μιλήσαμε με τον Diego Tortelli και τη δραματουργό Miria Wurm μιλούν στο NEWS 24/7 για τη νέα τους δημιουργία TERRANOVA | hidden link που θα παρουσιαστεί στις 12 και 13 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας / Black Box.

Μυκήλια με πηγή έμπνευσης έναν μικροβιολόγο

Η δραματουργός Miria Wurm μιλά στο NEWS 24/7 για το τι αποτέλεσε πηγή έμπνευσης του έργου αυτού λέγοντας πως “ο αποφασιστικός παράγοντας για να γράψω αυτό το έργο με κεντρικό θέμα τα μυκήλια ήταν μια συνέντευξη που είχα παρακολουθήσει με έναν μικροβιολόγο, ο οποίος μιλούσε για το πώς τα μυκήλια είναι ένας από τους πιο σημαντικούς οργανισμούς στον πλανήτη μας και, μέσω της θετικής ως επί το πλείστον αλληλεπίδρασής τους με το περιβάλλον τους, αντιπροσωπεύουν τη συμβίωση, την ανταλλαγή και τον κύκλο της ζωής.

Αυτός ο κόσμος, όπως τον ξέρουμε σήμερα θα ήταν αδιανόητος χωρίς αυτά, καθώς τα μυκήλια μπορούν να συνδέσουν πολλά διαφορετικά έμβια όντα μεταξύ τους και έχουν σαφώς μεταμορφωτικές δυνάμεις.
Αυτό που βρήκα ιδιαίτερα συναρπαστικό ήταν ότι είπε πως αν θέσουμε τα ερωτήματά μας σε σχέση με τα μυκήλια και προσπαθήσουμε να σκεφτούμε με την εσωτερική τους “λογική”, είναι σαν να ρίχνουμε φως σε ένα πρίσμα που μας επιτρέπει να δούμε από “πίσω”.

Για τον λόγο αυτό, είπε πως τα μυκήλια είναι ένα σημαντικό κλειδί για ένα καλύτερο μέλλον, στο οποίο μπορούμε να εξερευνήσουμε αυτό το συνδετικό φαινόμενο πιο προσεκτικά και να το αξιοποιήσουμε. Αυτή ήταν η αρχή, για να σκάψουμε στη συνέχεια περισσότερο για να συγκεντρώσουμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό.

Τα συναισθήματα και οι ιδέες του Diego Tortelli που προκαλούν τα μυκήλια…

Ο Diego Tortelli επέλεξε να τοποθετήσει τους χορευτές στο φυσικό αυτό περιβάλλον κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του έργου, προκειμένου να αντιδιαστείλει στη συνέχεια το τελικό προϊόν, τη χορογραφία, με τον βιομηχανικά κατασκευασμένο χώρο της σκηνής — τον χώρο εκείνο δηλαδή που οι άνθρωποι σήμερα αντιλαμβάνονται συνήθως ως φυσικό τους περιβάλλον. Ο χώρος της σκηνής που διαμορφώθηκε για να περιβάλλει τους χορευτές τονίζει τις συνεχείς αυτές εναλλαγές μεταξύ συμβίωσης και ανταγωνισμού κάθε στιγμή.

Στο NEWS 24/7 αναφέρει πως “η μέθοδος πάνω στην οποία εργάζομαι με τη δραματουργό και συνεργάτιδά μου Miria Wurm συνίσταται από μια συνεχή ανταλλαγή ιδεών και θεμάτων που μας προσελκύουν ή μας συναρπάζουν. Έτσι, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα θέμα που θεωρούμε ενδιαφέρον για την έρευνά μας σχετικά με το σώμα και που μπορεί να “μεταφραστεί” σε παράσταση χρησιμοποιώντας την αφηρημένη γλώσσα του χορού, μας γοητεύει και αρχίζουμε να εμβαθύνουμε.

Αυτό ακριβώς συνέβη με το “TERRANOVA“. Από τη μία πλευρά η Miria φέρνει πληροφορίες που αρχίζουν να μεταφράζονται στο μυαλό μου σε μικρά χορογραφικά κομμάτια, εικόνες και προτάσεις για το σώμα, συγκρίνουμε και συνεχίζουμε την έρευνα επιλέγοντας εκείνα τα μέρη που είναι χρήσιμα στη θέαση.

Όταν η Miria μου μίλησε για τον κόσμο των μυκηλίων, άρχισα να βλέπω συμπεριφορές απανθρωποποίησης του σώματος και πώς μια ανθρώπινη μορφή μπορεί να μεταμορφωθεί για να αντιπροσωπεύσει κάτι άλλο.
Πώς το συνεχές κοίταγμα προς τα πάνω μπορεί να βοηθήσει στην οπτικοποίηση της ιδέας ενός σύμπαντος που βρίσκεται κάτω από εμάς, κάτω από αυτό που μπορούμε να αντιληφθούμε και να παρατηρήσουμε στην επιφάνεια.

Στη συνέχεια, εργάστηκα πάνω στα στρώματα αυτά και στο πέρασμα της πληροφορίας πρώτα από απόσταση και στη συνέχεια πάνω στην επαφή μεταξύ αυτών των δύο σωμάτων στη σκηνή, δημιουργώντας ακριβώς έναν “κρυφό σύνδεσμο”, κάτι που εξελισσόταν συνεχώς και όμως μπορούσε να τα συνδέει.

Μέχρι και την περιστροφή και την επανάληψη αυτής της περιστροφής των χεριών, σαν η πληροφορία να μπορούσε επίσης να φτάσει πέρα και να κινηθεί σαν μία σύνδεση που πηγαίνει πέρα από αυτό που είναι ορατό με γυμνό μάτι.

Ξεκινώντας από αυτές τις απλές χειρονομίες και τις σωματικές στάσεις, έχτισα στη συνέχεια την πολυπλοκότητα που απαιτεί αυτή η έννοια στην κατασκευή της διαπλοκής μεταξύ των σωμάτων ή στα επίπεδα του σώματος σε σχέση με τον σκηνικό χώρο”.

Ποιες είναι οι ομοιότητες μεταξύ των ανθρώπων και των φυτών και πώς χορογραφείται αυτό;

Η Miria Wurm αναφέρει πως “ο στόχος μου δεν ήταν πραγματικά να αναζητήσω ομοιότητες που δεν υπάρχουν ή να “εξανθρωπίσω” αυτό το θέμα, αλλά μάλλον να μας δω ως ένα μικρό μέρος της μεγάλης εικόνας, καθώς συχνά βλέπουμε τους εαυτούς μας ως ανώτερο είδος σήμερα, αλλά όταν ζουμάρουμε πιο κοντά, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι κατοικήσαμε μόλις πρόσφατα αυτόν τον πλανήτη και ότι γύρω μας υπάρχουν πολύπλοκα, εξαιρετικά παλιά συστήματα που έχουν τεράστια επιρροή πάνω μας χωρίς να το γνωρίζουμε ή να μπορούμε να το δούμε. Ωστόσο, αυτά δε συμβαίνουν μόνο γύρω μας, όπως στην επικοινωνία φυτών-μυκήλιων, αλλά και μέσα μας, όταν σκεφτόμαστε το μικροβίωμά μας, για παράδειγμα”.

Ο Diego Tortelli με τη σειρά του λέει πως “κι εγώ, από την πρώτη στιγμή δεν έψαξα για ομοιότητες μεταξύ φυτού και σώματος, αλλά περισσότερο για μια μέθοδο μετάδοσης πληροφοριών και για το πώς ο άνθρωπος προσπαθεί να αναπαράγει χρησιμοποιώντας την εξέλιξη της τεχνολογίας μια μέθοδο επικοινωνίας που υπάρχει ήδη στη φύση και κυρίως ενισχύει την ιδέα ότι η φύση μας διδάσκει μεθόδους τόσο επιβίωσης όσο και διαλόγου που έχουν μια συνεχή εξέλιξη και ικανότητα ανάπτυξης και αναψυχής.

Μάλιστα, παρατηρώντας τη μέθοδο επικοινωνίας μεταξύ των μυκηλίων μπορούμε να δούμε για παράδειγμα μια σαφή σύνδεση με την έννοια του δικτύου που υπάρχει στον διαδικτυακό κόσμο. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι η φύση χρησιμοποιεί αυτή την ικανότητα επικοινωνίας και διαλόγου με έναν καθαρά αποτελεσματικό τρόπο για την επιβίωση και σχεδόν με μια μορφή ταπεινότητας στην αποτελεσματικότητα, η οποία δυστυχώς συχνά λείπει από τους ανθρώπους”.

Η νέα… γη

Τι σημαίνει και τι συμβολίζει ο τίτλος TERRANOVA;
Ο Diego και η Miria απαντούν πως “ο τίτλος συμβολίζει την εξερεύνηση μιας νέας περιοχής, των μυκηλίων, τα οποία η επιστήμη αποκαλεί επίσης τρίτο βασίλειο. Και η προσθήκη “κρυφός σύνδεσμος”, όχι μόνο για τη δικτυακή τους εργασία στο μυστικό, αλλά και για το γεγονός ότι μπορούν να αποτελέσουν το κρυφό κλειδί για τη δημιουργία ενός καλύτερου, φιλικού προς το περιβάλλον μέλλον για αυτόν τον πλανήτη και επομένως και για εμάς”.

Και καταλήγουν μιλώντας για το πως αισθάνονται όταν έρχονται στο Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας: “Και για τους δυο μας είναι μεγάλη τιμή να μπορούμε να παρουσιάσουμε τη δουλειά μας σε ένα τόσο προσεγμένο κοινό, όπως αυτό του φημισμένου Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.

Είμαστε ευγνώμονες στην καλλιτεχνική διεύθυνση για την πρόσκληση αυτή και πολύ χαρούμενοι που επιστρέφουμε στην Ελλάδα μετά τον περασμένο Νοέμβριο του 2023, όταν το “HOLE IN SPACE“, ένα έργο που δημιουργήσαμε το 2021 στο Μόναχο, διασκευάστηκε για την ομάδα χορού της Όπερας Αθηνών.

Είμαστε ενθουσιασμένοι με αυτή την πρόσκληση και ελπίζουμε ότι το “TERRANOVA | hidden link” θα αποτελέσει επίσης την αρχή μιας σύνδεσης με το κοινό σας και θα συνεχίσουμε να χτίζουμε μια σχέση που κοιτάζει στο μέλλον”.I